Bạo động chết người ở Hà Tĩnh

Một công nhân tham gia vào cuộc biểu tình chống hành động của Trung Quốc trên Biển Đông nói với BBC rằng anh ‘chỉ muốn góp sức với mọi người để đấu tranh với Trung Quốc thôi’.

 

Trả lời BBC Việt ngữ hôm 14/05 khi đang trên đường biểu tình cùng với các đồng nghiệp của mình ở huyện Bình Tân, phía Tây Thành phố Hồ Chí Minh, một công nhân có tên là Hoàng Đình Thái nói hành động của anh là ‘tự ý của bản thân’ và ‘không có ai kêu gọi, vận động’.

“Chiều nay (14/5) tôi mới tham gia (biểu tình) do được nghỉ làm,” anh nói.

“Bây giờ nước mất nhà tan thì công việc đâu mà làm nữa,” anh nói thêm, “Trung Quốc phải rút khỏi Việt Nam thì chúng tôi mới làm lại.”

Anh Thái năm nay 37 tuổi, quê ở huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa, và hiện đang là công nhân của Công ty giày Pou Yuen thuộc sở hữu của Đài Loan đóng tại Quận Bình Tân.

Khi được hỏi lý do vì sao lần này có nhiều công nhân cũng xuống đường giống như anh, người công nhân này nói: “Lần này cả thế giới ủng hộ mình thì mình đâu có gì phải sợ nó để cho nó leo thang như vậy đâu.”

Khi được hỏi có sợ việc biểu tình ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống của bản thân hay không, anh cho biết: “Tất nhiên mình đã xác định nghỉ việc rồi thì phải tính đến việc khác nếu như công việc (biểu tình) cứ kéo dài.”

“Tất nhiên cũng sợ, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình thì sao không sợ?” anh nói và ở nhà ‘bà xã lại cổ vũ thêm không sợ chồng mất việc’.

Về hành động bạo động của một số người trong cuộc biểu tình ở Bình Dương, anh cho rằng ‘người ta làm như thế là sai’.

“Cái việc đấy của những người trên đấy. Có biểu tình đình công thế thôi chứ đừng đụng đến bất cứ tài sản gì vì ít nhất tài sản đó là của Việt Nam mình chứ không phải của nước ngoài.”

Việt Nam nói va chạm giữa tàu của Trung Quốc với các tàu của lực lượng chấp pháp Việt Nam “ nhìn chung đã giảm” trong hôm 15/5 so với những ngày trước.

Ông Nguyễn Văn Trung Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, phát biểu tại cuộc họp báo tổ chức tại Hà Nội hôm 15/5.

Bài phân tích của Tân Hoa xã về tình hình biểu tình ở Việt Nam hôm 15/05 có đoạn viết:

“Cho tới nay, sau khi số công dân Trung Quốc mất tích hay thiệt mạng vẫn chưa được xác nhận, Hà Nội phải đối mặt với nhiệm vụ khẩn cấp trong việc cho thế giới bên ngoài thấy họ thực sự nghiêm túc trong việc bảo vệ quyền chính đáng của người nước ngoài ở đây.

Quốc gia này cũng nên hành động nhanh nhằm chứng tỏ độ đáng tin cậy trong việc duy trì luật pháp và trật tự ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất từ cuộc biểu tình bạo lực.

Các vụ tấn công này, nếu không được kiểm soát, chắc chắn sẽ tổn hại tới danh tiếng của Việt Nam là điểm đến đầu tư và du lịch đối với quốc tế, là cú tác động nghiêm trọng tới nền kinh tế đang phát triển nhanh ở vùng Đông Nam Á.

Một số nhà phân tích phương Tây đã đồn đoán rằng Hà Nội có thể dùng các cuộc tấn công này làm lá bài để đàm phán với Trung Quốc.

Nhưng nếu họ nghĩ theo cách này thì thực là ngây thơ và man rợ. Việc này đơn giản là vi phạm nguyên tắc cơ bản về nhân loại khi dùng sự mất mát của mạng người nhằm thúc đẩy mục tiêu chính trị.”

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lại vừa lên tiếng phê phán Trung Quốc trong lúc hai nước căng thẳng vì vụ giàn khoan trên Biển Đông.

Trả lời cử tri Hải Phòng vào ngày 15/5, ông Dũng nói:

“Trung Quốc không những không chấp nhận đề nghị chính đáng của Việt Nam mà còn tiếp tục tăng cường: trước là hơn 80 tàu, bữa nay là hơn 90 tàu, vòng mấy vòng bảo vệ giàn khoan, không cho tàu của ta tiếp cận.

“Trong khi tàu cảnh sát biển và kiểm ngư của ta tiếp cận là để yêu cầu rút giàn khoan chứ không phải dùng vũ lực. Thế mà Trung Quốc lại còn đổ lỗi là Việt Nam quấy rối,” ông Nguyễn Tấn Dũng được trích lời trên báo điện tử VietnamNet.

“Hiện chưa xảy ra xung độ lớn mà đã ảnh hưởng an ninh, an toàn hàng hải rồi”, Thủ tướng Dũng nhận định.

Thủ tướng cũng nói “đánh giá cao” sự đồng lòng của người dân trong việc ủng hộ chính phủ đấu tranh chủ quyền, nhưng phê phán các “hành động sai và vi phạm pháp luật”.

Ông Dũng khẳng định Việt Nam chỉ phản đối “nhà cầm quyền Trung Quốc”, còn với người dân, doanh nghiệp Trung Quốc và các nước khác hợp tác làm ăn thì phải bảo vệ họ.

“Phải bảo đảm an ninh an toàn cho mọi người dân, mọi doanh nghiệp. Bất cứ ai khi ta đã mời vào đầu tư thì phải đảm bảo tính mạng, tài sản theo đúng luật pháp,” Thủ tướng Dũng nói.

Trong cuộc gặp mặt cử tri, ông Dũng cũng cho biết thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam vừa đối thoại với người đồng cấp ở Bắc Kinh và nói Việt Nam đang “kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ”.

“Tới hôm nay rất mừng là quốc tế đã lên tiếng phê phán Trung Quốc, kêu gọi họ không dùng vũ lực. Chưa thấy chính phủ nước nào lên tiếng ủng hộ Trung Quốc,” Thủ tướng Dũng được báo trong nước dẫn lời.

Bài xã luận trên JakartaGlobe có đoạn viết:

Các cuộc bạo loạn chết người tại Việt Nam là một lời cảnh báo cho các lãnh đạo Đông Nam Á và Trung Quốc rằng không có con đường nào khác trong việc giải quyết tranh chấp ở biển Đông ngoài việc phải có cuộc đối thoại nghiêm túc, chân thành.

Chúng tôi lên án các vụ tấn công người Trung Quốc tại Việt Nam và đòi hỏi chính phủ Việt Nam phải bảo vệ các công dân nước ngoài đang có mặt tại Việt Nam.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng kêu gọi Trung Quốc mở cuộc đối thoại và chấm dứt việc bắt nạt các quốc gia láng giềng bé nhỏ.

 

Nhiều doanh nhân Đài Loan cùng gia đình đã vội vã rời Việt Nam do lo sợ về tình trạng bạo loạn gần đây. Trong hình là một số người vừa đáp xuống sân bay Đào Viên, Đài Loan hôm 15/5.

Các cuộc bạo loạn tại Việt Nam khiến nhiều nhà máy bị phóng hỏa và cướp phá, với các chủ đầu tư người Đài Loan bị thiệt hại nhiều nhất.

Tại Hà Tĩnh, tình trạng bạo loạn bùng lên trong hôm qua 14/5, khiến ít nhất một công dân Trung Quốc thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

Liệu những tranh chấp hiện tại sẽ dẫn đến xung đột giữa hai nước và gây bất ổn cho khu vực? Mời các bạn đón đọc bài phân tích ‘ Việt – Trung căng thẳng trên biển trên bộ‘ của Đoàn Xuân Lộc gửi BBC ngày 15/05.

Bộ Ngoại giao Đài Loan nói họ đang đặt 20.000 phù hiệu để phát cho các công ty Đài Loan ở Việt Nam. Các phù hiệu này mang các dòng chữ tiếng Việt như “Tôi là người Đài Loan”, “Tôi đến từ Đài Loan”, để tránh không bị nhầm là công dân Trung Quốc.

Một nghị sĩ đối lập, Tsai Huang-liang, đề nghị chính phủ Đài Loan thương lượng với Việt Nam để Hà Nội cho phép doanh nghiệp Đài Loan treo cờ ‘Trung Hoa Dân Quốc’.

Ngoại trưởng Đài Loan David Lin nói bộ ngoại giao sẽ cố gắng thương lượng theo hướng đó.

Đài NHK của Nhật ngày 15/05 đưa tin ‘Hai người Trung Quốc chết trong bạo động ở Việt Nam’

Đại sứ quán Trung Quốc ngày 2014/05/15 ra thông báo đặc biệt nhắc nhở công dân Trung Quốc tại Việt Nam chú ý đến an toàn cá nhân và tài sản của họ.

Thông báo có đoạn “Gần đây tại Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa – Vũng Tàu, Hà Tĩnh, Thái Bình và các tỉnh khác tại Việt Nam đã bị gián đoạn bởi các vụ bạo động xảy ra đối với doanh nghiệp Trung Quốc và nhân viên người Trung Quốc. Trong tình hình hiện nay, Đại sứ quán và lãnh sự quán Trung Quốc tại Việt Nam đã yêu cầu chính quyền Việt Nam có các biện pháp hữu hiệu để bảo vệ sự an toàn cá nhân và quyền lợi của công dân Trung Quốc. Chúng tôi một lần nữa nhắc nhở các công dân Trung Quốc có biện pháp phòng ngừa, tăng cường tự bảo vệ, tránh đi lại nếu không cần thiết.”

Bộ Ngoại giao Singapore nói họ xác nhận được một cờ Singapore bị đốt ở Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore 1 thuộc tỉnh Bình Dương hôm 13/5.

Singapore nói đây là vụ việc “nghiêm trọng vì lá cờ là biểu tượng quốc gia thiêng liêng”.

Sứ quán Singapore ở Hà Nội đã bày tỏ lo ngại với chính phủ Việt Nam hôm 14/5.

Theo Bộ Ngoại giao Singapore, hiện chưa có tin tức về người Singapore bị ảnh hưởng vì các cuộc biểu tình.

Việt Nam nói va chạm giữa tàu của Trung Quốc với các tàu của lực lượng chấp pháp Việt Nam “nhìn chung đã giảm” trong hôm 15/5 so với những ngày trước.

Ông Nguyễn Văn Trung Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, phát biểu tại cuộc họp báo tổ chức tại Hà Nội hôm 15/5.

Cùng ngày phát biểu với cử tri ở Hải Phòng, Thủ tướng Việt Nam cũng nói “mức độ hung hăng” của Trung Quốc đã giảm.

Ông Nguyễn Tấn Dũng được báo trong nước dẫn lời: “Kết quả đấu tranh, bước đầu, trên thực địa, mức độ hung hăng, đâm ủi, bắn súng nước của tàu Trung Quốc có giảm.”

Trang tin VnExpress tường thuật Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong công điện khẩn ra sáng nay 15/5 cho rằng những ngày qua nhân dân cả nước đã biểu thị lòng yêu nước, phản đối Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép tại vùng biển Việt Nam là việc làm chính đáng.

Tuy nhiên, theo VnExpress, Thủ tướng đánh giá việc có một số người manh động, phá hoại cơ sở sản xuất của nhà đầu tư nước ngoài và chống người thi hành công vụ tại một số địa phương là “nghiêm trọng”, và đã yêu cầu Bộ Công an cùng các bộ ngành kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm khắc những người có hành vi kích động, manh động, vi phạm pháp luật.

Bộ Ngoại Giao Việt Nam: Diễn đàn hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ mở rộng lần thứ 8 đã được tổ chức ngày 15/5/2014 tại thành phố Nam Ninh, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc. Tham dự Diễn đàn có khoảng 200 đại biểu đến từ các Bộ/ngành, viện nghiên cứu và doanh nghiệp của các nước ASEAN và Trung Quốc. Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường dẫn đầu tham dự.

Diễn đàn đã tập trung trao đổi về việc triển khai hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ mở rộng trong 8 năm qua và thảo luận sâu về đổi mới tài chính, đầu tư, phát triển công nghiệp, hợp tác công nghiệp xuyên biên giới, hợp tác cảng biển và xây dựng mạng lưới tiếp vận trong khu vực Vịnh Bắc Bộ mở rộng nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư và giao lưu nhân dân giữa các nước ASEAN và Trung Quốc.

Phát biểu tại phiên khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường khẳng định Việt Nam ủng hộ và sẵn sàng hợp tác với các nước liên quan triển khai hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ mở rộng; đề nghị các nước cần tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực ưu tiên như cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường, nông nghiệp, giao lưu nhân dân…, đặc biệt là huy động vốn và nguồn tài trợ cho các dự án trọng điểm trong khuôn khổ hợp tác này.

Trước tình hình Biển Đông gần đây, Trưởng đoàn ta nhấn mạnh yêu cầu duy trì sự ổn định chính trị và xây dựng, củng cố môi trường thuận lợi cho hoà bình; khẳng định hợp tác cần dựa trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng luật pháp quốc tế, độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước tham gia, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hướng tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử COC.

Trang tin Dân Trí dẫn lời Trung tá Nguyễn Thanh Liêm, Phó giám đốc Công an Hà Tĩnh nói tại cuộc hop báo nhanh về tình hình khu công nghiệp Vũng Áng chiều 15/5: “Đến lúc này chúng tôi đã khởi tố vụ án, bắt giữ 76 đối tượng. Qua điều tra sơ bộ, có ba nhóm đối tượng gây ra vụ việc, gồm: nhóm kích động công dân gây rối phá hoại tài sản, gây mất trật tự; nhóm phá hoại tài sản và nhóm trộm cắp tài sản.”

PGS. TS. Phạm Quý Thọ (Nhà phân tích chính sách công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch & Đầu tư) trả lời BBC ngày 15/05/2014:

 

“Về lâu dài, Việt Nam cần phải có những biện pháp tổng thể, trước hết phải có những biện pháp tuyên truyền vì dân trí nước mình (Việt Nam) người ta chưa thực sự hiểu vấn đề này lắm. Người ta hay gắn những vấn đề, thí dụ như vấn đề biển đảo, rồi vấn đề chiến tranh biên giới, hoặc những lịch sử va chạm với Trung Quốc, thì người ta chưa phân biệt rạch ròi việc đó, những va chạm đó với vấn đề toàn cầu hóa và phát triển kinh tế hiện nay. Điều đó cần phải làm cho không chỉ dân mà một số giới người ta hiểu được điều đó, nhưng hiện nay chưa làm được.

“Tiếp theo, cần phải có những định hướng, thậm chí theo tôi phải ra những luật biểu tình, để làm sao đấy khi người dân xuống đường biểu tình, thì nó theo một trật tự nhất định, chứ không thể để tự phát như hiện nay.

“Luật biểu tình thậm chí được đưa ra trước Quốc hội lấy ý kiến có nên thảo luận Luật biểu tình hay không, nhưng rồi lại chìm vào im lặng. Hiện nay chưa có, nhưng tôi nghĩ nếu mà đưa ra luật biểu tình này, thì trong trường hợp này là có lợi. Bởi vì luật đó sẽ giải thích trong trường hợp nào được biểu tình, và được biểu tình như thế nào, thì tại sao chúng ta không làm những việc đó?

“Thì đó là những việc tiếp theo là hoàn thiện thể chế về luật pháp nữa. Việc đó Việt Nam cũng nên làm, không chỉ có những biểu tình mà người ta nghi ngại là việc biểu tình sẽ xấu cho chính phủ, mà nhân đây cũng phải nói rằng nhiều cuộc biểu tình khác. Thí dụ, ngay như việc biểu tình nước ngoài trong vụ va chạm Biển Đông này, manh động vừa rồi, thì rõ ràng người ta chưa hiểu lắm về nội hàm của biểu tình là như thế nào. Cho nên, việc hoàn thiện hệ thống về luật pháp cũng là giải pháp thứ hai mà tôi có thể khuyến cáo.

“Cái thứ ba là về kinh tế, cũng phải lường trước trong thời gian tới có thể có khó khăn về kinh tế, cho nên phải chuẩn bị sẵn những tình hình để đối phó, ví dụ như là một số dự án có thể bị chậm trễ, cái này phải có những đối sách về kinh tế. Thứ hai nữa là làn sóng đầu tư ở một số nước, thông qua những cái như thế này, cần phải có những quan hệ ngoại giao để giải thích, nhưng đồng thời cũng phải có chiều hướng để tạo tin cậy, để cho người ta thấy việc đó chỉ là nhất thời, và thông qua những cái này, chúng ta phải có những quan hệ ngoại giao để giải thích. Nhưng đồng thời cũng phải có chiều hướng để tạo một môi trường như thế nào đấy thật là tin cậy, để cho người ta thấy rằng việc đó chỉ là nhất thời.

“Bởi vì có thể đối với Trung Quốc, Đài Loan, biết đâu sau này gặp một đối tác khác, người ta cũng manh động như thế thì quả là nguy hiểm đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài, cũng như hình ảnh lâu dài của Việt Nam đối với phát triển kinh tế của Việt Nam và những quan hệ kinh tế của Việt Nam đối với thế giới.”

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình tiết lộ một thứ trưởng ngoại giao đang thăm Trung Quốc để “trao đổi thẳng thắn các vấn đề giữa hai nước” từ ngày 13-15/5.

Tại cuộc họp báo thường kỳ tại Hà Nội vào hôm 15/5, ông Bình cho biết Thứ trưởng Hồ Xuân Sơn đã đến Bắc Kinh.

Ông Bình không tiết lộ Thứ trưởng Sơn sẽ đối thoại với cấp nào của Trung Quốc, và nói rằng sẽ “thông báo sớm khi có thông tin”.

Ông Hồ Xuân Sơn nói tốt tiếng Trung vì đã học tại Đại học Bắc Kinh, Khoa Trung văn.

Trả lời các phóng viên trong và ngoài nước, ông Lê Hải Bình nói rằng Việt Nam đã thể hiện “thiện chí” trong giải quyết tranh chấp, nhưng đáp lại Trung Quốc vẫn duy trì hiện diện quân sự lớn với nhiều tàu chiến, máy bay, tàu hải giám, và tàu cá bọc thép.

Ông Bình nói Việt Nam luôn coi trọng hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc, nhưng cho rằng quan hệ chỉ có thể tốt đẹp nếu có “thiện chí xử lý các bất đồng”và “tôn trọng lẫn nhau”.

“Rõ ràng các hành động sai trái của Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tin cũng như tình cảm của người dân Việt Nam. Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn cố gắng duy trì các hợp tác bình thường vì lợi ích của nhân dân hai nước.”

Khi được hỏi giới hạn kiềm chế của Việt Nam sẽ đến mức nào, ông Bình cho biết sẽ sử dụng “mọi biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ quyền hợp pháp”, “kiên trì biện pháp ngoại giao”, nhưng sẽ “có phản ứng thích hợp” tùy theo “diễn biến thực tế”.

“Việt Nam đã và đang kiên trì đối thoại, tiến hành giao thiệp nghiêm túc với Trung Quốc ở nhiều cấp độ, dưới nhiều hình thức, phản đối mạnh mẽ hành vi sai trái của phía Trung Quốc. Đáp lại giao thiệp và thiện chí của Việt Nam, Trung Quốc tiếp tục duy trì và mở rộng hoạt động sai trái, điều thêm nhiều tàu và máy bay đến khu vực nói trên.

“Theo các cơ quan chức năng của Việt Nam, tính đến ngày hôm nay, Trung Quốc vẫn duy trì sự hiện diện của nhiều tàu quân sự, hải cảnh, hải giám, hải tuần, ngư chính, tàu cá vỏ sắt, các tàu dịch vụ cùng sự hỗ trợ của nhiều máy bay tại khu vực xung quanh giàn khoan Hải Dương – 981.

“Trong khi các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam hết sức kiềm chế thì Trung Quốc tiếp tục có những hành động hung hăng, đưa tàu, máy bay đến uy hiếp, dùng vòi rồng có công suất lớn nhằm vào các tàu công vụ của Việt Nam đang thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương”, ông Bình cho biết, theo trang web Bộ Ngoại giao Việt Nam.

Nhật báo Quân Giải phóng của Trung Quốc bác bỏ tin trên truyền thông nước ngoài nói rằng quân đội của họ ở Quảng Tây và Vân Nam “đặt vào tình trạng báo động cấp ba”, theo BBC Tiếng Trung.

Trang báo Quân Giải phóng 15/5 cho hay, tin như vậy, “chỉ là tin giả”, sau khi có bài trên trang đánh giá quân sự Trung Quốc ở Canada viết rằng Trung Quốc có bốn mức báo động quân sự và cấp thứ ba là cấp trước mức cao nhất tức mức “tổng động viên”.

Một số nguồn tin tiếng Việt cũng đặt câu hỏi về chuyến thăm Côn Minh của Bộ trưởng Quốc phòng Thường Vạn Toàn hôm 12/5 nhưng các báo Trung Quốc nói đây chỉ là chuyến thăm thị sát sau các vụ bất ổn liên quan đến người Uighur ở Vân Nam.

Trong hình là quang cảnh tại một nhà máy của Đài Loan ở Bình Dương bị phóng hỏa.

Tân Hoa Xã: Ít nhất hai công dân Trung Quốc thiệt mạng và hơn 100 được đưa tới bệnh viện.

Bản tin cho hay đã phát hiện một công dân Trung Quốc chưa rõ danh tính làm việc cho một nhà máy phụ tùng xe đạp tại Tình Bình Dương bị giết hại.

Công an Việt Nam đang giải quyết vụ việc và giới ngoại giao từ tòa đại sứ Trung Quốc đang tới hiện trường.

Một công dân Trung Quốc khác thiệt mạng tại tỉnh Hà Tĩnh.

Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết (nguyên Đại biểu Quốc hội) nói với BBC:

“Nếu nói rằng đây là một sự khủng hoảng là cũng chưa đến mức. Đây chủ yếu là hành động tự phát của người dân Việt Nam do họ vô cùng phẫn nộ trước hành vi khiêu khích và xâm lăng của nhà cầm quyền Trung Quốc.

 

Thế còn về cách xử lý của chính quyền Việt Nam, tôi được biết là ở tỉnh Bình Dương, cũng như một số địa phương khác, những người đại diện chính quyền cũng đã đối thoại với những người biểu tình, giải thích cho những người biểu tình và hiện nay cũng chưa có một sự việc nào đáng tiếc xảy ra như là sự trấn áp thô bạo, chẳng hạn mà tôi nghĩ rằng nó là cách xử lý hợp lý.

Tôi chắc chắn rằng khi mà cái giàn khoan của Trung Quốc còn đó, nhất là khi Trung Quốc ngang nhiên cản phá các tàu chấp pháp của Việt Nam, và ngang nhiên từ chối đàm phán với Việt Nam, thậm chí còn đặt điều kiện đàm phán với Việt Nam (rằng) các tàu chấp pháp của Việt Nam phải rút đi đã, thì phải nói là không thể nào mà làm dịu được sự phẫn nộ của người dân.

Tôi chắc chắn là người dân (Việt Nam) sẽ còn xuống đường biểu tình nhiều để phản đối nhà cầm quyền Trung Quốc, còn qua vụ việc xảy ra ở Bình Dương, cũng như ở Hà Tĩnh, tôi chắc chắn rằng cả người dân đi biểu tình để thể hiện lòng yêu nước của mình, thể hiện sự phản đối Trung Quốc, cũng như là chính quyền cũng rút ra được nhiều bài học quan trọng, và chúng ta có thể kiểm soát được tình hình.”

Hãng tin Nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã nói ít nhất hai công dân Trung Quốc chết và hơn 100 người nhập viện sau các cuộc bạo loạn ở Việt Nam.

Một công dân Trung Quốc chưa rõ danh tính được phát hiện chết tại nhà máy Đài Loan, chuyên sản xuất phụ tùng xe đạp ở Bình Dương. Một công dân Trung Quốc khác bị giết chết tại Hà Tĩnh.

Tân Hoa Xã cũng dẫn các nguồn tin nói chừng 10 người Trung Quốc hiện vẫn chưa được tìm thấy sau các cuộc tấn công bạo loạn ở Hà Tĩnh.

Kyodo News: Chính phủ Campuchia tuyên bố sẽ không cho người Việt ở nước này tổ chức biểu tình chống Trung Quốc.

Hãng tin của Nhật dẫn lời Khieu Sopheak, phát ngôn nhân của Bộ Nội vụ, nói Campuchia không cho phép người nước ngoài biểu tình chống nước khác.

“Người nước ngoài không được dùng lãnh thổ Campuchia vì mục đích tổ chức hoạt động chống người nước khác.”

Phát ngôn nhân chính phủ có tuyên bố như vậy sau khi có tin đồng một hội người Việt ở Campuchia định tổ chức biểu tình trước sứ quán Trung Quốc ở Phnom Penh.

Reuters: Hải quân Hoa Kỳ một lần nữa đề nghị tăng các chuyến thăm tới Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng về tranh chấp biển đảo ngày càng leo thang giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Trong một thông cáo gửi tới hãng tin Reuters, phía Hoa Kỳ khẳng định lại mong muốn thiết lập quan hệ hải quân chặt chẽ hơn với Việt Nam.

Phát ngôn viên và chỉ huy Hạm đội 7, ông William Marks viết trong thư trao đổi với Reuters: “Chúng tôi quan tâm tới việc kết nối các đối tác trên Biển Đông và hoan nghênh việc tăng cường các chuyến thăm cảng với Việt Nam.”

Viên chức quân sự Mỹ nói rằng hải quân nước này không thay đổi việc điều động do căng thẳng Trung – Việt, nhưng hàng ngày vẫn điều máy bay do thám bay trên vùng Biển Đông.

Tàu chỉ huy của Hạm đội 7 là tàu khu trục USS Blue Ridge, hiện cũng đang ở trong vùng biển Đông.

Cùng ngày, Chính phủ Nhật Bản cũng cho biết họ đã yêu cầu Việt Nam đảm bảo an toàn cho người dân và các công ty Nhật, hãng thông tấn Kyodo của Nhật đưa tin.

“Chúng tôi kêu gọi giới chức Việt Nam phải có phản ứng để đảm bảo an toàn cho người dân và công ty Nhật,” ông Yoshihide Suga, chánh văn phòng nội các Nhật Bản nói trong một cuộc họp báo.

Trong các cuộc bạo loạn ở Bình Dương hôm 13/5, một số doanh nghiệp Nhật đã bị tấn công nhầm.

Phòng Thương mại Nhật Bản ở Thành phố Hồ Chí Minh đã được tin cửa sổ ở một số công ty Nhật đã bị đập vỡ và người biểu tình đột nhập vào trong.

Ông Suga nói cho đến giờ Chính phủ Nhật vẫn chưa nhận được báo cáo gì về thương vong của công dân Nhật trong các cuộc biểu tình ở Việt Nam.

Ông cho biết Bộ Ngoại giao Nhật đã cảnh báo người dân Nhật ở Việt Nam bằng email và các cách khác. Ông kêu gọi giải quyết các tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc một cách hòa bình thông qua đối thoại.

Hình ảnh biểu tình bên ngoài nhà máy thép Formosa ở Hà Tĩnh hôm 14/05.

Bắc Kinh cáo buộc Hà Nội ‘đồng lõa’ với những người biểu tình chống Trung Quốc vốn đã làm ít nhất một công dân Trung Quốc thiệt mạng trong các hành động phản đối việc Trung Quốc đưa giàn khoan ra vùng biển có tranh chấp trên Biển Đông, hãng tin AFP đưa tin.

“Bạo động ở Việt Nam có sự liên hệ trực tiếp giữa thái độ dung dưỡng và đồng lõa từ phía Việt Nam với một số lực lượng chống Trung Quốc và những kẻ phạm pháp,” phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói với báo giới hôm thứ Năm ngày 15/5.

Nhạc sỹ Tuấn Khanh trong bài ‘ Vì sao gây bạo động ở Bình Dương?‘ viết gửi cho BBC ngày 14/05 viết:

“Người Việt đang giới thiệu một bộ mặt xấu xí mà chính họ đã từng lên án hết mực, khi dân Trung Quốc bị chính quyền Bắc Kinh kích động trong cuộc xung đột ngoại giao với Nhật vào năm 2012.”

“Ngay lập tức, câu hỏi này được đặt ra là vụ bạo động này có lợi cho ai?”

“Chắc chắn cuộc bạo động này sẽ làm giảm sức đối đầu của Việt Nam với Trung Quốc trên biển Đông, vào lúc quan trọng nhất”.

Nhóm người Đài Loan ủng hộ Trung Quốc biểu tình bên ngoài Lãnh sự quán Việt Nam tại Hong Kong hôm 15/05. Người biểu tình hô khẩu hiệu đòi Việt Nam xin lỗi, đền bù thiệt hại, và xé bức ảnh ông Trương Tấn Sang.

Trung Quốc đã có cuộc họp khẩn cấp với đại sứ Việt Nam ở Bắc Kinh, phát ngôn viên Ngoại giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh nói trong trong đoạn video do truyền hình CCTV phát hôm 15/05.

Bà Oánh cho biết Trung Quốc đã thúc giục Việt Nam thực hiện các biện pháp có hiệu quả nhằm đảm bảo an toàn cho công dân và tài sản của Trung Quốc ở Việt Nam.

Trong lúc đó, Tân Hoa xã đưa tin 10 người Trung Quốc hiện vẫn mất tích sau cuộc bạo động ở Vũng Áng, Hà Tĩnh.

Ban tiếng Việt Đài NHK của Nhật: (14/05/2014) “Lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố Hồ Chí Minh nói rằng một số người biểu tình đã có hành vi bạo lực, như phá cửa ra vào và làm vỡ cửa sổ của các doanh nghiệp Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.

“Các nhà chức trách Đài Loan nói rằng hơn 100 doanh nghiệp Đài Loan đã bị ảnh hưởng, một số doanh nghiệp bị đốt nhà xưởng và một người Đài Loan bị thương do bị đánh vào đầu.

“Những văn phòng và doanh nghiệp có biển hiệu chữ Hán được cho là mục tiêu tấn công bừa bãi của người biểu tình.

“Văn phòng của Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại thành phố Hồ Chí Minh cho biết, một vụ biểu tình chống Trung Quốc tương tự đã xảy ra ở một khu công nghiệp khác của tỉnh Bình Dương. Cơ quan này cũng cho biết các vụ biểu tình chống Trung Quốc cũng xảy ra ở tỉnh Đồng Nai, bên cạnh Bình Dương.

“Lãnh sự quán Nhật Bản cho biết đến nay chưa có thông tin về người Nhật nào bị thương.

“Một hiệp hội của các doanh nghiệp Nhật Bản ở Việt Nam đang kêu gọi các doanh nghiệp Nhật treo quốc kỳ Nhật Bản tại nhà máy, để chứng tỏ họ là doanh nghiệp Nhật Bản”, bản tin cho biết.

Theo trang tin Tiền Phong Online, ông Đặng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch UBND Hà Tĩnh nói công an tỉnh Hà Tĩnh đã khởi tố vụ án, bắt 76 đối tượng trong vụ bạo loạn Vũng Áng.

Ngày 15/5, nhiều người Đài Loan đã xuống đường biểu tình trước Văn phòng Kinh tế – Văn hóa Việt Nam ở Đài Bắc và Lãnh sự quán Việt Nam ở Hong Kong để phản đối các cuộc bạo động nhằm vào công dân, công ty Đài Loan tại Việt Nam.

Lực lượng an ninh ở Đài Bắc đã phải ngăn người biểu tình tiến vào bên trong Văn phòng Kinh tế – Văn hóa Việt Nam và kêu gọi họ kiềm chế.

Theglobeandmail: Người Trung Quốc sang làm việc tại Việt Nam sợ hãi bỏ chạy bằng đường bộ và đường hàng không. Cảnh sát đường biên Campuchia nói trong hôm thứ Tư đã có 600 người Trung Quốc sang Campuchia qua cửa khẩu ở miền nam Việt Nam và có thêm những người khác tới trong hôm thứ Năm.

Hãng hàng không Đài Loan, China Airlines đang bổ sung thêm hai chuyến bay đi từ TP Hồ Chí Minh, hãng thông tấn Đài Loan Central News Agency nói.

Đại sứ Đài Loan Huang Chih-pen, người đã nói chuyện với một thành viên ban lãnh đạo Formosa có mặt tại chỗ vào sáng thứ năm nói những kẻ bạo loạn phóng hỏa vào các tòa nhà và săn lùng công nhân Trung Quốc nhưng không tấn công các lãnh đạo người Đài Loan.

Ông nói người đứng đầu chính quyền tỉnh Hà Tĩnh và giám đốc công an tỉnh đã có mặt trong lúc xảy ra bạo loạn nhưng đã không “ra lệnh có hành động cứng rắn đủ mức”.

Ông đại sứ nói một công dân Trung Quốc bị giết chết trong cuộc bạo loạn, và một người khác chết vì nguyên nhân tự nhiên trong thời gian này.

Xe máy bị đập phá bên ngoài nhà máy thép Formosa, Hà Tĩnh

Truyền thông Trung Quốc chỉ trích chính quyền Việt Nam đã “khuấy động chủ nghĩa dân tộc” trong các cuộc biểu tình chống Trung Quốc trên cả nước.

Ít nhất 15 nhà máy thuộc sở hữu nước ngoài đã bị đốt cháy và và hàng trăm nhà máy khác bị tấn công bởi người biểu tình tại hai khu công nghiệp ở miền nam Việt Nam vào thứ Ba.

Biểu tình nổ ra khi Trung Quốc đưa dàn khoan vào vùng biển tranh chấp với Việt Nam đầu tháng nay.

Lý Kim Minh, giáo sư ngành Biển Nam Trung Hoa tại ĐH Hạ Môn, nói với Nhân dân Nhật báo là Việt Nam đang “khiêu khích Trung Quốc ở cả trên biển và đất liền trong một canh bạc liều lĩnh.”

Nhà sử học Lý Quốc Cường miêu tả vụ việc là “tuyên truyền từ cấp cao” bởi chính quyền Việt Nam, là nguyên nhân “gây ra bạo loạn”.

“Sự cố trên không chỉ gây tổn hại mối quan hệ với Trung Quốc mà còn làm xấu đi hình ảnh của Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế, đặc biệt là với tư cách của một điểm thu hút đầu tư và khách du lịch,” ông này nói với Nhân dân Nhật báo.

Cùng chung với quan điểm đó, Nhật báo Hoàn cầu bản tiếng Trung nói rằng các vụ bạo động đã “gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư nước ngoài” và họ “nên được bồi hoàn cho những mất mát đã xảy ra.”

“Người ta có thể dễ dàng thấy rằng chính quyền Hà Nội đã cho phép bạo loạn diễn trong khi công luận (Việt Nam) vẫn chưa lên tiếng chỉ trích những kẻ gây loạn.”

Một bài báo trên tờ Tin tức Bắc Kinh bình luận rằng Philippines và Việt Nam đang “thổi phồng vấn đề Nam Hải” để “hướng sự chú ý” ra khỏi vấn đề trong nước.

“Cả hai quốc gia đều đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề nghiêm trọng như tham nhũng, thất nghiệp tăng cao, và bất ổn xã hội. Họ đang sử dụng vấn đề Nam Hải để khuấy động chủ nghĩa dân tộc và đánh lạc hướng dư luận khỏi các vấn đề trong nước,” tờ báo này nói.

VnExpress: Sau khi có người nói “có lao động Việt Nam bị đánh chết”, hàng nghìn người tụ tập bên ngoài tràn qua cổng chính vào công trường gây gổ với 1.000 công nhân Trung Quốc.

Lúc [16h30 ngày 14/5] tại cổng chính Formosa, một số người đã kích động, nói “trong công trường có người Việt Nam bị đánh chết”. Đám đông người Việt Nam bỗng lớn dần lên, ước chừng tới 5.000 người và gây gổ với 1.000 người Trung Quốc. Cuộc xô xát với quy mô lớn xảy ra.

Một số nhà tạm phục vụ công nhân và quản lý tại công trường đã bị đốt. Trong lúc lộn xộn, nhiều sắt thép, dây điện, máy điều hòa, máy vi tính… tại công trường đã bị đánh cắp.

Nhà chức trách cho hay, khoảng 150 người bị xây xát và một người chết trên đường đi cấp cứu. Thiệt hại tài sản hiện chưa thống kê

Vào cuối giờ chiều 15/5, Tân Hoa Xã nói các nguồn tin cho họ biết “ít nhất hai công dân Trung Quốc bị giết và hơn 100 người Trung Quốc nhập viện sau khi người nổi loạn tấn công các công ty Trung Quốc ở Việt Nam”.

Còn chính quyền tỉnh Hà Tĩnh nói có một người chết trên đường đi cấp cứu và 149 người bị thương.

Một chuyên gia dầu khí hàng đầu của Trung Quốc nói Bắc Kinh sẽ không khai hỏa trước ở Biển Đông.

Ông Bành Xương Vĩ, Giám đốc Trung Tâm Nghiên cứu Chính trị Dầu khí Quốc tế thuộc Đại học Dầu khí Trung Quốc, cũng nói với BBC tiếng Việt và tiếng Trung rằng Trung Quốc nên đạt thỏa thuận ngầm với “người anh em Việt Nam”.

“Đánh giá của tôi là những chạm trán quy mô nhỏ trong đó cảnh sát biển hai bên chĩa vòi rồng vào nhau sẽ còn tiếp diễn và trở thành hiện tượng thường xuyên xảy ra. Nhưng phía Trung Quốc sẽ không bao giờ nổ súng trước. Trung Quốc có lẽ sẽ không cho hải quân tham gia những hành động như thế. Tranh chấp trước hết sẽ được giải quyết ở cấp độ cảnh sát biển. Sẽ không có chiến tranh.

“Lý thuyết phương Tây nói chiến tranh không bao giờ xảy ra giữa các nền dân chủ. Nhưng đã từng có nhiều cuộc chiến giữa các nước xã hội chủ nghĩa. Tôi nghĩ thế hệ lãnh đạo thứ năm của chúng ta sẽ có phán đoán tốt. Từ quan điểm chiến lược, chúng ta cần có thỏa thuận ngầm với người anh em Việt Nam của chúng ta”.

 

Vào ngày 14/05, Reuters đưa tin tàu cảnh sát biển Việt Nam bị nhiều tàu Trung Quốc chặn lại và đuổi đi ở khu vực gần giàn khoan Hải Dương 981 trên biển Đông hôm 14/05.

Một phóng viên hãng thông tấn Reuters đi theo tàu của Việt Nam nói có khoảng 80 tàu Trung Quốc trên khu vực này, trong đó có cả tàu hải quân, tuy nhiên không rõ con số lực lượng phía Việt Nam.

Trung Quốc đưa giàn khoan dầu vào vùng biển Việt Nam tuyên bố chủ quyền gặp phải sự phản đối mạnh mẽ, gây ra các cuộc biểu tình trên diện rộng trong tuần qua ở nhiều thành phố trên Việt Nam.

Trong khi đó Bắc Kinh cho rằng Hà Nội có các hành động ‘khiêu khích’ và cản trở ở vùng lãnh hải của nước này.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng tuyên bố, riêng trong ngày 13/05, tàu Việt Nam đã đâm tàu Trung Quốc 169 lần, là mức kỷ lục kể từ hôm 02/05 tới nay.

Bình luận về bạo động tại Bình Dương trong tuần này, kinh tế gia Lê Đăng Doanh vào ngày 14/05 nói với BBC:

“Tôi rất lấy làm tiếc về vụ bạo động quá khích ấy. Nó đã làm tổn hại uy tín, môi trường kinh doanh của Việt Nam, gây thiệt hại đến các doanh nghiệp Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan, không có liên quan gì đến Trung Quốc cả.

“Và kể cả chuyện hủy hoại và tấn công các doanh nghiệp Trung Quốc là hoàn toàn không phù hợp với tinh thần yêu nước và chiến đấu của Việt Nam.

“Họ là doanh nghiệp, họ không phải chịu trách nhiệm với hành động của nhà cầm quyền Bắc Kinh.

“Tôi hy vọng công an có thể tìm ra thủ phạm, trả lại một phần nào đó tài sản bị mất của các doanh nghiệp, và đưa ra các thông báo để trấn an nhà đầu tư, tránh gây tác hại lâu dài về môi trường đầu tư của Việt Nam”, ông Doanh nói.

Một nhân chứng không muốn nêu tên làm việc tại Formosa thuật lại với BBC những gì ông nhìn thấy từ tầng 5 của ký túc xá công ty vào lúc vụ việc xảy ra như sau:

“Nhân viên chúng tôi đã được nghỉ việc từ 2 giờ chiều hôm qua, buổi chiều thì biểu tình ôn hòa nhưng đến gần tối thì đoàn xe chở công nhân nhà thầu Trung Quốc ra về thì bị đoàn người chặn lại”.

“Họ đập cửa kính xe và đánh đập dã man người Trung Quốc”.

“Sáng nay công an toàn tỉnh Hà Tĩnh đã được triển khai để đảm bảo an toàn cho nhân viên người Việt và chuyên gia Đài Loan”.

“Một số người Trung Quốc ở các nhà thầu cũng được Formosa cho vào trú ẩn ở các khu ký túc xá kiên cố của nhân viên công ty”.

Tiến sỹ Lee Jones – một nhà nghiên cứu về an ninh châu Á-Thái Bình Dương, ĐH Queen Mary, London, Anh Quốc bình luận với BBC:

“Nay không nên coi Trung Quốc và Việt Nam là hai đồng minh cộng sản”.

“Đây là hai quốc gia độc đoán, độc đảng tư bản và thực sự chẳng có liên quan gì đến chủ nghĩa cộng sản. Theo sự hiểu biết của tôi là Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Cộng sản Việt Nam đã có một ‘thỏa thuận quý ông’ (thỏa thuận miệng) – trong đó hai bên đồng ý không công khai chỉ trích lẫn nhau và tìm cách kiểm soát các cuộc biểu tình trong nước”.

“Cả hai bên đều có lợi khi kiểm soát được các cuộc biểu tình vì giới tinh hoa của cả hai đảng cầm quyền đang được hưởng lợi từ quan hệ kinh tế gần gũi”.

“Tuy nhiên, hành động đặt giàn khoan khiêu khích này của Trung Quốc có thể làm hỏng thỏa thuận đó hoặc làm cho Đảng Cộng sản Việt Nam không thể duy trì cam kết ấy vì nó đã khuấy động phong trào chống Trung Quốc tại Việt Nam”.

Một bác sỹ từ bệnh viện đa khoa thành phố Hà Tĩnh nói với BBC gần 50 người đã được đưa vào bệnh viện trong đêm 14/5- rạng sáng 15/5.”Nhiều người trong số này mặc đồng phục màu xanh của công nhân và 6-7 người đang trong tình trạng nguy kịch”, vị bác sỹ này cho biết.

 

Ông Nguyền Văn Bổng, chủ tịch huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, nơi đóng nhà máy thép Formosa thuộc Khu công nghiệp Vũng Áng, xác nhận với BBC có hai người Trung Quốc chết.

“Người Việt Nam không ai có ai chết cả, và tình hình ở đây hiện giờ đã ổn định”.