Cuộc đấu quyền lực: Những góc khuất lộ diện

Một dự án bất động sản của công ty Vinaconex ở ngoại ô Hà Nội vào ngày 4 tháng 10 năm 2012.

AFP photo. 00:00/00:00
 Dư luận xã hội đã thắng thế với sự kiện Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao yêu cầu kiểm tra vụ không khởi tố lãnh đạo Tổng Công ty Vinaconex, những kẻ chịu trách nhiệm cao nhất về việc đường ống dẫn nước sông Đà phục vụ Hà Nội bị vỡ 18 lần liên tiếp. Bên cạnh một quyết định thuần túy pháp lý, vụ việc này còn mang những ý nghĩa nào khác?

18 lần vỡ ống

Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội hiện làm việc tại Saigon, ghi nhận phản ứng tích cực cùng lúc của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Lê Minh Trí và Chủ tịch nước Trần Đại Quang, trong việc xem xét lại vụ án đường ống dẫn nước sông Đà. Dư luận cho là không thể miễn trách nhiệm hình sự cho 5 nhân vật lãnh đạo cao nhất của Vinaconex, kể cả ông Phí Thái Bình, nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinaconex cũng là nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP.Hà Nội. Trước đó cơ quan tố tụng đã vin vào nhân thân tốt, phạm tội lần đầu để miễn việc truy tố cho các nhân vật “cộm cán”, mặc dù xác định có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm qui định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 229 Bộ luật hình sự. LS Trần Quốc Thuận nhấn mạnh:

“Dư luận trong nước phản đối cái đó quyết liệt và đến giờ Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã lên tiếng và Chủ tịch nước Trần Đại Quang khi tiếp xúc cử tri TP.HCM cũng phát biểu là vụ đó phải xử, còn chuyện xem xét các tình tiết giảm nhẹ, nhân thân này kia thì ra tòa rồi mới cân nhắc tính toán. Tôi nghĩ rằng phát biểu đồng bộ vừa Viện trưởng Việm Kiểm sát Nhân dân Tối cao vừa Chủ tịch nước nữa, thì vụ này chắc sẽ phải truy tố đưa ra tòa xét xử.”

Kể từ khi đưa vào sử dụng năm 2009, tới nay đường ống dẫn nước sạch sông Đà trị giá hơn 1.500 tỷ đồng đã vỡ 18 lần gây thiệt hại nghiêm trọng. Dự án này cung cấp nước sạch cho một phần thủ đô Hà Nội, ảnh hưởng sinh hoạt khoảng 700.000 dân của 180.000 hộ gia đình. Những vụ ngừng cấp nước để sửa chữa kéo dài tổng cộng 343 giờ, với lượng nước không được cấp là 1,5 triệu m3. Tổng Công ty Vinaconex chủ đầu tư dự án đã phải bỏ ra 13,4 tỷ đồng để sửa chữa đường ống, ngoài ra còn phải đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng để xây dựng một đường ống mới, việc này đang trong giai đoạn khởi sự thi công.

Những số liệu về thiệt hại vừa nêu, do báo điện tử Dân Trí dẫn kết luận điều tra bổ sung của Bộ Công an ngày 15/7/2016, cho thấy sự thiệt hại là đặc biệt nghiêm trọng. Ngoài 9 bị can cấp dưới bị khởi tố, Cơ quan điều tra lại có quyết định khác thường là miễn truy tố 5 lãnh đạo cấp cao của Vinaconex, mặc dù xác định những nhân vật này có dấu hiệu pham tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 229 Bộ luật hình sự. Cơ quan điều tra Bộ Công an đã xác định 5 cán bộ lãnh đạo Vinaconex có hành vi không thực hiện đúng qui định pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng công trình, quyết định thay đổi vật liệu không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, lựa chọn nhà thầu thiếu năng lực, nên đã gây ra hậu quả nghiêm trọng như vừa nêu.

Ai chịu trách nhiệm?

400.jpg
Công nhân sửa chữa đường ống dẫn nước sông Đà bị vỡ. Photo courtesy of vtc.vn

Đáp câu hỏi của chúng tôi là phải chăng vụ miễn truy tố 5 nhân vật lãnh đạo của Tổng Công ty Vinaconex gây ra nghi vấn là có sự bảo vệ bao che nhóm lợi ích. Luật sư Trần Quốc Thuận nhận định:

“Tôi nhớ trước đây có lần con ông Trưởng Ban Tổ chức Trung ương được cử làm Chủ tịch Hội đồng quản trị của Vinaconex, cô này học báo chí không học kinh tế và mới 24 tuổi. Dư luận sau đó cũng lên tiếng phản đối và cuối cùng người ta lại rút tên cô đó ra và đưa ông Phó Chủ tịch Thành phố Hà Nội vào để làm chuyện này chuyện kia và gây thiệt hại nhiều lần…cũng như chuyện ông Trịnh Xuân Thanh của Hậu Giang, xe bảng trắng thành bảng xanh rồi chuyện này chuyện kia…lúc đầu mấy ông lãnh đạo của Hậu Giang bảo chẳng có chuyện gì, nhưng sau đó các kênh vào cuộc thì nó lại thành có chuyện. Cho nên pháp luật cũng tùy nhận thức từ góc độ thế này thế kia, còn có những quan hệ phức tạp có lợi ích chòng chéo, thì đó là những vấn đề phải có điều tra mới kết luận được.”

Những điều Luật sư Trần Quốc Thuận vừa nói được thể hiện qua sự kiện, vào tháng 4 năm 2012 cô Tô Linh Hương lúc đó 24 tuổi được bổ nhiệm vào vị trí Chủ tịch Hội đồng Quản Trị Tổng Công ty Vinaconex, tuy nhiên cô đã rời chức vụ chỉ sau hai tháng mà không có lời giải thích nào được đưa ra. Cô Tô Linh Hương là ái nữ của ông Tô Huy Rứa, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương thời kỳ đó. Ông Tô Huy Rứa từng được giới quan sát chính trị mô tả là một cánh tay đắc lực đã giúp ông Nguyễn Phú Trọng tái cử chức Tổng Bí Thư khóa 12.

Theo trình tự thời gian thì dự án cung cấp nước sạch sông Đà cho Hà Nội khởi sự từ 2004 và bộ sậu có trách nhiệm là ông Phí Thái Bình, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinaconex cùng các thành viên khác. Nếu cô Tô Linh Hương ngồi lại ghế nóng ở Vinaconex, thì cô sẽ phải giải quyết hậu quả của nhóm Phí Thái Bình, khi đường ống sông Đà vỡ liên tiếp. Giới mạng xã hội lúc đó cho là ông Tô Huy Rứa đã có quyết định sáng suốt, tránh cho con gái chịu cảnh “kẻ ăn ốc người đổ vỏ”.

Tôi nhớ trước đây có lần con ông Trưởng Ban Tổ chức Trung ương được cử làm Chủ tịch Hội đồng quản trị của Vinaconex, cô này học báo chí không học kinh tế và mới 24 tuổi.
– Luật sư Trần Quốc Thuận

Nhắc lại vào ngày 20/7/2016 vừa qua, Báo mạng Giáo Dục.Net đã đưa trường hợp cơ quan tố tụng miễn truy tố hình sự 5 lãnh đạo của Vinaconex để minh chứng điều gọi là “Các nhóm lợi ích đang chuẩn bị chống quyết tâm của Tổng Bí thư”. Sự kiện một tờ báo chính thức do nhà nước quản lý có nhận định như vậy, cho thấy tình trạng tranh đoạt quyền lợi giữa các nhóm quyền lực cũ và mới là một thực tế. Nhà báo công dân, nhà phân tích độc lập – TS Phạm Chí Dũng từ Saigon phát biểu:

“Mới đây báo Giáo Dục cũng đề cập tới và nói khá rõ không ẩn ý là hiện nay các nhóm lợi ích đang chống lại quyết tâm chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hẳn nhiên khi báo đã nói tới cỡ đó thì dư luận xã hội có thể hiểu, đã có những lực lượng nào đó ra mặt chống lại ông Nguyễn Phú Trọng. Cho nên trong việc này cần phải nói thế này, mặc dù quyền lực khá là khuynh loát nhưng ông Nguyễn Phú Trọng hãy coi chừng vì đa số những lực lượng vừa âm thầm vừa ra mặt chống lại ông. Chiến dịch được coi là chống tham nhũng của ông sẽ không hề dễ dàng một chút nào…”

Gần đây giới quan sát chính trị cho rằng, không thể phủ nhận tình trạng các nhóm quyền lực chi phối lợi ích không ngừng tranh đoạt ảnh hưởng trong nền kinh tế Việt Nam. Vì thế chiến dịch làm trong sạch Đảng và chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được xem là một mặt tích cực, vì càng mở nhiều cuộc điều tra về các nghi án tham nhũng, lạm dụng quyền lực, làm trái qui định nhà nước, thì sẽ càng có nhiều góc khuất được bạch hóa. Điều này được xem là một yếu tố tích cực cho người dân. Tuy nhiên điều mà người ta lo ngại là, mỗi một cuộc cách mạng xóa bỏ bất công, sau khi thắng lợi sẽ có những nhóm quyền lợi mới xuất hiện, tái lập những hình thức bất công mới.                

Chủ Tịch Nước VN: Xử lý tất cả cá nhân, tổ chức liên quan đến thảm họa Formosa

000_DD9N2.jpg

Chủ tịch Việt Trần Đại Quang trong phiên họp đầu tiên của Quốc hội mới được bầu ra tại Hà Nội vào ngày 20 Tháng Bảy năm 2016. AFP PHOTO

Ông Trần Đại Quang, Chủ Tịch Nước Việt Nam cam kết sẽ mở cuộc điều tra sâu rộng để tìm hiểu những sai phạm của công ty Formosa, đồng thời cũng hứa sẽ đưa tất cả những tổ chức, cá nhân có liên quan ra tòa xét xử.

Ông Quang nói điều này trong buổi tiếp xúc với dân chúng ở Sài Gòn sáng hôm nay, 1 tháng 8.

Trong bài nói chuyện, ông xác nhận sự cố cá chết hàng loạt ở miền Trung do công ty Formosa gây nên là thảm họa rất nghiêm trọng, sẽ để lại hậu quả lâu dài.

Ông cũng nói tới việc mới phát hiện thấy công ty này chôn chất thải ở Kỳ Anh, Hà Tĩnh và ở Đồng Nai, cho hay chính phủ đang điều tra và sẽ xử lý nghiêm nhặt.

Ông Chủ Tịch Nước Việt Nam cũng cho biết chính phủ đã chỉ đạo cho tất cả các bộ và các địa phương phải tìm cho ra những kẻ phạm lỗi để đưa ra tòa xét xử, bất kể đó là tổ chức hay cá nhân nào.

Cuối tuần trước, Chính phủ Việt Nam cho rằng chất thải mà nhà máy Formosa tại Hà Tĩnh thừa nhận thải ra biển/ tác động đến cuộc sống của hơn 200 ngàn người dân, trong đó có 41 ngàn ngư dân.

Điều này được dẫn nguồn từ một báo cáo của chính phủ trình trước quốc hội mà tờ Thanh Niên loan đi.

Theo nguồn tin thì chính phủ Hà Nội cho biết sẽ bắt đầu bồi thường cho người dân vào tháng tới.

Thiệt hại cụ thể do những chất mà Formosa thải ra biển khiến chừng 115 tấn cá chết dạt vào dọc dải bờ biển dài hơn 200 kilomet thuộc 4 tỉnh miền trung hồi tháng tư vừa qua. Ngoài ra còn có 140 tấn cá và 67 tấn ngao nuôi bị chết.

Một đánh giá sơ bộ về thiệt hại do chất thải Formosa đổ ra biển miền Trung còn cho thấy có 450 héc ta rạn san hô bị hủy hoại từ 40 đến 60%, đồng thời một số loài sinh vật biển tại vùng chịu tác động suy giảm đến phân nửa.

Ngoài ra cũng trong cuối tuần rồi, ông Trần Hồng Hà, bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường, nói rằng sắp đến Bộ Nông nghiệp – Phát triển Nông thôn sẽ có báo cáo trước quốc hội vấn đề tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân tại các vùng chịu tác động.

Ông Trần Hồng Hà báo cáo trước quốc hội là Formosa Hà Tĩnh đến ngày 28 tháng 7 đã chuyển 250 triệu đô la tiền bồi thường bước đầu nằm trong số 500 triệu đô la mà tập đoàn này hứa với chính phủ Hà Nội khi thừa nhận xả thải làm cá chết hằng loạt tại 4 tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh cho đến Thừa Thiên – Huế.

Bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường Việt Nam còn thông báo dự kiến đến khoảng giữa tháng 8 sẽ thông qua hội đồng các nhà khoa học để đánh giá về mức độ hiện nay cùng với giải pháp cụ thể nhằm có thể khắc phục ô nhiễm nếu còn. Ngoài ra hội đồng các nhà khoa học cũng xác định các giải pháp để phục hồi hệ sinh thái môi trường.

Theo đại biểu Trần Công Thuật, phó bí thư tỉnh ủy Quảng Bình, một trong 4 tỉnh chịu tác động bởi thảm họa môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây nên, lặp lại đánh giá của cử tri tỉnh Quảng Bình là thảm họa môi trường biển do Formosa gây nên rất nặng nề, hết sức nghiêm trọng.

Thảm họa đó kéo lùi sự phát triển của tỉnh Quảng Bình cả về kinh tế, xã hội. Nó gây ảnh hưởng đến an ninh – trật tự và làm lòng tin của người dân vào nhà nước giảm sút.

Vị đại biểu tỉnh Quảng Bình lặp lại yêu cầu của cử tri trong tỉnh là phải công khai, minh bạch những gì dân được đền bù, hỗ trợ; xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong vụ việc.

Một số thắc mắc khác mà cử tri tỉnh Quảng Bình nêu ra thông qua đại biểu Trần Công Thuật là khi nào hoạt động đánh bắt gần bờ được thực hiện trở lại, khi nào có thể ăn cá và hải sản nhờ môi trường biển đã an toàn.

Thủ tướng Việt Nam: Sẽ đóng cửa nhà máy Formosa nếu tái phạm

000_DB1BF.jpg

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (bên trái) trong một buổi lễ chào đón ở Hà Nội vào ngày 18 tháng 7 năm 2016. AFP PHOTO

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc răn đe sẽ đóng cửa nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh, nếu công ty này tái phạm. Người đứng đầu chính phủ Việt Nam phát biểu như vậy trong dịp tiếp xúc cử tri TP.Hải Phòng vào sáng nay 3/8.

Các bản tin báo chí Việt Nam không có thêm chi tiết giải thích cụ thể về việc tái phạm ở mức độ nào thì Chính phủ sẽ đóng cửa Formosa Hà Tĩnh. Tuy vậy hôm qua 2/8, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Đào Quang Thu nói với báo chí là theo Luật Đầu Tư có 5 trường hợp, nhà đầu tư bị buộc tạm dừng dự án để khắc phục hậu quả gây ra, hoặc chấm dứt đầu tư nếu không thể khắc phục hậu quả.

Trong diễn biến khác, hôm qua Công an Hà Tĩnh đã đã công bố quyết định khởi tố vụ án liên quan Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh tự ý chôn lấp 100 tấn chất thải, kể cả chất thải có độc chất của Formosa trong trang trại ở Phường Kỳ Trinh, Thị xã Hà Tĩnh. Formosa là một bên có liên quan trong vụ này.

Đằng sau những lời đe dọa của Trung Quốc ở biển Đông

000_BJ9UY.jpg

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong phiên khai mạc đối thoại kinh tế Mỹ -Trung Quốc tại Bắc Kinh vào ngày 06 tháng sáu năm 2016. AFP photo  0:00/00:00
 Hãng tin Reuters hôm 31 tháng 7 có bài viết trích nguồn tin từ Trung Quốc nói rằng Chủ tịch Tập Cận Bình bị áp lực phải đánh cho Hoa Kỳ “chảy máu mũi” giống như đã làm với Việt Nam hồi chiến tranh biên giới năm 1979, trong khi một số nguồn tin khác trong giới quân đội Trung Quốc được trích lời cũng khẳng định quân đội nước này sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ chủ quyền của nước này tại biển Đông. Thực sự Trung Quốc có thể làm những gì mà lãnh đạo nước này đã tuyên bố hay không?

Trò chơi hai mặt

Hơn 2 tuần sau phán quyết của tòa Thường trực Trọng tài Quốc tế (PCA) gây bất lợi cho Trung Quốc, và chưa đầy 1 tuần sau chuyến thăm của bà cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice tới Bắc Kinh, giới diều hâu của quân đội Trung Quốc mới đây lại có tuyên bố hùng hồn đe dọa những nước trong khu vực và Hoa Kỳ giám thách thức chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông.

Hãng tin Reuters hôm 31 tháng 7 trích nguồn tin thân cận với giới lãnh đạo và quân đội Trung Quốc nói rằng Chủ tịch Tập Cận Bình bị áp lực phải đánh cho Mỹ chảy máu mũi giống như Đặng Tiểu Bình đã làm với Việt Nam vào năm 1979.

Trước đó vào ngày 20 tháng 7, phát biểu trong chuyến thăm Trung Quốc, Đô đốc tư lệnh hải quân Hoa Kỳ John Richardson cho biết quân đội Mỹ sẽ tiếp tục tuần tra ở biển Đông theo đúng quy định quốc tế về quyền tự do hàng hải và hàng không. Đây cũng là điều được bà Susan Rice nhấn mạnh trong chuyến thăm gần đây tới Bắc Kinh. Từ tháng 10 năm ngoái Hoa Kỳ đã cho tiến hành những hoạt động thuộc chương trình tự do hàng hải nhằm thách thức những đòi hỏi về chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông. Tàu chiến của Hoa Kỳ đã đi gần các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng ở Trường Sa. Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng phản đối các hoạt động này của Mỹ nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc muốn đối đầu với hải quân Hoa Kỳ trong khu vực, ít nhất là cho đến lúc này.

Trung Quốc hiện kiểm soát được ở biển Đông ở mức mà nước này có thể bắt nạt được Việt Nam và Philippines và có thể thách thức ngang sức với Malaysia…nhưng Trung Quốc vẫn chưa thể thách thức được sức mạnh của Hoa Kỳ.
– Giáo sư Carl Thayer

Mặt khác, trên các diễn đàn quốc tế, giới chức Trung Quốc vẫn luôn khẳng định Trung Quốc luôn sẵn sàng đối thoại với các nước trong khu vực để giải quyết tranh chấp ở khu vực biển Đông. Thậm chí học giả Trung Quốc Shen Dingli, Phó viện trưởng viện Quan hệ quốc tế thuộc trường đại học Fudan, mới đây đã nói tại một hội thảo quốc tế ở Washington DC rằng Trung Quốc có thể chấp nhận một số những điểm kỹ thuật liên quan đến phán quyết của tòa quốc tế PCA. Ông nói:

Chúng tôi có thể không chấp nhận phán quyết như đã nói trước đó…. Nhưng chúng tôi vẫn có thể tuân thủ một số điểm kỹ thuật liên quan đến việc chúng tôi hiểu thế nào mỗi điều luật và chúng được áp dụng vào từng trường hợp.

Phán quyết của tòa PCA hôm 12 tháng 7 đã bác bỏ tính pháp lý và lịch sử đối với đường lưỡi bò chiếm đến gần 90% diện tích biển Đông của Trung Quốc, đồng thời không công nhận các thực thể ở khu vực Trường Sa đang tranh chấp giữa các nước là những đảo có thể có vùng đặc quyền kinh tế. Đây là khu vực Trung Quốc đã đơn phương tiến hành xây lấp các đảo nhân tạo trong thời gian qua.

Nói về những khác biệt trong các tuyên bố và hành động của Trung Quốc gần đây ở biển Đông, giáo sư Allen Carlson, chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại đại học Cornell, Hoa Kỳ nhận định:

Theo tôi thì họ đang chơi một trò chơi 2 mức. Thứ nhất là họ phải giải thích với dân chúng trong nước. Chúng ta đã biết là có một mức độ nhất định về tinh thần dân tộc ở ngay trong Trung Quốc. Trong bối cảnh đó thì vấn đề chủ quyền khó có thể linh hoạt được. Cùng lúc đó thì Bắc Kinh đang nổi lên là một cường quốc của thế giới, một nước đóng vai trò xây dựng trên thế giới. Theo tôi, với ảnh hưởng rộng của phán quyết, nếu Bắc Kinh phủ nhận ngay lập tức thì đây sẽ là một cú đánh vào tiếng tăm của Trung Quốc trên trường quốc tế cho nên cuối cùng điều mà họ phải làm là cùng một lúc làm thỏa mãn tinh thần dân tộc đối với những đòi hỏi trước đó trong nước liên quan đến vấn đề chủ quyền, trong khi vẫn phải tỏ ra là không quá hiếu chiến trên diễn đàn quốc tế.

Lời đe dọa suông?

075_nurphoto-6theasta160726_npfbk.jpg-400.jpg
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tham dự Hội nghị Bộ trưởng Đông Á tại Lào, ngày 26 tháng 7 năm 2016. AFP photo

Hôm 1 tháng 8, hải quân Trung Quốc đã bắt đầu cho diễn tập bắn đạn thật ở biển Đông. Bộ Quốc phòng nước này nói cuộc tập trận nhằm cải thiện sức mạnh, tính ổn định, chính xác và tốc độ của quân đội Trung Quốc.

Hãng tin Reuters trước đó trích nguồn tin từ Bộ quốc phòng Trung Quốc nói rằng toàn bộ quân đội Trung Quốc đã trở nên cứng rắn hơn và đang phải chịu mất mặt trước Hoa Kỳ. Giới diều hâu trong quân đội Trung Quốc còn nói Trung Quốc sẽ làm những gì mà nước này phải làm để đối đầu với  Hoa Kỳ.

Đại tá về hưu của quân đội Trung Quốc, ông Yue Gang, mới đây viết trên trang Weibo cá nhân của mình rằng Trung Quốc không sợ các hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ và có đủ dũng cảm để đương đầu với một vụ đối đầu bất ngờ xảy ra.

Tuy nhiên, cũng có nguồn tin trong quân đội Trung Quốc lại cho rằng hải quân Trung Quốc cho đến lúc này vẫn chưa thể thách thức hải quân Hoa Kỳ vì không có công nghệ tương ứng.

Đây cũng là điều mà giáo sư Carl Thayer, chuyên gia quốc tế thuộc học viện quốc phòng Úc nói về sự thống trị của hải quân hai nước ở khu vực biển Đông:

Điều mà chúng ta có thể thấy nhiều hơn là những hoạt động phía sau, có thể là những đối thoại mức hai và mức ba để thảo luận và tìm ra những đồng thuận vào lúc mà phán quyết đã được ra.
– Giáo sư Allen Carlson

Trung Quốc hiện kiểm soát được ở biển Đông ở mức mà nước này có thể bắt nạt được Việt Nam và Philippines và có thể thách thức ngang sức với Malaysia, thậm chí xâm nhập vào vùng biển của Indonesia, điều mà hiện Trung Quốc chọn không làm quá thường xuyên dù đã làm trước đó. Nhưng Trung Quốc vẫn chưa thể thách thức được sức mạnh của Hoa Kỳ ở đây vào lúc này nhất là khi hiệp ước quốc phòng tăng cường giữa Mỹ và Philippines được tòa xác định là hợp hiến. Điều này sẽ dẫn đến việc gia tăng sự có mặt của máy bay, tàu chiến và các lực lượng hỗ trợ của Mỹ khác trong khu vực và Hoa Kỳ có thể có đáp ứng nhanh hơn nhiều từ những căn cứ an toàn hơn nhiều so với những cơ sở mà Trung quốc hiện có ở Trường Sa.

Trước và sau phán quyết của tòa PCA, và trước sức ép của quốc tế yêu cầu Trung Quốc tuân thủ phán quyết, lãnh đạo Trung Quốc nhiều lần khẳng định nước này sẽ không tuân thủ phán quyết và không có gì có thể làm thay đổi những hành động của Trung Quốc ở biển Đông. Điều này làm dấy lên những lo ngại cho rằng Trung Quốc sẽ thực hiện lời đe dọa trước đó là tuyên bố vùng nhận dạng phòng không (AIDZ) ở biển Đông để khẳng định chủ quyền của mình. Tuy nhiên, theo giáo sư Carl Thayer, điều này nếu thành hiện thực cũng khó có thể được thực hiện. Ông giải thích

Nếu họ tuyên bố vùng ADIZ ở biển Đông thì vào lúc này họ chưa có thể thực hiện được yêu cầu này… Nếu máy bay bay vào vùng nhận dạng phòng không mà không khai báo thì hoặc là họ phải bay lên để yêu cầu máy bay đó khai báo hoặc đưa máy bay hạ cánh xuống mặt đất. Vào lúc này Trung Quốc vẫn chưa có máy bay, hệ thống bảo trì và cơ sở tiếp liệu  ở Trường Sa để làm những việc này. Đã có nhiều đồn đoán là Trung Quốc sẽ tuyên bố AIDZ trên biển Đông. Tôi không nói là họ sẽ không làm nhưng nếu họ làm bây giờ thì đó chỉ là hành động vô nghĩa vì họ không thể thực hiện lệnh của mình. Nó chỉ là màn trình diễn cho thấy là họ có quyền về pháp lý để làm vậy mà thôi nhưng nó sẽ không giống như ở biển Hoa Đông.

Trên lĩnh vực ngoại giao, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị mới đây cũng lên tiếng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của đối thoại. Lời nói này của ông Vương Nghị cũng nhận được phản hồi tích cực từ phía Hoa Kỳ. Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ, bà Susan Rice hồi tuần trước cũng đã lên tiếng kêu gọi Trung Quốc và các nước nên kiềm chế để giải quyết tranh chấp. Giáo sư Allen Carlson cho rằng, ít nhất trong vòng 6 tháng tới, các nước lớn như Mỹ và Trung Quốc sẽ khó có những hành động mạnh mẽ để thay đổi thực trạng ở biển Đông:

Tôi nghĩ rằng trong vòng khoảng 6 tháng tới khó có khả năng là những nước lớn sẽ có những hành động quan trọng làm thay đổi thực trạng. Điều mà chúng ta có thể thấy nhiều hơn là những hoạt động phía sau, có thể là những đối thoại mức hai và mức ba để thảo luận và tìm ra những đồng thuận vào lúc mà phán quyết đã được ra.

Tuy nhiên, theo giáo sư Allen Carlson, nếu Bắc Kinh vẫn kiên quyết theo lập trường của mình và có hành động cứng rắn thì điều này sẽ khiến các nước trong khu vực phải có phản ứng mạnh hơn và khiến Mỹ phải can thiệp sâu hơn vào khu vực. Đây là điều mà Trung Quốc không mong muốn.

Độc giả không muốn nêu tên

Tau cong chi de doa duoc gian lanh dao VN ma thoi va cung de xoa diu dan toc chu nghia cuc doan o Quoc noi va mot so quan doi qua khich ve dan toc chu nghia…chu My Tuan tra bien dong Tau chi di theo sau hit khoi….ma dau dam lam gi….

HRW: Úc phải thúc đẩy Việt Nam tôn trọng nhân quyền

000_Hkg8090526.jpg

Cảnh sát giải tán người biểu tình trong một cuộc biểu tình chống Trung Quốc ở Hà Nội vào ngày 9 tháng 12 năm 2012. AFP photo

Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền Human Rights Watch kêu gọi chính phủ Úc thúc đẩy Việt Nam tôn trọng nhân quyền, phải trả tự do cho những tù nhân chính trị, chấm dứt ngay chính sách đàn áp những nhà tranh đấu, và đảm bảo tất cả mọi người đều được hưởng những quyền tự do căn bản.

Trong thông cáo mới phổ biến sáng nay ở Sydney, Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy trong 6 tháng đầu năm nay, chính phủ Việt Nam bỏ tù nhiều nhà hoạt động và bloggers, dùng vũ lực để giải tán những cuộc biểu tình ôn hòa, tìm cách ngăn cản không cho người dân được quyền tự do tín ngưỡng.

Thông cáo nhấn mạnh rằng vào ngày thứ Năm, mùng 4 tháng Tám tới đây khi đến Hà Nội tham dự đối thoại nhân quyền thường niên Việt – Úc lần thứ 13, phái đoàn đại diện chính phủ Úc phải nói rõ cho chính quyền Việt Nam biết là những lời hứa suông sẽ không được chấp nhận, và đã tới lúc Việt Nam phải thật tâm cải thiện nhân quyền.

Formosa: Tín hiệu sẽ có dê tế thần

000_CH4LT-630.jpg

Chủ tịch nhà nước Việt Nam Trần Đại Quang trong cuộc họp tại Phủ chủ tịch ở Hà Nội vào ngày 27 Tháng 6 năm 2016. AFP PHOTO 00:00/00:00

Tiếp xúc cử trị Quận 1 và quận 3 TP.HCM sáng 1/8/2016, Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang lần đầu tiên có phát ngôn về vụ thảm họa môi trường Formosa, khẳng định Nhà nước sẽ xử lý nghiêm bất kể ai liên quan đến sự cố Formosa.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang bật đèn xanh?

Chủ tịch nước Trần Đại Quang có vẻ như đã bật đèn xanh, việc truy cứu trách nhiệm hình sự, đối với các giới chức chính quyền Việt Nam ở địa phương, cũng như các bộ ngành ở Trung ương có liên quan tới dự án Formosa Hà Tĩnh.

Nhận định về điều mà dư luận cho là khá mới mẻ, khi nhân vật ở hàng lãnh đạo cao nhất của Nhà nước đã đề cập trực diện vào vấn đề đang làm nóng dư luận, Luật sư Trần Quốc Thuận nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, hiện làm việc ở TP.HCM phát biểu:

Phát ngôn của ông Trần Đại Quang Chủ tịch nước là một phát ngôn mang tính chất tín hiệu. Theo tôi hiểu ngay trước mắt là tín hiệu thí chốt, con chốt ở đây chính là ông Võ Kim Cự.
– TS Phạm Chí Dũng

“Đã có nhiều nghị quyết của Đảng nói rằng, khi xử lý các vụ tham nhũng tiêu cực thì không có vùng cấm và không loại trừ cá nhân đó giữ chức vụ như thế nào. Còn về cụ thể, nêu đích danh để xử lý thì vừa qua Tổng Bí thư đã có chỉ đạo một vụ cụ thể là Trịnh Xuân Thanh, Phó Chủ tịch tỉnh Hậu Giang trúng cử Quốc hội, vụ đi xe… và sau đó là việc liên quan đến trách nhiệm trước đây, có dấu hiệu chạy chức chạy quyền chạy luân chuyển… Và nay theo nhịp độ đó Chủ tịch Nước cũng nêu một số vụ, một số tên tuổi, chẳng hạn như vụ Vinaconex… trong đó có vụ Formosa cần phải xử lý đúng theo pháp luật, bất cứ cơ quan tổ chức hay cá nhân nào, giữ cương vị trách nhiệm nào. Tôi cho rằng đó cũng là một hướng tích cực rất đáng hoan nghênh.”

Trao đổi với chúng tôi, nhà hoạt động dân quyền và báo chí công dân hiện sống và làm việc ở Saigon – TS Phạm Chí Dũng cho rằng, có thể nối kết một số sự kiện mới nhất vừa xảy ra. Theo lời ông, phát ngôn mới nhất của ông Trần Đại Quang gắn liền với một thông tin mà ông vừa nhận được, Bộ Kế hoạch Đầu tư đã chính thức xác định việc nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Võ Kim Cự chỉ đạo cấp phép 70 năm cho Formosa là vượt thẩm quyền và trái qui định, nói chung là trái phép. Việc này phải đưa lên chính phủ, không phải là Thủ tướng có thể quyết định mà phải là Chính phủ. TS Phạm Chí Dũng nhấn mạnh:

“Phát ngôn của ông Trần Đại Quang Chủ tịch nước là một phát ngôn mang tính chất tín hiệu. Theo tôi hiểu ngay trước mắt là tín hiệu thí chốt, con chốt ở đây chính là ông Võ Kim Cự, tại vì dư luận xã hội đã bức xúc nhiều, phản ứng nhiều và nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra và đòi phải xử lý các quan chức. Thế thì bây giờ Trung ương Đảng và Bộ Chính trị không thể bỏ lơ được, thứ nhất phải xem xét sự tồn tại của Formosa ở VN, việc khởi tố Formosa có thể thực hiện được không. Thứ hai nữa là xử lý những quan chức liên quan cấp trung ở Việt Nam chẳng hạn như ông Võ Kim Cự, hay một vài quan chức nào đó của ngành tài nguyên môi trường…”

Theo tin truyền thông báo chí Việt Nam, ông Trần Đại Quang đã nói với cử tri TP.HCM, vụ cá chết hàng loạt ở biển miền Trung vừa qua là thảm họa hết sức nghiêm trọng và để lại hậu quả lâu dài cho Việt Nam. Chủ tịch Trần Đại Quang đã hàm ý trong phát biểu là câu chuyện xem xét trách nhiệm của Formosa chưa chấm dứt. Nhất là gần đây đã phát hiện những vi phạm của Formosa về vấn đề chôn lấp chất thải ở huyện Kỳ Anh Hà Tĩnh.

Võ Kim Cự – con chốt thí

Theo VnExpress bản tin trên mạng trưa ngày 1/8, Chủ tịch Trần Đại Quang cho biết, Chính quyền đang tiến hành việc xử lý nghiêm đối với các cá nhân, tổ chức ở Việt Nam có liên quan đến việc gây ra sự cố Formosa. Vẫn theo lời ông Chủ tịch nước, để biết rõ cụ thể là ai thì phải chờ kết luận của cơ quan chức năng. Nhưng trên tinh thần không loại trừ bất kể ai, bất kể tổ chức cá nhân nào có liên quan, dù là địa phương hay các Bộ ngành đều phải xử lý.

000_Hkg9833728-600.jpg
TBT Đảng cộng sản VN Nguyễn Phú Trọng (T) và ông Võ Kim Cự, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, nói chuyện với nhau trước phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội tại Hà Nội vào ngày 19/5/2014.

Trả lời phỏng vấn của chúng tôi vào tối 1/8/2016, Luật sư Trần Quốc Thuận lưu ý tới sự kiện báo chí và các đại biểu Quốc hội, đặc biệt đại biểu Trương Trọng Nghĩa đoàn TP.HCM đã nêu đích danh ông Võ Kim Cự. Nhiều ý kiến cần làm rõ trách nhiệm của ông này từ Phó Chủ tịch lên Chủ tịch rồi Bí thư Hà Tĩnh, thời gian các văn bản được thẩm định không bình thường. Bằng vào tư duy phân tích của luật gia và kinh nghiệm lâu năm trong hoạt động Quốc hội, LS Trần Quốc Thuận nhận định:

“Tôi cho rằng, việc đó đại biểu Quốc hội cũng yêu cầu và phải làm rõ và không loại trừ bất cứ cá nhân giữ chức vụ nào, kể cả những người đã nghỉ không còn làm việc cũng phải truy cứu trách nhiệm. Tôi nghĩ việc đó hiện giờ cũng đang triển khai làm rõ để tiếp tục xác minh và đến bây giờ dư luận rộng rãi cũng yêu cầu cần khởi tố vụ án. Khi khởi tố vụ án thì lúc đó người ta mới đi vào điều tra cá nhân và xác định trách nhiệm, còn trong đó ông Võ Kim Cự có bị xử lý hay không, thì sau kết luận thanh kiểm tra toàn diện vụ Formosa, tôi nghĩ là không những ông Võ Kim Cự mà còn có thể liên quan đến nhiều người khác… như lời phát biểu trên báo chí của ông Võ Kim Cự thì ông ấy vẫn còn hồ sơ của nhiều người cùng ký trên đấy, chứ không phải một mình ông ấy.”

Khi thảm họa môi trường xảy ra, chính là người dân địa phương phát hiện ra đường ống ngầm xả thải dài 1,5km đặt sâu 17m dưới mực nước biển. Khi ở cao điểm vụ khủng hoảng cá chết hàng loạt, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường đã khẳng định việc đặt đường ống ngầm là trái pháp qui định pháp luật Việt Nam. Nhưng sau này Formosa cho biết họ được cấp phép đặt đường ống ngầm do một Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường ký duyệt.

Câu chuyện truy xét trách nhiệm tất cả các cá nhân, tổ chức, bất kỳ ở chức vụ nào liên quan đến sai phạm ở Formosa, dù vừa có tín hiệu của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, thì trên thực tế vẫn còn những ẩn số.

Chúng tôi xin lập lại lời LS Lê văn Luân trong cuộc phỏng vấn tối vừa 28/7 vừa qua, khi nói về khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự vụ Formosa. Đó là khởi tố những người trực tiếp xả thải độc chất chưa qua xử lý ra biển gây thảm họa môi trường, đó là khởi tố hình sự đối với Formosa. Ngoài ra phải khởi tố trách nhiệm quản lý nhà nước có liên quan tới dự án Formosa, trong đó có những người cấp phép sai pháp luật, mà hành vi xả thải gây thảm họa môi trường là hậu quả của hành vi sai.

Chất thải của Formosa ở Hà Tĩnh ảnh hưởng hơn 200 ngàn người

Chính phủ Việt Nam cho rằng chất thải mà nhà máy Formosa tại Hà Tĩnh thừa nhận thải ra biển tác động đến cuộc sống của hơn 200 ngàn người dân, trong đó có 41 ngàn ngư dân.

Hãng thông tấn AP loan tin này hôm nay dẫn nguồn từ một báo cáo của chính phủ trình trước quốc hội mà tờ Thanh Niên loan đi.

Theo nguồn tin thì chính phủ Hà Nội cho biết sẽ bắt đầu bồi thường cho người dân vào tháng tới.

Thiệt hại cụ thể do những chất mà Formosa thải ra biển khiến chừng 115 tấn cá chết dạt vào dọc dải bờ biển dài hơn 200 kilomet thuộc 4 tỉnh miền trung hồi tháng tư vừa qua.

Ngoài ra còn có 140 tấn cá và 67 tấn ngao nuôi bị chết.

Một đánh giá sơ bộ về thiệt hại do chất thải Formosa đổ ra biển miền Trung còn cho thấy có 450 héc ta rạn san hô bị hủy hoại từ 40 đến 60%. Một số loài sinh vật biển tại vùng chịu tác động suy giảm đến phân nửa.

Ông bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường, Trần Hồng Hà, trong phát biểu được cho là đầu tiên với tư cách người đứng đầu ngành môi trường Việt Nam trước quốc hội, hôm nay nói rằng sắp đến Bộ Nông nghiệp – Phát triển Nông thôn sẽ có báo cáo trước quốc hội vấn đề tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân tại các vùng chịu tác động.

Ông Trần Hồng Hà báo cáo trước quốc hội là Formosa Hà Tĩnh đến ngày hôm qua 28 tháng 7 đã chuyển 250 triệu đô la tiền bồi thường bước đầu nằm trong số 500 triệu đô la mà tập đoàn này hứa với chính phủ Hà Nội khi thừa nhận xả thải làm cá chết hằng loạt tại 4 tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh cho đến Thừa Thiên – Huế.

Bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường Việt Nam còn thông báo dự kiến đến khoảng giữa tháng 8 sẽ thông qua hội đồng các nhà khoa học để đánh giá về mức độ hiện nay cùng với giải pháp cụ thể nhằm có thể khắc phục ô nhiễm nếu còn. Ngoài ra hội đồng các nhà khoa học cũng xác định các giải pháp để phục hồi hệ sinh thái môi trường.

Trong khi đó đại biểu Trần Công Thuật, phó bí thư tỉnh ủy Quảng Bình, một trong 4 tỉnh chịu tác động bởi thảm họa môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây nên, vào sáng nay phát biểu trước quốc hội là cử tri trong tỉnh ông đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong vụ việc cá chết hằng loạt ở 4 tỉnh miền Trung vào tháng tư vừa qua.

Ông Trần Công Thuật lặp lại đánh giá của cử tri tỉnh Quảng Bình là thảm họa môi trường biển do Formosa gây nên rất nặng nề, hết sức nghiêm trọng. Thảm họa đó kéo lùi sự phát triển của tỉnh Quảng Bình cả về kinh tế, xã hội. Nó gây ảnh hưởng đến an ninh- trật tự và làm lòng tin của người dân vào nhà nước giảm sút.

Vị đại biểu tỉnh Quảng Bình lặp lại yêu cầu của cử tri trong tỉnh là phải công khai, minh bạch những gì dân được đền bù, hỗ trợ; xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong vụ việc.

Ông Trần Công Thuật cũng nêu ra tình trạng chất thải Formosa được phát hiện chôn lấp bừa bãi, trái phép tại một số xã; vấn đề này cũng phải được xử lý một cách kiên quyết.

Một số thắc mắc khác mà cử tri tỉnh Quảng Bình nêu ra thông qua đại biểu Trần Công Thuật là khi nào hoạt động đánh bắt gần bờ được thực hiện trở lại, khi nào có thể ăn cá và hải sản nhờ môi trường biển đã an toàn.

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ: Các nước nên giải quyết tranh chấp Biển Đông một cách ôn hòa

000_DL98P-622.jpg

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ, ông Jonh Kerry (trái) và Ngoại Trưởng Philippines, ông Perfecto Yasay tại Manila hôm 27/7/2016.. AFP
 audio

Trong cuộc họp báo sáng ngày 27/7 tại Manila, Ngoại Trưởng Hoa Kỳ ông Jonh Kerry nhắc lại rằng phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế là cơ hội tốt để các nước can dự vào cuộc tranh chấp chủ quyền Biển Đông đàm phán với nhau, tìm cách giải quyết theo đường lối ôn hòa.

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ cũng nói rằng Washington mong Bắc Kinh và Manila bắt đầu những bước tiến để cùng xây dựng niềm tin, trước khi có thể đàm phán về chủ quyền biển đảo.

Trước cuộc họp báo, Ngoại Trưởng Mỹ đã gặp Tổng Thống Rodrigo Duterte.

Một viên chức Phi cho hay trong buổi gặp gỡ, Tổng Thống Philippines có nói là Manila sẽ đàm phán với Trung Quốc, đồng thời triệu tập một phiên họp đặc biệt với 4 vị cựu tổng thống để cùng bàn thảo về kế hoạch.

Mặc dù nhiều lần khẳng định không đứng về phía bên nào trong cuộc tranh chấp, nhưng Hoa Kỳ cho rằng phán quyết của Tòa có giá trị pháp lý, đòi hỏi các nước phải tuân thủ.

Ngoài ra, Washington cũng nói rõ là sẽ tiếp tục chương trinh tuần tra ở Biển Đông, theo đúng quy định quốc tế về tự do hàng hải và hàng không.

Cũng cần nhắc lại đến giờ, Bắc Kinh vẫn không công nhận phán quyết của Tòa, đồng thời còn lên tiếng cho rằng Tòa không có cơ sở pháp lý để xét xử vụ chính phủ Philippines kiện Trung Quốc xâm phạm chủ quyền ở vùng biển Đông.

Nhưng hôm qua trước khi rời Vientaine để sang Manila, Tiếp tục phần tin tức tối nay, Ngoại Trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói rằng đã tới lúc Philippines và Trung Quốc cùng mở một trang sử quan hệ mới, để giải quyết vụ tranh chấp ở Biển Đông cho biết thêm ông đưa ra lời kêu gọi này thể theo yêu cầu của Ngoại Trưởng Trung Quốc Vương Nghị.

Theo Ngoại Trưởng Kerry, Ngoại Trưởng Trung Quốc nói rất rõ với ông rằng đã đến lúc phải mở trang sử quan hệ mới, và ông cùng với người đại diện cho Bắc Kinh đồng ý là tất cả các nước đều phải tránh những hành động mang tính gây hấn, khiến căng thẳng leo thang.

Hé lộ khả năng chế tài Formosa?

image0727.jpg

Formosa và khoản tiền 500 triệu USD tiền bồi thường sau thảm họa cá chết. File photo

Chính phủ Việt Nam trong báo cáo gởi Quốc hội chỉ nói tới thiệt hại trong vụ cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh ven biển miền Trung, mà không đề cập tới trách nhiệm của bất kỳ cơ quan hay cá nhân nào ở Trung ương cũng như địa phương. Sự kiện này hé lộ một khả năng mới về việc chế tài Formosa Vũng Áng theo một hình thức nào đó, ngoài tiền đền bù 500 triệu USD.

Formosa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Thông tin Đại biểu Quốc hội đặt vấn đề xem xét cẩn trọng sự tồn tại của Formosa Hà Tĩnh, cũng như ý kiến thành lập Ủy ban Lâm thời của Quốc hội điều tra công ty này, dẫn tới dự đoán Formosa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trao đổi với chúng tôi, TS Phạm Chí Dũng, nhà phân tích thời sự độc lập từ Saigon cho biết, có nhiều thông tin là nhà nước tính tới chuyện phải có hành động nào đó để chế tài một số nhân vật của Formosa, thậm chí nghĩ tới phương án đóng cửa Formosa. Tuy vậy, TS Phạm Chí Dũng nhận định:

Nếu xét về trách nhiệm của ông Võ Kim Cự trong vụ Formosa thì tôi thấy rằng không nên đưa một người như thế vào Ủy ban kinh tế của Quốc hội.
– Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết

“Tôi không tin tưởng lắm, cũng như không nghĩ rằng việc tổ chức điều tra Formosa của nhà nước Việt Nam lại có thể dẫn tới kết quả hoàn toàn. Tại vì một trong những nhân vật tai tiếng nhất hiện nay là ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Hà Tĩnh, ông Cự hiện nay đang chịu một số dư luận cho là ‘cõng rắn cắn gà nhà’. Ông Võ Kim Cự lại là người có mối quan hệ sâu rộng với một số lãnh đạo cấp cao trên nhà nước. Thành thử nếu không giải quyết chuyện Võ Kim Cự thì không thể nói chuyện điều tra Formosa, điều tra Formosa sẽ dẫn tới trách nhiệm của những người liên quan như ông Võ Kim Cự.”

Ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư, Chủ tịch Hà Tĩnh biện minh với báo chí nhà nước là bản thân ông không có gì sai trái, đồng thời choàng trách nhiệm cho Trung ương về việc cấp phép 70 năm cho Formosa Vũng Áng. Sự kiện này cho thấy khó có khả năng truy cứu trách nhiệm ông Võ Kim Cự. Nhân vật này, sau khi thành công đưa Formosa vào Vũng Áng Hà Tĩnh, đã chuyển sang làm Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam, tiếp tục đắc cử Quốc hội, thậm chí được chọn làm thành viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Khóa 14 hiện nay.

Một trong các phản ứng được Đài RFA ghi nhận về trường hợp ông Võ Kim Cự là từ Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội.”

“Nếu xét về trách nhiệm của ông Võ Kim Cự trong vụ Formosa thì tôi thấy rằng không nên đưa một người như thế vào Ủy ban kinh tế của Quốc hội.”

Trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam?

Câu chuyện ông Võ Kim Cự sử dụng các kênh thông tin báo chí chính thức của Nhà nước, trả lời khá bài bản về việc Hà Tĩnh dưới thời ông làm Bí thư, Chủ tịch Tỉnh đã làm đúng quy trình, thủ tục trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư 70 năm cho Formosa, làm cho dư luận cảm thấy ông có chỗ dựa vững vàng.

hat0-400
TBT Nguyễn Phú Trọng hôm 22/4 tới thăm công trình cảng Sơn Dương thuộc Dự án Formosa thuộc khu công nghiệp Vũng Áng ở Hà Tĩnh.

Ông Võ Kim Cự còn nhắc lại khi Thanh tra Chính phủ nêu vấn đề Hà Tĩnh cấp phép 70 năm, thì sau đó Bộ kế hoạch Đầu tư đã đề nghị tiếp tục giữ nguyên quy định thời hạn 70 năm và ý kiến nay đã được cấp có thẩm quyền đồng ý. Cấp có thẩm quyền mà ông Cự đề cập ở mốc thời gian đó, chính là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và các Bộ trưởng đã tham mưu cho Thủ tướng.

Tuy vậy báo Dân Trí, bản tin trên mạng ngày 26/7/2016, trích lời ông Lê Hồng Lĩnh, người phát ngôn của Thanh tra Chính phủ đã phản bác quan điểm của ông Võ Kim Cự. Theo đó, tại thời điểm thanh tra tháng 7/2014, việc Hà Tĩnh cấp giấy phép chứng nhận đầu tư cho Formosa 70 năm là sai quy định tại Điều 52 Luật đầu tư 2005 và các quy định của pháp luật có liên quan. Được biết sau đó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hợp thức hóa việc cấp phép 70 năm cho Formosa.

Trước trận bão dư luận đòi xử lý trách nhiệm ông Võ Kim Cự và sự liên quan của các cấp thẩm quyền cao hơn. Trả lời Cát Linh Đài RFA, TS Nguyễn Quang A, nhà hoạt động dân quyền, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS từ Hà Nội nhận định:

“Toàn bộ việc cho Formosa vào, quá trình hoạt động ấy hoàn toàn là trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam và người đứng đầu là ông Nguyễn Phú Trọng. Ông ấy thực sự phải là một người chịu trách nhiệm cao nhất về thảm họa môi trường này, bất luận kể cả việc ông Cự ký sai lẫn ông Nguyễn Tấn Dũng hay ông Hoàng Trung Hải vi phạm pháp luật khi đã làm ngược với pháp luật. Tất cả các quan chức này đều là cán bộ cao cấp của đảng Cộng sản Việt Nam vi phạm pháp luật như thế, thì người chịu trách nhiệm chính là ông đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng… Nếu ông ấy tỉnh ra, lệnh là phải xử thì cũng giống hệt như ông ấy chỉ thị xử ông Thanh ở Hậu Giang, ông Cự cũng thế, nếu ông ấy quyết thì sẽ xử… khả năng này là ít.”

Khả năng truy tố Formosa

TS Nguyễn Quang A e ngại việc xử lý trách nhiệm ông Võ Kim Cự và những cấp trên dính tới dự án Formosa có thể bị chìm xuồng. Nhà phản biện còn cho là, khó biết tình hình sẽ diễn biến ra sao, nếu người dân đòi truất quyền đại biểu Quốc hội của ông Võ Kim Cự và những người có trách nhiệm liên quan.

Toàn bộ việc cho Formosa vào, quá trình hoạt động ấy hoàn toàn là trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam và người đứng đầu là ông Nguyễn Phú Trọng.
– TS Nguyễn Quang A

Ngày 30/6/2016 vừa qua, khi họp báo công bố Formosa là thủ phạm thảm họa môi trường, phía Việt Nam cho biết đã phát hiện Formosa có 53 hành vi vi phạm liên quan đến thiết kế, vận hành, xây dựng thi công…quan trọng nhất là Formosa đã tự ý thay đổi công nghệ rẻ tiền hơn nhưng phát sinh nhiều chất thải hơn… Với những vi phạm như thế là quá đủ để khởi tố vụ án, chưa cần xét tới việc xả thải chưa qua xử lý ra biển gây ra thảm họa cá chết hàng loạt. Lúc đó khi trả lời câu hỏi của báo chí nước ngoài, ông Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ vẫn để ngỏ khả năng truy tố Formosa.

Giới phân tích cho rằng, trước dư luận sôi sục về hậu quả thảm họa môi trường và việc tiếp tục cho rằng quá trình cấp phép cho Formosa Hà Tĩnh không sai trái. Khẳng định vi phạm pháp luật xuất phát từ nhà máy thép Formosa, thì chính phủ Việt Nam sẽ phải khởi tố một vài người có trách nhiệm của nhà máy này.

Tâm tình và lời kêu gọi của Mạng Lưới Blogger Việt Nam: Formosa phai rời khỏi Việt Nam

 http://danlambaovn.blogspot.com/2016/07/tam-tinh-va-loi-keu-goi-cua-mang-luoi.html

Hãy đồng lòng, đoàn kết đứng lên bảo vệ môi trường, đòi hỏi Formosa rời khỏi Việt Nam và truy tố những thành phần có trách nhiệm.
…Cá chết ở vùng biển 4 tỉnh miền Trung không những chỉ là một thảm họa môi trường nghiêm trọng nhất trong lịch sử Việt Nam mà còn là một cơn khủng hoảng to lớn về mặt xã hội, chính trị, ảnh hưởng sâu xa đến sự sống còn, độc lập của đất nước Việt Nam. Trước cơn khủng hoảng này, nếu không dấn thân để cùng nhau góp phần giải quyết, chúng ta đang tự viết bản án tử cho đất nước thân yêu của chúng ta…

*
Thảm họa môi trường do Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) gây ra đã tạo nên những hệ luỵ nghiêm trọng, ảnh hưởng tai hại lâu dài đến môi trường, sức khỏe, đời sống của người dân và kinh tế quốc gia mà trực tiếp nhất là ngư dân bốn tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế. Quan trọng hơn, đời sống, truyền thống văn hóa – ngư nghiệp hàng trăm năm tạo dựng đứng trước nguy cơ bị hủy diệt.
Tình trạng cá chết hàng loạt, biển bị nhiễm độc sẽ làm biển Đông của đất nước vắng bóng ngư dân và tạo thêm điều kiện cho Bắc Kinh đẩy mạnh âm mưu xâm lược bằng những sinh hoạt của người Trung Quốc trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam đã bị bỏ trống.
Do đó cá chết ở vùng biển 4 tỉnh miền Trung không những chỉ là một thảm họa môi trường nghiêm trọng nhất trong lịch sử Việt Nam mà còn là một cơn khủng hoảng to lớn về mặt xã hội, chính trị, ảnh hưởng sâu xa đến sự sống còn, độc lập của đất nước Việt Nam.
Trước cơn khủng hoảng này, nếu không dấn thân để cùng nhau góp phần giải quyết, chúng ta đang tự viết bản án tử cho đất nước thân yêu của chúng ta.
Tuy nhiên, chúng ta không thể nào giải trừ tai họa bằng những nỗ lực riêng lẻ, ngắn hạn, không đồng nhất, khó tạo được tác động thay đổi lớn.
Do đó, Mạng Lưới Blogger Việt Nam (MLBVN) tha thiết kêu gọi:
1. Đặt Tổ quốc trên hết, hãy đồng hành cùng nhau:
Các tổ chức, đảng phái, đoàn thể, hội, nhóm chính trị, xã hội dân sự, những người hoạt động trong mọi lãnh vực Dân sinh, Nhân quyền, Dân chủ trong và ngoài nước, các bạn bè, anh chị em đã từng cùng nhau chia sẻ những đắng cay, ngọt bùi của những ngày xuống đường bày tỏ lòng yêu nước… hãy cùng nhau gạt qua những khác biệt để cùng nắm tay nhau, đoàn kết, đồng lòng và đồng hành cùng nhau tranh đấu cho một mục tiêu chung: Đòi hỏi đảng và nhà nước Việt Nam phải giải quyết tận gốc những hệ luỵ tai hại do Formosa gây ra; truy tố thủ phạm, xét xử những cán bộ có trách nhiệm và chấm dứt hoạt động của Formosa tại Việt Nam.
2. Đừng giao phó trách nhiệm và vận mạng đất nước cho một nhóm thiểu số:
MLBVN tha thiết kêu gọi quý bác, cô, chú, quý tu sĩ, các thầy cô giáo kính mến, các bậc trí thức, các bạn trẻ sinh viên học sinh thân thương hãy góp một bàn tay, đồng hành với những công dân đã và đang tranh đấu vì chính vận mạng của đất nước để bảo vệ những giá trị Việt Nam, bảo vệ chính ngư dân và môi trường biển Việt Nam.
3. Hãy kiên trì đấu tranh không ngừng nghỉ:
Mỗi ngày, hóa chất độc hại vẫn luân lưu trên biển cả, mỗi người dân ở bốn tỉnh miền Trung vẫn nhìn về tương lai trong đen tối, và người thân của chúng ta vẫn đối diện với nguy cơ bị hủy diệt bởi môi trường, thức ăn bị ngộ độc.
Mỗi ngày, không những Formosa mà còn nhiều nhà máy khác vẫn đang thải hóa chất độc hại ra môi trường. Mỗi ngày, biển Đông bị bỏ trống, vắng bóng ngư dân.
Do đó, từng ngày, từng giờ chúng ta phải không ngừng tranh đấu, không để mọi sự chìm vào quên lãng như số phận của những con cá chết.
Từ những điều mong mỏi trên, MLBVN xin phép được góp phần gợi ý cho những phương hướng hoạt động dựa vào 3 tinh thần trên: đoàn kết, tất cả cùng tham gia và kiên trì:
I. Tất cả cùng nhau khởi động và tiến hành một phong trào tranh đấu khôi phục và bảo vệ môi trường, chấm dứt những thảm họa tương tự trong tương lai bằng một cuộc biểu tình rộng khắp, trải dài từ trong nước ra đến hải ngoại vào ngày Chủ Nhật, 31 tháng 7 năm 2016.
Đây là bước khởi đầu của chiến dịch với những đối tượng và mục tiêu sau:
1. Đối với Formosa:
a. Đòi hỏi phải giám định lại những thiệt hại đối với môi trường, đời sống người dân; phải được thực hiện bởi những chuyên gia thẩm định chuyên môn, độc lập để việc bồi thường được thực hiện công bằng, thỏa đáng;
b. Truy tố những cá nhân có trách nhiệm liên đới ra trước tòa án hình sự;
c. Chấm dứt hoạt động của Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tại Việt Nam.
2. Đối với các quan chức trong chính phủ Việt Nam:
a. Đòi hỏi phải cách chức những nhân sự sau:
– Ông Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi Trường vì đã không có những quyết định ngay từ đầu để cảnh giác người dân về tình trạng hiểm nghèo do biển, cá bị nhiễm độc;
– Ông Võ Tuấn Nhân, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã lừa dối người dân về nguyên nhân dẫn đến tình trạng cá chết khi ông ta tuyên bố tảo nở hoa và thủy triều đỏ là thủ phạm;
– Ông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã mị dân bằng hệ thống truyền thông đưa tin, bài vở đánh lừa dư luận, cộng với hành động mời nhiều nhà báo đi ăn cá biển tại nhà hàng Hải Yến để “minh chứng” cho sự an toàn của thực phẩm và nước biển;
b. Đòi hỏi nhà nước phải minh bạch số lượng hóa chất độc hại đã bị Formosa thải ra biển; đồng thời công bố nguyên nhân thật sự dẫn đến tình trạng cá chết trên nhiều sông, hồ xảy ra ở khắp 3 miền đất nước sau khi thảm trạng cá chết tại Vũng Áng xảy ra.
c. Đòi hỏi phải công bố minh bạch nguyên nhân tử vong của người thợ lặn Lê Văn Ngày vào ngày 24/04/2016 sau khi lặn làm việc gần khu vực xả thải của nhà máy thép Formosa cũng như số phận của nhiều thợ lặn khác.
II. Tiếp nối bằng nhiều cuộc biểu tình và nhiều hoạt động đa dạng tự phát:
1. Đề nghị sử dụng và phổ biến khẩu hiệu: “Cá muốn sống, chúng tôi muốn sống” / “Fish want to live, to live we want” ở khắp mọi nơi, trên áo, trên mạng, trên đường phố để duy trì ngọn lửa của phong trào.
2. Mang nơ vàng trên ngực áo (nơ vàng cũng mang hình dạng của cá) để thể hiện tinh thần nhớ đến thảm họa cá chết, biển bị hủy diệt.
3. Thực hiện những cuộc thả tờ rơi bất ngờ, không công bố; tổ chức những lần xuống đường nhanh gọn, dưới nhiều hình thức đa dạng, bởi các nhóm nhỏ tại nhiều địa điểm khác nhau; tiến hành những cuộc trao tài liệu tóm tắt về tác hại môi trường cho sinh viên học sinh tại các trường đại học, cho đồng bào tại các phố chợ đông người.
4. Tổ chức những cuộc họp mặt liên kết giữa các hội, nhóm xã hội dân sự, nhân quyền, tôn giáo trong nước; các đảng phải, tổ chức, cộng đồng tại hải ngoại để cùng nhau hợp tác, lập ra những liên minh tranh đấu, biến tinh thần đoàn kết thành hiện thực.
5. Từ những nỗ lực liên kết, cùng nhau tổ chức những buổi hội thảo với sự tham gia của các chuyên gia về môi trường để nâng cao nhận thức của người dân về thảm họa Formosa.
6. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các NGO, tổ chức bảo vệ môi trường trên thế giới, đặc biệt là Chương trình về Môi trường của Liên Hiệp Quốc (UNEP) cho một dự án về môi trường, trong đó có một nghiên cứu về những tác hại môi trường mà tập đoàn Formosa đã gây ra tại nhiều nơi trên thế giới.
7. Kêu gọi và vận động những chuyên gia, trí thức Việt Nam trong và ngoài nước thành lập một tổ chức chuyên môn, độc lập về nghiên cứu môi trường tại Việt Nam.
8. Tổ chức những buổi ca nhạc tranh đấu với chủ đề về Biển và Thân phận Ngư Dân, thực hiện những kịch bản, những video clip, những chương trình nghệ thuật để vừa thể hiện tội ác của Formosa, vừa tạo sự tham gia của giới văn nghệ sĩ.
9. Tổ chức những cuộc đi thăm, trao đổi với đồng bào ngư dân miền Trung, thực hiện phóng sự để ngư dân cất tiếng nói đến toàn thế giới. Thực hiện những chương trình từ thiện để hỗ trợ nạn nhân, đặc biệt là các em nhỏ.
10. Tiếp tục gia tăng hoạt động truyền thông mạng cho chủ đề bảo vệ môi trường, vạch trần những sai trái của Formosa, những kẻ đứng đằng sau và những người đã tiếp tay cho Formosa để tạo nên một hệ thống sai trái và lộng hành.
Kính thưa quý vị, cô bác, các anh chị em và bạn bè quý mến,
Tất cả những gì trình bày ở trên chỉ là những gợi ý ban đầu, xuất phát từ mong mỏi tất cả chúng ta có thể cùng nhau ngồi lại, nắm tay nhau và cùng đứng lên biến những suy tư, thao thức thành hành động.
Điều mong ước của MLBVN là được nhìn thấy các bạn tranh đấu cho nhân quyền, các anh chị bảo vệ cây xanh, các bác các chú trong các đảng phái, những văn nghệ sĩ, trí thức, và quan trọng hơn hết, rất nhiều, hàng ngàn, hàng chục ngàn những khuôn mặt rất mới sẽ nắm tay nhau làm nên một biểu tượng Diên Hồng cho phong trào tranh đấu khôi phục và bảo vệ môi trường, bảo vệ ngư nghiệp, chủ quyền biển Đông và bảo đảm rằng con cháu chúng ta có được một cuộc sống an toàn, lành mạnh và tự do trong mọi lãnh vực.

Nghệ An: Giáo dân biểu tình phản đối Formosa và cầu nguyện cho Công Lý và Hòa bình

http://danlambaovn.blogspot.com/2016/07/nghe-giao-dan-bieu-tinh-phan-oi-formosa.html


CTV Danlambao – Sáng nay, Chủ nhật 24/7/2016, gần 2000 giáo dân Giáo xứ Phú Yên và Song Ngọc (Nghệ An) đã biểu tình, yêu cầu nhà cầm quyền phải đóng cửa Formosa và trả lại biển sạch cho dân.
Photo: Tin Mừng Cho Người Nghèo
Trước đó, khoảng hơn 500 người thuộc giáo xứ Phú Yên, đa số là thanh niên đã tuần hành bằng xe gắn máy với quãng đường hơn 10 km để đến giáo xứ Song Ngọc tham gia biểu tình. Họ mang theo khẩu hiệu và mặc trang phục in hình xương cá.
Photo: Lê Văn Sơn
Cuộc biểu tình, được cảm nhận như một buổi Thánh lễ cầu nguyện cho Công Lý và Hòa bình, trang trọng, cảm động và thể hiện tinh thần dấn thân của người Công giáo. Buổi biểu tình, cầu nguyện này được diễn ra tại một bãi biển, nơi những ngư dân khốn khổ phải gác thuyền mấy tháng nay từ khi thảm họa môi trường xảy ra.
Trang Facebook Thanh niên Công Giáo đã cho phổ biến một video clip với hình ảnh một vị Linh mục với chiếc micro trên tay, rao giảng lời Chúa và cùng cầu nguyện với giáo dân.
Linh mục Đặng Hữu Nam nói: “…Ngày hôm nay chúng ta thấy không chỉ biển nhiễm độc, mà còn nhiễm độc cả giáo dục, nhiễm độc cả đạo đức, nhiễm độc cả chính trị. Và điều nhiễm độc chính trị này là nguyên nhân của mọi sự nhiễm độc”. Formosa, đại họa của đất nước không chỉ khởi đầu từ Formosa mà khởi đầu từ thủy triều đỏ, đó là thảm họa búa liềm đã dày xéo trên quê hương Việt Nam này. Làm cho 90 triệu con Rồng cháu Tiên, từ những người anh hùng đã trở thành “những người” nhu nhược. Nhu nhược trước ngoại bang. Chúng ta thấy hành động của nhà cầm quyền Việt Nam vừa qua đàn áp những người yêu nước, người biểu tình ôn hòa đòi minh bạch và nhất là vu khống cho những người lãnh đạo của các tổ chức tôn giáo, và quy cho những người đòi minh bạch từ chính quyền là “bọn phản động”, và “nghe theo lời xúi giục của ngoại bang”.”
Photo: Lê Văn Sơn
Tất cả những giáo dân tham gia biểu tình đã cùng cầu nguyện cho các ngư dân, cầu nguyện cho nhân quyền, dân chủ và độc lập dân tộc.
Những người biểu tình mang theo nhiều băng rôn, biểu ngữ được làm rất đẹp mắt. Bên cạnh những băng rôn đòi Formosa đóng cửa, còn có những khẩu hiệu xuất hiện lần đầu với nội dung hết sức mạnh mẽ: “Đất nước, danh dự: không phải để bán”, “Formosa: quy trình giết dân Việt”, “Khởi tố Formosa và bè lũ tay sai”, “đảng khoan hồng vì Formosa biết chạy”… Đặc biệt, nhan đề bài viết “Formosa nhận lỗi, đảng nhận tiền, nhân dân nhận thảm họa” của tác giả Người Quan Sát trên Dân Làm Báo đã được dùng làm khẩu hiệu khi đi biểu tình.

 Photo: Tin Mừng Cho Người Nghèo
 Photo: Tin Mừng Cho Người Nghèo
Kết thúc buổi biểu tình, là tiếng hô đồng thanh “Formosa cút!”, như đánh thức bãi biển đang nằm im với những con thuyền bất động.
Đồng hành cùng những người dân tại Vinh, hôm nay, 24/7/2016, hình thức “biểu tình du kích” được diễn ra tại nhiều địa điểm công khai trong trung tâm Tp Sài Gòn.
Họ cầm trên tay những biểu ngữ: “Biểu tình là quyền hiến định”, “Đàn áp biểu tình là vi hiến” “yêu cầu đóng cửa nhà máy Formosa” và hô vang “Formosa cút xéo”, “đồng loã, bao che Formosa là giết người”, “xuống đường bà con ơi” 
 
Khi được hỏi “thông điệp anh muốn truyền tải tới cộng đồng khi thực hiện biểu tình giữa phố hôm nay là gì”, thì anh Đinh Quang Vinh chia sẻ: “Tôi mong muốn gửi đến toàn dân Việt Nam, nhất là các bạn trẻ hãy mạnh dạn tham gia và quan tâm đến những vấn đề cấp bách của nền chính trị Việt Nam. Trước sự xuống cấp trầm trọng và tụt dốc của quốc gia so với thế giới. 
 
Các vấn đề về: nhân quyền, y tế, phúc lợi xã hội, giáo dục đang trong tình trạng tồi tệ, môi trường ô nhiễm nặng nề, tham nhũng ngày một gia tăng và một lượng tiền lớn ngoại tệ bị các quan chức tuồn ra nước ngoài bất hợp pháp v.v…. Và một nỗi lo lớn nhất cần đến sự tham gia chính trị của tất cả mọi tầng lớp xã hội trong và ngoài nước là nguy cơ mất nước đang đến rất gần (có thể VN sẽ là một Tây Tạng thứ 2) trước sự xâm lăng của Trung Cộng với sự tiếp tay của đảng cộng sản Việt Nam. 
 
Giải pháp duy nhất để giải thoát đất nước trước các hiểm hoạ này là toàn dân Việt Nam, lên án và yêu cầu đảng cộng sản xoá bỏ giải tán đảng độc tài toàn trị trả lại quyền tự quyết cho dân tộc, thành lập nền cộng hoà và xây dựng đất nước dựa trên nền tảng cấp tiến, nhân bản, dân tộc theo xu hướng dân chủ toàn cầu.”
 

Việt Nam thay đổi quan điểm về chủ quyền trên biển Đông

Kính Hòa, phóng viên RFA, 016-07-21

000_Hkg9894537.jpg

Một bản đồ với vị trí các giàn khoan dầu của Trung Quốc trong vùng biển Đông tranh chấp tại một cuộc họp báo ở Hà Nội vào ngày 05 tháng 6 năm 2014, được Bộ Ngoại giao tổ chức.

AFP photo.
 audio

Sau khi phán quyết của Tòa trọng tài thường trực quốc tế được đưa ra vào ngày 12 tháng 7 về biển Đông, đã có nhiều ý kiến từ nhiều góc cạnh khác nhau về phán quyết này. Kính Hòa trao đổi với Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm, hiện làm việc tại trung tân nghiên cứu chiến lược châu Á Thái Bình Dương về ý nghĩa của phán quyết này đối với các nước ở biển Đông cũng như đối với Việt Nam. Trước hết TS Vũ Hồng Lâm cho biết:

Theo tôi nghĩ thì tác động của phán quyết của Tòa trọng tài thường trực về vấn đề biển Đông sẽ là rất lớn. Hiện nay có những suy nghĩ cho rằng vì Trung Quốc bác bỏ, có động thái phản đối rất mạnh mẽ, thậm chí ngay sau khi phán quyết được đưa ra, Trung Quốc đưa ra ngay một sách trắng để nói là không bao giờ chấp nhận phán quyết, rồi tuyên bố tập trận lớn đến 3 tháng liền, cho máy bay ném bom đi diễu trong khu vực, nên có những suy nghĩ cho rằng tác động của phán quyết là không lớn. Ngoài ra Tòa cũng không có cơ chế để cưỡng chế, thành ra phán quyết chỉ nằm trên giấy.

Cá nhân tôi thì cho rằng không phải là như vậy.

Tuy không có cơ chế chế tài nhưng phán quyết có ý nghĩa là một bộ phận của luật quốc tế. Theo luật quốc tế khi phán quyết đưa ra rồi thì nó trở thành một án lệ. Nó không thể thay đổi được. Đằng sau phán quyết là luật quốc tế. Và đằng sau luật quốc tế là những nước mà người ta có thể làm cái gì đó để bảo vệ luật quốc tế.

Tuy không có cơ chế chế tài nhưng phán quyết có ý nghĩa là một bộ phận của luật quốc tế. Theo luật quốc tế khi phán quyết đưa ra rồi thì nó trở thành một án lệ. Nó không thể thay đổi được.
– Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm

Hiện có rất nhiều nước hưởng lợi rất nhiều từ phán quyết. Chính những nước đó sớm hay muộn cũng tìm cách giữ gìn cái phán quyết này.

Các phản ứng thì ít hay nhiều mang tính ngoại giao, vì người ta ngại là phản ứng nhiều thì Trung quốc sẽ làm quá. Tôi thì không đồng ý với cách suy nghĩ đó. Cho dù Trung quốc phản ứng rất mạnh, các nước khác kềm chế rất là nhiều, nhưng phán quyết này sẽ có tác động lướn về lâu về dài.

Kính Hòa: Đối với Trung Quốc thì ông thấy có tác động như thế nào? Họ sẽ có những bước đi như thế nào?

Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm: Trước mắt thì họ giận dữ, thề không bao giờ chấp nhận phán quyết đó. Thế nhưng nhìn thì thấy họ đã có những điều chỉnh nhất định. Chẳng hạn như khi phán quyết bác bỏ đường lưỡi bò thì Trung Quốc không nhắc đến đường lưỡi bò nữa. Trong tất cả những tuyên bố, sách trắng Trung quốc đưa lên người ta không thấy nhắc tới đường lưỡi bò mạnh mẽ nữa.

Trước đây khi Việt Nam và Malaysia nộp tuyên bố về thềm lục địa mở rộng, Trung quốc lập tức phản đối mạnh mẽ và trưng ngay đường lưỡi bò, còn bây giờ thì họ không nói nữa, mặc dù vẫn nhắc chủ quyền lãnh thổ. Như vậy là có một sự điều chỉnh nhỏ, rất tinh tế.

Tôi nghĩ là sẽ phụ thuộc nhiều vào quyết tâm của các nước khác về việc gìn giữ phán quyết này. Nếu các nước khác quyết tâm thì với tư cách luật quốc tế thì sớm muộn thì kể cả một nước lớn là Trung Quốc, không chính thức hay chính thức phải điều chỉnh hành vi và quan điểm của mình phù hợp với phán quyết vì nó là luật quốc tế. Trừ trường hợp thể chế quốc tế này được thay đổi bằng một thể chế khác, và điều đó thì theo tôi là cực kỳ khó khăn. Trung quốc không thể nào một mình thay đổi thể chế hiện nay.

Kính Hòa: Hai quốc gia rất đồng ý với phán quyết này là Mỹ và Philippines. Có ý kiến cho rằng sau phán quyết thì Mỹ sẽ tăng cường sự có mặt trên biển Đông, ông thấy điều đó đúng không?

Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm: Tôi nghĩ Mỹ sẽ tăng cường sự có mặt trên biển Đông. Mỹ có lợi ích tự do hàng hải và hàng không. Để đảm bảo điều đó một mặt phải bá vào luật và mặt khác phải có sự hiện diện trên thực tế. Bởi vì đối với Trung Quốc ngoài cuộc đấu tranh luật pháp còn có đấu tranh trên thực địa nữa, trong đó lyuaajt pháp là cái để bám vào mà đấu tranh. Cho nên Mỹ muốn bảo vệ lợi ích của họ, thì phải hiện diện mạnh mẽ hơn để Trung Quốc không tiếp tục vi phạm.

Phản ứng của Việt Nam

Kính Hòa: Đối với Việt Nam thì có những phân tích cho thấy Việt Nam không hoàn toàn có lợi trong phán quyết này. Vì trước tới giờ Việt Nam nói rằng Hoàng sa Trường sa cũng như thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) xung quanh là của Việt Nam. Nay nếu Việt Nam tuân thủ thì tất cả các đảo dù nổi hay chìm đều không tạo nên EEZ. Hiện Việt Nam phản ứng rất có chừng mực, theo ông Việt Nam sẽ có lợi khi tuân thủ hay không và Hà Nội sẽ làm như thế nào về phán quyết này?

Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm: Thực ra thì lâu nay Việt Nam đã điều chỉnh quan điểm lập trường của mình cho gần với luật quốc tế rồi.

Trước đây yêu sách của Việt Nam đối với khu vực biển Đông là chung chung. Thành ra dư luận dân chúng cho rằng Việt Nam đòi toàn bộ vùng biển đó, kể cả EEZ xung quanh các hòn đảo nhỏ ở Trường Sa Hoàng Sa.

Trong những năm gần đây, chính phủ Việt Nam cũng đã tìm hiểu nhiều về luật quốc tế và điều chỉnh quan điểm của mình cho phù hợp.
– Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm

Trong những năm gần đây, chính phủ Việt Nam cũng đã tìm hiểu nhiều về luật quốc tế và điều chỉnh quan điểm của mình cho phù hợp. Cho nên gần đây Việt Nam đã chấp nhận các đảo nhỏ của Trường Sa và Hoàng Sa không có EEZ. Đó chính là quan điểm của Việt Nam.

Việt Nam có EEZ tính từ bờ biển miền Trung, tức là từ đất liền. Đó chính là cái quan điểm của Việt Nam khi Trung Quốc đưa giàn khoan 981 vào năm 2014. Trung Quốc nói chổ đó thuộc EEZ của Hoàng Sa, Việt Nam nói chổ đó thuộc EEZ của bờ biển miền Trung, tức Hoàng Sa không có EEZ. Cho dù là của nước nào thì cũng không có EEZ.

Điều thứ hai là khi Việt Nam cùng Malaysia đệ trình yêu sách về thềm lục địa mở rộng thì trong đó Việt Nam đòi hỏi EEZ từ lục địa của mình, và chấp nhận EEZ của Malaysia chồng lấn lên quần đảo Trường Sa.

Như vậy quan điểm của Việt Nam đã chồng khít với luật quốc tế, tức là Việt Nam đòi hỏi chủ quyền ở Hoàng sa Trường Sa trên các đảo, nhưng không đòi các đảo đó có EEZ.

Kính Hòa: Xin cám ơn Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm.

Xử Trịnh Xuân Thanh ‘cứu niềm tin chế độ’

TRINHXuanthanh
Image copyright AFP
Image caption Ông Trịnh Xuân Thanh từng giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị của Tổng công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC)

Tổng cục An ninh và Tổng cục Cảnh sát đang điều tra ông Trịnh Xuân Thanh theo chỉ đạo của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong lúc cựu Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam bình luận với BBC rằng vụ này nhiều khả năng sẽ được xử đến nơi đến chốn.

Ông Trịnh Xuân Thanh, cựu Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân Hậu Giang đã bị hủy tư cách đại biểu Quốc hội sau khi bị Đảng Cộng sản Việt Nam kết luận “có nhiều khuyết điểm, vi phạm”.

Ông Trịnh Xuân Thanh bị báo chí đưa tin hồi tháng 5/2016 khi phát hiện chiếc xe Lexus 570 biển số xanh (xe công vụ) chở ông Thanh.

Sau khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo điều tra những sai phạm dẫn đến thất thoát 3.300 tỷ đồng tại Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí (PVC) thời ông Trịnh Xuân Thanh làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Bộ Công an đã giao Tổng cục An ninh và Tổng cục Cảnh sát vào cuộc.

Image copyright tinmungchonguoingheo
Image caption Luật sư Trần Quốc Thuận

Báo VnEconomy dẫn lời Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an hôm 20/7: “Chúng tôi không nể nang gì cả. Nói vậy nhưng tất nhiên sức ép trong quá trình điều tra là có, khó khăn là có nhưng đã là công tác điều tra thì phải tuân thủ pháp luật”.

“Lãnh đạo Bộ đã có chỉ đạo, quán triệt, sẽ có sử dụng bộ máy kiểm tra, thanh tra để đảm bảo việc này.”

‘Niềm tin vào chế độ’

Trả lời BBC hôm 21/7, luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam phân tích: “Thường thì Tổng bí thư chỉ chỉ đạo đường lối chung, nhưng riêng vụ Trịnh Xuân Thanh thì ông đã nói cụ thể nên tôi tin rằng người ta sẽ làm tới và bóc tách ra những vụ khác, với mức độ sai phạm còn nghiêm trọng hơn”.

“Vụ Trịnh Xuân Thanh liên quan đến nhiều vấn đề: tiêu cực, cơ chế và thể chế còn lỗ hổng, nạn chạy chức, chạy quyền, thậm chí chạy cả danh hiệu ‘Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới’…”.

“Dự kiến quá trình điều tra có thể kéo dài, vì vụ việc có liên quan đến những cán bộ bổ nhiệm và cơ quan trung ương, vì những danh hiệu như ‘Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới’ thì cấp cơ sở không thể làm được”.

Luật sư Thuận cho biết thêm: “Những vụ án như Trịnh Xuân Thanh và tham nhũng tại Ngân hàng Xây dựng Việt Nam phải được xử thật nghiêm minh thì mới cứu vãn được niềm tin vào chế độ mà ngay cả những Đảng viên như tôi cũng thấy là đang suy giảm”.

“Việc Tổng bí thư chỉ đạo xử lý các vụ án nổi cộm này cho thấy dấu hiệu có dính líu đến những quan chức cấp cao mà nếu không có chỉ đạo từ người đứng đầu của Đảng thì quá trình điều tra dễ bị cản trở và có những nút thắt khó gỡ”, ông Thuận nói với BBC.

‘Trump sẽ không đổi chính sách với VN’

Image copyright Reuters
Image caption Ứng viên Tổng thống Mỹ của Đảng Cộng hòa, ông Donald Trump, hiểu tầm quan trọng của thương mại với châu Á, trong đó có Việt Nam, theo cố vấn của ông.

Ứng viên Tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa của Mỹ, ông Donald Trump, sẽ không thay đổi chính sách của Hoa Kỳ với Việt Nam, quốc gia được cho là quan trọng trong khu vực châu Á, theo một cố vấn của ông này.

Hôm 20/7, trả lời câu hỏi của BBC về việc liệu dưới chính quyền của ông Trump, mối quan hệ mà Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama phát triển với Việt Nam có bị thay đổi hay không, ông Peter Navarro, cố vấn chính trị của ông Trump, nói:

“Chúng tôi chưa có một cuộc thảo luận nội bộ về vấn đề đó,” ông Navarro nói với phóng viên Vincent Ni, người có mặt tại Cleveland, Hoa Kỳ, để đưa tin về chiến dịch tranh cử của tỷ phú Mỹ.

“Thế nhưng tôi không thể tưởng tượng vì sao lại thay đổi.

“Việt Nam là một quốc gia quan trọng và tôi chờ đợi các mối quan hệ ấm áp với Việt Nam và tốt cả các quốc gia khác ở châu Á với chính quyền của Trump.”

‘Đang bị bắt nạt’

Và ông Navarro, người đồng thời là một Giáo sư về kinh tế, nói thêm với BBC:

“Ông Trump là một doanh nhân tự do.

“Ông ấy hiểu tầm quan trọng của thương mại với phần còn lại của thế giới về mặt thịnh vượng.

“Chỉ có điều là phải tiến hành việc đó trên cơ sở bình đẳng.

“Việt Nam là một phần của châu Á, quốc gia này đang rời khỏi Trung Quốc vì Trung Quốc đang ‘bắt nạt’.

“Và tôi tin là chính quyền của Trump sẽ muốn có các liên minh kinh tế và chiến lược mạnh mẽ vì hòa bình và thịnh vượng,” cố vấn của ông Trump nói với BBC trong khuôn khổ một cuộc trao đổi về châu Á hôm thứ Tư, trong đó có liên quan tới an ninh Đông Á, Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và Bắc Hàn.

Peter Navarro là một chuyên gia kinh tế, gần đây viết cuốn sách về Trung Quốc, Crouching Tiger: What China’s Militarism Means for the World.

Image copyright Getty
Image caption Ông Donald Trump đã giành được đủ số phiếu ủng hộ trong Hội nghị đề cử của Đảng Cộng hòa để trở thành ứng viên Tổng thống của Đảng này trong cuộc bầu cử 2016.

Có thể làm gì sau phán quyết tòa PCA?

BBC, 21-7-2016

http://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/07/160721_vucaophan_what_to_do_after_pca

Image copyright Reuters
Image caption Người dân Việt Nam bày tỏ quan điểm và cảm xúc của mình sau khi tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết hôm 12/7.

Việt Nam không phải là một bên theo đuổi vụ kiện mà Tòa Trọng tài (PCA) đã đưa ra phán quyết “có tính ràng buộc pháp lý và chung thẩm” ngày 12/7/2016 nhưng chắc chắn Việt Nam đã hưởng lợi từ phán quyết ấy không ít.

Vấn đề là từ đó, nước này sẽ tận dụng quyền của mình như thế nào, huy động khả năng của mình đến đâu để tranh đấu cho lợi ích của chính mình.

Đây là một vụ kiện và người kiện – Philippines – đã giành được công lý nên nhiều người đã nghĩ ngay tới việc Việt Nam cần đưa Trung Quốc ra tòa, chẳng hạn nên bắt đầu ngay bằng vụ Hoàng Sa, nơi mà các bằng chứng lịch sử và pháp lý đều đứng về phía Việt Nam?

Tòa PCA được lập ra do Công ước Luật biển của Liên Hợp Quốc và việc phục vụ Công ước ấy không cho phép Tòa tham gia vào các vụ kiện tụng tranh chấp chủ quyền đầy rắc rối hoặc chỉ tham gia với hai điều kiện cần và đủ: các bên đều thừa nhận có tranh chấp và thuận đưa tranh chấp ấy ra tòa sau khi đã không thương lượng, đàm phán được với nhau. Còn một điều kiện thứ ba không hoàn toàn bắt buộc nữa: trưng cầu dân ý với dân bản địa tại khu vực tranh chấp (khái niệm bản địa lại cũng gây tranh chấp) như đối với các vụ kiện tụng về Manvinat/Falkland, Gibraltar, Tây Sahara…

Với một đội ngũ luật sư mà Trung Quốc phải thừa nhận là giỏi nhất thế giới và tiếc nuối vì đã tìm đến trễ, Philippines ra hầu tòa không phải để yêu cầu chủ quyền mà để hỏi xem những gì mà người khác (Trung Quốc) đã làm trên Biển Đông có phù hợp với UNCLOS – Công ước về Luật biển của Liên Hợp Quốc hay không. Chỉ đặt vấn đề như vậy, nhưng Philippines vẫn hồi hộp vì một quy định của Công ước (Điều 288), rằng việc có thẩm quyền để xét xử hay không phải do “chính tòa án (được thành lập theo Công ước) quyết định” và họ đã vỡ òa khi ngày 29/10/2015 tòa này ra phán quyết khẳng định họ có thẩm quyền.

Và như ta đã biết, mặc dù các phán quyết vừa qua của PCA như vấn đề tính pháp lý của đường 9 đoạn, quy chế của các cấu trúc trên Biển Đông… không phải là phán quyết về chủ quyền nhưng Trung Quốc vẫn gân cổ cãi, “không chấp nhận, không thừa nhận, không thi hành”.

Các kiện cáo về chủ quyền cũng có thể đi đường vòng, và còn có thể tìm đến các tòa án khác ngoài PCA như Tòa án quốc tế về Công ước Luật biển (ITLOS), hay tòa cao nhất, Tòa Công lý quốc tế (ICJ) của Liên Hợp Quốc nhưng đều vướng các chế tài tương tự. Điều quan trọng nữa là Chính phủ có vượt qua được chính mình trong quyết tâm tìm đến công lý? Như thế ta có thể hiểu rằng việc kiện tụng, đưa nhau ra tòa là một việc hoàn toàn không đơn giản, không dễ dàng.

Đàm phán khả thi hơn kiện?

Image copyright AFP
Image caption Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông dựa trên lập trường đi kèm một bản đồ đường chín đoạn (hay đứt đoạt hoặc Lưỡi Bò) ở khu vực tranh chấp này.

Trong khi đó, con đường thương lượng, đàm phán để tìm đến chân lý là khả thi hơn, nhất là sau phán quyết vừa rồi của PCA. Tại sao?

Đối với những tranh chấp đa phương, với thực thể mà nhiều phía nhận quyền sở hữu, sẽ phải theo con đường đàm phán đa phương; còn những tranh chấp song phương thì chẳng thể, chẳng cần thêm vào một bên thứ ba nào khác ngoại trừ đó là quan tòa. Tôi đang nói về Hoàng Sa.

Việt Nam có đủ các căn cứ pháp lý, lịch sử và đã dùng các căn cứ pháp lý, lịch sử ấy để khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi của mình đối với quần đảo này. Nhưng do thực tế, Trung Quốc đã cưỡng chiếm Hoàng Sa (từ tay Việt Nam) và đang quản lí quần đảo này, Việt Nam yêu cầu đàm phán, nhiều lần yêu cầu đàm phán. Trung Quốc át giọng bác bỏ, bằng thái độ nước lớn, rằng không có tranh chấp ở đây, không đàm phán. Vấn đề do đó, đã hầu như bế tắc.

Nhưng bế tắc ấy có thể phá vỡ, với những lý do sau đây:

Một, Trung Quốc đã phi lý, sử dụng tiêu chuẩn kép trong tranh chấp chủ quyền. Ở quần đảo Điếu Ngư/Senkaku (Đông Hải) trong khi Nhật Bản chiếm giữ thì Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, đòi hỏi đàm phán (dù họ chưa từng một ngày hiện diện ở đây). Còn ở Hoàng Sa thì sau khi đánh chiếm quần đảo này từ tay Việt Nam, bồi đắp rồi xây dựng căn cứ ở đấy, Trung Quốc tuyên bố không có tranh chấp và bác bỏ đàm phán.

Hai, Trung Quốc hay nói đến lịch sử thì lịch sử ghi nhận rằng: Năm 1976, khi người đứng đầu nhà nước Việt Nam, ông Lê Duẩn yêu cầu đàm phán về Hoàng Sa thì ông Đặng Tiểu Bình cho rằng lúc đó đang có nhiều việc bận, vấn đề này nên để lại xem xét sau. Cách đề cập như vậy đã gián tiếp thừa nhận có “vấn đề Hoàng Sa” giữa hai nước, điều mà sau này Trung Quốc quay lại bác bỏ.

Ba, phán quyết đưa ra ngày 12/7 của Tòa trọng tài khẳng định “ngư dân Philippines có quyền đánh cá truyền thống ở bãi Scarborough”. Sự khẳng định này là cơ sở quan trọng cho lập lý của Việt Nam, về quyền đánh cá truyền thống của ngư dân mình ở quần đảo Hoàng Sa.

‘Không thể không đàm phán’

Image copyright AP
Image caption Phán quyết của Tòa trọng tài thường trực bất lợi cho Trung Quốc, có lợi cho Philippines và có thể được Việt Nam khai thác có chọn lọc, tùy theo lợi ích, theo giới nghiên cứu.

Không thể không đàm phán về quần đảo Hoàng Sa. Mặc dù có thể thấy trước là đàm phán sẽ kéo dài, rất dài, thậm chí không có được hồi kết thỏa mãn, nhưng phải đàm phán, vì chính lợi ích rất cụ thể của người dân mình, thay vì chỉ là… (im lặng).

Việt Nam đã tính phải bỏ bớt ngư trường, chuyển đổi nghề cho ngư dân quanh vùng vì vụ Formosa (không phải chỉ vì xả thải độc hại mà vì lầm lẫn lớn hơn là bằng lòng xây một nhà máy thép đồ sộ ở đây).

Còn ở hải phận Hoàng Sa, đã thấy trước cứ tình hình này, ngư dân cũng sẽ không còn nơi đánh cá, kiếm cơm. Ngư trường dân mình thu lại còn bao nhiêu?

Người viết đã từng đề cập không chỉ một lần, trên diễn đàn này (của BBC), việc Việt Nam phải đòi hỏi bằng được một cuộc đàm phán cho Hoàng Sa, chỉ vì trước hết và trên hết là quyền đánh cá của ngư dân mình. Tháng nào cũng vài vụ, một năm mấy chục vụ người dân Hoàng Sa bị bắt, bị cướp (họ gọi là tịch thu) ngư cụ và hải sản đánh bắt được, bị đâm cho chìm thuyền.

Vụ mới nhất, ngày 9/7 vừa rồi, người Trung Quốc ép ngư dân Việt nhảy xuống biển rồi đâm chìm tàu, sau đó còn càn rỡ nói họ đã cứu 5 ngư dân Việt bị tai nạn trong khi hành nghề.

Có ai xúc động, đau đớn trước tình cảnh thống khổ diễn đi tái lại ấy của ngư dân mình? Hỏi đã mấy lần Việt Nam đòi Trung Quốc bồi thường và đã có lần nào họ chịu đáp ứng?

Không ai biết sự phản đối của Việt Nam đến đâu trên thực tế, trong khi người Trung Quốc luôn luôn nhấn mạnh:

“Quan hệ giữa hai nước đi đúng quỹ đạo, giữ vững đại cục, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau…”

Có kiên quyết đòi hỏi và theo đuổi đàm phán hay không là hoàn toàn ở Chính phủ. Có cơ hội nhưng Chính phủ có thực sự quyết tâm không lại là chuyện khác.

Tôi cũng kính trọng những người yêu nước hô hào phải có một vụ kiện. Bằng cách nào, ở đâu, hãy giúp cho Chính phủ. Hay cũng chỉ lên giọng dân túy, chẳng khác mấy một vị quan to đã đem đời con, đời cháu ra thề…

Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà nghiên cứu chính trị và quan hệ quốc tế từ Đại học Bình Dương, Việt Nam.

Kỳ vọng gì vào Quốc hội khóa XIV?

Image copyright Hoang Dinh Nam AFP
Image caption Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong ngày họp đầu tiên của Quốc hội khóa 14

Bàn tròn thứ Năm của BBC Tiếng Việt thảo luận về những kỳ vọng của người dân với Quốc hội khóa 14, và trách nhiệm của gần 500 tân đại biểu Quốc hội với những vấn đề mà người dân Việt Nam quan tâm.

Thảo luận phát trực tiếp lúc 19h30 giờ Việt Nam, ngày 21/07. Bấm vào đường dẫn để xem: http://bit.ly/29Yh3jD

Ngày đầu tiên của kỳ họp Quốc hội mới đã bắt đầu ở Hà Nội hôm 20/07, với Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân nói “Quốc hội 14 bắt đầu nhiệm kỳ trong bối cảnh thế giới diễn biến phức tạp”.

Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm hiện nay, và cũng được nêu trong buổi họp là vụ việc chất thải công nghiệp của Formosa gây ra thảm họa môi trường ở bốn tỉnh miền Trung Việt Nam.

Mạng xã hội của BBC Tiếng Việt cũng có nhiều phản ứng nêu ra các vấn đề như quản lý nhà nước mang tính hệ thống từ những giai đoạn trước để lại tới nay, thái độ và giải pháp của Việt Nam đối với tranh chấp trên Biển Đông, đặc biệt là sau phán quyết của tòa trọng tài trong vụ Philippines kiện Trung Quốc.

Gia Lang Viet viết trên Facebook BBC Tiếng Việt: “Mong gì ư? Nhiều lắm, nhưng mong nhất là quốc hôi phải có thực quyền, nói đi đôi với làm. Nếu được như vậy là phúc lớn cho đât nước rồi.”

Phuc Khang Nguyen mong muốn quốc hội thảo luận về “lập pháp, kiểm soát, thi hành”, còn Nghiem Hien nhấn mạnh tới việc giải quyết tham nhũng, trong khi đó Thanh Long Vo nhắc tới những vụ doanh nghiệp nhà nước thua lỗ lớn.

‘Họp cứ họp’

Image copyright Other
Image caption Vụ thảm họa môi trường liên quan tới doanh nghiệp Formosa là một trong những vấn đề được nhiều người Việt Nam quan tâm

Cũng có câu hỏi được đặt ra xung quanh chuyện niềm tin của người dân với các đại biểu Quốc hội.

Một số bình luận trên trang Facebook của BBC Tiếng Việt bày tỏ sự nghi ngờ đối với vai trò và sức nặng của Quốc hội trong việc đề đạt các vấn đề cần giải quyết lên chính phủ.

Pham Cuong Quyet viết: “Tôi không tin Quốc hội nên không có ý kiến,” hay Bùi Cao Cửu bình luận: “Họp xong xuôi tất cả lại về. Dự là 5 năm tới chả có gì gọi là sáng sủa!”, và Nam Nguyen: “Đến hẹn lại lên, họp cứ họp và mọi thứ vẫn không chắc có gì thay đổi.”

Ý kiến tương tự của Duyen Pham Thi Lam: “Cũng chẳng hơn gì các nhiệm kì trước… khó tin các ông bà nghị mới này lắm.”

Xem trực tiếp thảo luận lúc 19h30 ngày 21/07 tại: http://bit.ly/29Yh3jD

Phạm Hồng Thủy:Tâm Thư Gửi Các Chiến Sỹ Quân Đội Và Công An Nhân Dân Việt Nam

Câu Chuyện Gia Đình Với Bức Tâm Thư Gửi Các Chiến Sỹ Quân Đội Và Công An Nhân Dân Việt Nam

Câu Chuyện Gia Đình Với Bức Tâm Thư Gửi Các Chiến Sỹ Quân Đội Và Công An Nhân Dân Việt Nam
18 tháng 7 năm 2016

Hồng Thúy sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước. Ông bà nội ngoại của HT đều tham gia các hoạt động chống Pháp từ trước năm 1945. Bố HT là trung tướng Quân đội nhân dân Việt Nam. Mẹ HT là chủ nhiệm Đoàn Văn công Tổng cục Chính trị, đã cùng đồng đội vượt qua bom đạn, đưa lời ca tiếng hát tới các trận địa, góp phần vào nhiều thắng lợi trong sự nghiệp độc lập dân tộc.

Hồng Thúy giới thiệu như vậy chỉ để các anh chị biết rằng những dòng này không phải do một “phần tử phản động” viết ra. Bản thân HT và anh chị HT đều từng là cán bộ nhà nước. Anh Q. và chị K. làm việc trong ngành quốc phòng. Trước kia HT đã lập gia đình với anh H, một thượng úy công an đẹp trai, chính trực, liêm khiết và có với anh một con gái. Năm lên 7 tuổi cháu bị sốt xuất huyết và đã mất. Bẩy tháng sau anh H. hy sinh trong khi điều tra một vụ án hình sự. Từ đó HT về ở với bố mẹ và không có ý định lập gia đình nữa.

Tháng 8 năm 2011 nhân dân cả nước sôi sục biểu tình chống Trung Quốc xâm phạm vùng biển, cắt cáp tầu thăm dò dầu trên biển VN, HT tham gia biểu tình và bị bắt giam. Chờ tới chiều không thấy con về, bố HT gọi điện cho chú N, thượng tướng công an, trước kia làm việc dưới quyền bố. Ngay sau đó HT được tự do và được một thiếu tá công an chở về nhà. Anh thiếu tá nói với bố HT: “Chú nói chị Thúy đừng tham gia biểu tình nữa, không được phép đâu. Chính bọn cháu đã đưa lên mạng kêu gọi biểu tình để bọn đầu sỏ kích động lộ mặt và xử lý đấy chú ạ”. Chủ nhật tuần ấy, chú thượng tướng N đến thăm và ngồi nói chuyện rất lâu với bố mẹ. Sau khi chú về, bố mẹ HT đều rất buồn, suốt ngày bố ngồi trước máy vi tính, thỉnh thoảng lắc đầu và thở dài, mẹ HT vẫn lúi húi với những việc hàng ngày, không nói gì. Đôi khi HT thấy có ngấn nước trên khóe mắt mẹ.

Chủ nhật tuần sau đó, bố mẹ gọi cả gia đình anh Q và chị K đến ăn cơm. Sau bữa cơm, bố bảo các cháu ra ngoài sân chơi, trong phòng khách còn lại bố mẹ và các con trai, gái, dâu, rể. Bố nói giọng nghẹn ngào: “Nước mình sắp thành một khu tự trị của Trung Quốc rồi các con ạ”. Bố nói như khóc, mắt ướt đẫm. Anh Q kêu lên: “Kìa bố ! làm gì có chuyện ấy. Bố đừng tin, bọn phản động tuyên truyền bậy đấy bố ạ”. Bố chậm rãi nói: “Chú N nói với bố đấy con ạ. Chú đang giữ trọng trách trong Đảng và Nhà nước, sao có thể tung tin đồn bậy được”. Rồi bố kể lại cho mấy anh chị em những điều chú N đã nói, và sau đó bố đã lên mạng kiểm tra lại: “Trước đây thế giới có 13 nước XHCN, Việt Nam là một. Cuối năm 1989 các nước Đông Âu đồng loạt bỏ CNXH, Liên xô đang gặp khó khăn nên không can thiệp được. Nước mình lúc ấy đang có chiến tranh biên giới với TQ và chiến tranh Campuchia, lại bị Mỹ cấm vận nên tình hình hết sức khó khăn. Bộ Chính trị quyết định đề nghị bình thường hóa quan hệ với TQ. Nhân dịp ấy, TQ ép mình sát nhập vào TQ sau 30 năm. Trước đây bố đã nghe nói đến Hội nghị Thành Đô năm 1990 nhưng bố không tin. Sau khi chú N nói, bố đã lên mạng đọc hồi ký của cựu thủ tướng Trung Quốc Lý Bằng, cũng nói đến Hội nghị này, có cả ảnh các ông Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười chụp với Giang Trạch Dân, Lý Bằng tại Hội nghị nữa”.

Anh Q nói: “Sát nhập vào thì mình cũng thành công dân TQ như hàng tỷ người TQ thôi, có sao đâu bố?”. Bố trả lời, mặt rất buồn…“Không đâu con ạ! Các con có biết ý nghĩa năm ngôi sao trên cờ TQ là gì không? Ngôi lớn nhất để chỉ người Hán, 4 ngôi sao nhỏ dành cho các dân tộc Mãn, Hồi, Mông, Tạng, là 4 sắc tộc đông nhất trong số hơn 100 dân tộc thiểu số ở TQ. Trước đây Mãn, Hồi, Mông, Tạng đều là những nước lớn và rất hùng mạnh. Người Mông Cổ đã thôn tính các nước từ Á sang Âu, cai trị cả TQ qua hàng thế kỷ. Người Mãn Thanh cũng cai trị TQ suốt 3 thế kỷ, trong khi họ chỉ coi nước mình là Man Nam xứ hay An Nam nhược tiểu quốc thôi. Bây giờ riêng VN mình đã 86 triệu dân, trong khi cả 4 dân tộc Mãn-Hồi-Mông-Tạng cộng lại chưa tới 20 triệu người. Các con có biết vì sao không?. Họ bị diệt chủng! TQ đã làm cho các dân tộc khác suy kiệt đi, để không bao giờ có thể giành lại độc lập được nữa. Riêng với Tây Tạng thì từ sau khi bị TQ chiếm năm 1959, hầu hết đàn ông và con trai Tạng bị đưa đi khai phá các vùng đất ở Tân Cương và Nội Mông, không trở về nữa. Sau này VN mình cũng sẽ như Tây Tạng thôi các con ạ !”. Các anh chị đều ngồi yên lặng, HT hỏi: “Không thể khác được hay sao bố? Con đi biểu tình, thấy nhân dân mình vẫn hừng hực khí thế, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng tuyên bố cương quyết bảo vệ chủ quyền đất nước mà”. Bố lắc đầu, mắt lại ướt đẫm và nói: “Bố cũng hy vọng như thế đấy. Bố già rồi, không còn được bao lâu nữa. Các con nhớ mình là người VN, phải có trách nhiệm trước sự tồn vong của đất nước và dân tộc”. Nhìn sang bên, HT thấy hai dòng nước mắt chảy dài trên gò má mẹ.

Từ hôm ấy, bố ngồi suốt ngày bên máy vi tính, đọc và viết rất nhiều. Bốn tháng sau bố qua đời. Năm 2014 TQ đưa dàn khoan 981 vào hải phận VN, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phản đối kịch liệt, HT lại thấy tin yêu Đảng và không nghĩ đến chuyện bố nói nữa.

HT là kỹ sư làm việc trong ngành điện lực, nhận thấy hầu hết các nhà máy điện và công trình điện quan trọng đều do các công ty TQ thắng thầu. Các anh chị kỹ sư lâu năm trong ngành thường nói: dòng điện là dòng máu của đất nước, khi có xung đột quân sự, TQ chỉ cần làm cho các nhà máy và trạm điện ngừng hoạt động thi toàn bộ hoạt động quân sự, kinh tế, xã hội của VN sẽ tê liệt. Những người nói như vậy đều lần lượt phải ra khỏi ngành điên lực.

Đầu năm 2015 có một việc lớn làm cho HT thức tỉnh: Tỉnh Nình Thuận và Tập đoàn điện lực EVN đưa ra đấu thầu dự án Nhà máy điện gió Phú Lạc ở Tuy Phong – Nình thuận. Hồng Thúy chịu trách nhiệm kiểm tra về kỹ thuật các hồ sơ đấu thầu. Nhiều nhà thầu bị loại từ các vòng ngoài, đến vòng cuối còn lại một tập đoàn Đức và hai công ty TQ. Nếu TQ thắng thầu sẽ rất nguy hiểm cho nền quốc phòng VN, vì trong mỗi máy phát điện gió trên cao hàng trăm mét, TQ đều có thể đặt thêm các thiết bị khác và trở thành một trạm quan sát, trạm thông tin, trạm rada và gây nhiễu các rada khác…(Chính phủ Mỹ đã quyết định cấm sử dụng các máy phát điện gió TQ trên toàn bộ lãnh thổ Mỹ, Xem http://www.reuters.com/…/us-usa-china-turbines-idUSBRE88R19…). Nhà máy điện gió Phú Lạc nằm gần các hệ thống phòng thủ bờ biển nam Trung bộ. Với hàng chục máy phát điện gió, TQ có thể quan sát và tiếp nhận thông tin đồng thời từ mọi hướng, theo dõi mọi hoạt động quân sự của Việt Nam trên biển và trên đất liền. Nếu xẩy ra đụng độ quân sự, quân đội TQ hoàn toàn khống chế mọi hoạt động của VN từ đất liền tới quần đảo Trường Sa. Hồng Thúy đã đề nghị loại bỏ các nhà thầu TQ, nhưng sau cùng công ty Hydrochina vẫn trúng thầu. Nghĩ rằng UBND tỉnh Ninh Thuận và tập đoàn EVN ăn cánh với nhà thầu TQ nên HT đã gửi thư trình bày sự việc lên thủ tướng, chủ tịch nước, tổng bí thư ĐCSVN và các Bộ, Ngành có liên quan. Những bức thư đó đều không được trả lời mà Hồng Thúy còn bị đuổi ra khỏi biên chế nhà nước. Đã có một sự thống nhất từ trên xuống dưới về việc giao cho TQ những công trình tuyệt mật này sao?

HT càng bức xúc hơn khi cá ở biển miền Trung chết hàng loạt, ai cũng biết do Formosa thải ra chất độc, giám đốc Chu Xuân Phàm cũng đã tự nhận lỗi khi nói: “chọn nhà máy thép hay chọn tôm cá”, hôm sau cả ban giám đốc Formosa còn cúi đầu xin lỗi…“tại hạ đáng chết”… Nhưng rồi Nhà nước lại công bố với báo chí: “cá chết vì thủy triều đỏ” và cương quyết không cho phép điều tra nguyên nhân. Những cuộc biểu tình nổ ra khắp nơi, tố cáo Formosa phá hoại môi trường, đều bị đàn áp thô bạo. Ngày 30 tháng 6 Formosa tự nhận là thủ phạm và bồi thường 500 triệu USD. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chấp nhận ngay và kêu gọi “đánh kẻ chạy đi, không đánh kẻ chạy lại”, khác hẳn với các trường hợp vi phạm trước đây, thủ phạm đều bị đưa ra xét xữ và chịu án rất nặng, bị tịch thu tài sản và lãnh cả án tử hình… Ngay trong việc Formosa nhận lỗi cũng còn nhiều điều vô lý: Formosa nói vì mất điện 4 ngày nên hệ thống lọc ngừng hoạt động, vậy máy bơm hoạt động bằng điện nào để đẩy hàng chục ngàn m³ nước thải độc hại ra biển?. Tháng sáu Formosa mới hoạt động, nhưng việc thải độc đã xẩy ra từ tháng tư, và lượng chất độc rất lớn, đủ hủy diêt một vùng biển rất rộng, vậy chất độc từ đâu ra mà nhiều thế?. Chất thải Formosa còn độc hại gấp ngàn lần chất độc da cam trước đây. Nạn nhân không chỉ là thế hệ hôm nay ăn phải cá và muối biển nhiễm độc mà còn di truyền cả cho con cháu sau này. Formosa là khối ung thư khổng lồ, toàn dân Việt Nam đòi cắt bỏ nhưng lãnh đạo nhà nước tìm mọi cách giữ lại. Rõ ràng đàng sau sự kiện là một ý đồ hủy diệt tàn bạo, và đàng sau Formosa là một thế lực rất mạnh, Đảng và Nhà nước VN đang bị thế lực đó điều khiển.

Tháng 6.2016, hai máy bay quân sự VN bay ra biển liên tiếp bị rớt. Nhiều câu hỏi được đặt ra: Ai đã điều máy bay quân sự ra biển trong lúc TQ đang tập trận trên biển Đông? Máy bay chiến đấu luôn xuất phát từng phi đội từ hai chiếc để bảo vệ lẫn nhau, tại sao SU30 phải bay một mình ra biển? Tại sao anh phi công Cường lại thấy hai tầu chiến Trung Quốc trong hải phận VN khi nhảy dù khỏi máy bay? Tại sao sau khi nói ra điều này, anh Cường đang khỏe mạnh phải vào bệnh viện và không được đi dự đám tang anh Khải? Cái gì gây ra vết thương lớn ở đốt sống cổ anh Khải trước khi anh rơi xuống biển? Máy bay SU30 phát tín hiệu gặp nạn ở bờ biển Nghệ An, ai đã phát lệnh cho máy bay CASA C-212 ra Hạ Long để tìm và rơi ở đấy? Cả hai máy bay rơi xuống nước đều bị xé tan từng mảnh nhưng chỉ đưa tin máy bay gặp tai nạn, sao không nghĩ rằng máy bay bị bắn hạ? Tại sao chỉ nói đến việc tìm kiếm và đưa tang, không hề nói đến việc điều tra nguyên nhân máy bay rơi?. Rõ ràng sự kiện này cũng bị một thế lực rất mạnh dàn dựng. Hai chiếc máy bay quân sự hiện đại của VN được điều ra biển để làm mục tiêu bay cho hải quân TQ tập trận mà thôi!

Thiếu tướng anh hùng quân đội Lê Mã Lương nói: “chúng ta đã mất quyền bay trên Biển Đông…”; Thiếu tướng nguyên phó tư lệnh Quân khu 5 Trần Minh Hùng nói: “Toàn bộ tuyến đường Trường Sa, Hoàng Sa và Võ Nguyên Giáp (từ chân núi Sơn Trà đến phường Điện Nam, xã Điện Ngọc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) là tuyệt mật, bất khả xâm phạm, nhưng đã nằm trong tay người Trung Quốc…”. Hai vị trung tướng Đồng Sỹ Nguyên và Nguyễn Trọng Vĩnh tố giác 10 tỉnh phía Bắc cho TQ thuê 305.535 ha rừng đầu nguồn là: “hiểm họa cực lớn đối với an ninh nhiều mặt của quốc gia…”. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng 165 nhà khoa học hàng đầu của Việt Nam đã ký giấy phản đối việc cho Trung Quốc khai thác bauxite Tây nguyên là một “nguy cơ cực kỳ lớn đối với an ninh quốc phòng”. Tất cả đều chỉ là những tiếng kêu vô vọng, không ai có đủ quyền hạn để ngăn chặn những hiểm họa đe dọa sự sống còn của đất nước !

Cũng trong thời gian này, hàng trăm ngàn “khách du lich” từ TQ tràn vào các thành phố Đà Nẵng, Hội An, Cam Ranh, Nha Trang… quậy phá. Hàng ngàn hướng dẫn viên du lich TQ công khai giới thiệu với du khách TQ rằng đây là vùng biển của TQ, lãnh thổ của TQ đã bị đánh cắp, đang trở lại với TQ, và chúng đe dọa tấn công các hướng dẫn viên du lịch người Việt. Các hàng quán TQ mở ra khăp nơi, cấm người Việt không được bước vào. Trước tất cả các hiện tượng đó, không hề thấy công an hay thanh niên xung phong được điều đến để giải quyết, và chính quyền các cấp hoàn toàn làm ngơ! Rõ ràng sự việc này cũng bị một thế lực rất mạnh dàn dựng, không phải từ Đà Nẵng, Nha Trang, Hà nội, mà từ Bắc Kinh.

Ngày 12.07.2016 Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế tuyên bố Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên bên trong “đường lưỡi bò”. Philippine chỉ là nước nhỏ, bị thiệt hại một phần nhưng đã đứng ra kiện TQ và đã thắng lợi. Việt Nam với 93 triệu dân, lại là nước bị thiệt hại nặng nề nhất, sẽ mất toàn bộ biển vì “đường lưỡi bò” nhưng không dám làm việc này. Lãnh đạo Nhà nước Việt Nam chỉ còn là những tên tay sai đắc lực của TQ, đâu nghĩ đến đòi quyền lợi cho đất nước.

Những điều bố HT nói sau khi gặp cố thượng tướng N. trước đây 5 năm, giờ đây rõ ràng là sự thật. Nếu toàn dân VN không đứng lên đẩy lùi thế lực đen tối đang điều khiển Đảng và Nhà nước thì VN sẽ bị sát nhập vào TQ và dân tộc VN sẽ bị diệt vong. Thời gian 30 năm kể từ Hội nghị Thành Đô đã gần hết, chỉ còn lại 4 năm nữa thôi. Con tàu Đất Nước đang bị những kẻ phản bội bán rẻ cho một đảng cướp tàn ác và hiểm độc, nhưng hầu hết người trên tầu chưa biết mình đang bị lừa vào chỗ chết !

KÍNH GỬI CÁC CHIẾN SỸ CÔNG AN VÀ QUÂN ĐỘI NDVN!

Những sự việc trên đây đã thể hiện rất rõ: Tổ quốc Việt Nam thân yêu của chúng ta đang bị Trung quốc thôn tính. Đội tiền trạm của quân xâm lược TQ đang nấp dưới danh nghĩa những công nhân nhà máy thép, nhà máy điện, công nhân xây dựng, khai thác bauxite, những đội trồng rừng, những thương lái và khách du lịch …đang lộng hành trên khắp dải đất Việt Nam, làm nội ứng cho những binh đoàn TQ sẽ tràn vào cướp nước ta một ngày gần đây.

Lãnh đạo Đảng và Nhà nước CHXHCN là những kẻ nội ứng nguy hiểm nhất cho giặc. Chính họ đã cấp giấy phép cho Formosa để chúng vào và đầu độc biển VN. Chính họ đã điều công an, quân đội cải trang thành thanh niên xung phong đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa, để bao che cho Formosa hủy diệt môi trường VN; Chính họ đã điều hai máy bay quân sự VN ra biển Đông làm mục tiêu bay cho hải quân TQ tập trận, để uy hiếp tinh thần các tướng lĩnh và sĩ quan Quân đội NDVN. Vô hình chung chúng ta đang phục vụ cho mưu đồ xâm lược của Trung Quốc. Công an và thanh niên xung phong đàn áp các cuộc biểu tình để bảo vệ cho Formosa, đâu phải để giữ trật tự đường phố?. Không quân bay ra biển để làm mục tiêu cho hải quân TQ tập trận, đâu phải để bảo vệ biển trời tổ quốc. Giờ đây những nơi đang bị người TQ quậy phá, cần được phục hồi trật tự là Cam Ranh, Đà Nẵng, Nha Trang …chứ đâu phải những cuôc biểu tình ôn hòa bảo vệ môi trường.

Có người nghĩ: chống lại TQ có thể dẫn đến xung đột đổ máu, nhiều người sẽ phải hy sinh?. Hãy nghĩ lại: nếu không chống lại TQ, đất nước Việt Nam sẽ bị TQ thôn tính, cả dân tộc VN sẽ bị diệt vong. Chúng ta chỉ còn một con đường duy nhất: đứng lên giữ lấy đất nước để cho cả dân tộc cùng tồn tại.

Cũng có người nghĩ: bây giờ mình tận tụy phục vụ, sau này có thể mình cũng được chính quyền TQ trọng dụng. Những gì đã xẩy ra ở Tây Tạng thì hoàn toàn ngược lại: cảnh sát và binh lính bản địa là những người đầu tiên bị điều tới những nơi xa xôi để không thể quay về với người Tạng được nữa. Công an và bộ đội người Việt sau này cũng sẽ như vậy, các bạn sẽ bị điều đi rất xa, sau khi VN bị sát nhập vào TQ. Cảnh sát và quân đội người Hán sẽ đến thay thế các bạn để trấn áp mọi phản kháng của người Việt. Những binh đoàn xe tăng TQ sẽ nghiền nát những đoàn biểu tình của người Việt, như họ đã từng nghiền nát hàng chục ngàn sinh viên TQ ở quảng trường Thiên An Môn năm 1989. Trong số những người bị giết hại sau này sẽ có cả người thân của các bạn đấy! Cảnh sát và binh lính TQ sẽ thay các bạn đi cưỡng chế người Việt, cướp nhà cướp đất của cha mẹ các bạn để binh lính và dân Hán đến sinh sống. Chính sách diệt chủng với người Việt sau này chắc chắn còn tàn bạo hơn với người Tạng rất nhiều, vì VN chúng ta đã từng bị TQ thôn tính nhưng đã giành lại độc lập năm 905, trước đây 1111 năm. Bốn con số 1 liên tiếp như đang nhắc nhở chúng ta: quá khứ đau thương một ngàn năm Bắc thuộc chỉ được phép xẩy ra một lần thôi ! Nều lại chiếm được VN, TQ sẽ không để nền độc lập của VN tái diễn một lần nữa, bằng cách tận diệt người Việt, xóa sạch mọi dấu vết của dân tộc Việt trên mảnh đất này !

Từ nhiều năm nay, chính sách của TQ “mỗi gia đình chỉ có một con” cộng với thói quen “trọng nam khinh nữ” của người Hán đã làm cho số nam ở TQ nhiều hơn số nữ tới trên 200 triệu người. Sau khi đàn ông VN bị lùa tới các vùng xa xôi phía bắc TQ, hàng chục triệu đàn ông Hán sẽ lao vào VN như lũ quỷ thèm khát tình dục, bắt vợ và con gái, chị và em gái của bạn làm vợ và làm nô lệ tình dục cho chúng như đa số phụ nữ Tạng ngày nay, không ai ngăn cản được nữa.

Giữa lúc tổ quốc đang lâm nguy, các chiến sỹ quân đội và công an NDVN là những người mà cả dân tộc đang trông đợi. Sức mạnh của đất nước, sự tồn vong của dân tộc đều đang nằm trong tay các bạn và các anh chị. Hồng Thúy tin rằng các bạn, các anh chị sẽ là những người đẩy lùi ý đồ xâm lược của TQ, phá tan âm mưu của những kẻ đang tâm bán rẻ đất nước cho giặc, giữ cho tổ quốc và dân tộc Việt Nam mãi mãi trường tồn. Nhiều người nghĩ rằng Trung Quốc là siêu cường, Mỹ còn nể sợ, VN chống lại TQ như trứng chọi đá, chống sao nổi?. Xin đừng quên thế kỷ 13, quân Mông Cổ thôn tính hầu hết các quốc gia trên khắp lục địa Á – Âu, chiếm cả TQ, nhưng cả ba lần đều bị quân dân nhà Trần đánh cho tơi tả phải bỏ chạy. Cũng đừng quên quân Mãn Thanh đã chiếm trọn nước Trung Hoa khổng lồ và nhiều nước lân cận, nhưng đã tan nát trước đoàn quân thần tốc của vua Quang Trung. Dân tộc Viêt Nam với 93 triệu người là sức mạnh vô địch sẽ cùng với các bạn và các anh chị đẩy lùi quân xâm lược TQ một lần nữa. Trước đây tổ tiên ta luôn phải một mình chống trả lũ ác quỷ khổng lồ phương bắc và đã nhiều lần chiến thắng, ngày nay cả thế giới tiến bộ đứng hẳn về phía chúng ta trong cuộc đấu tranh này. Thắng lợi của Philippine tại Tòa Trọng tài Quốc tế ngày 12 tháng 7 vừa qua lại một lần nữa khẳng định điều đó.

Sau khi gửi bức thư này tới các bạn và các anh chị, Hồng Thúy sẽ bị bắt và bị sát hại. Cái chết ấy sẽ góp phần cùng với các bạn và các anh chị giữ mảnh đất này cho con cháu chúng ta mãi mãi về sau, nên HT đã sẵn sàng đón nhận. Mong rằng những lời tâm huyết này sẽ là khúc quân hành nâng bước chân các bạn và các anh chị trong cuộc hành quân vĩ đại vì sự nghiệp thiêng liêng bảo vệ tổ quốc.

Hồng Thúy xin gửi tới các bạn và các anh chị những tình cảm yêu quý và kính trọng, như với các anh chị, cha mẹ, ông bà ruột của Hồng Thúy, cũng từng là những quân nhân Việt Nam đã cống hiến hết mình cho đất nước.

Phạm Hồng Thúy – Văn Giang – Hưng Yên

VN: Câu lưu nhiều người biểu tình chống TQ

Image copyright Other
Image caption Một số người biểu tình phản đối Trung Quốc tụ tập trước tòa đại sứ Philipppines để ‘cảm ơn’ vụ kiện ở Tòa PCA.

Hàng chục người biểu tình bị bắt trong các cuộc xuống đường phản đối Trung Quốc bị chính quyền Việt Nam giải tán hôm Chủ Nhật, theo truyền thông quốc tế.

Cùng lúc, đã diễn ra một số cuộc biểu tình khác phản đối vụ doanh nghiệp chế tạo thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường ở miền Trung Việt Nam.

Hôm 17/7/2016, hãng tin AP đưa tin hàng chục người Việt Nam tập hợp và xuống đường trong một cuộc phản đối ở trung tâm thủ đô Hà Nội đã bị nhà cầm quyền bắt giữ và đưa đi, trong lúc họ đang ‘ủng hộ’ một phán quyết của tòa trọng tài quốc tế bãi bỏ tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh trên Biển Đông.

“Khoảng hai chục người đã bị đưa lên xe bus và mang đi khỏi khu vực quanh hồ Hoàn Kiếm ở thủ đô của Việt Nam, thậm chí trước khi họ bắt đầu cuộc phản đối,” hãng AP hôm Chủ nhật cho hay.

“Cảnh sát hiện diện đông đảo ở quanh hồ này, với xe cộ bị cấm qua lại quanh khu vực.”

Theo hãng tin Mỹ, cuộc tuần hành do nhóm No-U, một nhóm ở Hà Nội phản đối các tuyên bố chủ quyền bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông, tổ chức.

“Cuộc phản đối diễn ra sau khi Tòa Trọng tài Thường trực có trụ sở ở The Hague, Hà Lan, đưa ra phán quyết trong tuần trong một vụ kiện của Philippines, quốc gia cùng với Việt Nam là một trong các bên tuyên bố chủ quyền ở vùng biển tranh chấp,” AP cho biết thêm.

“Trung Quốc đã bác bỏ phán quyết của tòa và từ chối tham gia vào vụ trọng tài”.

‘Bao phủ dày đặc’

Hãng AP dẫn lời của ông Nguyễn Chí Tuyến, một thành viên của nhóm No-U, nói “tất cả các nhà hoạt động bị cảnh sát bắt đều được thả ra vào lúc đầu buổi chiều Chủ nhật.”

Một nhóm nhỏ các nhà hoạt động khác tập hợp ở trước cửa Đại sứ quán Philippines ở Hà Nội vào lúc buổi trưa, một số mang theo các băng-rôn, biểu ngữ viết:

Image copyright FB Ant Son Chu Manh
Image caption Người dân Việt Nam ở một giáo phận tại tỉnh Nghệ An biểu tình hôm Chủ Nhật 17/7 phản đối vụ Formosa gây ô nhiễm môi trường.

“Cảm ơn Philippines, các bạn có một chính phủ dũng cảm” và “Trung Quốc phải tuân thủ luật pháp quốc tế,” vẫn theo AP.

Hãng tin AFP cùng ngày cũng đưa tin cho hay:

“Lực lượng an ninh mặc thường phục đã được triển khai, bao phủ dày đặc ở trung tâm thành phố Hà Nội và để mắt theo dõi chặt chẽ bất cứ đám đông nào có thể tụ tập,” một phóng viên của hãng tin Pháp tại chỗ cho biết hôm 17/7.

“Trong suốt buổi sáng, khoảng 30 nhà hoạt động đã bị các lực lượng an ninh đẩy rất nhanh lên các xe bus và xe hơi khác sau khi họ tụ tập tiến hành một cuộc phản đổi gần khu vực hồ Hoàn Kiếm, một địa điểm thường diễn ra các cuộc biểu tình.”

“Một số hô to: ‘Đả đảo Trung Quốc xâm lược’, vào lúc họ bị đưa đi tới các nơi bị giữ,” vẫn theo hãng tin Pháp.

Còn hãng tin Reuters hôm Chủ nhật bình luận:

“Chính phủ Việt Nam thường tỏ ra nhạy cảm về các tình cảm bài Trung Quốc trong nhân dân mà trong số đó nhiều người đã chào mừng thắng lợi pháp lý của Philippines,” hãng tin Anh đưa tin từ Hà Nội.

‘Biểu tình sáng tạo’

Trong khi đó, mạng truyền thông xã hội từ Việt Nam cũng đưa tin đã diễn ra một số hoạt động phản đối Trung Quốc và ‘đường lưỡi bò’ ở TP. Hồ Chí Minh mà các thành viên mạng tự đánh giá là có hình thức ‘sáng tạo’.

“Lúc 9h sáng ngày 17/7/2016, tại Khu công nghiệp Tân Bình, quận Tân Phú, các bạn trẻ Sài Gòn yêu nước đã biểu tình phản đối lưỡi bò Trung cộng, ủng hộ phán quyết của toà án The Hague ngày 12-7,” trang mạng Ba Sàm dẫn nguồn của Facebooker Suong Quynh cho hay.

“Tại trung tâm Sài Gòn sáng ngày 17/7 dày đặc an ninh và cảnh sát cùng các lực lược sẵn sàng đối phó biểu tình. Anh em trẻ đã không biểu tình tại Trung Tâm mà dùng xe chạy khắp các phố phường để biểu tình. Đoàn gồm 30 các bạn trẻ Sài với biểu ngữ ‘Phản đối đường lưỡi bò”, trang Ba Sàm cho biết thêm.

Cũng trên trang Facebook cá nhân, Phạm Thanh Nghiên, một nhà hoạt động và cựu tù nhân lương tâm cho hay:

Image copyright Anh Ba Sam
Image caption Người biểu tình sử dụng xe máy và biểu ngữ di động trên đường phố trong lúc biểu tình phản đối Trung Quốc hôm Chủ nhật 17/7/2016 tại Sài Gòn, theo mạng xã hội VN.

“Những người yêu nước biểu tình tại Hà Nội bị bắt vì sáng nay, 17/4 gồm có: Trương Minh Hà, Lê Minh Hằng…, Huỳnh Ngọc Chênh, Nguyễn Thúy Hạnh, Đặng Bích Phượng… Trịnh Bá Tư, Nguyễn Văn Đoàn, Hà Chí Hải, Trương Hồng Hạnh… và một số người khác nữa,” Facebooker này viết.

“Nhà báo Phạm Đoan Trang tưởng “được” công an khinh vì đau chân nên cũng “âm mưu” đi biểu tình nhưng không thành, đành trở vào nhà.

“Trong một diễn biến khác, vào lúc 8 giờ sáng cùng ngày hàng ngàn giáo dân giáo xứ Vinh, tỉnh Nghệ An đã xuống đường phản đối Formosa gây ra thảm họa biển miền Trung, và yêu cầu truy tố Formosa, phản đối vụ công ty chế tạo gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, của Đài Loan, gây ô nhiễm môi trường biển và xả thải chất thải công nghiệp gây độc hại cho môi trường ở Việt Nam.”

Cũng trên mạng Facebook hôm Chủ nhật, đã diễn ra mọt cuộc biểu tình của người dân ở một huyện ở tỉnh Nghệ An trong một diễn biến khác cùng ngày:

“8h40 phút sáng ngày 17/7 tại xã An Hoà, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ an, có khoảng 1.000 người biểu tình phản đối Formosa và yêu cầu khởi tố và đuổi công ty này khỏi Việt Nam,” một thành viên mạng xã hội Facebook hôm Chủ nhật cho hay.

“Trong số, 1.000 người nói trên chủ yếu là giáo dân tại giáo Phú Yên do linh mục Anton Đặng Hữu Nam phụ trách,” Facebooker có tên Ant Son Chu Manh cho biết.

Anh phải làm gì?

Pham Bich Phuong

Hôm Chủ nhật, một nhà hoạt động trong số 30 người phản đối Trung Quốc bị câu lưu khi biểu tình ở khu vực hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, thuật lại với BBC việc biểu tình bị giải tán và người tham gia bị câu lưu như thế nào.

Bà Đặng Bích Phượng thuật lại một phần cuộc đối thoại trong một đồn Công an Phường, nơi bà được đưa tới sau khi bị bắt.

“Tôi cho rằng đi biểu tình như thế này là một cách thức ngoại giao nhân dân, nếu như về ngoại giao các anh phải giữ kẽ,” nhà hoạt động nói với giới chức trong đồn công an phường, “thì các anh phải để cho người dân tự do thể hiện lòng yêu nước của họ chứ,” bà Phượng nói.

“Và đến một ông Phó Trưởng Công an phường có nói như thế này: ‘Nhưng mà ông Tập Cận Bình có chấp nhận đâu phán quyết của Tòa án (PCA)!’

“Thì tôi mới nói: Ô hay tại sai các anh lại nói như vậy nhỉ? Thế họ (Trung Quốc) không chấp nhận thì anh phải làm gì? Anh nghĩ là anh sẽ phải làm gì? Anh phải phản đối nó chứ!

“Và thế giới phải phản đối, bởi vì thế giới bây giờ phải là một thế giới có luật lệ chứ không phải là một thế giới hoang dã như ngày xưa mà cá lớn nuốt cá bé, quốc gia này thôn tính quốc gia kia, bây giờ đã có luật lệ rồi, thì phải tuân thủ luật lệ đó. Và người nào không tuân thủ thì phải có biện pháp để trừng phạt người đó chứ.

“Tôi nói như vậy, nhưng mà họ nói chung bao giờ cũng là người làm theo lệnh, cho nên tôi nói là khi mà tư duy của các anh còn trong lúc các anh khoác bộ cảnh phục như thế này, thì các anh không thể nào tư duy theo như kiểu chúng tôi được.

“Nhưng mà tôi tin chắc rằng khi nào các anh cởi bỏ bộ quân phục này, các anh sẽ hiểu”, nhà hoạt động Đặng Bích Phượng thuật lại cuộc trao đổi ở đồn công an với BBC từ Hà Nội.

Họ giải tán và câu lưu chúng tôi thế nào?

Pham Bich Phuong

Một nhà hoạt động trong số vài chục người bị chính quyền Việt Nam câu lưu hôm Chủ nhật khi tham gia biểu tình, phản đối ‘Đường lưỡi bò’ của Trung Quốc trên Biển Đông sau phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực, thuật lại việc cuộc biểu tình ở khu vực hồ Hoàn Kiếm, thủ đô Hà Nội của Việt Nam, đã bị giải tán và người phản đối bị câu lưu ra sao.

Trao đổi với BBC hôm 17/7/2016, bà Đặng Bích Phượng nói:

“Tôi đi xe bus đến nơi, tôi vừa đứng ra có lẽ được khoảng vài phút, tôi đến tượng đài Lý Thái Tổ, ở vườn hoa Lý Thải Tổ, mới gặp được một hai người quen biết, thì vừa nói chuyện xong, tôi mới nhận ra ở bên cạnh tôi, cách đấy khoảng 5 mét, có một nhóm an ninh họ đang đứng, bàn luận với nhau có vẻ rất nghiêm trọng.

“Sau khi họ bàn giao, thống nhất với nhau xong, thì lập tức họ quay ra nhìn tôi và họ đi đến phía tôi. Một số người cười rất thân thiện và nói rằng ‘Em mời chị’. Tôi cũng biết cách họ ‘mời’. Họ nói ‘họ mời’ xong thì lập tức họ nắm lấy tay tôi, nắm rất chặt.

“Và họ đẩy tôi về phía ô tô đỗ ngay sát ở đó, ngay ở phía lê đường thôi, và họ đẩy tôi lên xe. Lúc ấy tôi bảo rằng ‘bỏ tay ra’, tôi tự chèo lên xe được, tôi không thích việc dùng vũ lực như vậy.”

Theo lời nhà hoạt động này thì có khoảng 30 người đã bị bắt đi và câu lưu trong cuộc biểu tình, phản đối ở hồ Hoàn Kiếm. Những người này đã bị chính quyền đưa tới các địa điểm khác nhau theo phương thức phân tán ‘ai về địa phương hay công an Phường’ nơi người ấy sinh sống, cư ngụ và sau khi câu lưu đã được thả ra ‘mau mắn’.

‘Các anh phải làm gì?’

Nhà hoạt động thuật lại một phần cuộc đối thoại ở đồn Công an Phường nơi mà bà bị đưa tới và câu lưu hôm Chủ Nhật:

“Tôi cho rằng đi biểu tình như thế này là một cách thức ngoại giao nhân dân, nếu như về ngoại giao các anh phải giữ kẽ,” nhà hoạt động nói với giới chức trong đồn công an phường, “thì các anh phải để cho người dân tự do thể hiện lòng yêu nước của họ chứ.”

“Và đến một ông Phó Trưởng Công an phường có nói như thế này: ‘Nhưng mà ông Tập Cận Bình có chấp nhận đâu phán quyết của Tòa án (PCA)!’

“Thì tôi mới nói: Ô hay tại sao các anh lại nói như vậy nhỉ? Thế họ (Trung Quốc) không chấp nhận thì anh phải làm gì? Anh nghĩ là anh sẽ phải làm gì? Anh phải phản đối nó chứ!

“Và thế giới phải phản đối, bởi vì thế giới bây giờ phải là một thế giới có luật lệ chứ không phải là một thế giới hoang dã như ngày xưa mà cá lớn nuốt cá bé, quốc gia này thôn tính quốc gia kia, bây giờ đã có luật lệ rồi, thì phải tuân thủ luật lệ đó. Và người nào không tuân thủ thì phải có biện pháp để trừng phạt người đó chứ.

“Tôi nói như vậy, nhưng mà họ nói chung bao giờ cũng là người làm theo lệnh, cho nên tôi nói là khi mà tư duy của các anh còn trong lúc các anh khoác bộ cảnh phục như thế này, thì các anh không thể nào tư duy theo như kiểu chúng tôi được, nhưng mà tôi tin chắc rằng khi nào các anh cởi bỏ bộ quân phục này, các anh sẽ hiểu”, nhà hoạt động Đặng Bích Phượng thuật lại với BBC từ Hà Nội.

‘Hội nghị TW3 vẫn xa rời vấn đề cấp bách’

Nhà văn Phạm Viết Đào, gửi cho BBC từ Hà Nội
http://boxitvn.blogspot.com/2016/07/hoi-nghi-tw3-van-xa-roi-van-e-cap-bach.html

clip_image002Hội nghị Trung ương 3 khóa 12 của Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN đã không đề cập tới tình hình an ninh Biển Đông và vụ Formosa gây nhiễm độc môi trường Biển của Việt Nam, theo tác giả, nhà văn Phạm Viết Đào. Reuters Image

Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII nhóm họp bốn ngày từ ngày 4-7 tháng Bảy 2016 theo báo chí Việt Nam đưa tin giống như các hội nghị khác là khẩn trương và nghiêm túc.

Tại Hội nghị TW lần này, theo thông tin báo chí có 4 nội dung đưa ra bàn và quyết định:

1. Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư khóa XII; 2. Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XII; -Quy định thi hành Điều lệ Đảng; 3. Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng trong Chương VII, Chương VIII Điều lệ Đảng; và 4. Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan Nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021;

Dường như hai vấn đề an ninh liên quan tới Việt Nam đã không được Đảng xem xét.

Trong bốn nội dung của Hội nghị TW3 không thấy nêu hai vấn đề liên quan tới an ninh của Việt Nam;

Hai vấn đề này đang làm chấn động dư luận thế giới và liên quan tới đời sống vật chất tinh thần của hàng triệu người dân Việt Nam: đó là vấn đề an ninh Biển Đông và thảm họa môi trường biển miền Trung sau thảm họa Formosa.

Đối với an ninh Biển Đông, chưa bao giờ nóng như hiện nay do các hành động của Trung Quốc. Vấn đề này xảy ra đúng vào thời điểm tổ chức Hội nghị TW 3.

Hầu hết các thành viên Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc và nhiều quốc gia đã vào cuộc, đều lên tiếng như Mỹ, Nga, EU v.v… Trước đó, Trung Quốc, Mỹ, Nhật, Nga đều đưa các phương tiện quân sự hiện đại nhất vào Biển Đông không phải để triển lãm, chào hàng.

Tòa án Quốc tế La Hay cũng đã vào cuộc để phán xử đơn kiện của Philippines. Ông Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Kimoon cũng đã bay sang Trung Quốc để tìm cách làm dịu bớt tình hình… Trong khi đó, nhiều nhà bình luận quốc tế lo ngại xung đột Biển Đông có thể ‘châm ngòi’ cho Đại chiến Thế giới thứ 3…

Không một câu chữ

Trong khi cả thế giới đang lo sợ về một cuộc đại chiến trên Biển Đông thì không thấy bóng dáng một câu chữ nào trong 4 nội dung của hội nghị TW lần 3 khóa XII của Đảng CS Việt Nam đặt ra cho các vấn đề.

Trước hết, về an ninh môi trường hậu vụ Formosa, thảm họa môi trường biển miền Trung có thể được thấy là hệ lụy của chính sách mở cửa kêu gọi đầu tư thiếu chặt chẽ của Đảng; khiến hiện đang là tâm điểm nóng của dư luận trong nước và thế giới…

Báo chí trong nước và thế giới hàng ngày đưa tin dày đặc về hệ lụy sau thảm họa Formosa… Tác nhân của hệ lụy là do Việt Nam cho phép nhà đầu tư Đài Loan, vì lợi ích đầu tư đã không tuân thủ các quy chuẩn nghiệm ngặt về bảo vệ môi trường của Luật Biển Việt Nam và Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam;

Thêm vào đó là thái độ và cung cách kiểm tra giám sát tác trách của các cơ quan chức năng Việt Nam, khiến dẫn đến hậu quả làm tổn hại môi trường hàng trăm kilomet bờ biển của Việt Nam, đe dọa sinh kế, tập quán sinh hoạt của hàng triệu người dân ven biển miền Trung…

Trong khi nhà đầu tư Tập đoàn Formosa đã ‘cúi đầu nhận lỗi’ và ‘đã chịu bồi thường’ một phần thiệt hại; Hội nghị TW lần này không thấy một câu, dòng nào liên quan đến vai trò lãnh đạo của Đảng, chẳng hạn như lãnh đạo Đảng, Trung ương (kể cả cũ lẫn mới) có liên quan gì, có trách nhiệm gì, có biện pháp gì để kịp thời ngăn chặn, khắc phục hay để chỉ có một lời an dân thôi, chẳng hạn, rằng “Ban chấp hành Trung ương của Đảng (BCHTƯ) đã biết, đã bàn, sẽ có giải pháp cấp bách?

Phải chăng 2 vấn đề an ninh Biển Đông và an ninh môi trường biển không được coi là quan trọng? Phải chăng những chuyện này là không đáng bàn, không cần bàn, không thuộc phạm vi trách nhiệm của BCHTW khóa XII?

Hay vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia này thuộc về những quyết sách tối mật, không nên công bố rộng rãi? Rằng mọi công việc này hãy để riêng Đảng và Nhà nước lo?

clip_image003

TBT Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh nhiệm vụ chấn chỉnh bộ máy và công tác nhân sự cao cấp sau Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân khóa mới, tại Hội nghị TW 3 của Đảng CSVN mới họp từ ngày 4-7/7/2016, theo tác giả. Getty Images

Trên thực tế, Hội nghị TW 3 không bàn gì đến các vấn đề hệ trọng ấy, nhất là về tranh chấp, bảo vệ chủ quyền biển đảo, trong tình hình sôi bỏng của Biển Đông và cũng như về môi trường sống của nhân dân, ngư dân, nông dân v.v… kể cả môi trường, sinh thái thiên nhiên đã bị hy sinh, bị để mặc cho tàn phá, nhiễm độc.

Không khỏi ngạc nhiên

Các nhà quan sát không thể không ngạc nhiên về một trong 4 nội dung được nêu trong Thông báo của Hội nghị BCHTW khóa XII, đó là sửa đổi quy chế, lý do để sửa quy chế làm việc của BCHTW:

“Phát huy tốt hơn nữa dân chủ trong sinh hoạt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng…” (theo Thông báo của BCHTW khóa XII)

Qua những động thái trên, có thể thấy, thứ nhất Đảng CSVN ra đời đã 80 năm rồi, 12 kỳ đại hội như vậy mà bây giờ quy chế, lề lối làm việc vẫn phải bàn thảo sửa đổi lại để “phát huy dân chủ cho BCHTW”?

Thế phải chăng quy chế cũ đã không phát huy được hay sao mà phải sửa? Cái nội hàm của cái mục tiêu phát huy dân chủ trong cơ quan này cũng chỉ để “ tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”… nghe cũng rất mờ nhạt?

Nội dung thứ 4 của Hội nghị đã bàn và quyết định: ”Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021..”

Với hai nội dung đã nêu khiến cho nhân dân hiểu rằng: trong tình hình sôi bỏng của đất nước liên quan tới thế giới và Việt Nam, BCHTW Đảng tổ chức cuộc họp để bàn chuyện sắp xếp ghế cho nhau; bàn việc soạn quy chế để quan hệ nội bộ BCHTW phải dân chủ với nhau, không có vị này áp chế vị kia, nhóm này áp chế nhóm kia… Thế thôi!

Còn đất nước đang đứng trước nguy cơ bị xâm lược, một bộ phân nhân dân đang bị đè nén, đang bị đe dọa quyền sống, quyền tự do sơ đằng, bị tước đi môi trường làm ăn, sinh sống, thì Đảng tảng lờ, không bàn đến…

Hay dân dự lo?

Tại Hội nghị này, trong phiên bế mạc, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định:

“Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, đạt được mức tăng trưởng khá, an sinh xã hội, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; hoạt động đối ngoại được tích cực triển khai và đạt nhiều kết quả tốt; chủ động, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc…”

Dân thì đang lo Trung Quốc ‘đánh sang’ thì lấy gì mà chống trả; quân đội mua được một vài máy bay được cho là hiện đại nhất thì hai chiếc mới bay ‘men men’ bờ biển đã bị nổ tung;

Một phi công, quan chức bộ Quốc phòng nói và đặt giả thuyết nguyên nhân là do không thạo nhảy dù trên biển, bị dù quấn nên đã hy sinh; còn chiếc CASA 212 thì do phi công có thể do chưa quen bay thấp trên biển nên xảy ra tại nạn?

Trình độ tác chiến như thế thì làm sao bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ?

Cuối cùng, thêm một điều nữa, nhưng không kém phần quan trọng, đó là về kinh tế, các chuyên gia đánh giá tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2016 có khả năng không đạt chỉ tiêu đã đặt ra vì đang tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Đảng chỉ lo ‘dân chủ’ cho quan chức của Đảng, quyền lợi, công việc, vị trí của bộ máy cao cấp của Đảng là chính; thế thì ai lo dân chủ cho gần 90 triệu dân còn lại?

Hay là để dân tự lo lấy dân chủ cho mình chăng? Thiết nghĩ, nếu Đảng không lo được thì cho dân biết, bằng không thì nên xem lại điều mà lâu nay Đảng vẫn luôn nói là luôn coi mình là ‘lực lượng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối với đất nước, của dân tộc Việt Nam’.

P.V.Đ.

__________

Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà văn, blogger, đang sinh sống tại Hà Nội.

Nguồn: http://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/07/160710_phamvietdao_vcp_plenum_meeting3

Thất thố – Hội nghị Trung ương 3

Nguyễn Khắc Mai
http://boxitvn.blogspot.com/2016/07/that-tho-hoi-nghi-trung-uong-3.html#more

Hội nghị Trung ương 3 khóa XII đã khép, trong sự thất vọng của những người đau đáu với tiến bộ, phải đạo. Thật ra Nó đã được thực hiện rất đúng quy trình. “Đúng quy trình” đang như là một tư duy thời thượng. Không cho mở tiệm cà phê, cất chòi vịt, làm chuồng gà, bắt người, đánh chết người trong đồn công an… thậm chí cấp phép cho Formosa làm như khu nhượng địa, gia tăng 20 năm, nhận tiền đền bù của chúng, đều được cho là “đúng quy trình”.

1. Mấy nhận xét

a. Hội nghị rất coi trọng “đúng quy trình”, nên đã tập trung cho những nội dung về quy chế làm việc, phân công trách nhiệm, quy định thực hiện điều lệ, v.v. Việc xây dựng quy trình, điều chỉnh quy trình cho một bộ máy (cơ học, cũng như xã hội) để nó hoạt động tốt là đương nhiên. Có điều khi một bộ máy đã hỏng hóc, thậm chí thường gây tai nạn, sự cố… thì quy trình càng chặt chẽ, càng có vẻ “khoa học” vẫn có hại nhiều hơn là có lợi! Với một bộ máy xã hội, như đảng, quy trình, quy chế lại liên quan đến rất nhiều yếu tố nội sinh (phẩm chất của con người, nội dung đường lối cho nó hoạt động…) và yếu tố ngoại sinh, đó là môi trường xã hội nó đang hoạt động và nhất là khuynh hướng và mạch phát triển của thời đại. Một cỗ máy cơ học tồn tại cả trăm năm có thể “vẫn chạy tốt”. Nhưng cỗ máy một tổ chức xã hội muốn hoạt động tốt, có hiệu quả, nhất là có “mỹ ích” cho xã hội, đất nước, nó không thể tách rời yếu tố thời đại. Cho nên quy trình mà không gắn được với những phẩm chất mới của thời đại như Dân chủ, Dân quyền, Nhân quyền, bảo vệ sinh thái… nhất là yêu cầu cao của thoát vòng “nô lệ giặc Tàu” của nhân dân ta, thì quy trình dẫu chi li chặt chẽ, có vẻ đầy tính “khoa học xây dựng đảng” cũng sẽ chẳng đi đến đâu.

b. Hội nghị này có vẻ rất “quy trình” vì nó tuồng như đã được lập trình, dự kiến nội dung từ trước. Tuy nhiên một tổ chức xã hội, đặc biệt là một chính đảng cầm quyền, thì bên cạnh cái năng lực lập trình, lại phải có năng lực và đạo đức tình cảm nhạy bén với tình thế mới khi đã có những sự kiện nghiêm trọng đã xảy ra, như thảm họa môi trường ở miền Trung, cùng hàng loạt sự cố môi trường nghiêm trọng liên tiếp xảy ra trên diện rộng từ Bắc vô Nam, như sự cố hai máy bay chiến đấu đang đi làm nhiệm vụ liên tiếp bị rơi, trước ngưỡng cuộc tập trận của Trung Quốc ở Biển Đông, khiến cả chục sĩ quan không quân hy sinh, như Tòa án Trọng tài thường trực PCA sẽ công bố kết luận rất quan trọng về Biển Đông, liên quan trực tiếp đến Việt Nam… Thành ra, nếu chỉ tuân theo quy trình, mà không biết gia giảm, thêm bớt nội dung, nhận định và công bố rõ thái độ, nguyên tắc ứng xử trước những sự kiện thời sự nóng hổi và nghiêm trọng của Dân của Nước, dư luận xã hội có quyền đặt câu hỏi gay gắt rằng Hội nghị Trung ương 3 có xứng tầm là một hội nghị quan trọng hay không? Người ta cũng có quyền “théc méc” rằng, cái phương thức “robot”, cái nhân cách “robot” đang ngự trị, chứ không phải là những chính khách tầm cỡ quốc gia đang hành động!

2. Những thất thố lớn (thất thố, tiếng cổ có nghĩa không đúng, không đến nơi, đến chốn, sai lầm…)

a/. Thứ nhất. Thông cáo báo chí (trích từ Tuổi Trẻ ngày 8-7-2016) “Ban Chấp hành Trung ương tiếp tục khẳng định trách nhiệm và quyền hạn của mình về những vấn đề to lớn và quan trọng của Đất Nước, của Đảng và Nhà nước bao gồm quyết định những vấn đề về chiến lược và chủ trương chính sách lớn về kinh tế, xã hội và ngân sách nhà nước 5 năm và hàng năm, nhiệm vụ quốc phòng an ninh, đối ngoại, công tác xây dựng đảng, công tác quần chúng nhằm thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng, những chủ trương, quan điểm chỉ đạo phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong đảng, xã hội, chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước, định hướng lớn về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.”

Việc Ban Chấp hành Trung ương tự mình khẳng định trách nhiệm và quyền hạn chỉ trong phạm vi nội bộ của Đảng là chuyện mặc nhiên của Đảng. Anh có quyền và có sức tha hồ “khẳng định trách nhiệm và quyền hạn” của mình. Tuy nhiên, những vấn đề liên quan đến Đất Nước, đến Nhà nước lại đến cả xã hội, mà chỉ khẳng định như thế là đại thất thố. Huống chi anh lại nói “định hướng xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa!”. Một Nhà nước pháp quyền dẫu là xã hội chủ nghĩa đi chăng thì mọi thực thể của xã hội phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật. Hội nghị Trung ương 3 đã không biết đặt mình đặt Đảng trong khuôn khổ pháp quyền. Như thế “trách nhiệm và quyền hạn” của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản trong quan hệ với Đất Nước, với Nhà nước, với xã hội là thế nào? Chưa có đạo luật nào khẳng định, mà chỉ là anh tự mình khẳng định mà thôi. Thế là vô pháp, mà cứ thế mà làm thì tự anh cho mình cái quyền đứng ngoài luật pháp, và cái câu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trở nên vô nghĩa, chỉ còn là sự lừa dối mà thôi! Cần phải thấy một sự thực rằng mọi thực thể xã hội ở Việt Nam đều đang tồn tại và hoạt động theo Hiến định và Luật định. Đảng Cộng sản chỉ hoạt động theo điều 4 Hiến Pháp là không đủ cơ sở pháp lý, anh đang hoạt động phi pháp. Phải có một đạo luật để quy định, điều tiết cái gọi là “trách nhiệm và quyền hạn” của cái gọi là Ban Chấp hành Trung ương như Hội nghị Trung ương 3 khẳng định.

b/ Thất thố lớn thứ hai là anh không đã động gì đến Hiến Pháp, khi anh cao giọng nói “định hướng lớn xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Thế mà những cái “nhằm” trong thông cáo chỉ là để thực hiện cương lĩnh, điều lệ, nghị quyết Đại hội. Không có nửa chữ nói về thi hành Hiến Pháp. Điều đó chứng tỏ cái quan niệm sai trái của chủ nghĩa Mác Lê, của tư tưởng Lênin, Stalin, Maoít… coi cương lĩnh của Đảng là số một, Hiến Pháp của dân của Nước là thứ yếu. Một khi đã bằng mọi cách để đưa phần lớn cương lĩnh của anh vào Hiến Pháp, mà vẫn coi Hiến Pháp là thứ yếu, thì phải xét lại cái nhận thức về nhà nước pháp quyền của anh, đúng là nó có vấn đề. Vì thế người ta có quyền hoài nghi cái ý thức pháp quyền của anh. Nếu đã có Hiến Pháp, và biết tôn trọng Hiến Pháp thì cương lĩnh, điều lệ, nghị quyết Đại hội cũng chỉ là thứ yếu, nó chỉ có giá trị nội bộ của Đảng, nó trở thành một giá trị trong đa nguyên giá trị, mà Hiến Pháp thể hiện. Cho nên không chỉ những đảng viên được cử làm những chức vụ chủ chốt của nhà nước phải thề trung thành với Hiến Pháp, mà cả Tổng Bí thư, Bộ Chính trị cũng phải có ý thức rõ rệt về sự tôn trọng Hiến Pháp. Nếu biết tôn trọng Hiến Pháp, Đảng phải đặt mình dưới một đạo luật do Quốc hội thông qua sau khi đã xin được ý kiến của nhân dân và xã hội. Chỉ như thế thì những quy chế hay ho, cụ thể mà Ban Chấp hành vừa thông qua mới có ý nghĩa pháp quyền. Nếu không chỉ là đảng quyền mà thôi.

c/ Đại thất thố thứ ba là Hội nghị Trung ương 3 không có điều gì khẳng định được rằng sự Ban Chấp hành khóa XII đã ý thức được tầm quan trọng, nóng bỏng của những sự cố đã và đang xảy ra. Xã hội không an tâm và hoài nghi chất lượng của “quy trình” xử lý vấn đề thảm họa môi trường do Formosa và cả nguyên nhân khác – “nguyên nhân lạ” – gây ra. Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường quả quyết 50% cá chết do chất độc từ Formosa. Vậy còn 50% nữa là từ nguyên nhân “lạ”, phải thế chăng? Chỉ riêng sự vội vàng của Chính phủ, sự thiếu rõ ràng của thông báo, chất lượng của cái Hội đồng giám sát hậu Formosa, và một quy trình đầy đủ, đáng tin xử lý toàn diện thảm họa môi trường này… đang đặt ra cho xã hội sự lo lắng, bất an. Chưa kể sự dung dưỡng những hành động đàn áp man rợ, nhẫn tâm, cũng như sự quy kết bất lương rằng nhân dân, thanh niên, nhân sĩ trí thức biểu tình tố cáo Formosa là do bọn phản động xúi giục. Người ta không thấy rõ Đảng đang cùng nhân dân hành động, mà chỉ thấy dường như là có sự thông cảm, bao che, nương nhẹ cho tội phạm. Người ta có quyền đặt câu hỏi sao Đảng không “xúi giục” được dân hành động yêu nước, bảo vệ môi trường, tố cáo tội lỗi (cả tội lỗi do một nhóm lợi ích bất lương gây ra) lại để cho phản động xúi giục? Những hành xử vừa qua của các bộ máy chính quyền đang đánh mất tính chính danh, chính nghĩa của Đảng nhiều lắm! Đảng đang đánh tráo vị thế của mình và dành cho “phản động”một sự đề cao đúng nghĩa.

Vấn đề thứ hai là ngày 12 tháng7 này PCA sẽ công bố phán quyết về đơn kiện của Philippines. Sự kiện này có tầm quan trọng quốc tế và khu vực chung quanh hành xử của Trung Quốc ở Biển Đông, rất liên quan đến việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Người ta chỉ cần giữ bí mật về thủ thuật, thủ đoạn. Những vấn đề chiến lược phải đem ra bàn với dân chúng, từng bước đưa dân chúng vào trách nhiệm quốc gia, còn chiến thuật thì lại phải đem bàn với chuyên gia trí thức nơi các “vựa Tư duy” (Think tank). Nước càng có nhiều vựa Tư duy càng khôn, càng mạnh! Một thái độ nhu nhược trước Trung Hoa cộng sản luôn luôn o ép, bắt chẹn, làm suy yếu, gây rối loạn xã hội đối với Việt Nam, những khẩu hiệu, đối sách không chính xác trong quan hệ với Trung Quốc đang làm yếu vị thế của Đất Nước, làm hèn khí phách yêu nước của nhân dân cả của Quân đội.

Lặng thinh không có ý kiến gì không khiến đối phương bị bất ngờ, mà lại càng tăng ngờ vực trong Đảng và trong nhân dân về sự vô minh, vô cảm của lãnh đạo lại khiến cho dư luận “lãnh đạo Đảng đang bị bắt làm tù binh” chẳng có cách gì xóa bỏ.

Hơn 500 năm trước cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) từng để lại minh triết:

Biển Đông vạn dặm giang tay giữ,
Nam cực muôn năm vững trị bình!

Đây là dự báo chiến lược thiên tài cho một thế “địa chính trị mới” của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Nam cực không chỉ có nghĩa là cõi trời Nam, đất nước Nam, là Việt Nam. Phải hiểu và hành xử như Nó là vấn đề chung của Đông Nam Á!

Nhân dân có quyền đòi hỏi một thế ứng xử đúng, tốt, hiệu quả cao. Phải cố kết toàn dân, phải hợp tác thành tâm và có hiệu quả với các cường quốc văn minh, với khu vực, cùng có lợi ích chống Trung Quốc bành trướng, bá quyền, uy hiếp các nước nhỏ, uy hiếp hòa bình và an ninh hàng hải trên Biển Đông.

Gần đây khi đi “học” nghị quyết của Đảng thường nghe những cán bộ tuyên huấn của Trung ương và thành phố đưa ra luận điểm “không thể tin được Tàu, tin Tàu thì mất nước. Nhưng không thể đi với Mỹ, đi với Mỹ thì mất chế độ”. Chúng tôi cho rằng đây là luận điểm theo phương pháp luận “Trần Ích Tắc – Chiêu Thống”. Bởi bọn bán nước bao giờ cũng đặt Quốc gia Dân tộc dưới lợi ích của ngôi báu, quyền lực, của chế độ. Ngược lại minh triết của tổ tiên ta từng khẳng định “vứt bỏ ngôi vua như quăng chiếc giày rách!”.

Cũng xuất hiện một luận điểm rằng lãnh đạo đang thực thi “kế sách nhịn nhục CâuTiễn”. Khổ nhục kế của Câu Tiễn là “liếm cứt” cho Ngô Phù Sai. Nhưng Câu Tiễn lại cho Phạm Lãi và Văn Chủng khoan thư sức dân, tích trữ lương thảo, bí mật huấn luyện 10 vạn tinh binh ở Cối Kê, nên mới có lực lượng để trả thù đánh bại được Ngô Phù Sai. Vì thế khi Vua Trần Nhân Tông từ Thăng Long xuôi thuyền về Hải Đông bố trí câc trận địa thủy quân, cả ngày không kịp ăn, lại cho khắc ở mạn thuyền hai câu thơ nổi tiếng:

Cối Kê cựu sự quân tu ký,
Hoan Diễn do tồn thập vạn binh
.

(Chuyện cũ Cối Kê, người nên biết / Trong Thanh, Nghệ vẫn còn mười vạn quân)

Những hành xử nội trị của ta hiện nay dường như chỉ thấy mặt khổ nhục kế (liếm phân) còn vế khoan thư sức dân, cố kết dân tộc, nuôi dưỡng khí phách yêu nước của Quân đội, thanh niên, nhân dân, trí thức lại chệch choạc đáng ngờ.

Vì thế không thể không đòi hỏi cao đối với Hội nghị Trung ương 3 vừa qua.

Hãy đi cùng Nhân dân sửa chữa những thất thố để xứng đáng là một chính đảng của Dân của Nước!

Ô Đồng Lầm, những ngày tháng Bảy rất sốt.

N. K. M.

Tác giả gửi BVN.

Formosa được Hà Tĩnh ưu ái những gì?

Lê Hữu Việt,
http://boxitvn.blogspot.com/2016/07/formosa-uoc-ha-tinh-uu-ai-nhung-gi.html

Được biết, trước khi chọn Hà Tĩnh là điểm đến, Formosa đã mất nhiều năm tìm đến một số nước trong khu vực và cả tại Đài Loan. Tuy nhiên, tất cả những nơi này đều không có ưu đãi, hoặc không được địa phương chấp thuận, trong khi Hà Tĩnh giang tay đón mời. Đây là dự án đầu tiên Formosa bước vào lĩnh vực thép.

clip_image002

Một phần công trường xây dựng tổ hợp gang thép Formosa Hà Tĩnh. Ảnh: Đình Thắng.

Đánh bật nhà đầu tư Ấn Độ

Trước Formosa, khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh) cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt của Cty Tata Steel (công ty con của Tập đoàn thép Tata, Ấn Độ). Tata Steel quan tâm tới Vũng Áng từ đầu những năm 2000, tới năm 2007, Công ty này ký cam kết đầu tư với Hà Tĩnh sẽ xây nhà máy gang thép có tổng mức đầu tư 5 tỷ USD, công suất thiết kế 4,5 triệu tấn/năm.

Khi mối lương duyên giữa Hà Tĩnh với Tata đang gặp “trắc trở” thì Formosa tìm tới. Một nguyên lãnh đạo Formosa tại Việt Nam cho hay, khi Formosa đang tìm nơi để làm nhà máy thì biết Hà Tĩnh đã quy hoạch một khu rộng lớn và đang mời gọi đầu tư nhà máy thép, nên Formosa tìm tới. Năm 2008, Hà Tĩnh cấp giấy phép đầu tư cho Formosa, với vốn đầu tư 10,5 tỷ USD, năm 2012, dự án này khởi công xây dựng.

Điểm khác biệt giữa Formosa và Tata liên quan tới giải phóng mặt bằng. Số tiền cần để Hà Tĩnh giải phóng mặt bằng rất lớn (bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư), ngoài khả năng tài chính của địa phương. Hà Tĩnh đề nghị nhà đầu tư ứng trước tiền giải phóng mặt bằng và trừ dần vào tiền thuế.

Vì vậy, dù Tata vào nghiên cứu dự án trước, nhưng tập đoàn này chỉ chấp nhận tạm ứng 1 phần tiền giải phóng mặt bằng, trong khi Formosa hào phóng ứng toàn bộ tiền giải phóng mặt bằng cho địa phương, số tiền này tính như Formosa trả tiền thuê đất 1 lần. Nhờ đó, Formosa được cấp phép và triển khai rất nhanh. Còn Tata mãi không xin được giấy phép đầu tư, đầu năm 2014, tập đoàn Ấn Độ chính thức tuyên bố dừng ý định đầu tư nhà máy gang thép tại Vũng Áng.

Được biết, trước khi xảy ra sự cố môi trường khiến hải sản chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung, Formosa đang xin nâng vốn đầu tư và mở rộng nhà máy lên 28,5 tỷ USD. Đồng thời, Formosa dự tính khánh thành nhà máy cuối tháng 6 vừa qua, nhưng do sự cố môi trường, kế hoạch này phải lùi lại.

Đủ kiểu ưu đãi

Cũng phải nói thêm rằng, Formosa vào Hà Tĩnh cũng nhờ những ưu đãi lớn cho dự án này. Cùng với việc sẵn sàng cho Formosa thuê lại diện tích rộng lớn, lên tới hơn 3.300ha (gồm hơn 2.000ha mặt đất và hơn 1.293ha mặt nước), nhà đầu tư còn được Hà Tĩnh “phá lệ” cho thuê đất tới 70 năm (dù quy định Việt Nam chỉ cho phép cho thuê tối đa 50 năm). Tổng tiền thuê đất và mặt nước trong 70 năm Formosa chỉ phải bỏ ra 4,455 triệu USD (tương đương hơn 96,22 tỷ đồng), và nhà đầu tư này đã trả ngay một lần.

Ngoài ra, Formosa còn nhận hàng loạt ưu đãi về thuế, như: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu đi vào sản xuất; giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo; và chỉ phải đóng thuế thu nhập 10% trong 50 năm còn lại (trong khi các công ty khác phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức 22%); nếu lỗ, Formosa được chuyển lỗ sang các năm tiếp theo; giảm 50% thuế thu nhập cá nhân; miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị tạo tài sản cố định…

Theo lãnh đạo Formosa, Công ty này chọn Vũng Áng bởi có cảng nước sâu, có thể đón tàu 200 nghìn tấn. “Chuyên chở quặng hay sản phẩm sắt thép đều là hàng siêu trường, siêu trọng, không thể vận chuyển bằng đường bộ vì chi phí rất lớn. Kinh tế nhất vẫn là đường biển”, vị lãnh đạo này nói.

Ngoài ra, từ Vũng Áng, sản phẩm của Formosa tỏa đi các tỉnh thành của Việt Nam và các nước trong khu vực đều tiện lợi. Khi xuất khẩu sản phẩm sắt thép sang các nước ASEAN, Formosa sẽ được hưởng thuế ưu đãi theo quy định của Cộng đồng Kinh tế ASEAN. Và không thể thiếu, đó là chi phí lao động tại Việt Nam rẻ, khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ cần tới khoảng 5.000 lao động (thời gian xây dựng là 60.000 lao động/ngày).

Ba đường ống lớn chảy ra biển

Theo lãnh đạo Formosa tại Việt Nam, Tập đoàn Formosa Đài Loan đa ngành nghề, nghề chính là lọc hóa dầu, nhựa công nghiệp, hóa học, dệt, bao bì… Doanh thu tập đoàn này chiếm 15% GPD Đài Loan, với mức 34 tỷ USD/năm (năm 2013). Sản xuất thép là ước mơ của người sáng lập Formosa Vương Vĩnh Khang, và đã mất rất nhiều thời gian tìm địa điểm đầu tư trước khi rót vốn vào Hà Tĩnh.

Formosa Hà Tĩnh là dự án đầu tiên đánh dấu tập đoàn Formosa bước vào lĩnh vực thép. Dự án được góp vốn bởi 11 nhà đầu tư, trong đó chỉ có 3 pháp nhân không thuộc, hoặc không có vốn của Formosa, gồm Công ty China Steel Đài Loan (góp 5% vốn), Sunsco Enterprise (0,037% vốn), và mới đây là Tập đoàn thép JFE của Nhật Bản (5% vốn). Formosa Hà Tĩnh là công ty lớn thứ 5 thuộc Tập đoàn Formosa Đài Loan.

Tại Vũng Áng, Formosa xây dựng 3 đường ống cỡ lớn chạy thẳng ra biển, giải thích điều này tại buổi gặp báo chí hồi giữa năm 2015, ông Vương Văn Tường, Phó Tổ trưởng Quản lý dự án Gang thép Formosa Hà Tĩnh cho hay: Những cống nước này dùng để gom và thoát nước mưa cho toàn bộ diện tích 200ha của khu nhà máy. “Dự án tính cho 100 năm phải thiết kế như thế”, ông Tường nói.

Nhà máy gang thép Formosa Hà Tĩnh được thiết kế 6 lò luyện cao, tổng sản lượng 22,5 triệu tấn, tổng vốn đầu tư 10 tỷ USD. Dự án gồm 2 giai đoạn, giai đoạn 1 sẽ xây dựng 3 lò cao, lúc thi công cao điểm có 60.000 công nhân/ngày. Để vận hành giai đoạn 1, sẽ có 4.500 lao động. Sản phẩm chủ yếu là phôi, thép cuộn cán nóng, thép dây làm ốc vít, thép cán nguội phục vụ công nghiệp ô tô… không sản xuất các sản phẩm thép xây dựng.

06:19 ngày 07 tháng 07 năm 2016

L.H.V.

Nguồn: http://web.archive.org/web/20160708040714/http://www.tienphong.vn/xa-hoi/formosa-duoc-ha-tinh-uu-ai-nhung-gi-1024548.tpo

Campuchia: nhà hoạt động bị bắn chết

Kem Ley-3

Image copyright TANG CHHIN SOTHY AFP Getty Images Image caption Người dân Campuchia tụ tập bên ngoài nơi xảy ra vụ sát hại ông Kem Ley

Ông Kem Ley, nhà bình luận chính trị và chỉ trích chính quyền Campuchia bị bắn chết, theo truyền thông nước này.

Báo chí dẫn lời cảnh sát nói ông bị sát hại tại một trạm xăng ở thủ đô Phnom Penh và vẫn chưa rõ động cơ vụ tấn công.

Một nghi phạm bị bắt giữ sau đó, vẫn theo truyền thông.

Ông Kem Ley tham gia các nhóm hoạt động ở cấp cơ sở, thường lên tiếng chỉ trích chính quyền Thủ tướng Hun Sen.

Image copyright TANG CHHIN SOTHY AFP Getty Images
Image caption Một phụ nữ có mặt tại hiện trường

Hơn hai thập niên

Campuchia trở thành quốc gia dân chủ đa đảng từ năm 1993 nhưng các nhóm đối lập cáo buộc thủ tướng điều hành hệ thống độc đoán và bạo lực.

Ông Hun Sen, lãnh đạo Đảng Nhân dân Campuchia (CPP), đã dẫn dắt đất nước này trong hơn hai thập niên.

CPP thắng trong cuộc tổng tuyển cử gây tranh cãi năm 2013, với 68 ghế so với 55 ghế của phe đối lập là Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP).

CNRP ban đầu tẩy chay các vị trí ở quốc hội nhưng sau đó đã đạt được thỏa thuận với CPP.

Hồi tháng 7/2014, biểu tình nổ ra sau khi chính quyền quyết định đóng Công viên Tự do, dẫn tới xung đột bạo lực.

Image copyright TANG CHHIN SOTHY AFP Getty Images
Image caption Hiện trường vụ việc


Bystanders examine the body of political activist Kem Ley after he was fatally shot by a gunman by a CalTex service station in Phnom Penh this morning. Hong Menea
BREAKING: Political analyst Kem Ley shot dead; suspect arrested
Sun, 10 July 2016

Mech Dara, Niem Chheng and Shaun Turton

Kem Ley, longtime political analyst and organiser of the fledgling Grassroots Democracy Party, was shot dead this morning outside a CalTex service station on the corner of Monivong and Mao Tse Tuong Boulevards in Phnom Penh.

Detectives emerging from the crime scene this afternoon said Ley had been shot twice, once in the shoulder and once in the head.

National Police spokesman Kirth Chantharith confirmed the slaying earlier in the day.

Slain political analyst and Grassroots Democracy Party founder Kem Ley (centre).
Slain political analyst and Grassroots Democracy Party founder Kem Ley (centre). Heng Chivoan

“Yes, the person who was shot dead is Kem Ley,” Chantharith told the Post. “We don’t know how many suspects yet, but we arrested one and he is being questioned now. The suspect said the motive of the killing was about [Ley] owing money. But we don’t believe him yet. We are still questioning him.”

CalTex service attendants who spoke to Post reporters on condition of anonymity described hearing two to three shots.

“All the customers ran out,” one attendant who was pumping gas at the time said. “At that time, it was quiet, there were not many people. … We thought it was an explosion. There were people inside shouting ‘robbery!’ But a woman came out crying and said it was not a robbery, it was a murder. She was crying and she was shaking.”

Kem Ley’s wife (right) and daughter (centre) stand outside the crime scene following Ley’s fatal shooting this morning.
Kem Ley’s wife (right) and daughter (centre) stand outside the crime scene following Ley’s fatal shooting this morning. Hong Menea

The attendant added that Ley was a regular customer of the store and came each morning to drink coffee and read the newspaper.

The alleged shooter, which Phnom Penh police chief Choun Sovann confirmed has been arrested, was initially seen fleeing on foot.

Ông Kem Ley, 1 nhà phân tích chính trị nổi tiếng của Campuchia đã bị 1 tay súng bắn chết tại thủ đô Phnom Penh ngày hôm nay. Tên tội phạm này cho biết ông đã nợ hắn ta 3000 USD. Ông có vợ và 4 con, thường phân tích và chỉ trích các chính sách của cả 2 đảng ở Campuchia.

Người dân Campuchia nói sẽ không im lặng về vụ việc cho đến khi mọi thứ được điều tra sáng tỏ.

Trong khi đó, trên 10 ngàn người dân Campuchia đang xuống đường đưa tiễn ông vào chùa ngày hôm nay.

Từ biệt Hồng Kông!

Jonathan D. London

JLTrong tháng vừa rồi tôi đã khá là im. Không viết bài nào. Kiêng Facebook. Vì sao? Một phần mình đã thấy mệt mỏi ngay sau chuyến thăm của Obama đến Việt Nam và nhất vụ tranh cãi xoay quanh chuyện Bob Kerrey nổi lên sau đó.

Giải phóng Quân ở Hong Kong. Nguồn: JL

Tất nhiên tôi vẫn theo dõi những sự kiện ở Việt Nam.

Nhưng lý do chính khiên tôi im là vì tôi đã đang bắt đầu quá trình chuyển nhà từ Hồng Kông sang Hoà Lan. Sau 20 năm sống và làm việc ở Đông Á đây là một chuyển đối rất lớn cho tôi, từ đời sống hàng ngày cho đến môi trường việc làm, cũng như cách xa Việt Nam. Về cách xa đừng lo. Chả đi đâu cả. Vẫn sẽ sang Việt Nam, có mặt trên mạng v.v.

Sau tám năm sống và làm việc ở Hồng Kông, tôi đã có những cung bậc cảm xúc khác nhau. Nhưng, tôi đã nhận thấy một điều rất rõ: Đã đến lúc từ biệt Hông Kông.

Trong gần tám năm sống ở Hồng Kông tôi đã có nhiều kinh nghiệm đáng nhớ và thú vị. Tôi đã làm bạn với nhiều người địa phương cũng như nhiều người đồng nghiệp từ các nước khác nhau tại Đại Học Thành Thị Hồng Kông. Ngoài ra, trong đời sống cá nhân và gia đình cũng đã có những kinh nghiệm tuyệt vời mà sẽ mãi nhớ tới.

Rõ rằng Hồng Kông đã và còn một nơi đặc biệt và duy nhất. Nhưng rõ rằng nơi nay đang thay đổi nhanh và, như nhiều người thấy, một cách khá là buồn.

Tiếc nhất là cảm giác cũng như thực tế rằng Hồng Kông đang chìm, đang xuống, đang thành một bộ phận của Hoa Lục. Tôi sẽ không bao giờ lãng mạn về lịch sử thuộc địa của Hồng Kông. Ở dưới cả hai chế độ Anh và TQ, người dân Hồng Kông – dù sống trong một địa phần giầu có – đã không hề được quyền để chọn chính phủ của chính mình. Điều đó đã và sẽ rất khó để thay đổi.

Như đã phân tích trước, về mặt chính trị Hồng Kông là hơi hiếm vì dù rằng không có một cơ chế dân chủ thì tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do báo chí, và tự do học thuật đã được bảo vệ khá là OK… cho đến nay.

Thế nhưng, trong 2-3 năm vừa rồi và nhất trong vòng một năm vừa qua Hồng Kông càng ngày càng chán. Vì sao chán? Chán vì những nhà “lãnh đạo” của địa phận đã cuối cùng bán hết những nguyên vọng chính đáng của đại đa số người dân Hồng Kông. Chán vì tính tự do, độc lập đã giảm rất mạnh và rất nhanh. Chán vì tờ báo SCMP càng giống tờ báo China Daily và càng ngày phải đọc và thấy điều đó. Trong khi đó, môi trường học thuật trong các Trường Đại Học càng dở đi.

Khi trường tôi khuyến khích nhũng giáo sư khoa học xã hội hãy nghiễn cứu về công trình “Một vành đai, Một con đường” thì chắc chắn giờ đã muộn rồi.

Đối với thường dân Hông Kông, họ đã và đang chịu nhiều khó khăn.

Từ nhiều năm, thái độ của dân Hồng Kông là sẵn sàng vất vả, nhưng phải được tôn trọng, phải được sống một cách có nhân phẩm. Và chắc chắn phải có tiếng nói. Việc dân Hồng Kông đã bị những người giàu có bóc lột là chả có gì mới. Nhưng cách bóc lột của tầng lớp chóp bu Hồng Kông đang quá là vô liêm sĩ. Từ việc liếm giày của Bắc Kinh về mọi điều cho đến việc từ chối cấp bảo trợ xã hội cho người cao tuổi tôi không ấn tượng lắm với hành vi của họ…. Tạm phác họa vậy. Tôi có thể viết cả ngày nhưng cũng không muốn viết dài quá. Tôi không muốn nói buồn quá về những gì đã thấy.

Tôi sẽ luôn luôn chúc mọi điều tốt nhất cho người dân Hồng Kông và chúc họ mọi thành công trong mọi việc, và nhất là sống theo lương tâm của chính minh. Trong khi đó, sự quan tâm của tôi đối với Việt Nam tuyệt đối sẽ không giảm chút. Để lấy một thí dụ ngắn: Tháng tới đây tôi cùng khoảng 10 người công sự sẽ bắt đầu tiến hành một công trình nghiên cứu sáu năm, quy mô lớn về làm sao nâng cao chất lượng giáo dục và chất lượng học tập tại Việt Nam.

Đúng rồi. Đối với Việt Nam thì chắc chắn không bỏ được. Còn Hồng Kông?

Thôi. Phải đi.

Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”


Nguồn: Từ biệt Hồng Kông! Jonathan London, blog Xin lỗi Ông. 7/7/2016

Quảng Bình: CA đàn áp đẫm máu cuộc biểu tình lớn chống FormosaQuảng Bình: CA đàn áp đẫm máu cuộc biểu tình lớn chống Formosa

DânLàmBáo, 7-7-2016

http://danlambaovn.blogspot.com/2016/07/quang-binh-ca-ap-am-mau-cuoc-bieu-tinh.html


CTV Danlambao – Sáng ngày 7/7/2016, hơn 3 ngàn người dân thuộc Quảng Lộc, thị xã Ba Đồn (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) đã bất ngờ xuống đường biểu tình chống Formosa, đồng thời yêu cầu Bộ trưởng Tài nguyên – Môi trường Trần Hồng Hà phải từ chức.

Cập nhật clip: Ngư dân Quảng Bình giáp chiến công an trong cuộc biểu tình chống Formosa.

Bắt đầu từ 9 giờ sáng, đoàn biểu tình tuần hành ôn hoà tiến về uỷ ban nhân dân huyện Quảng Trạch để nêu nguyện vọng chính đáng. Họ vừa đi vừa hô vang các khẩu hiệu bảo vệ môi trường và chống lại hành vi bao che cho Formosa đầu độc biển.

Photo: Thuan Van Bui
Đến khoảng 11 giờ trưa, khi bà con còn cách trụ sở uỷ ban huyện khoảng 2 km thì bị chặn lại. Hình ảnh phổ biến trên các mạng xã hội cho thấy, nhà cầm quyền Quảng Bình đã huy động một lực lượng đông đảo, bao gồm CA, cảnh sát cơ động, an ninh thường phục, đoàn viên thanh niên cộng sản… để đối đầu với nhân dân.

Huy động cả quân đội đối đầu nhân dân?. Photo: Thuan Van Bui

Thậm chí, cả quân đội và các thành phần mặc áo đoàn viên thanh niên cộng sản cũng đã được huy động để chống biểu tình.

Ngay sau đó, lực lượng CA, cảnh sát cơ động đã bất ngờ ra tay đàn áp đẫm máu người biểu tình. Nhiều tiếng súng đã vang lên cùng hàng loạt lựu đạn cay được ném thẳng về phía bà con ngư dân tay không tấc sắt.
Theo ghi nhận, ít nhất hai người dân đã bị đánh gây thương tích trầm trọng và phải nhập viện, hàng chục người khác cũng bị đánh đến mức đổ máu.

Theo tin từ Facebook Hung Tran: Anh Phạm Đức bị công an đánh quá nặng, anh bị não và đang phải chuyển vào bệnh viện Huế vì viện Ba Đồn không thể chữa trị cho anh. Gia đình anh nghèo khổ lại thêm thời gian qua biển nhiễm độc anh không thể làm ăn được. Mong cộng đồng giúp đỡ anh trong lúc khó khăn này. Đặc biệt mọi người ở Huế xin đến trực tiếp bệnh viện. 

Mọi sự giúp đỡ xin liên lạc với Hung Tran hoặc qua sđt con trai anh Đức: +84 984 776 621

Người dân bị CA đánh đổ máu. Photo: Facebook Thuan Van Bui
Trong một video phổ biến trên mạng xã hội, có thể thấy cảnh nhiều ngư dân phẫn nộ đã dùng gạch đá đáp trả, khiến lực lượng CA đàn áp phải rút lên trên cầu.
Tuy vậy, cuộc đối đầu không cân sức cũng nhanh chóng kết thúc, bà con ngư dân sau đó đã phải rút lui trước lực lượng cảnh sát cơ động đông đảo, trang bị vũ khí đến tận răng.
Hình ảnh khói mù mịt từ các quả lựu đạn cay ném ra xối xả không khác gì cảnh tượng thời chiến.
Cũng như bao địa phương khác, người dân giáo xứ Cồn Sẻ và bà con ngư dân Quảng Bình là nơi bị ảnh hưởng trực tiếp bởi vụ việc Formosa thải chất độc gây ô nhiễm môi trường biển.
Sau khi xảy ra hiện tượng cá chết, đời sống bà con ngày càng khó khăn và khủng hoảng. Hầu hết những người dân nơi đây đều sinh sống bằng nghề đánh bắt cá, nhưng nay thì biển đã chết, bà con không biết làm gì để lo cho gia đình, trẻ em có nguy cơ phải bỏ học…
Trong khi đó, giới chức địa phương lại không hề hỗ trợ ngư dân. Trái lại, khi bà con xuống đường biểu tình nêu lên nguyện vọng ôn hoà thì lại bị đàn áp đẫm máu.

7.7.2016

Ai có thể kiện Formosa và toà án nào có thẩm quyền xét xử?

Cát Linh, phóng viên RFA,  2016-07-06

000_CL8QK.jpg

Tại cuộc họp báo công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung chiều 30/6/2016 ở Hà Nội, chính phủ Việt Nam cũng cho chiếu một đoạn video với lời phát biểu nhận lỗi của ông Trần Nguyên Thành, chủ tịch hội đồng quản trị công ty gan thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh. AFP

Sự kiện thảm hoạ môi trường ở Kỳ Anh, Hà Tĩnh do công ty nhà máy thép Formosa gây nên vẫn còn gây nhiều tranh cãi trong dư luận, nhất là đối với những luật sư và những nhà hoạt động xã hội. Tất cả những gì họ cần là “một vụ kiện” vì họ cho rằng “Formosa có thể đã phạm luật hình sự Việt Nam.”

Một số luật sư đã tiến hành giúp các ngư dân là người bị thiệt hại trực tiếp làm đơn khởi kiện Formosa.

Hoặc có người với tư cách cá nhân đứng ra làm đơn “tố giác tội phạm” đối với Formosa.

Vấn đề khả thi của vụ khởi kiện này như thế nào, Toà án nào có thẩm quyền xét xử?

Kiện vì lý do gì?

Tiến sĩ Luật học Tạ Văn Tài, cựu giáo sư luật trường Đại học Havard, Hoa Kỳ cho biết về vấn đề mà ông rất quan tâm và theo dõi trong nhiều tháng qua. Theo ông, truyền thông trong nước tuy có những bài viết đề cập đến việc khởi kiện công ty Formosa, tuy nhiên không nêu rõ kiện vì lý do gì.

“Khi luật sư nói về vụ kiện, thì phải nói về kiện vì lý do, mục đích gì? Rồi mới nói đến dựa vào những văn bản pháp luật, toà án nào? Thứ hai là kiện ở toà án nào? Thứ ba, ai có quyền kiện?”

Từ sau khi chính phủ Việt Nam chính thức công bố công ty nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra cá chết hàng loạt ở bốn tỉnh miền Trung trong mấy tháng qua, rất nhiều ý kiến chia sẻ trên truyền thông mạng cho rằng cần phải khởi kiện Formosa. Đối với giới luật sư trong nước thì cho rằng cần “có một vụ án hình sự” đối với thủ phạm gây ra thảm hoạ môi trường này.

Theo như nhận xét của tôi thì Formosa vi phạm Bộ luật hình sự Việt Nam, cụ thể là tội chống loài người.
– Luật sư Hà Huy Sơn

Bên cạnh đó, những nhà hoạt động xã hội ở Việt Nam cũng đưa ra quan điểm tương tự sau khi có kết luận điều tra của Bộ Tài nguyên môi trường. Phần nhiều những lý do họ yêu cầu khởi kiện là vì yếu tố môi trường. Từ Hà Nội, nhà hoạt động xã hội/Luật sư  Nguyễn Đình Hà cho Đài Á Châu Tự do biết:

“Formosa đáng phải bị khởi tố điều tra. Đây là một vụ án nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng về tội gây ô nhiễm môi trường và huỷ hoại nguồn thuỷ sản, cũng như huỷ hoại nguồn nước.”

Luật sư Hà Huy Sơn, người đứng ra làm đơn “Tố giác về tội phạm” đối với nhà máy thép Formosa vì lý do “Tội chống loài người” theo điều 342 Chương XXIV Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi sổ sung 2009 của nhà nước Việt Nam cho biết:

“Theo như nhận xét của tôi thì Formosa vi phạm Bộ luật hình sự Việt Nam, cụ thể là tội chống loài người.”

“Đơn của tôi là đơn tố giác tội phạm. Tôi thấy có dấu hiệu là tội chống lại loài người thì tôi tố giác theo chức năng mà pháp luật qui định là thuộc cơ quan an ninh điều tra của Bộ Công an thụ lý vụ án. Nếu người ta khởi tố thì vụ này cũng xử theo cấp sơ thẩm là Toà án cấp tỉnh trước.”

Điều 342 Tội chống loài người mà luật sư Hà Huy Sơn đề cập đến có ghi rõ:

Người nào trong thời bình hay trong chiến tranh mà có hành vi tiêu diệt hàng loạt dân cư của một khu vực, phá hủy nguồn sống, phá hoại cuộc sống văn hóa, tinh thần của một nước, làm đảo lộn nền tảng của một xã hội nhằm phá hoại xã hội đó, cũng như có những hành vi diệt chủng khác hoặc những hành vi diệt sinh, diệt môi trường tự nhiên, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Một cách nhìn khác liên quan đến luật nhân quyền mà Việt Nam đã ký kết với Liên hiệp quốc được Luật gia Tạ Văn Tài đề cập đến trong trường hợp này.

“Về vấn đề môi trường thì chỉ là một mục đích thôi. Cái này nó có hậu quả là mất hết nguồn sống của gần mấy triệu người Việt Nam sống về nghề chài ở vùng biển Việt Nam, thì nó có vấn đề nữa là tước mất quyền sống, nghĩa là nhân quyền của những người chài đó thì chính phủ Việt Nam có đại diện cho những người đó để kiện và kiện ở toà án nào hay không?”

Theo Giáo sư luật Tạ Văn Tài, một văn bản mà Việt Nam có thể áp dụng để thực hiện việc kiện Formosa ở đấu trường quốc tế, đó là văn bản về nhân quyền quốc tế của Liên Hiệp Quốc. Và lý do cụ thể được ông nêu ra là “mất quyền sống của nhân dân chài lưới”.

Kiện ở Toà án nào?

Với những mục đích được đưa ra như trên từ các chuyên gia và các nhà quan sát thì vụ kiện Formosa có thể thực hiện ở Toà án nào?

Theo trình bày của người đưa đơn Tố giác tội phạm đối với Formosa Hà Tĩnh là luật sư Hà Huy Sơn cho biết việc kiện Formosa ra Toà quốc tế, bao gồm cả Toà công pháp và Tư pháp đều không khả khi.

000_9U229.jpg
Khu chính nhà máy thép Formosa Đài Loan ở tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh chụp ngày 3 Tháng 12 năm 2015. AFP PHOTO

Nếu chúng ta nhìn lại hơn 20 năm qua, kể từ khi quan hệ ngoại giao Liên minh Châu Âu EU-Việt Nam được thiết lập lần đầu tiên vào tháng 10 năm 1990, Việt Nam đã trở thành một trong những đối tác chính của Liên minh Châu Âu tại khu vực Đông Nam Á. Những hiệp định hợp tác song phương được ký kết với nhiều quốc gia và mở rộng ở nhiều phạm vi. Trong đó có hợp tác song phương với các đối tác về khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường, cụ thể là với Thuỵ Điển.

Cho đến nay, Việt Nam đã ký kết và tham gia 20 điều ước quốc tế có liên quan đến bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu với nhiều quốc gia. Tuy nhiên, Đài Loan là quốc gia không nằm trong danh sách các nước cùng ký hiệp định hợp tác song phương với Việt Nam.

Do đó, Giáo sư Tạ Văn Tài nhận định rằng văn bản về môi trường không thể áp dụng trong trường hợp này nếu đưa ra Tòa quốc tế.

“Không có Đài Loan trong hiệp định đó, cho nên Đài Loan sẽ cho rằng không được áp dụng với nó vì nó không ký hiệp định. Cho nên hiệp định này sẽ không phải là căn bản để kiện về môi trường chống lại công ty Formosa, là công ty có gốc Đài Loan. Mặc dù tôi có nghe rằng trong đó có cổ phần của Trung Cộng, nhưng công ty này là gốc ở Đài Loan và do chính người Đài Loan ký với mình.”

Formosa Hà Tĩnh, chi nhánh của Tập đoàn nhựa Formosa Đài Loan thuộc quốc gia không nằm trong những quốc gia mà Việt Nam đã ký hợp tác quốc tế song phương về môi trường với nội dung đề cập trong các Luật Bảo vệ môi trường và Luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi.

Chính vì vậy mà cho dù Luật Bảo vệ Môi trường (2014) có ba điều trong chương 17 quy định rõ nội dung hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường, cụ thể là Điều 156: Ký kết, gia nhập điều ước quốc tế về môi trường có ghi rõ:

Điều ước quốc tế có lợi cho việc bảo vệ môi trường toàn cầu, môi trường khu vực, môi trường trong nước và phù hợp với lợi ích, khả năng của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được ưu tiên xem xét để ký kết, gia nhập.

Cả Giáo sư Tạ Văn Tài và cả luật sư Hà Huy Sơn đều nói rằng “Không khả thi trong việc kiện Formosa ra Toà quốc tế.”

Ai có thể kiện Formosa?

Trong loạt bài phóng sự liên quan đến Formosa, chúng tôi có đề cập đến chi tiết Luật sư Trần Vũ Hải, thuộc Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, hiện nay các luật sư đang nghiên cứu để thực hiện đơn khiếu nại do những người dân chịu tác động trực tiếp từ vụ xả thải của Formosa gây ra. Nếu điều này diễn ra thì theo luật, đây sẽ là một vụ kiện tập thể được gọi là “class action”, là những cá nhân (có tên và nhân thân hợp pháp) đứng ra đại diện cho cả một tập thể.

Tuy nhiên, theo luật sư Lê Quốc Quân khi trả lời phỏng vấn Đài Á Châu Tự do có cho biết, luật Việt Nam hiện chưa qui định về đơn kiện tập thể.

Giáo sư Tạ Văn Tài khi bàn luận về việc này cũng khẳng định rằng Việt Nam chưa có luật về kiện tập thể. Tuy nhiên theo ông, có một giải pháp để thực hiện mà vẫn phù hợp với bộ luật tố tụng hiện hành của Việt Nam, đó là Chính phủ Việt Nam vẫn có thể đại diện cho những người bị thiệt hại trực tiếp và những người dân Việt Nam bị thiệt hại gián tiếp để đứng nguyên đơn khởi kiện.

Theo Luật Liên hiệp quốc, yêu cầu trước cơ quan quốc tế, từng người nhân dân không có tư cách đứng kiện nhưng có thể ủy quyền cho chính phủ. Cho nên chính phủ phải can đảm đứng ra kiện, nhận nhiệm vụ ủy quyền của nhân dân.
– Giáo sư Tạ Văn Tài

“Bây giờ có một cách là mình không kiện theo cách tập thể mà mình liệt kê những cá nhân bị thiệt hại và cử một đại diện, ví dụ như Bộ môi trường ở Việt Nam đại diện cho họ, hoặc là Hội nghề cá. Có thể giấy ủy quyền đó là mấy triệu người ký, và một người đứng nguyên đơn thôi. Đó là một giải pháp.”

Ông khẳng định đây là một cách chứ không thể áp dụng qui định về hợp tác song phương để kiện công ty Formosa Hà Tĩnh do Đài Loan làm chủ đầu tư.

Đài Á Châu Tự do đặt vấn đề này với ông Nguyễn Tử Cương, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng Nông, Lâm và Thủy sản – Nafiqad và hiện là thành viên Hiệp Hội Nghề Cá Việt Nam, ông cho biết:

“Cuối tuần này trên tạp chí Thuỷ sản Việt Nam chúng tôi sẽ có đầy đủ ý kiến chính thức của Hội nghề cá về vấn đề Formosa.”

Ông Chu Tiến Vĩnh, Phó Tổng Cục trưởng Cục Thuỷ sản cho biết là với vai trò là Phó Tổng Cục trưởng Cục Thuỷ sản thì ông có thể cho biết việc cơ quan này có thể đại diện người dân trong việc khởi kiện hay không, tuy nhiên, “ngay lúc này tôi không muốn trả lời bất cứ điều gì liên quan đến Formosa.”

Giáo sư Tạ Văn Tài khi kết thúc phần trò chuyện với chúng tôi có nhấn mạnh thêm rằng:

“Theo Luật Liên hiệp quốc, yêu cầu trước cơ quan quốc tế, từng người nhân dân không có tư cách đứng kiện nhưng có thể ủy quyền cho chính phủ. Cho nên chính phủ phải can đảm đứng ra kiện, nhận nhiệm vụ ủy quyền của nhân dân.”

Khởi kiện Formosa là quan điểm của những luật gia, các nhà quan sát. Với những người ngư dân Hà Tĩnh đã mưu sinh cùng với biển từ mấy đời trong gia đình thì họ chỉ có một mong muốn đơn giản, đó là làm thế nào để trả lại biển sạch cho họ, trả lại nguồn sống mà từ đời ông cha của họ đã truyền lại đến giờ.

Những gì mà ngư dân miền Trung hiện tại mong muốn là “Chính quyền phải trục xuất Formosa rời khỏi Việt Nam. Nếu đang hoạt động thì vẫn còn xả thải chứ không có cách nào khác.”

Mong muốn này được luật sư Hà Huy Sơn cho biết

“Về nguyên tắc, Việt Nam đã cấp giấy phép đầu tư cho Formosa vào Việt Nam, nếu Formosa vi phạm thì Việt Nam có quyền rút giấy phép. Còn nếu lỗi ấy không phải thuộc của Formosa mà Việt Nam rút giấy phép thì Việt Nam phải bồi thường cho phía doanh nghiệp.”

Sau ngày 30 Tháng Sáu, nguyên nhân đã được công bố, “thủ phạm” đã cúi đầu nhận lỗi và chấp nhận bồi thường thiệt hại, sau tất cả những điều đó, câu chuyện Formosa Hà Tĩnh hay “BP của Việt Nam” có thể khép lại hay không, thì dư luận và những người làm luật, hiểu luật ở Việt Nam đã có câu trả lời bằng chính hành động của họ. Tuy nhiên, như những chia sẻ của các luật gia mà chúng tôi vừa có dịp trò chuyện, thì có vẻ như chặng đường tiếp theo đi tìm công lý cho ngư dân và biển Việt Nam sẽ còn rất nhiều gian nan.

GDP 190 tỷ USD, mất 20 – 40 tỷ USD vì tham nhũng

 27/01/2016 09:26

Trong 10 năm trở lại đây, Việt Nam ít nhất đã 3 lần rúng động vì những vụ tham nhũng ODA. Tham nhũng là kẻ thù của phát triển nhưng vẫn đang hiện diện từng ngày trong đời sống kinh tế, xã hội, gây thất thoát hàng chục tỷ USD mỗi năm.

GDP 190 tỷ USD, mất 20 - 40 tỷ USD vì tham nhũng

Các dự án ODA trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng giao thông có nguy cơ xảy ra tham nhũng cao (ảnh minh hoạ).

Hồi đầu năm 2015, tại một hội nghị về tăng cường quản trị thúc đẩy phát triển tại Việt Nam, một thành viên cơ quan thanh tra Philippines đã công bố con số đáng phải suy nghĩ: “Các quốc gia đang phát triển thất thoát khoảng 20 – 40 tỷ USD mỗi năm do hối lộ, đút lót, tham ô và tham nhũng”.

Đáng buồn là trong số những quốc gia có nhiều khiếu nại về gian lận, tham nhũng nhất, Việt Nam bị coi là điểm nóng, chỉ đứng sau Ấn Độ. Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê công bố, năm 2015, quy mô nền kinh tế hơn 90 triệu dân của chúng ta là 4,2 triệu tỷ đồng – tức hơn 190 tỷ USD.

Trong một lần trả lời phỏng vấn trên báo chí đầu năm nay, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết, năm 2015, mặc dù có cải thiện nhưng tình hình tham nhũng tiếp tục diễn biến phức tạp nhất là ở một số ngành, lĩnh vực như đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng, tài chính, ngân hàng… và xảy ra ở nhiều cấp, nhiều ngành, gây bức xúc, bất bình trong xã hội.

Ông Tranh đánh giá, tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn được sử dụng dưới hình thức ngày càng tinh vi, rất khó phát hiện.

Những vụ tham nhũng ODA gây rúng độngThế giới coi nạn đút lót, hối lộ đang là “kẻ thù” của phát triển và quản trị hiệu quả, cần phải loại bỏ mạnh mẽ, thế nhưng, chỉ tính riêng trong vấn đề sử dụng vốn ODA thì Việt Nam đã xảy ra ít nhất 3 vụ tham nhũng ODA rúng động – chưa kể có tình trạng tham nhũng vặt, hoặc tham nhũng chưa được phát hiện.

Đầu tiên phải kể đến vụ bê bối PMU-18 hồi đầu năm 2006 đã ảnh hưởng rất lớn đến uy tín ngành giao thông vận tải thời bấy giờ. Vụ việc này khiến Bùi Tiến Dũng – nguyên Tổng Giám đốc PMU 18 bị tuyên án 23 năm tù giam, nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình phải từ chức và nguyên Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Việt Tiến bị bắt giam, cùng với đó kéo theo hàng loạt quan chức cấp cao khác vướng vào vòng lao lý.

Chỉ hai năm sau đó, năm 2008, Nhật Bản bắt giữ lãnh đạo Công ty tư vấn Quốc tế Thái Bình Dương vì hành vi hối lộ hơn 2,4 triệu USD cho nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án Đại lộ Đông Tây và Môi trường nước TPHCM – Huỳnh Ngọc Sĩ.

Đến năm 2014, Nhật tiếp tục bắt giữ Chủ tịch công ty tư vấn giao thông JTC, sau khi ông này nhận tội hối lộ quan chức đường sắt Việt Nam hơn 700.000 USD để đổi lấy việc trúng thầu gói tư vấn trong Dự án đường sắt đô thị nội đô thành phố Hà Nội. Nhiều lãnh đạo ngành đường sắt đã bị cách chức, khởi tố. Ông Trần Quốc Đông, nguyên Phó tổng giám đốc Đường sắt Việt Nam bị truy tố với tội danh “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Trước đó, trong năm 2012, Đan Mạch cũng tuyên bố từng tạm dừng cấp vốn ODA vì phát hiện các dấu hiệu bất thường về tài chính, với số tiền hơn nửa triệu USD trong 3 dự án.

Đây là những “nốt trầm” đáng buồn đối với Việt Nam trong hoạt động nhận viện trợ ODA của các đối tác phát triển – nguồn vốn sử dụng tiền thuế mà nhân dân các nước viện trợ đóng góp.

Ngay sau sự việc Nhật Bản cảnh cáo có thể ngừng viện trợ ODA, phát biểu trước truyền thông hồi tháng 4/2015, TS Đặng Ngọc Dinh – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Phát triển Hỗ trợ Cộng đồng bình luận: “Trong một đất nước phong bì tràn lan thế này mà các dự án lớn không có gì mới là lạ”.

Liên tục bị World Bank “cấm cửa”

Tại lễ ký công hàm chiều 15/1/2016, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư – Bùi Quang Vinh cho biết, sự cố trong quá trình sử dụng, quản lý ODA giữa Việt Nam với Nhật Bản đã khiến nguồn vốn vay năm 2014 của Việt Nam chỉ trên 100 tỷ yen (850 triệu USD) – đây là mức thấp trong quá trình hợp tác giữa hai nước từ trước đến nay.

Trên chuyến tàu “Đổi mới”, muốn phát triển, Việt Nam buộc phải đấu tranh, loại trừ tham nhũng (ảnh minh hoạ).

Trước đó, sau vụ bê bối của JTC, Trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) ông Mutsuya Mori đã chua chát nói: “Tôi tha thiết mong vụ JTC là vụ cuối cùng xảy ra với các dự án ODA của Nhật Bản. Nếu có vụ thứ ba tôi nghĩ là nhân dân Nhật Bản sẽ lên tiếng buộc Chính phủ Nhật Bản dừng ODA cho Việt Nam. Nếu có vụ thứ ba sẽ không có lối thoát”.Tuy nhiên, dưới nhiều hình thức, tham nhũng, tiêu cực vẫn tiếp tục xảy ra, và lại là do các đối tác nước ngoài phát hiện!

Trong năm 2015, đã có hai doanh nghiệp bị Ngân hàng Thế giới (WB) tuyên bố cấm cửa. Tháng 12/2015, WB tuyên bố không cho phép Công ty Đầu tư Phát triển Môi trường SFC Việt Nam tham gia đấu thầu tối thiểu 10 năm do có hành vi lừa đảo và thông đồng thuộc hai dự án: Dự án Hỗ trợ kỹ thuật chuẩn bị tại Việt Nam và Dự án đầu tư hạ tầng ưu tiên ở thành phố Đà Nẵng do WB tài trợ.

Trước đó, vào hồi tháng 4/2015, một công ty của Mỹ cũng đã bị WB cấm cửa vì có hành vi tham nhũng trong 2 dự án, trong đó có dự án Đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên ở Tp Đà Nẵng.

Rõ ràng, nếu thực trạng này tiếp tục xảy ra, Việt Nam sẽ phải trả giá nhiều hơn, nhất là khi nguồn vốn ưu đãi, không hoàn lại ngày càng co hẹp lại do Việt Nam đã là một quốc gia có thu nhập trung bình.

Việt Nam phòng chống tham nhũng dễ nhất thế giới

Hiện nhu cầu vốn cho phát triển của Việt Nam ước tính tương đương khoảng 450 tỷ USD, bình quân 90 tỷ USD/năm, trong đó nguồn vốn ODA và vốn nước ngoài khác chiếm 20% – 25%. Như vậy, Việt Nam vẫn rất cần ODA.

ODA là nguồn vốn đi vay – có vay thì có trả. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính, lãnh đạo địa phương vẫn chưa ý thức được đây là “khoản vay”, thậm chí là vay đắt mà vẫn coi là nguồn “vốn cho không” nên “tranh thủ đăng ký càng nhiều càng tốt”. Các tiêu cực cũng chính là phát sinh từ tâm lý “xài tiền chùa” này.

Một nghiên cứu của VCCI chỉ ra rằng, nếu giảm 1% đơn vị gánh nặng tham nhũng (tỷ lệ chi phí không chính thức trên thu nhập của doanh nghiệp), đầu tư tư nhân sẽ tăng 6,4%, số việc làm tư nhân sẽ tăng 1,8%, và thu nhập bình quân đầu người sẽ tăng 2,3%.

Do đó, để phát triển và phát triển một cách bền vững, công bằng, việc chống tham nhũng, ngăn ngừa tham nhũng không chỉ là câu chuyện riêng ở khâu quản lý, sử dụng vốn vay ODA mà là nhiệm vụ chung của cả nền kinh tế.

Hồi tháng 11/2015, bên lề diễn đàn Quốc hội, trao đổi với PV, đại biểu Dương Trung Quốc bình luận: “Ở Việt Nam, về lý thuyết là phòng chống tham nhũng dễ nhất thế giới, vì chúng ta chỉ có 1 Đảng lãnh đạo. Tham nhũng về thực chất là “chiếm công vi tư” – lấy của chung làm của riêng, muốn tham nhũng phải có quyền lực, do đó, cần khoanh vùng lại. Đảng ta có truyền thống kẻ thù nào cũng thắng, và nếu quyết tâm thì kẻ thù này (tham nhũng – PV) chúng ta cũng sẽ thắng. Đấu tranh đây là trận cuối cùng!”.

Theo Bích Diệp/Dân Trí

GDP 190 tỷ USD, mất 20 – 40 tỷ USD vì tham nhũng

Cập nhật: 27/01/2016 09:26

Trong 10 năm trở lại đây, Việt Nam ít nhất đã 3 lần rúng động vì những vụ tham nhũng ODA. Tham nhũng là kẻ thù của phát triển nhưng vẫn đang hiện diện từng ngày trong đời sống kinh tế, xã hội, gây thất thoát hàng chục tỷ USD mỗi năm.

GDP 190 tỷ USD, mất 20 - 40 tỷ USD vì tham nhũng

Các dự án ODA trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng giao thông có nguy cơ xảy ra tham nhũng cao (ảnh minh hoạ).

Hồi đầu năm 2015, tại một hội nghị về tăng cường quản trị thúc đẩy phát triển tại Việt Nam, một thành viên cơ quan thanh tra Philippines đã công bố con số đáng phải suy nghĩ: “Các quốc gia đang phát triển thất thoát khoảng 20 – 40 tỷ USD mỗi năm do hối lộ, đút lót, tham ô và tham nhũng”.

Đáng buồn là trong số những quốc gia có nhiều khiếu nại về gian lận, tham nhũng nhất, Việt Nam bị coi là điểm nóng, chỉ đứng sau Ấn Độ. Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê công bố, năm 2015, quy mô nền kinh tế hơn 90 triệu dân của chúng ta là 4,2 triệu tỷ đồng – tức hơn 190 tỷ USD.

Trong một lần trả lời phỏng vấn trên báo chí đầu năm nay, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết, năm 2015, mặc dù có cải thiện nhưng tình hình tham nhũng tiếp tục diễn biến phức tạp nhất là ở một số ngành, lĩnh vực như đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng, tài chính, ngân hàng… và xảy ra ở nhiều cấp, nhiều ngành, gây bức xúc, bất bình trong xã hội.

Ông Tranh đánh giá, tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn được sử dụng dưới hình thức ngày càng tinh vi, rất khó phát hiện.

Những vụ tham nhũng ODA gây rúng độngThế giới coi nạn đút lót, hối lộ đang là “kẻ thù” của phát triển và quản trị hiệu quả, cần phải loại bỏ mạnh mẽ, thế nhưng, chỉ tính riêng trong vấn đề sử dụng vốn ODA thì Việt Nam đã xảy ra ít nhất 3 vụ tham nhũng ODA rúng động – chưa kể có tình trạng tham nhũng vặt, hoặc tham nhũng chưa được phát hiện.

Đầu tiên phải kể đến vụ bê bối PMU-18 hồi đầu năm 2006 đã ảnh hưởng rất lớn đến uy tín ngành giao thông vận tải thời bấy giờ. Vụ việc này khiến Bùi Tiến Dũng – nguyên Tổng Giám đốc PMU 18 bị tuyên án 23 năm tù giam, nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình phải từ chức và nguyên Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Việt Tiến bị bắt giam, cùng với đó kéo theo hàng loạt quan chức cấp cao khác vướng vào vòng lao lý.

Chỉ hai năm sau đó, năm 2008, Nhật Bản bắt giữ lãnh đạo Công ty tư vấn Quốc tế Thái Bình Dương vì hành vi hối lộ hơn 2,4 triệu USD cho nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án Đại lộ Đông Tây và Môi trường nước TPHCM – Huỳnh Ngọc Sĩ.

Đến năm 2014, Nhật tiếp tục bắt giữ Chủ tịch công ty tư vấn giao thông JTC, sau khi ông này nhận tội hối lộ quan chức đường sắt Việt Nam hơn 700.000 USD để đổi lấy việc trúng thầu gói tư vấn trong Dự án đường sắt đô thị nội đô thành phố Hà Nội. Nhiều lãnh đạo ngành đường sắt đã bị cách chức, khởi tố. Ông Trần Quốc Đông, nguyên Phó tổng giám đốc Đường sắt Việt Nam bị truy tố với tội danh “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Trước đó, trong năm 2012, Đan Mạch cũng tuyên bố từng tạm dừng cấp vốn ODA vì phát hiện các dấu hiệu bất thường về tài chính, với số tiền hơn nửa triệu USD trong 3 dự án.

Đây là những “nốt trầm” đáng buồn đối với Việt Nam trong hoạt động nhận viện trợ ODA của các đối tác phát triển – nguồn vốn sử dụng tiền thuế mà nhân dân các nước viện trợ đóng góp.

Ngay sau sự việc Nhật Bản cảnh cáo có thể ngừng viện trợ ODA, phát biểu trước truyền thông hồi tháng 4/2015, TS Đặng Ngọc Dinh – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Phát triển Hỗ trợ Cộng đồng bình luận: “Trong một đất nước phong bì tràn lan thế này mà các dự án lớn không có gì mới là lạ”.

Liên tục bị World Bank “cấm cửa”

Tại lễ ký công hàm chiều 15/1/2016, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư – Bùi Quang Vinh cho biết, sự cố trong quá trình sử dụng, quản lý ODA giữa Việt Nam với Nhật Bản đã khiến nguồn vốn vay năm 2014 của Việt Nam chỉ trên 100 tỷ yen (850 triệu USD) – đây là mức thấp trong quá trình hợp tác giữa hai nước từ trước đến nay.

 

Trên chuyến tàu “Đổi mới”, muốn phát triển, Việt Nam buộc phải đấu tranh, loại trừ tham nhũng (ảnh minh hoạ).

Trước đó, sau vụ bê bối của JTC, Trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) ông Mutsuya Mori đã chua chát nói: “Tôi tha thiết mong vụ JTC là vụ cuối cùng xảy ra với các dự án ODA của Nhật Bản. Nếu có vụ thứ ba tôi nghĩ là nhân dân Nhật Bản sẽ lên tiếng buộc Chính phủ Nhật Bản dừng ODA cho Việt Nam. Nếu có vụ thứ ba sẽ không có lối thoát”.Tuy nhiên, dưới nhiều hình thức, tham nhũng, tiêu cực vẫn tiếp tục xảy ra, và lại là do các đối tác nước ngoài phát hiện!

Trong năm 2015, đã có hai doanh nghiệp bị Ngân hàng Thế giới (WB) tuyên bố cấm cửa. Tháng 12/2015, WB tuyên bố không cho phép Công ty Đầu tư Phát triển Môi trường SFC Việt Nam tham gia đấu thầu tối thiểu 10 năm do có hành vi lừa đảo và thông đồng thuộc hai dự án: Dự án Hỗ trợ kỹ thuật chuẩn bị tại Việt Nam và Dự án đầu tư hạ tầng ưu tiên ở thành phố Đà Nẵng do WB tài trợ.

Trước đó, vào hồi tháng 4/2015, một công ty của Mỹ cũng đã bị WB cấm cửa vì có hành vi tham nhũng trong 2 dự án, trong đó có dự án Đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên ở Tp Đà Nẵng.

Rõ ràng, nếu thực trạng này tiếp tục xảy ra, Việt Nam sẽ phải trả giá nhiều hơn, nhất là khi nguồn vốn ưu đãi, không hoàn lại ngày càng co hẹp lại do Việt Nam đã là một quốc gia có thu nhập trung bình.

Việt Nam phòng chống tham nhũng dễ nhất thế giới

Hiện nhu cầu vốn cho phát triển của Việt Nam ước tính tương đương khoảng 450 tỷ USD, bình quân 90 tỷ USD/năm, trong đó nguồn vốn ODA và vốn nước ngoài khác chiếm 20% – 25%. Như vậy, Việt Nam vẫn rất cần ODA.

ODA là nguồn vốn đi vay – có vay thì có trả. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính, lãnh đạo địa phương vẫn chưa ý thức được đây là “khoản vay”, thậm chí là vay đắt mà vẫn coi là nguồn “vốn cho không” nên “tranh thủ đăng ký càng nhiều càng tốt”. Các tiêu cực cũng chính là phát sinh từ tâm lý “xài tiền chùa” này.

Một nghiên cứu của VCCI chỉ ra rằng, nếu giảm 1% đơn vị gánh nặng tham nhũng (tỷ lệ chi phí không chính thức trên thu nhập của doanh nghiệp), đầu tư tư nhân sẽ tăng 6,4%, số việc làm tư nhân sẽ tăng 1,8%, và thu nhập bình quân đầu người sẽ tăng 2,3%.

Do đó, để phát triển và phát triển một cách bền vững, công bằng, việc chống tham nhũng, ngăn ngừa tham nhũng không chỉ là câu chuyện riêng ở khâu quản lý, sử dụng vốn vay ODA mà là nhiệm vụ chung của cả nền kinh tế.

Hồi tháng 11/2015, bên lề diễn đàn Quốc hội, trao đổi với PV, đại biểu Dương Trung Quốc bình luận: “Ở Việt Nam, về lý thuyết là phòng chống tham nhũng dễ nhất thế giới, vì chúng ta chỉ có 1 Đảng lãnh đạo. Tham nhũng về thực chất là “chiếm công vi tư” – lấy của chung làm của riêng, muốn tham nhũng phải có quyền lực, do đó, cần khoanh vùng lại. Đảng ta có truyền thống kẻ thù nào cũng thắng, và nếu quyết tâm thì kẻ thù này (tham nhũng – PV) chúng ta cũng sẽ thắng. Đấu tranh đây là trận cuối cùng!”.

Theo Bích Diệp/Dân Trí

Formosa là thủ phạm gây ô nhiễm biển khiến cá chết hàng loạt

tranhongha-1467285520107-622.jpg

Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà tại cuộc họp báo công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung Việt Nam cách nay 2 tháng, ảnh chụp chiều 30/6/2016 tại Hà Nội.

 audio

Chính phủ Việt Nam xác định công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh là thủ phạm gây ra ô nhiễm môi trường biển miền Trung khiến cá chết hàng loạt trong thời gian qua.

Formosa Hà Tĩnh đưa ra cam kết 5 điểm

Phát biểu tại buổi họp báo công bố kết quả điều tra vào chiều ngày hôm nay tại Hà Nội, Bộ trưởng Chủ nhiệm văn phòng chính phủ Mai Tiến Dũng xác định:

“Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng làm hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa thiên Huế trong tháng 4 vừa qua.”

Ông Dũng cho biết nước thải từ công ty Formosa xả thải ra biển có chứa độc tố phenon, xi-a-nua và hydroxit sắt vượt quá mức cho phép.

Trong phát biểu tại cuộc họp báo, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng cho biết Bộ Tài nguyên Môi trường kết hợp cùng với các bộ ngành liên quan và các nhà khoa học đã làm việc với phía công ty Formosa trong thời gian điều tra.

Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng làm hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa thiên Huế trong tháng 4 vừa qua.
-BT Mai Tiến Dũng

Cuối cùng vào ngày 28 tháng 6 vừa qua, phía Formosa Hà Tĩnh đã chính thức thừa nhận trách nhiệm gây ô nhiễm môi trường với phía chính phủ Việt Nam.

Formosa Hà Tĩnh đưa ra cam kết 5 điểm bao gồm:

1. “Công khai xin lỗi chính phủ và nhân dân Việt Nam vì để xảy ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.


2. Bồi thường thiệt hại cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường phục hồi môi trường biển với tổng số tiền là 11.500 tỷ đồng, tường đương 500 triệu đô la.

3. Cam kết hoàn thiện công nghệ sản xuất để xử lý triệt để chất thải trước khi thải ra môi trường, không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.

4. Phối hợp với Bộ  ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để phòng chống ô nhiễm, không xảy ra sự cố môi trường để tạo niềm tin với người dân và bạn bè quốc tế.

5. Thực hiện đúng cam kết nêu trên, không tái diễn vi phạm, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật.

Cũng trong buổi họp báo ngày hôm nay, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông báo chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ liên quan đến việc xử lý hậu quả cố môi trường do Formosa gây nên. Ông nói:

000_CL89Q-622.jpg
Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính Phủ Mai Tiến Dũng tại cuộc họp báo công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung Việt Nam cách nay 2 tháng, ảnh chụp chiều 30/6/2016 tại Hà Nội.

“Thủ tướng chính phủ yêu cầu các bộ ngành địa phương liên quan tiếp tục triển khai khẩn trương và đồng bộ các giải pháp, thực hiện ngay công tác bồi thường thiệt hại hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân theo đúng quy định, với tinh thần đảm bảo công khai minh bạch sát thực tế, có sự tham gia giám sát của nhân dân, của mặt trận tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan báo chí. Yêu cầu công ty Formosa Hà tĩnh thực hiện đầy đủ nghiêm túc trách nhiệm với 5 cam kết trên. Triển khai lắp đặt hệ thống giám sát môi trường biển tại 4 tỉnh miền trung và công khai thông tin chất lượng môi trường. Tập trung phát triển kinh tế, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đầu tư, cho kinh doanh, bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân và doanh nghiệp. Tăng cường giữa gìn an ninh trật tự xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên của người dân, không để kẻ xấu lợi dụng, các tổ chức phản động lợi dụng, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.. phải làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật những tổ chức cá nhân sai phạm liên quan đến sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền trung vừa qua.”

Trả lời câu hỏi của phóng viên trong nước về khả năng xử lý hình sự đối với  Formosa Hà Tĩnh, ông Mai Tiến Dũng cho biết công ty Formosa đã nhận lỗi và đưa ra 5 cam kết và người Việt Nam có phương châm đánh kẻ chạy đi chứ không đánh người chạy lại. Vì vậy ông nói Việt Nam sẽ cân nhắc khả năng khởi tố.

Chính phủ Việt Nam cũng cho chiếu một đoạn video với lời phát biểu nhận lỗi của ông Trần Nguyên Thành, chủ tịch hội đồng quản trị công ty gan thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Trong bài phát biểu này, ông Trần Nguyên Thành đã thay mặt lãnh đạo công ty nhận lỗi trước chính phủ và người dân Việt Nam, đồng thời cam kết tiền bồi thường cho người dân vùng bị ảnh hưởng và để khắc phục hậu quả môi trường.

Cũng trong cùng ngày, trước cuộc họp báo, ông Trần Nguyên Thành cũng đã gửi thư đến toàn thể cán bộ nhân viên công ty, thừa nhận sai sót đã gây ra vục cá chết hàng loạt ở biển miền Trung.

Bức thư viết rằng mặc dù đây là một kết quả  mà công ty không mong muốn nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của chính phủ.

Lãnh đạo Formosa Hà tĩnh cũng hứa sẽ nỗ lực hết mình đảm bảo một môi trường ổn định, an toàn tuân thủ luật pháp… đặt công tác bảo vệ môi trường lên hàng đầu, làm tốt công tác sản xuất và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Xin được nhắc lại, hồi đầu tháng 4 vừa qua, nhiều hộ nuôi cá bè trên vùng biển Vũng Áng (Hà Tĩnh) phát hiện cá chết hàng loạt. Vài ngày sau, các tỉnh Quảng Bình, quảng Trị, Thừa Thiên Huế cũng liên tiếp phát hiện hải sản chết hàng loạt dọc bờ biển.

Dư luận đặt nhiều nghi ngờ là nước thải xả ra từ nhà máy thép Formosa tại khu công nghiệp Vũng Áng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường khiến cá chết hàng loạt. Nhưng công ty Formosa Hà Tĩnh lúc đó khẳng định công ty đã không làm gì sai sót và cho biết công ty đã đầu tư 450 triệu đô la vào hệ thống xử lý nước thải.

Ngày 27 tháng 4, Bộ Tài nguyên Môi trường họp báo công bố xác định bước đầu 2 yếu tố gây cá chết hàng loạt là do chất độc hóa học do con người thải ra trên đất liền và trên biển và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa.

Kết luận này đã nhận phải nhiều phản bác của những nhà khoa học trong và ngoài nước vì họ cho rằng khả năng xảy ra thủy triều đỏ ở vùng biển miền trung trong thời gian này là gần như không có.

Bàn tròn về công bố nguyên nhân cá chết

 
Image copyright Reuters Image caption Chính phủ Việt Nam đã chính thức công bố nguyên nhân cá chết bất thường gần ba tháng sau khi sự cố xảy ra.

Bàn tròn của BBC Việt ngữ bình luận sự kiện chính phủ Việt Nam vừa công bố kết quả điều tra nguyên nhân cá chết bất thường và hàng loạt ở duyên hải miền Trung Việt Nam.

Tại cuộc họp báo do Văn phòng Chính phủ Việt Nam tổ chức hôm 30/6/2016, Bộ trưởng Văn phòng Chính phủ và các Bộ trưởng Môi trường – Tài Nguyên, Khoa học & Công nghệ đã trả lời câu hỏi của báo chí.

Trước đó, giới chức Việt Nam công bố nguyên nhân gây ra cá chết và ‘thủ phạm’ đứng sau vụ việc được xác định là Công ty Thép Formosa Hà Tĩnh có vốn đầu tư của Đài Loan.

Các chuyên gia và khách mời của bàn tròn sẽ cùng bình luận về sự kiện công bố này và các khía cạnh có liên quan sau khi nguyên nhân và tác nhân gây sự cố được công bố.

Chương trình được phát vào lúc 19h30-20h00 giờ Việt Nam ngày hôm nay, 30/6 trên kênh Youtube của BBC Việt ngữ, mời các quý vị bấm vào đây để theo dõi.

Trong số các khách mời có:

– GS. Lê Huy Bá, chuyên gia độc học từ TP. Hồ Chí Minh.

– Kỹ sư Đào Nhật Đình, chuyên gia môi trường công nghiệp, từ Quảng Bình.

– PGS. TS. Phạm Quý Thọ, từ Học viện Chính sách và Phát triển

– Bác sỹ Trần Tuấn, chuyên gia phản biện từ Vusta.

Image copyright FB Trinh Minh Hien
Image caption Người dân tuần hành về vụ cá chết hàng loạt và bất thường.

Formosa bồi thường 500 triệu đôla

Trực tiếp 20:28

Sau cuộc họp báo của Chính phủ Việt Nam về vụ cá chết, Bộ Ngoại giao Đài Loan hôm 30/6 ra thông cáo viết: “Bảo vệ môi trường là thành phần quan trọng trong sự phát triển cân bằng và bền vững của nền kinh tế. Chính phủ Trung Hoa Dân quốc (Đài Loan) luôn đặt tầm quan trọng lên việc này.

Bộ Ngoại giao khuyến cáo toàn bộ các doanh nghiệp Đài Loan tuân thủ luật và quy định về môi trường của nước sở tại, can đảm nhận trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp để tránh ảnh hưởng tới hình ảnh đất nước hoặc thậm chí tới quan hệ ngoại giao của chúng ta.”

Bộ này cũng kêu gọi chính phủ Việt Nam bảo vệ quyền lợi và an ninh của doanh nhân Đài Loan và đầu tư của họ.

20:18

Việc giới chức chỉ thị báo chí tạm ngừng đưa tin về vụ cá chết chính là “một sự kém cỏi, dẫn tới việc đài truyền hình Đài Loan đã trở thành cái tên được yêu quý, hoặc ít nhất cũng là được tôn trọng ở Việt Nam”, luật sư Trần Vũ Hải bình luận với BBC Tiếng Việt chiều tối ngày 30/6.

“Họ đã bóc tách được sự việc, và đã bóc được từ ngày 20/6, tức là trước ngày Formosa ký biên bản nhận lỗi hôm 28/6,” luật sư Hải nói.

“Chính báo chí, sau khi nghe lời ông Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, đã tự đánh mất đi vai trò của người điều tra, tìm hiểu, nói lên tiếng nói của người dân. Cuối cùng, báo chí Việt Nam đã để cho báo chí nước ngoài, cụ thể là Đài Loan, và mạng xã hội đảm nhiệm những vai trò đó. Đây là điều đáng tiếc cho báo chí Việt Nam.”

18:21

Vẫn Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói tại cuộc họp báo về con số 500 triệu đôla tiền bồi thường: “Chúng tôi dựa trên nhiều yếu tố như thiệt hại trực tiếp của người dân, thiệt hại về môi trường, về du lịch… Về hệ sinh thái, cỏ biển và rừng ngập mặn không có vấn đề gì, tuy nhiên san hô bị ảnh hưởng trên 400 ha.

Con số đó đáp ứng được phần lớn mục đích, yêu cầu chúng ta đặt ra. Tất nhiên, việc lớn nhất không phải là đền bù mà môi trường biển Việt Nam được đảm bảo trong tương lai như thế nào. Ngoài khoản đền bù này, Formosa Hà Tĩnh sẽ còn phải đầu tư rất lớn nữa để cải thiện hệ thống sản xuất và đổi mới công nghệ.”

18:13

Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường Trần Hồng Hà, người mới nhậm chức khi sự cố cá chết xảy ra, nói với VnExpress:

“… thực sự, ba tháng vừa qua là 84 ngày căng thẳng nhất của tôi. Trong tôi luôn nặng trĩu trách nhiệm trước đòi hỏi chính đáng của người dân: Nguyên nhân sự việc là gì?

Đây là sự việc nghiêm trọng lần đầu xảy ra đối với tôi và cả Chính phủ. Ngày 25/4 tôi từ New York (Mỹ) về, chiều hôm sau nhận quyết định của Ban Tổ chức Trung ương phân công làm Bí thư Ban cán sự Đảng và quyết định làm Bộ trưởng của Thủ tướng. Đó cũng là lúc sự việc xảy ra.”

18:09

Vẫn ông Trương Minh Tuấn tại cuộc họp báo, khi trả lời câu hỏi liệu có việc che giấu thông tin hay không: “Đảng, Nhà nước không có chủ trương che giấu thông tin, không chỉ người dân cần biết sự thật mà Đảng, Nhà nước cũng cần biết sự thật. Nhưng để tạo thuận lợi cho quá trình điều tra, chúng tôi có yêu cầu các cơ quan báo chí tạm ngừng đưa thông tin suy diễn, để chờ quá trình điều tra”.

18:06

Bộ trưởng Thông tin -Truyền thông Trương Minh Tuấn: Điều tra nguyên nhân và thủ phạm là hai việc khác nhau. Việc công bố ai là thủ phạm cần điều tra để xác định chứng cứ, có sự tham gia của cơ quan bảo vệ pháp luật, các ngành, địa phương.

Kết quả điều tra là khách quan, hoàn toàn loại trừ các nguyên nhân làm chậm quá trình. Các cơ quan đã làm việc nỗ lực hết mình. Thời gian qua có sự bức xúc vì chậm công bố nguyên nhân, đây là điều bình thường vì ảnh hưởng đến đời sống người dân nhưng sự phản ứng thái quá làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng đến quá trình điều tra.

Một số thế lực lợi dụng sự việc này để kích động, gây bất an trong nhân dân. Chúng tôi tôn trọng sự bức xúc của người dân nhưng không chấp nhận sử dụng bức xúc để chống đối Đảng, Nhà nước.

17:39

Tại họp báo do chính phủ chủ trì công bố kết quả điều tra, đại diện chính phủ cũng cho biết công ty Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường đẫn tới tình trạng cá chết hàng loạt vừa qua.

Công ty Formosa Hà Tĩnh đã cam kết 5 điểm sau:

1. Công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam vì để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.

2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, bồi thường xử lý môi trường biển, số tiền 11.500 tỷ đồng, tương đương 500 triệu USD.

3. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi thải ra môi trường; không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.

4. Phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung, xây dựng các giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự, tạo niềm tin với người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế.

5. Thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.

17:39

Lãnh đạo công ty Formosa Hà Tĩnh hôm 29/6 chính thức lên tiếng xin lỗi về sự cố cá chết ở miền Trung Việt Nam.

Trong bài phát biểu mới đây, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trần Nguyên Thành thừa nhận những sự cố tại Formosa Hà Tĩnh “là nguyên nhân gây ra sự cố môi trường làm hải sản chết hàng loạt tại bốn tình miền Trung của Việt Nam”.

Tuy lên tiếng nhận trách nhiệm, nhưng ông Trần Nguyên Thành nói nguyên nhân không phải do Formosa Hà Tĩnh mà là do các nhà thầu phụ của hãng gây ra.

Ông Trần xác nhận việc tìm ra nguyên nhân cá chết là từ “kết quả kiểm tra, nghiên cứu, đánh giá” của giới chức và các khoa học gia của cả Việt Nam lẫn quốc tế.

Lãnh đạo Formosa hứa hẹn bồi thường mọi thiệt hại và “cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam”.

Lời xin lỗi được đưa ra một ngày sau khi Formosa Hà Tĩnh được nói đã ký biên bản thừa nhận các sai phạm, trước sự chứng kiến của đại diện nhiều bộ ngành Việt Nam, trong đó có cả Viện Kiểm sát Tối cao và Tòa án tối cao và đại diện bốn tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng.

17:33

Nội dung thông báo của Chính phủ Việt Nam, theo trang VnExpress:

“Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực Vũng Áng của Hà Tĩnh, chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện Công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh có vi phạm, dẫn tới xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép.

Kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường.”

16:58

Đào tạo nghề khác cho ngư dân?

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội Đào Ngọc Dung nói trong cuộc họp với lãnh đạo tỉnh Quảng Trị hôm 28/6 rằng “Bộ LĐ-TB&XH sẽ gấp rút xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành một đề án tổng thể vấn đề dạy nghề và tạo việc làm cho hơn một triệu lao động ở bốn tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp từ hiện tượng cá chết bất thường thời gian qua”.

Liệu phát biểu của ông Dung có nghĩa là ngư dân bỏ nghề cá, bỏ biển hay không?

15:45

Tổng cục Thống kê của Việt Nam hôm thứ Tư thông báo GDP sáu tháng đầu năm 2016 ước tính tăng 5,52% so với cùng kỳ năm 2015.

Mục tiêu Quốc hội Việt Nam đề ra cho cả năm là 6,7% và để đạt được chỉ tiêu này, các ngành trong nền kinh tế phải nỗ lực nhiều hơn.

Hãng tin AFP dẫn nguồn thông cáo của Tổng cục Thống kê đưa ra các nguyên nhân gây ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế.

“Thương mại và đầu tư chậm lại trên toàn cầu… các biến động khó lường tại các thị trường tài chính tiền tệ trên thế giới đã ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế của chúng ta.”

Các yếu tố khác là nạn hạn hán trầm trọng nhất trong nhiều thập niên nay trong khu vực, gây thiệt hại tới 681 triệu đôla cho Việt Nam.

Vụ cá chết ở miền Trung cũng được coi là một nguyên nhân.

Tổng cục Thống kê viết: “Nạn hạn hán và xâm nhập mặn ở Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long, cũng như vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung đã gây ảnh hưởng trầm trọng tới cuốc sống và sản xuất của người dân”

BLOG 15:42

Nguyễn Nữ Phương Dung

“Ban đầu việc xuống đường mọi người đều nghĩ là làm phiền nhiễu mọi người và làm cho ảnh hưởng đến giao thông, hoặc xuống đường bị đánh đập bắt bớ. Nhưng tiếng nói nhiều người lên tiếng đủ mạnh để quốc tế lên tiếng với chính phủ Việt Nam.”

“Không có Formosa này sẽ có Formosa khác. Và liệu người dân có quyền làm gì và có quyền được biết gì trong các dự án phát triển kinh tế mà nó có tác hại liên quan đến môi trường như vừa rồi?”

15:35

Tiến sỹ khoa học Nguyễn Tác An – Nguyên viện trưởng Viện Hải dương học

“Từ khía cạnh khoa học, tôi muốn biết thiệt hại vừa qua và dự báo thiệt hại sắp đến”

“Hoàn cảnh ngư dân Việt Nam ven biển thường có cuộc sống không giàu, trình độ học vấn khó khăn, họ đã quen nghề biển hàng nghìn năm nay. Đó không chỉ là sinh kế mà là truyền thống. Nếu không có điều kiện phát triển nghề cá thì tôi cũng chưa nghĩ được họ sẽ thế nào.”

“Việt Nam mà không dựa vào biển thì đó là thảm họa”.

15:32

Nhiều báo tại Việt Nam đăng bài về buổi họp báo công bố nguyên nhân cá chết tại miền Trung Việt Nam.

Trong sáng 30/6, tờ Tuổi Trẻ chạy ba bài với tựa “Chiều nay công bố thủ phạm làm cá chết ở miền Trung”, “Thủ phạm làm cá chết ở miền Trung phải bồi thường!” và bài “Trừng phạt nghiêm khắc”.

Trong một bài viết, tờ Tuổi Trẻ nói: “Dù chưa rõ nguyên nhân gây cá chết nhưng dư luận lâu nay đã hướng vào tác nhân do con người xả thải, trong đó có hệ thống nhà máy ở dự án Formosa Hà Tĩnh.

“Báo chí Đài Loan mới đây đã điều tra và cho rằng chính nhà máy thép của đất nước họ đã gây hại trên vùng biển miền Trung Việt Nam.”

“Nguyên nhân do đâu chúng ta sẽ biết. Nhưng hoạt động sản xuất công nghiệp của con người luôn là tác nhân hủy hoại môi trường sống một cách khủng khiếp nhất.”

Các báo như Zing.vn, Pháp luật TP.HCM, VTC, Thanh Niên đều chạy bản tin giới thiệu cuộc họp báo.

Tờ Vnexpress điểm lại diễn tiến điều tra nguyên nhân gây cá chết và viết: “Ngư dân và các nhà khoa học nghi vấn hệ thống xả thải ngầm không đảm bảo và nhiều phụ phẩm độc hại của Formosa là nguyên nhân chính khiến môi trường biển biến động đột ngột, cá tầng đáy chết hàng loạt. Đường ống xả thải dài 1,5 km, đường kính hơn một mét được chạy ngầm dưới biển. Đường ống này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép theo tiêu chuẩn 52/2013.”

Báo Lao Động cũng viết về “Hành trình 85 ngày tìm nguyên nhân và thủ phạm” trong đó có nhấn mạnh “chứng cứ vi phạm pháp luật của thủ phạm gây ra thảm họa”.

Báo Kinh tế – Nông Thôn chạy bài “Ngư dân Hà Tĩnh trước ngày công bố nguyên nhân, thủ phạm gây ra hiện tượng cá chết” cho thấy cảnh vắng vẻ ở làng chài và ý kiến “xin hãy cứu ngư dân, trả lại kế sinh nhai, dù nguyên nhân là gì thì chúng tôi cũng muốn biết…”

BLOG 15:31

BBC Phóng viên Cindy Sui của BBC News tại Đài Loan đã liên lạc với ông Chang Fu-ninh, Phó Chủ tịch công ty gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, nhưng ông không trả lời điện thoại. Nhân viên của ông Trần nói ông đang họp, họ không xác nhận những thông tin mà tờ Vietnamet đăng.

Cindy Sui cho biết một tờ báo tại Đài Loan cũng tường thuật thông tin nói về một lá thư của lãnh đạo công ty Formosa gửi cho nhân viên và dường như đổ lỗi cho “nhà thầu phụ”.

BBC đang liên lạc với công ty mẹ Formosa Plastic tại Đài Loan để hỏi về bình luận.

15:30

Báo mạng Vietnamnet của Bộ Thông tin và Truyền thông đăng một bức thư mô tả là văn bản lãnh đạo Công ty Thép Formosa tại Hà Tĩnh, Việt Nam vừa có thư gửi nhân viên của công ty này, trong đó trích kết quả điều tra liên ngành của nhà nước Việt Nam nhận định Formosa có ‘sai sót của nhà thầu phụ gây ra cá chết’, theo báo chí Việt Nam.

VietnamNet hôm 30/6/2016 cho hay:

“Sáng nay, Chủ tịch HĐQT công ty Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh Trần Nguyên Thành đã gửi thư tới toàn thể cán bộ nhân viên trong công ty.

“Trong thư, ông Trần Nguyên Thành cho biết, theo kết quả điều tra của đoàn kiểm tra liên ngành của do Bộ TN&MT chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết.”

“Mặc dù, đây là một kết quả chúng tôi không mong muốn, nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ,” bức thư viết.

Trong thư cũng công bố “Trong bất kì tình huống nào, công ty vẫn giữ cho nhà máy tiếp tục hoạt động”.

Các ý kiến sau việc công bố nguyên nhân cá chết

Maitiendung-622.jpg

Chiều 30/6/2016 tại Hà Nội, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính Phủ Mai Tiến Dũng chủ trì cuộc họp báo công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung Việt Nam cách nay 2 tháng. Courtesy of NLD online
 audio

Chiều ngày 30/6/2016, sau gần 90 ngày xảy ra thảm họa môi trường, thuộc khu vực biển 4 tỉnh miền Trung, tại Hà nội Chính phủ VN đã tổ chức họp báo công bố kết quả điều tra về nguyên nhân và thủ phạm.

Sau khi chính quyền Việt Nam công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt tại vùng biển 4 tỉnh bắc Trung Bộ, giới quan tâm, các nhà hoạt động xã hội, v.v… có nhận xét, đánh giá gì về công bố này?

Ủng hộ một hành động pháp lý

Theo thông cáo báo chí được công bố tại buổi họp báo, đã khẳng định “thủ phạm” gây ra thảm họa môi trường ở miền Trung là từ nhà máy của Formosa. Trước đó Formosa đã xin lỗi gây ô nhiễm biển miền Trung và cam kết bồi thường, gồm 5 điểm: công khai xin lỗi; bồi thường thiệt hại cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp; bồi thường phục hồi môi trường biển với tổng số tiền tương đương 11500 tỷ, tương đương 500 triệu USD.

Ngay sau khi kết thúc buổi họp báo, đánh giá về kết quả buổi họp báo của Chính phủ. Trả lời phỏng vấn của RFA, TS. Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện IDS đánh giá:

Theo tôi 500 triệu USD này chỉ là một phần nhỏ ban đầu mà thôi. Tôi ủng hộ một hành động pháp lý để đánh giá tất cả các thiệt hại để đồi Formosa phải bồi thường cho người dân.
-TS Nguyễn Quang A

“Tôi nghĩ rằng cuộc họp báo này thể hiện sự đạo diễn trong suốt thời gian vừa qua, Đây là một quá trình phức tạp mà chính phủ không có một phản ứng nhanh nhạy. Có lẽ đây lời hứa cũng như cam kết ban đầu của Formosa, mà tôi nghĩ số 500 triệu USD nó sẽ đáp ứng được những gì cho những người trực tiếp bị thiệt hại, là bà con ngư dân và những người có liên quan? Theo tôi còn có rất nhiều vấn đề phải xem xét. Toi tin các cơ quan nhà nước VN sẽ phải tiến hành các thủ tục pháp lý dể chống lại Formosa và đánh giá cụ thể các thiệt hại mà Formosa phải bồi thường. Theo tôi 500 triệu USD này chỉ là một phần nhỏ ban đầu mà thôi. Tôi ủng hộ một hành động pháp lý để đánh giá tất cả các thiệt hại để đồi Formosa phải bồi thường cho người dân.”

Từ Hà nội, Nhà báo JB. Nguyễn Hữu Vinh thấy rằng, ông không tin tưởng vào những điều Chính phủ vừa công bố. Theo ông, ngay từ đầu chính quyền VN đã tỏ ra không thực tâm trong việc tìm kiếm nguyên nhân, mà còn cố tình bưng bít hoặc đưa ra các thông tin không trung thực khiến người dân lo lắng. Ông nói với chúng tôi:

“Có nhiều tổ chức quốc tế cũng như các chính phủ khác người ta đề nghị để cùng tham gia điều tra nguyên nhân thảm họa cá chết, như Chính phủ Đài loan hay Liên Hiệp Quốc nhưng Chính phủ VN lại từ chối, cộng với việc đàn áp người dân, bắt bớ người biểu tình bảo vệ môi trường môi trường này khác. Tất cả những điều đó đã nói lên bản chất của sự việc. Cho nên việc nhà nước có tuyên bố nguyên nhân hay biện pháp khắc phục, thì tôi vẫn cho rằng đó là các hành động chống đỡ áp lực của dư luận và của nhân dân mà thôi. Chứ tôi không hy vọng vào các điều công bố đó.”

centralVietnam-622.jpg
Bản đồ các tỉnh có xuất hiện cá chết hàng loạt tính đến ngày 29/4/2016.

Khi được hỏi về hành động của nhà nước VN cần phải làm gì trong lúc này?

Theo TS. Nguyễn Quang A chính quyền VN phải học tập cách xử lý kiên quyết của Chính phủ Mỹ, trong sự cố trên vịnh Mexico của Tập đoàn Dầu khí BP của Anh trước đây. Theo ông phía VN cần có hành động pháp lý chống lại Formosa, với án phạt nghiêm khắc, buộc thủ phạm phải có các chương trình tái thiết, bồi thường, đền bù do việc phá hủy sinh thái, môi trường sống cũng như hoạt động kinh doanh, du lịch. Việc làm đó sẽ có tác dụng tích cực trong việc chấn chỉnh môi trường đầu tư nước ngoài ở VN. Ông khẳng định:

“Tôi nghĩ rằng với những quy định của pháp luật VN thì chính quyền có thể là (xử lý) mạnh mà không phải ngần ngại về ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài. Vì nếu chúng ta làm hết sức nghiêm minh thì lúc đó sẽ lấy lại được lòng tin của người dân, cũng là một cảnh cáo đối với các nhà đầu tư nước ngoài rằng, đến VN làm ăn thì phải nghiêm túc và phải coi trọng lợi ích của đất nước VN; con người VN, chứ đây không phải là một bãi rác thải. Tôi nghĩ nếu là được như thế thì là một điều rất tốt.”

Bao che thủ phạm?

Nhà báo JB. Nguyễn Hữu Vinh tin rằng thủ phạm sẽ được bao che từ phía nhà nước, ông thấy rằng sau khi chính quyền công bố nguyên nhân cá chết thì còn quá nhiều việc phải làm, không đơn giản là mỗi hộ ngư dân được hỗ trợ, đền bù bao nhiêu, mà quan trọng hơn là phải trả lời câu hỏi: người dân bao giờ có thể quay lại sống bằng nghề biển, và bao giờ môi trường biển của 4 tỉnh miền Trung mới trở lại như cũ? Ông bày tỏ:

Riêng về hành động lấp liếm và bao che của nhà nước rồi đến ngày cuối của tháng 6 mới công bố, đã nói lên tính cách của nhà cầm quyền, là họ có coi trọng cuộc sống, tính mạng và quyền lợi của người dân hay không?
-JB. Nguyễn Hữu Vinh

“Riêng về hành động lấp liếm và bao che của nhà nước rồi đến ngày cuối của tháng 6 mới công bố, đã nói lên tính cách của nhà cầm quyền, là họ có coi trọng cuộc sống, tính mạng và quyền lợi của người dân hay không? Sự phẫn nộ của người dân lúc này là khủng khiếp và ghê gớm, do vậy buộc họ phải công bố Formosa là thủ phạm. Song họ sẽ nương nhẹ hoặc sẽ tìm một cái cớ mào đó để làm giảm nhẹ lòng dân đang bức xúc, vì thảm họa môi trường này nó quá lớn.”

Nói về vai trò của người dân và các tổ chức XHDS trong việc tạo các áp lực cần thiết để yêu cầu nhà nước phải khẩn trương giải quyết triệt để dderr buộc Formosa phải khắc phục thảm họa môi trường lần này. TS. Nguyễn Quang A nhận định:

“Các tổ chức XHDS sẽ đóng một vai trò hết sức quan trọng ở đây, đặc biệt là Giáo phận Vinh- với tư cách là một tổ chức có ảnh hưởng và là một XHDS có tổ chức nhất ở VN, họ sẽ có một vai trò rất quan trọng. Tôi hết sức khuyên chính quyền VN nên lắng nghe và tham khảo họ, để rồi hành động để cho người dân vẫn được bày tỏ các bức xúc của mình. Bời vì người dân gây sức ép đối với chính quyền để buộc chính quyền phải thay đổi và cái đó là tốt đối với chính quyền. Còn chính quyền cho rằng sức ép đó để lật đổ chính quyền rồi thì đưa công an đến đàn áp, thì đó chỉ là hành động tự sát mà thôi.”

Từ Bắc Giang, nhà hoạt động xã hội Từ Anh Tú cho rằng, không có gì có thể bù đắp lại những thiệt hại về lâu dài mà đất nước, người dân VN đang phải gánh chịu trong thảm họa môi trường này. Ông khẳng định:

“Thì chúng ta phải đấu tranh tiếp thôi, kể cả việc chính quyền có công bố ngay thủ phạm, nguyên nhân cá chết thì chúng ta vẫn phải yêu cầu họ minh bạch việc giải quyết hậu quả ra sao. Khi chúng ta đã nêu ra yêu cầu đó, buộc họ phải thực hiện thì sẽ dễ giám sát hơn. Nếu như họ không đáp ứng yêu cầu thì chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh thôi. Lúc đó chúng ta vừa đấu trang trên mạng (Xã hội) và vừa tổ chức biểu tình.”

Những người chúng tôi được tiếp xúc, sau việc nhà nước VN công bố nguyên nhân của thảm họa môi trường biển 4 tỉnh miền Trung, đều có một suy nghĩ chung rằng, họ vẫn bị ám ảnh và băn khoăn trước phát biểu “gây sốc” của ông Chu Xuân Phàm – trưởng văn phòng Formosa tại Hà nội: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi! Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được!”. Điều đó đã khiến họ hoài nghi về các nỗ lực của Chính phủ VN trong việc giải quyết hậu quả môi tường biển bị ô nhiễm.

Vì sao Anh Quốc ra đi?

000_CJ8JZ-622.jpg

Những người không ủng hộ việc Anh rời EU biểu tình ở Trafalgar Square, London hôm 28/06/2016.. JUSTIN TALLIS / AFP
 audio

Quyết định ra khỏi Liên hiệp Âu châu của Vương Quốc Anh Thống Nhất đã gây chấn động cho các thị trường trên thế giới trong mấy ngày liền. Vì sao nên nỗi và tình hình rồi đây sẽ ra sao là những câu hỏi được Diễn đàn Kinh tế nêu ra trong chương trình đặc biệt này…

Từ Great Britain đến England?

Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Nguyên Lam xin kính chào kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa. Thưa ông, việc Vương Quốc Anh Thống Nhất, hay United Kingdom, rút khỏi Liên hiệp Âu châu sau cuộc trưng cầu dân ý ngày 23 Tháng Sáu là biến cố được so sánh với một vụ động đất và làm các thị trường tài chính trên thế giới tuột giá mạnh trong mấy ngày liền mà chưa ai đoán ra hậu quả sẽ là gì cho Âu Châu và cho thế giới. Vì vậy, kỳ này, mục Diễn đàn Kinh tế có một chương trình đặc biệt là phân tích biến cố quá bất ngờ và hy hữu đó. Nguyên Lam xin nêu câu hỏi là tại sao và rồi đây hậu quả sẽ là những gì?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi thiển nghĩ là hồ sơ này cực kỳ rắc rối, nhưng việc người ta ngạc nhiên mới là điều ngạc nhiên. Còn hậu quả sẽ là một chuỗi thay đổi dài khiến Liên hiệp Âu châu không thể còn như xưa.

Sở dĩ tôi cần xác định tập thể này vì nay mai mình có khi nghe thấy việc xứ Scotland ly khai khỏi Liên hiệp Anh để rồi Great Britain có thể chỉ còn là England với lá cờ trắng và chữ thập đỏ!
-Nguyễn-Xuân Nghĩa

Tôi xin bắt đầu bằng bối cảnh, để nói về “Vương quốc Thống nhất của Liên hiệp Anh và Bắc Ireland” chúng ta đã cứ nói cho gọn mà sai là Anh Quốc và duy trì mãi sự sai lầm ấy do cách dịch sai của Hoa ngữ. Đấy là một khu vực quần đảo phía Bắc Âu Châu dối diện với lục địa Âu Châu và quy tụ bốn nước là 1/ Anh hay England, 2/ Wales, 3/ Scotland và thứ tư là Bắc Ireland. Ba nước đầu tiếp giáp với nhau trên một hòn đảo lớn được gọi là Great Britan hay Liên hiệp Anh. Còn xứ Bắc Ireland hay Bắc Ái Nhĩ Lan nằm ở mạn Bắc của hòn đảo kế cận, giáp ranh với Cộng hòa Ireland. Trong các giải thể thao quốc tế, chúng ta có cơ hội thấy bốn đội dưới bốn lá cờ khác nhau cho nên nếu chú ý thì hiểu ra sự khác biệt của bốn nước này. Sở dĩ tôi cần xác định tập thể này vì nay mai mình có khi nghe thấy việc xứ Scotland ly khai khỏi Liên hiệp Anh để rồi Great Britain có thể chỉ còn là England với lá cờ trắng và chữ thập đỏ!

Nguyên Lam: Chúng ta sẽ khởi đầu từ nguyên nhân. Thưa ông, vì sao ông nói việc thiên hạ ngạc nhiên mới đáng ngạc nhiên? Phải chăng, người ta hiểu lầm các nguyên nhân sâu xa mà đánh giá sai tình hình và nay mới bị bất ngờ khi người dân xứ này bỏ phiếu đòi ly khai?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi e là truyền thông chúng ta cũng có phần trách nhiệm khi làm cho nhiều người không hiểu sự thể mà cứ tưởng dân Anh ly khai là vì lý do kinh tế. Sai lầm ấy bắt nguồn từ truyền thông Anh và lan ra khối Tây phương rồi cứ được thiên hạ phiên dịch lại. Dân Anh đòi ly khai vì động lực chính trị chứ không vì lý do kinh tế. Sở dĩ như vậy vì tám năm nay, kinh tế Liên Âu của 28 nước thành viên chưa ra khỏi khó khăn kéo dài, khởi đi từ năm 2008, rồi thêm vụ khủng hoảng trong khối Euro gồm có 18 nước kể từ năm 2010 và bị khủng hoảng di dân từ năm 2014. Các nước miền Nam của Liên Âu, kể từ Pháp trở xuống trôi vào chế độ bao cấp, mắc nợ nhiều, bị thất nghiệp cao mà cơ chế lãnh đạo chẳng cải sửa được thì vấn đề nằm trong cơ chế chính trị Âu Châu chứ không tại kinh té Anh Quốc.

Lý do chính trị là tinh thần duy ý chí của lãnh đạo Liên Âu, khi dự án thống nhất Âu Châu bắt đầu từ Thỏa ước Roma năm 1958 và Hiệp ước Maastrich năm 1993 hợp nhất thành bản Hiến pháp cho cả khối Âu Châu lại bị dân Pháp rồi Hòa Lan bác bỏ trong hai cuộc trưng cầu dân ý năm 2005. Khi ấy, lãnh đạo Liên Âu mới bày ra giải pháp thay thế là Hiệp định Lisbon năm 2007 để quy định thẩm quyền của cơ chế siêu quốc gia đối chiếu với thẩm quyền của từng quốc gia thành viên. Người dân của nhiều nước không mấy hài lòng với việc chia quyền ấy nhưng mà dư luận nói chung lại không hiểu.

Nguyên Lam: Một cách đơn giản cho thính giả của chúng ta hiểu ra sự tình quá phức tạp này thì phải chăng các quốc gia thành viên trong tập thể Liên Âu ủy nhiệm cho một cơ chế siêu quốc gia cái quyền quyết định về một số vấn đề? Nếu cơ chế đó không giải quyết việc chung một cách thỏa đáng về kinh tế, xã hội hay cả an ninh như chuyện di dân, thì các thành viên có thể đòi xét lại và thậm chí rút khỏi tập thể sau khi trưng cầu ý kiến của người dân. Thưa ông, có phải vì vậy mà những người đòi ly khai đã nói đến việc thể hiện quyền dân chủ của họ? Nhưng tại sao người ta lại bị bất ngờ khi gần 52% dân Anh đòi ra khỏi Liên Âu?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Người ta bị bất ngờ vì thăm dò sai tâm lý người dân và đoán trật, lại còn khinh thường ý kiến của thành phần đối lập và quá tin vào cách giải trình của thành phần ưu tú trong xã hội là giới có tiền đầu tư, có quyền lãnh đạo chính trị và có sự hiểu biết để hướng dẫn dư luận. Thành phần đối lập bị họ coi thường như một thiểu số cổ hủ già nua, ít học, có tinh thần dân tộc hẹp hòi, thậm chí có tư tưởng phát xít, mà không hiểu lợi thế của hội nhập hay toàn cầu hóa, trong khi đó chính họ lại không thấy ra tư tưởng phát xít của lãnh đạo Bắc Kinh chỉ vì muốn làm ăn với Trung Quốc.

000_CK0OT-400.jpg
Thủ tướng Anh David Cameron tại Brussels, Bỉ hôm 28/06/2016. PHILIPPE HUGUEN / AFP.

Thành phần ưu tú quá tin vào lối diễn giải sự việc của họ mà không thấy rằng các đảng phái chính trị truyền thống ở nhiều nước bị mất niềm tin của quần chúng – là điều diễn đàn này đã nhiều lần trình bày. Họ không thấy giới lãnh đạo cơ chế Liên Âu ở thủ đô Bruxelles ít quan tâm đến thực tế của quần chúng bình dân ở bên trong từng nước hội viên. Còn giới có tiền lại ít chung đụng với đời sống thật vì sinh hoạt trong môi trường thượng lưu ở trên cùng và giao tiếp với những người thuộc cùng thành phần ở các xứ khác. Một thí dụ là hồ sơ di dân.

Về dân số học, vì thuộc loại có mức sinh đẻ cao nhất Âu Châu, nước Anh không cần đón nhận di dân như nhiều xứ ở bên trong lục địa bị thiếu lực lượng lao động. Sống trên một hải đảo cách biệt, họ cũng không đồng ý với quyền tự do lưu thông và di trú của Hiệp ước Schengen. Khi Liên Âu chủ trương tiếp nhận di dân, có vẻ phải đạo về luân lý mà thực ra là do động lực kinh tế, lại còn đòi phân phối hạn ngạch cho xứ khác thì dân Anh lo sợ mất bản sắc và cho là Liên Âu xâm phạm chủ quyền của họ. Giới thượng lưu ở trên ít khi tiếp xúc với lớp người di dân từ xứ khác vào sống trên lãnh thổ nên chẳng hiểu ra sự ngại ngần của người dân. Họ hiểu lầm xã hội thâm sâu ở dưới nên mới bị bất ngờ và nay gây ra khủng hoảng cho cả hệ thống.

Mỹ vẫn là hậu phương của Anh?

Nguyên Lam: Bước qua phần hai, thưa ông hậu quả sẽ là những gì?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Chúng ta sẽ gặp nhiều năm bất định cùng đà tan rã của hệ thống Âu Châu thành hình từ 70 năm qua. Trước hết, áp dụng Điều 50 của Hiệp định Lisbon về việc ly khai, chuyện đàm phán lại quan hệ giữa Anh và Liên Âu sẽ kéo dài nhiều năm và Anh Quốc sẽ gặp nhiều khó khăn nhưng chính kinh tế Liên Âu mới bị khốn đốn và rơi vào suy thoái.

Khối Liên Âu cần đầu tư và xuất khẩu, với nền kinh tế chỉ thua nước Đức, Anh Quốc là cửa ngõ đầu tư quốc tế vào Âu Châu đang có quá nhiều tai ách không giải quyết nổi, kể cả vụ khủng hoảng ngân hàng sắp tới tại Ý sau nạn khủng hoảng tại Hy Lạp, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Trong giai đoạn khó khăn ấy, nhiều nước khác cũng có thể thấy sự bất lực của cơ chế Liên Âu mà đòi ly khai khiến lãnh đạo Âu Châu lâm thế kẹt. Làm khó Anh Quốc thì bị thiệt về đầu tư mà nhượng bộ thì lại làm các nước khác cũng có đòi hỏi tương tự.

Anh Quốc hết quy chế đầu tư tự do vào Liên Âu thì trung tâm tài chính City của họ tại London có thể mất ảnh hưởng, nhưng chưa chắc trung tâm Frankfurt của Đức, hay Paris, sẽ thay thế được vị trí này mà có khi giải pháp sẽ là New York.
-Nguyễn-Xuân Nghĩa

Một yếu tố đáng kể khác là Anh Quốc đầu tư nhiều nhất là vào thị trường Mỹ mà cũng nhận đầu tư nước ngoài nhiều nhất là từ Hoa Kỳ nên chính họ là đầu cầu của tư bản và kỹ thuật của Mỹ trút vào lục địa Âu Châu. Sau khi ly khai, Anh Quốc hết quy chế đầu tư tự do vào Liên Âu thì trung tâm tài chính City của họ tại London có thể mất ảnh hưởng, nhưng chưa chắc trung tâm Frankfurt của Đức, hay Paris, sẽ thay thế được vị trí này mà có khi giải pháp sẽ là New York. Và sau cùng, phần thất lợi sẽ nghiêng về Liên Âu vì Anh Quốc vẫn còn hậu phương là Mỹ.

Nguyên Lam: Nhìn rộng ra khung cảnh toàn cầu, thưa ông tình hình sẽ ra sao trong thời gian tới?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Sự thể còn quá mới để ta có thể đoán trước được mọi sự, nhưng kinh tế toàn cầu có ba vùng đất trũng là Nhật Bản, Trung Quốc và Liên Âu, đều là đầu máy kinh tế cho thế giới mà chìm trong nợ. Việc Anh Quốc ly khai có thể khiến kinh tế Anh, khối Euro rồi toàn cõi Liên Âu bị suy trầm kinh tế từ cuối năm nay. Khi đó, sinh hoạt kinh tế trì trệ của thế giới sẽ bị Tổng suy trầm, tương tự như vào năm 2008-2009. Dù tương đối khá nhất, kinh tế Mỹ vẫn chưa hoàn toàn hồi phục nên có thể cũng bị suy trầm. Nếu bốn đầu máy có sản lượng cao nhất là Liên Âu, Mỹ, Tầu và Nhật đều bị suy sụp thì các nền kinh tế đang lên sẽ sa sút, thị trường xuất khẩu bị co cụm, trong số này có cả Việt Nam. Đấy là chuyển động mạnh và sẽ là trào lưu đáng ngại trong nhiều năm.

Trước mắt thì khủng hoảng chính trị trong quan hệ giữa Anh Quốc với Liên Âu và trong nội bộ từng quốc gia Âu Châu, trước tiên là trong chính trường Anh, sẽ còn gây biến động tài chính cho các thị trường, với hậu quả là Mỹ kim và vàng lên giá vì là nơi tồn trữ tài sản an toàn hơn cả. Việc Bắc Kinh vừa hạ giá đồng bạc có thể là chỉ dấu tiên báo những khó khăn dồn dập đó. Từ năm ngoái, lãnh đạo Bắc Kinh tưởng là sẽ dùng Anh Quốc làm bàn đạp để bành trướng ảnh hưởng của đồng Nguyên vào luồng giao dịch Âu Châu trong ước mơ đưa đồng bạc vào vị trí ngoại tệ có thế lực, bây giờ họ mới giật mình và thất vọng. Vì vậy, vụ Anh Quốc ly khai không là vấn đề riêng của Anh Quốc hay của Âu Châu bên trời Tây!

Nguyên Lam: Có lẽ từ nay đến cuối năm, chúng ta sẽ theo dõi thêm tình hình, nhưng xin ông tạm đưa ra một tổng kết về biến cố lạ lùng và quá phức tạp này.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi xin có bốn ý kiến thô thiển sau đây.

Thứ nhất, sau nhiều thế kỷ xung đột và ba cuộc chiến giữa hai cường quốc Pháp-Đức vào các năm 1870, 1914 và 1939 làm thế giới gặp hai trận Thế chiến tàn khốc của Thế kỷ 20 nên các nước Âu Châu cố xây dựng cơ chế hợp tác hòa bình cho sự thịnh vượng chung. Tuy nhiên, họ chỉ hợp tác được về kinh tế mà chưa tiến tới thể chế liên bang Âu Châu nên chẳng thống nhất về chính trị. Sự bất lực quá lâu về kinh tế của cơ chế chung khiến yếu tố chính trị gây ra phân rã và trật tự Âu châu thiết lập từ sau Thế chiến II đang chấm dứt, sau đó là gì thì chưa ai biết.

Thứ hai, người ta quá lạc quan về hội nhập kinh tế và toàn cầu hóa mà ít thấy trong tiến trình ấy có nhiều thành phần bị thiệt thòi và có cảm tưởng như bị bỏ rơi ở đằng sau. Đợi mãi mà chưa thấy số phận được cải tiến, thành phần này bắt đầu có phản ứng chống hội nhập.

Thứ ba, họ thể hiện phản ứng một cách chính đáng, là đòi lại quyền quyết định cho quốc gia theo nguyên tắc dân chủ, chứ không ủy quyền cho cơ chế nào khác. Vì vậy, chủ nghĩa quốc gia dân tộc đang tái xuất hiện dưới lá cờ dân chủ mà giới lãnh đạo ở trên, tại Anh Quốc và nhiều nơi khác, lại không thấy ra. Chính là sự khác biệt về nhận thức đó mới là hiện tượng đáng ngại.

Cuối cùng, sau khi tiến trước để có 500 năm thống trị thế giới từ 1492 đến 1991, Âu Châu đang đi vào thời lụn bại. Nhưng nguy hại nhất là lụn bại bên cạnh cuộc khủng hoảng của nền văn minh Hồi giáo với hiện tượng khủng bố của trào lưu Hồi giáo cực đoan. Sự tan rã của trật tự Âu Châu là một cám dỗ lớn cho phong trào khủng bố.

Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do xim cảm tạ kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa về bài phân tích này.

Betty Nguyễn – Nữ xướng ngôn viên nổi tiếng người Mỹ gốc Việt

betty-630.jpg

Betty Nguyễn trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Đài Á Châu Tự Do. RFA

Betty Nguyễn, một nữ phóng viên, xướng ngôn viên nổi tiếng người Mỹ gốc Việt từng làm cho nhiều kênh truyền hình hàng đầu tại Hoa Kỳ như CNN, CBS, NBC. Ngoài ra cô còn là một nhà hoạt động nhân đạo từng nhiều lần trở về Việt Nam để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Đài Á Châu Tự Do có buổi phỏng vấn Betty Nguyễn tại Đài truyền hình NBC ở thành phố New York, Hoa Kỳ.

Anh Minh: Đây quả thật là một vinh dự cho tôi có mặt ở đây trò chuyện với bà hôm nay.

Betty Nguyễn: Chúng tôi rất vui gặp anh ở đây để gửi những thông điệp này đi.

Anh Minh: Câu hỏi đầu tiên của tôi như sau: Động lực nào khiến bà trở thành nữ một phóng viên?

Betty Nguyễn: Rất buồn cười là tôi đã không chuẩn bị để trở thành một phóng viên. Đáng lẽ tôi đã phải trở thành một luật sư. Tôi đã đăng ký trường luật, thậm chí còn làm việc ở một công ty luật lúc học trung học. Sau một thời gian thì tôi thấy rằng đó không phải là thứ tôi yêu thích, nên tôi chuyển qua ngành phóng viên truyền hình là thứ mà chúng ta luôn luôn theo dõi. Tôi thường xem tin tức vào buổi tối với gia đình, và chỉ luôn nghĩ về cách làm sao mà người ta có thể đưa tin, cũng như thay đổi sự việc bằng cách lên tiếng cho mọi người. Đối với tôi điều này rất thú vị. Đây là cách để quan sát thế giới bằng những góc nhìn khác nhau, và cũng rất cuốn hút nữa. Từ đó thì tôi luôn cố gắng để có được hôm nay.

Tôi cũng thích đi làm phóng sự và lên tiếng cho những người không có quyền ngôn luận. Tôi đã làm phóng sự ở Việt Nam trước đây về những người bất hạnh cần cứu trợ.
– Betty Nguyễn

Anh Minh: Mọi người thường nói rằng ngành truyền thông ở Hoa Kỳ, đặc biệt là ngành phóng viên là lĩnh vực rất khó cho người gốc Á Châu để nhập cuộc và thành công. Tuy nhiên bà đã làm được điều này. Vậy thử thách nào là khó khăn nhất mà bà đã vượt qua?

Betty Nguyễn: Tôi nghĩ rằng điều này khó cho tất cả mọi người bởi vì bây giờ cạnh tranh quá đông. Hôm nay nhìn vào toàn cảnh ngành này thì có quá nhiều thành phần thiểu số như người Mỹ gốc Á Châu, Mỹ La Tinh, Mỹ gốc Phi Châu.

Tuy nhiên, lúc tôi bắt đầu thì không có ai giống như tôi cả. Không có hình tượng nào để cho tôi nhìn vào và nói rằng đây là người mang cảm hứng cho tôi và tôi muốn trở thành giống họ. Nên tôi đã phải học các kỹ năng trong nghề. Đối với tôi đó là cách tốt nhất cho tương lai khi mình phát huy khả năng toàn vẹn nhất. Điều này thật ra lại trùng hợp trong ngành này. Cách mà bạn tiến lên trên là làm sao không có ai giống như bạn cả. Có quá nhiều người đang cố gắng để tranh giành công việc. Chỉ có khoảng hơn 200 kênh truyền hình trên toàn Hoa Kỳ. Từ đó cũng có các vị trí truyền thông, và để được nhận các vị trí đó bạn phải hoàn thành thật tốt với công việc. Nhưng mọi người tương đối khá giống nhau phải không? Vậy làm sao để mình nổi bật hơn? Bạn hãy làm theo cách riêng của bạn bởi vì mỗi chúng ta đều rất khác biệt. Tôi đã nắm giữ nghề nghiệp và kỹ năng của mình theo cách đó. Và không ai sẽ giống mình phải không? Hãy làm sao để bạn gây được thiện cảm.

Anh Minh: Vậy thì trong nhiều năm qua, bài học quan trọng nhất mà bà có được là gì?

Betty Nguyễn: Tôi học được rằng bạn luôn phải chuẩn bị. Đặc biệt trong lĩnh vực này. Ngày nay Youtube, mạng xã hội như Twitter, Facebook, Instagram, bây giờ thì Snapchat và Periscope. Còn nhiều thứ khác mà tôi không biết sử dụng làm sao nữa. Tất cả mọi thứ rất dễ dàng ghi lại những điều tốt đẹp cũng như điều rất xấu. Nếu bạn bị lỗi thì chắc chắn bạn sẽ bị nhớ và nhận ra những điều sai lầm của bạn chứ không phải là thành tích gì đâu. Bởi vậy tốt nhất là phải chuẩn bị và không ngừng làm việc, học hỏi. Chúng ta đều phải học mỗi ngày đấy thôi.

Anh Minh: Qua nhiều năm làm việc ở nhiều đài truyền hình thì bà cảm thấy thích và không thích điều gì?

Betty Nguyễn: Để xem tôi thích điều gì… Tôi thích làm việc nhóm và nối kết các câu chuyện lại với nhau. Điều này rất tuyệt vời. Chẳng hạn như chương trình của tôi đòi hỏi chúng tôi phải ngồi cùng với nhau và thảo luận về tất cả mọi chuyện tốt, xấu, hoặc rất tệ, những gì chúng tôi thích và không thích, những gì gây tranh cãi hoặc có thể không gây tranh cãi. Chúng tôi cảm thấy rất thích và được học hỏi nữa. Giống như là bàn chuyện ở sở làm vậy. Những gì thú vị cho người xem, nhưng đồng thời cũng thú vị cho chúng tôi. Điều gì thành vấn đề cho chúng tôi cũng sẽ thành vấn đề cho khán giả.

Nhưng cùng lúc, khi bạn bước ra, đèn bật lên, và chương trình đang phát sóng trực tiếp, thì cũng sẽ có một cảm giác phấn chấn. Đặc biệt là chuyên mục “Tin Mới Nhất – Breaking News” thì những thông tin mà bạn truyền tải rất là quan trọng. Đôi khi có những chuyện xảy ra rất buồn, rất bi kịch. Nhưng đối với tôi, là một phóng viên thì lý do mà tôi thích “Breaking News” bởi vì tôi biết những chuyện đó xảy ra rất nhanh chóng và những gì chúng tôi đang nói vẫn đang tiến triển. Giống như là mình đang tường thuật trực tiếp vậy.

betty-400.jpg
Betty Nguyễn trong chương trình tin buổi sáng của Đài truyền hình CBS.

Tôi cũng thích đi làm phóng sự và lên tiếng cho những người không có quyền ngôn luận. Tôi đã làm phóng sự ở Việt Nam trước đây về những người bất hạnh cần cứu trợ. Tôi đã đi tới Phi Châu, Miến Điện, Mỹ La Tinh chẳng hạn như Mexico và tường thuật về những người thiếu thốn, hoàn cảnh vô cùng khó nhọc. Đối với tôi, việc này rất quan trọng. Vì khán giả biết tới một phần của thế giới mà họ có thể chưa từng biết và họ có thể thay đổi bằng những điều tốt đẹp. Nếu chúng tôi không thực hiện công việc này thì những người bất hạnh có thể sẽ không được viện trợ. Vì thế việc này rất quan trọng.

Điều gì mà tôi không thích về lãnh vực này à? Tôi thích truyền hình nhưng tôi không thể nói dối. Giờ giấc nghề này vô cùng căng thẳng, rất cực nhọc. Thời gian làm việc đòi hỏi phải dậy sớm hoặc thức khuya hoặc thậm chí là cả hai. Chúng tôi phải luôn sẵn sàng. Bạn không biết được rằng đang nghỉ giải lao thì lại có chuyện xảy ra. Bất kể bạn làm việc ca nào thì cũng phải luôn sẵn sàng. Ngành này thực sự rất là năng động, gần như 24 tiếng một ngày. Chúng tôi không phải ở đây suốt 24 giờ đó, nhưng có những lúc có sự kiện xảy ra thì chúng tôi phải làm việc hàng giờ liền. Điều này có thể vất vả nhưng nó là một phần của lĩnh vực này rồi.

Anh Minh: Hiện giờ bà là phát ngôn viên cho chương trình Early Today của đài NBC, và First Look của MSNBC, đồng thời chịu trách nhiệm nội dung cho NBC Today. Công việc của bà như thế nào? Một ngày làm việc ra sao?

Betty Nguyễn: (Cười) Một ngày của tôi chật kín. Tôi dẫn hai chương trình một ngày và có nhiều thứ trong đó từ tin tức đến thể thao, giải trí, chính trị, rồi phỏng vấn. Khá là chật kín. Chúng tôi phải luôn sẵn sàng ở đây. Sau khi có mặt ở sở làm thì nhanh chóng phải thu ngay chương trình để phát sóng, hoặc là phải họp để xem chúng tôi sẽ trình bày những gì cho chương trình. Sau khi họp xong thì đã tới giờ phát sóng, chúng tôi phải làm gấp rút. Chẳng biết được chương trình hôm nay có yêu cầu phải tường thuật chuyện gì hay không. Nếu không thì phải chuẩn bị cho ngày mai. Riêng tôi, trở về nhà và làm một người mẹ là điều rất mới mẻ. Công việc nhiều quá khiến tôi cảm thấy chẳng có thời gian để ngủ nữa, nhưng phần thưởng của nó rất giá trị.

Anh Minh: Vậy khi rảnh rỗi thì bà làm gì?

Betty Nguyễn: Tôi dành thời gian cho gia đình, cho con trai của tôi. Bé mới có 4 tháng tuổi thôi. Bé rất đáng yêu, đôi mắt mở to tò mò học hỏi. Tôi nhìn vào bé, nghĩ về tất cả những gì tôi thấy được ở thế giới này, và tự hỏi rằng liệu bé sẽ phải đối mặt với những điều gì. Một phần tôi là một nhà hoạt động nhân đạo, làm công tác từ thiện cho tổ chức “Help The Hungry.” Tôi muốn nơi này tốt đẹp hơn, thế giới sẽ tốt đẹp hơn cho bé, và những trẻ em như bé. Bởi vì tôi biết rằng có rất nhiều trẻ em ngoài kia không có những cơ hội này. Tôi đã thấy những trẻ em như vậy ở nhiều quốc gia tôi đã tới thăm. Đặc biệt là ở Việt Nam. Vô cùng nghèo nàn và thiếu điều kiện giáo dục chỉ bởi vì sự thật là họ không có tiền gửi con đi học. Họ không thể lo cho con bữa ăn, cây viết chì hoặc tờ giấy, đôi giày để tới trường. Tôi là một người mẹ, một con người, một người nhập cư ở Hoa Kỳ này, thì thật là quan trọng khi tôi làm được những gì có thể để giúp đỡ họ.

Anh Minh: Bà có thể chia sẻ về mục tiêu của tổ chức này trong tương lai?

Betty Nguyễn: “Help The Hungry” thành lập vào năm 2000. Từ đó đến nay chúng tôi hoạt động được 16 năm rồi. Công việc này xuất phát từ lòng yêu thích thôi. Lúc đó tôi và mẹ quay trở về Việt Nam lần đầu tiên. Mình từng nghe kể về cảnh nghèo khổ, sống trong nhà lá nền đất, vệ sinh ở ngay tại kênh rạch nơi họ bắt cá. Nghe thì biết vậy thôi, nhưng khi nhìn thấy tận mắt thì quả thật là không cầm lòng được.

Tôi hiểu những gì tôi có được ở đất nước này là nhờ ba mẹ tôi đã hy sinh rất nhiều. Nếu tôi phung phí điều đó thì thật là tệ quá.
– Betty Nguyễn

Khi chúng tôi quay về Việt Nam, chúng tôi muốn giúp đỡ họ nhiều hơn so với sức lực của chúng tôi, hơn là vài ba hành lý mà chúng tôi có thể đem theo. Lúc đó thì tôi chẳng biết một tổ chức phi lợi nhuận vận hành ra làm sao cả. Nhưng tôi đã cố gắng làm rất nhiều giấy tờ để cuối cùng được liên bang chấp thuận, đó là mẫu đơn 501C3 được chứng nhận tại Hoa Kỳ. Và từ đó chúng tôi đã phân phát thức ăn, quần áo, vật phẩm vệ sinh, tất cả những vật phẩm nhân đạo. Cũng từ đó, chúng tôi hợp tác với nhiều tổ chức khác nhau để viện trợ về chăm sóc nha khoa. Chúng tôi cũng đã đào giếng để những người ở khu vực xa, đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Mê Kông để có nước sạch, bởi vì người dân phải uống nguồn nước từ kênh rạch hoặc là dòng sông nơi họ đi vệ sinh, bắt cá, nơi thuyền bè đi xuôi ngược. Đó là chuyện chắc chắn không ai muốn cả. Chẳng ai muốn con cái hay gia đình mình gặp phải những vấn đề sức khoẻ. Bởi vậy chúng tôi xây giếng cung cấp nước uống sạch ở đó.

Chúng tôi có một sáng kiến cung cấp màn chống muỗi khu vực dễ bị bệnh sốt rét. Chuyện này sẽ làm thay đổi rất lớn, thậm chí rất quan trọng bởi vì virus Zika tiếp tục lây lan bệnh dịch khắp thế giới. Nhiều khu vực đã bị lây lan rồi. Chúng tôi cũng đang tìm cách để mở rộng, làm nhiều hơn và thường xuyên hơn. Những nguồn viện trợ không chỉ là thực phẩm, quần áo, vật phẩm vệ sinh. Đó là lý do chúng tôi tập trung những việc chính như là đào giếng sạch.

Anh Minh: Bà sinh ra ở Sài Gòn và gia đình bà chạy khỏi miền Nam Việt Nam ngay sau khi Sài Gòn sụp đổ. Quá khứ cá nhân này có ảnh hưởng gì đến cuộc sống và công việc của bà không?

Betty Nguyễn: Dĩ nhiên rồi. Tôi đã được kể lại từ khi còn rất nhỏ về chuyện của gia đình mình. Tôi đã quá nhỏ để có thể nhớ. Lúc đó tôi chưa được một tuổi nữa. Tuy nhiên, để trải qua những gì ba mẹ tôi đã từng. Đặc biệt mẹ tôi phải bỏ gia đình đi thì quá là khó khăn. Bà chỉ mới 22 tuổi lúc đó thôi. Tôi không thể tưởng tượng nổi. Tôi mới có em bé 4 tháng tuổi, và nghĩ tới cảnh phải ôm đứa bé và buộc phải chạy trốn tới một đất nước khác thậm chí còn không biết còn có được gặp lại gia đình nữa. Tôi không tưởng tượng mình có thể làm được.

Mẹ tôi đã làm được, nhưng chúng tôi đã phải trải qua 3 trại tị nạn khác nhau. Rất vất vả, trong đó ở một trại tị nạn tôi đã suýt chết bởi vì thiếu thức ăn cho em bé, và lúc đó tôi cũng không thể hấp thu được gì hết.

Nhưng may mắn là chúng tôi đã vượt qua và có được “tấm vé vàng” để đến Hoa Kỳ, thứ mà rất nhiều người Việt Nam đã không có được trong chiến tranh để được đến Mỹ và trải nghiệm những cơ hội tự do nơi đây. Tôi thì không xem đó là điều dĩ nhiên chút nào. Tôi hiểu những gì tôi có được ở đất nước này là nhờ ba mẹ tôi đã hy sinh rất nhiều. Nếu tôi phung phí điều đó thì thật là tệ quá. Tôi cũng sẽ dạy con tôi bài học này, rằng chúng ta có một lịch sử phong phú, di cư từ một đất nước đấu tranh kiên cường, và bây giờ Hoa Kỳ là đất nước của chúng ta. Ở đất nước này, mọi thứ đều có khả năng thành hiện thực.

Anh Minh: Cảm ơn bà rất nhiều vì đã dành thời gian.

Betty Nguyễn: Cảm ơn. Tôi rất biết ơn.

Bộ trưởng Công an ngăn chặn biểu tình

 
Image caption Cơ quan công an cáo buộc đã có kích động biểu tình

Bộ trưởng Tô Lâm vừa có chỉ đạo ngành công an chú trọng ngăn chặn “kích động biểu tình trái pháp luật, gây rối trật tự, bạo loạn”.

Báo trong nước cho hay ông Tô Lâm đã có mặt tại Hội nghị sơ kết công tác sáu tháng đầu năm của Bộ Công an ở TP HCM sáng thứ Ba 28/6.

Tại đây, ông thượng tướng bộ trưởng đã chỉ đạo nhiệm vụ công tác trọng tâm sáu tháng cuối năm.

Ông nói ngành công an cần “tập trung đấu tranh, ngăn chặn hoạt động kích động biểu tình trái pháp luật, gây rối trật tự, bạo loạn, bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch”.

Ông cũng yêu cầu “rà soát các phương án, kế hoạch bảo đảm an ninh, trật tự tại các khu kinh tế, khu công nghiệp để bổ sung, chỉnh lý phù hợp với diễn biến của tình hình, đặc biệt là về môi trường”.

Hôm 27/6, Trung tướng Trần Văn Vệ, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát thuộc Bộ Công an, nói tại một cuộc họp báo rằng có khả năng ngày thứ Tư 29/6 cơ quan điều tra sẽ chính thức công bố nguyên nhân gây ra tình trạng cá chết hàng loạt ở biển miền Trung những tháng qua.

Sau khi cá chết không rõ lý do từ đầu tháng Tư, một số cuộc biểu tình vì môi trường và đòi minh bạch đã nổ ra ở Hà Nội, TP HCM và nhiều địa phương khác. Nhà chức trách cáo buộc “các thế lực phản động bên ngoài” đứng đằng sau giật dây kích động biểu tình.

Công bố lý do

dead_fish_protest

Image copyright Hoang Dinh Nam AFP Getty
Image caption Biểu tình về cá chết

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng có mặt tại hội nghị sơ kết sáu tháng đầu năm của ngành công an.

Ông Phúc được dẫn lời nói “tình hình trong nước và thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó dự báo, đặt ra cho công tác bảo đảm an ninh trật tự nhiệm vụ rất nặng nề”.

Ông yêu cầu ngành công an “nâng cao năng lực nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình để kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp bảo vệ an ninh trật tự”.

Trước đó, Bộ Công an đã được Chính phủ giao phối hợp với các cơ quan chức năng và Bộ Tài nguyên-Môi trường làm rõ nguyên nhân cá chết hàng loạt.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo bộ này tập trung thu thập tài liệu chứng cứ, nếu phát hiện có vi phạm pháp luật hình sự thì kiên quyết “xử lý nghiêm”.

Đang có trông đợi là tại cuộc họp báo theo kế hoạch tổ chức ngày 29/6, cơ quan công an sẽ công bố rõ nguyên nhân, đối tượng gây ra tình trạng cá chết.

Tương lai đảng phái nước Anh

BBC, 28-9-2016

http://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/06/160628_brexit_what_next_labour_torries

Image copyright Getty
Image caption Người dân Anh bỏ phiếu trưng cầu dân ý về EU

Các dân biểu Lao động Anh Quốc vừa bỏ phiếu bất tín nhiệm thủ lĩnh Jeremy Corbyn tỷ lệ 172/40 trong khi đảng Bảo thủ cũng đi tìm lãnh đạo mới.

Thật là một ngày kỳ lạ! Dù chưa đủ một tuần từ hôm trưng cầu dân ý, nhưng cảm giác như là mọi thứ đã hoàn toàn thay đổi.

Chúng tôi đang trên đường sang Brussels, để cập nhập về cuộc gặp mới nhất trong hàng chục cuộc gặp diễn ra nhiều năm nay của ông David Cameron với quan chức của EU tại tòa nhà lừng lững của Hội đồng châu Âu.

Lần này, ông Cameron biết, và họ cũng biết, là một trong những lần gặp cuối.

Nhưng một lần nữa, ông ta biết, và họ cũng biết, phần quan trọng nhất, chuyện gì sẽ diễn ra tiếp theo, không nằm trong tầm tay ông Cameron.

Đúng là như vậy, như Bộ trưởng Tài chính đã giải thích với BBC vào sáng hôm nay, nhiệm vụ của Thủ tướng tiếp theo là lên kế hoạch cho mối quan hệ với các nước còn lại của EU trong tương lai, để cho công chúng biết, bất kể họ đã bỏ phiếu đi hay ở, vì họ đều thắc mắc: ‘Cái gì sẽ xảy ra tiếp theo?’

Chuyên gì sẽ xảy ra với đảng Bảo thủ?

Đến trưa thứ Năm này, chúng ta sẽ được biết những ứng cử viên cho vị trí lãnh đạo.

Bộ trưởng Y tế Jeremy Hunt đã tỏ ý muốn ra tranh cử cho vị trí này. Tương tự như vậy là Stephen Crabb, người đứng đầu Bộ Việc làm và Hưu bổng.

Boris Johnson
Image caption Boris Johnson, người vận động để Anh ra khỏi EU

Nhưng hai ứng cử viên sáng giá nhất chắc chắn có tên trên phiếu bầu – sẽ được đưa cho các đảng viên- là Theresa May và Boris Johnson.

Tính cách của họ không thể còn khác biệt hơn- một người quyền lực ngấm ngầm còn người kia thu hút như nhân vật hoạt hình.

Thành viên đảng Bảo thủ hò reo và cổ vũ khi Boris lên diễn đàn- và ông ta được cho là có cơ hội nhất.

Nhưng họ cũng vỗ tay với sự tôn trọng khi Bộ trưởng Nội vụ phát biểu.

Như trong buổi trả lời phỏng vấn của BBC trong những ngày cuối của chiến dịch vận động, bà May tỏ ra rất thận trọng với cuộc trưng cầu dân ý.

Đúng là bà đã tỏ ý ủng hộ Anh ở lại, nhưng đi kèm là nhiều điều kiện.

Nhiều dân biểu phàn nàn rằng những nghị viên phụ trách công tác kiểm tra và kỷ luật đã tìm cách gây ảnh hưởng để bà được lợi thế trong cuộc đua, làm dấy lên nghi ngờ rằng những đồng minh của bộ trưởng Tài chính và Thủ tướng đang tìm cách ngăn cản Boris Johnson bằng mọi giá.

Giống như mọi cuộc tranh đua cho vị trí lãnh đạo, sự trung thành sẽ được thử thách, và có sự trao đổi.

Image caption Bộ trưởng Nội vụ Theresa May

Michael Gove cùng phe Rút lui với Boris Johnson, nhưng đừng ngạc nhiên nếu giữa hai người, cùng đi đầu trong cuộc vận động ra khỏi EU, xảy ra mâu thuẫn.

Cuộc đua tranh của đảng Lao động

Trong khi Thủ tướng sang Brussels, Bỉ, các dân biểu của đảng Lao động cũng bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với lãnh đạo của họ, Jeremy Corbyn.

Tin mới nhất là ông Corbyn đã bị các dân biểu cùng đảng bỏ phiếu bất tín nhiệm với tỷ lệ 172/40 tuy kết quả này không có tính chất bắt buộc.

Sau khi 40 thành viên chính phủ thuộc đảng Lao động từ chức trong vòng 48 tiếng, đảng Lao Động có vẻ như sẽ có đua tranh cho vị trí lãnh đạo mới.

Đảng này dường như chỉ còn cách kêu gọi một cuộc tranh cử.

Họ sẽ không gặp khó khăn trong việc tìm kiếm số lượng người ủng hộ.

Càng ngày họ càng tin rằng cơ hội để đánh bại Jeremy Corbyn là đoàn kết xung quanh một ứng cử viên khác.

Cái tên ngày càng được các dân biểu, các nghiệp đoàn và đảng viên ủng hộ là Angela Eagle, cựu dân biểu phụ trách Thương mại của phe đối lập, người đã từ chức trong nước mắt vào hôm 27/6.

Tom Watson, phó chủ tịch đảng cũng là người được nhắc đến, và cũng được các thành viên đề cử.

Nhiều thành viên khác thì nói đến Dan Jarvis như một người sẽ lên thay thế.

angela_eagle

Image caption Angela Eagle được cho là ứng viên sáng giá để lãnh đạo đảng Lao động

Nhưng một thành viên kỳ cựu, có tham gia thảo luận những việc nhạy cảm như thế này đã nói với tôi vào sáng nay, mọi người đồng ý rằng, vào lúc này, chỉ có bà Eagle mới là người có khả năng ngăn chặn sự chia rẽ trong đảng và chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử sắp tới.

Tuy nhiên, với những chuyện kỳ lạ đang xảy ra tại Westminster, chuyện đó cũng có thể sẽ thay đổi trong tích tắc.

Một nhân vật có uy tín trong đảng, là người đã nói chuyện trực tiếp với ông Corbyn trong vòng 24 giờ đồng hồ, nói với tôi rằng ông ta biết “sự thể đã đổ vỡ”.

Với cuộc lật đổ đang từ từ diễn ra, chuyện chỉ còn là thời gian ngắn.

Chúng tôi biết rằng, hôm nay Thủ tướng sẽ chẳng đạt được thỏa thuận gì lớn với các nghị viên của châu Âu về tương lai của nước Anh.

Ông ta hiểu rõ điều đó, trái ngược với những lời hứa trong chiến dịch vận động, rằng ông ta sẽ không chính thức tiến hành quy trình rời khỏi EU.

Nhưng trong lúc chúng ta còn chưa rõ tương lai nước Anh sẽ về đâu, cả hai đảng chính trị lớn sẽ có những cuộc chiến về vị trí lãnh đạo vào cuối tuần này.

Thật là không đúng thời điểm, nhưng rõ ràng Thủ tướng tương lai và lãnh đạo của đảng đối lập lại không phải là câu hỏi lớn nhất mà chúng ta phải đối diện.

Đinh Thế Huynh siết chặt sợi dây thòng lọng của đảng lên truyền thông nhà nước

http://danlambaovn.blogspot.com/2016/06/inh-huynh-siet-chat-soi-day-thong-long.html

CTV Danlambao – Trước tình trạng xé rào của truyền thông lề đảng về những hành vi xâm lấn của Bắc Kinh, thảm họa cá chết và các vấn nạn môi trường khác đến từ các công ty Tàu, đảng CSVN đã gia tăng mức độ kiểm soát lên giới truyền thông. Cụ thể là việc Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh vừa bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn kiêm nhiệm thêm vai trò Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương.
Bộ TT&TT là cơ quan của Chính phủ có nhiệm vụ quản lý internet, báo chí; truyền thông sóng, xuất bản; bưu chính, viễn thông, Internet… Nói chung là bao trùm mọi lãnh vực thông tin của quốc gia.
Trên nguyên tắc (trong một nước tự do), Bộ trưởng là một chức năng thuộc chính phủ, lãnh lương từ tiền thuế của dân và chịu trách nhiệm trước thủ tướng. Tuy nhiên, tại nước CHXHCNVN, việc bổ nhiệm một Bộ trưởng trở thành Phó Trưởng ban Tuyên Giáo Trung Ương đã vô hình trung biến ông Bộ trưởng chính phủ thành kẻ thừa hành, dưới quyền chỉ huy trực tiếp của một đảng viên cộng sản là Võ Văn Thưởng hiện đang giữ vai trò Trưởng ban TGTƯ.
Hiện nay trong Ban TGTƯ, ngoài Võ Văn Thưởng là người đứng đầu, còn có đến 5 Phó trưởng ban khác bên cạnh Bộ trưởng 4T vừa mới được bổ nhiệm. Đó là Mai Văn Ninh, Võ Văn Phuông, Lâm Thị Phương Thanh, Phạm Văn Linh, Bùi Thế Đức. Trong đó, Mai Văn Ninh là Phó Trưởng ban thường trực, tức là Bộ trưởng 4T cũng sẽ nằm dưới quyền điều động của ông này.
Việc phân công Trương Minh Tuấn vào tuyên giáo đảng bởi Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh qua Quyết định số 243- QĐNS/TW một lần nữa cho thấy đảng CSVN vẫn luôn khống chế toàn bộ mọi nhân sự và hoạt động của chính phủ CHXHCHVN.
29.06.2016

Hướng dẫn viên du lịch hay dư luận viên Tàu?

http://danlambaovn.blogspot.com/2016/06/huong-dan-vien-du-lich-hay-du-luan-vien.html

CTV Danlambao – Hiện nay có một lực lượng hướng dẫn du khách du lịch Việt Nam và công khai thuyết minh với khách hàng bằng những luận điệu tuyên truyền của Bắc Kinh, xuyên tạc lịch sử và chủ quyền của Việt Nam. Đó là những dư luận viên Tàu cộng đội lốt hướng dẫn viên du lịch. Chúng là Dư luận viên du lịch Tàu.
Đạo quân dư luận viên du lịch này đã xâm nhập Việt Nam và hiện đang tung hoành ở Nha Trang, Đà Nẵng.
Tại Nha Trang, với tên Tàu cộng Xiao Lin đứng đằng sau công ty Khang Thái đang điều hành toàn bộ hoạt động của du khách Tàu như bài tường trình của Blogger Mẹ Nấm (1)
Tại Đà Nẵng, hơn 100 hướng dẫn viên du lịch người Việt nói tiếng Tàu đã phải đình công vì dư luận viên du lịch Tàu tung hoành; các đoàn khách Tàu đến Đà Nẵng đã được tháp tùng bởi dư luận viên du lịch Tàu và không sử dụng hướng dẫn viên Việt Nam (2).
Các dư luận viên đóng vai du lịch viên này đã giới thiệu với khách hàng là bờ biển Đà Nẵng là của Tàu, trước đây Việt Nam là một quốc gia thuộc Tàu… Tất cả khách hàng đều sử dụng tiền Tàu – Nhân dân tệ trong các chuyến đi (3). Nói chung, các dư luận viên du lịch này đã biến những chuyến tham quan này thành những cuộc viếng thăm như là trên đất… Tàu.
Những dư luận / du lịch viên này hoạt động chui nhưng lại công khai là nhờ những người Việt đứng tên để bảo đảm các thủ tục pháp lý, nhưng những hoạt động sau đó hoàn toàn do người Tàu điều hành và đứng đằng sau làm chủ.
29.06.2016

Khách du lịch Trung Quốc đến Nha Trang được “quản lý” thế nào?

Mẹ Nấm (Danlambao) – Trong hai năm 2015 và 2016, lượng khách du lịch Trung Quốc đến Nha Trang gia tăng khá nhanh khiến công tác quản lý và thị trường du lịch tại thành phố biển có nhiều biến động.
Một trong những tồn tại khó giải quyết đó là việc các doanh nghiệp Trung Quốc câu kết với doanh nghiệp địa phương để đưa người Tàu sang Việt Nam lao động bất hợp pháp trong vai trò hướng dẫn viên. Điều này khiến đội ngũ hướng dẫn nội địa không có công việc và bị chèn ép nếu chấp nhận vào làm tại các công ty hồn Trung Hoa da người Việt nhan nhản khắp Nha Trang.
Mới đây, Tổng cục Du lịch quyết định thu hồi giấy phép kinh doanh lữ hành Quốc tế của Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Silent Bay do bà Huỳnh Thị Minh Thanh, vợ ông Trương Đăng Tuyến (nguyên giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Khánh Hòa, vừa nghỉ hưu). Silent Bay là công ty đã bảo lãnh cho 64 người Trung Quốc nhập cảnh, làm việc. Các sai phạm của công ty này còn đang đợi cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa xem xét xử lý.
Trên thực tế, tình trạng người Trung Quốc thâu tóm thị trường du lịch tại Khánh Hoà vẫn đang diễn ra sôi động.
Theo thông tin mà tôi tìm hiểu, một trong những công ty “điều khiển” toàn bộ hoạt động của du khách Trung Quốc tại Nha Trang là Công ty Cổ phần Du lịch và thương mại Khang Thái chi nhánh Nha Trang (gọi tắt là Cty Khang Thái), địa chỉ 53/1 Nguyễn Thiện Thuật. Người đứng tên điều hành công ty Khang Thái là bà Đỗ Thị Vân Anh (thường trú khu 2, thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn, Hải Dương).
Người đứng sau quản lý và điều hành hoạt động của Cty Khang Thái là một người Trung Quốc tên Xiao Lin (tên tiếng Việt là Từ Tiến).
Với cung cách hoạt động tương tự Silent Bay, Cty Khang Thái còn quản lý và kết nối với một loạt công ty con khác, điển hình là Công ty TNHH Du lịch Phát Triển Fashion Việt Nam cũng do bà Đỗ Thị Vân Anh đứng tên đại diện pháp luật.
Một đặc điểm dễ nhận diện của các công ty con do người Trung Quốc điều hành tại Nha Trang đó là các công ty chỉ nằm trong hẻm nhỏ, khá yên ắng và không có khách vãng lai trong khu trung tâm. Một số cửa hàng chuyên phục vụ khách Trung Quốc rất cảnh giác khi người thấy người Việt Nam đến gần, thậm chí bảo vệ của cửa hang còn cấm người đi đường chụp ảnh.
Cửa hàng Hải Thiên nơi chỉ tiếp khách Trung Quốc.
Đa phần các đoàn khách Trung Quốc đến Nha Trang đều được “quản lý” theo một quy trình khép kín từ chỗ lưu trú, các địa điểm mua sắm, đến chỗ ăn uống. Toàn bộ hướng dẫn viên của các đoàn khách này đều là người Trung Quốc. Chính vì điều này đã khiến đội ngũ hướng dẫn tại Khánh Hoà không có việc làm. Đã có hướng dẫn viên phản ánh về tình trạng hướng dẫn Trung Quốc giới thiệu rằng Việt Nam là một tỉnh của Trung Quốc trước đây ở khu vực Tháp Bà Ponagar.
Có một sự thật mà chúng ta buộc phải thừa nhận đó là người Trung Quốc không thể tự do tung hoành ở Nha Trang, nếu không có sự tiếp tay của những doanh nghiệp Việt Nam hám lợi, sự tham lam và yếu kém trong khâu quản lý của các cơ quan chức năng.
Không quá khó để nhận diện các doanh nhân Trung Quốc đang thâu tóm, quản lý thị trường du lịch tỉnh Khánh Hoà. Vấn đề là các cơ quan chức năng có dám mạnh tay xử lý đúng người đúng tội, trả lại môi trường kinh doanh lành mạnh, và yên bình cho thành phố biển Nha Trang hay không?
Hãy chờ xem từ việc xử lý các sai phạm bắt đầu tại Công ty TNHH Silent Bay để có câu trả lời.
28.06.2016

Cựu phó TBT báo Sài Gòn Giải Phóng: Cộng sản không thể sửa đổi mà phải thay thế tận gốc rễ

http://danlambaovn.blogspot.com/2016/06/cuu-pho-tbt-bao-sai-gon-giai-phong-cong.html


CTV Danlambao – Đó là lời khẳng định của ông Kha Lương Ngãi – cựu phó tổng biên tập báo Sài Gòn Giải Phóng sau hơn 43 năm phục vụ cho chế độ cộng sản.

“Lạc đường”
Phát biểu trước 40 nhà hoạt động nhân buổi lễ kỷ niệm Ngày quốc tế ủng hộ các nạn nhân bị tra tấn hôm 26/6/2016 tại Sài Gòn, vị cựu đảng viên 70 tuổi này bộc bạch:
“Tôi là một trong những người đã đi theo cộng sản, mặc dù chưa phải là lãnh tụ hay lãnh đạo gì, nhưng vẫn thấy rằng cái chế độ, cái đảng, cái nhà nước này đã gây ra biết bao nhiêu đau khổ và tội lỗi cho nhân dân”. 
Theo ông, chỉ bằng mắt thường cũng có thể thấy được cảnh đời đau khổ của người dân Việt Nam kể từ sau ngày 30/4/1975.
“Khi theo cộng sản, tôi đã nghĩ rằng mình đi theo một cái lý tưởng tốt đẹp. Nhưng dần dần, đến sau ngày 30/4/1975, đầu tiên mình ngạc nhiên hỏi” “Ủa, sao thế?””. 
“Dần dần, qua phong trào đấu tranh của nhân dân, mình càng ngộ ra là đã đi lạc đường”, ông chia sẻ.
Theo đảng năm 15 tuổi

Ông Kha Lương Ngãi năm nay 70 tuổi, từng giữ chức phó tổng biên tập báo Sài Gòn Giải Phóng, cơ quan ngôn luận chính thức của đảng bộ TP.HCM

Năm 15 tuổi, ông theo cộng sản “hoạt động cách mạng” và trở thành đảng viên năm 21 tuổi.
Trong quá khứ, ông là người yêu lý tưởng cộng sản đến mức “chân thành khờ dại”. Theo lời kể, khi thành trì cộng sản Liên Xô sụp đổ vào năm 1991, ông đã khóc đến mức “nước mắt đầm đìa”.
Năm 2004, khi đã bước sang tuổi 58, ông chính thức tuyên bố bỏ đảng với lý do mất niềm tin vào đảng cộng sản – điều mà sau này ông thừa nhận là “đoạn tuyệt tình yêu khờ dại”.
Hiện nay, ông là thành viên của câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng – một tổ chức dân sự tại Sài Gòn quy tụ nhiều nhân sỹ và các đảng viên cộng sản phản tỉnh.
Phải thay đổi tận gốc rễ
Phát biểu trong buổi lễ kỷ niệm hôm 26/6/2016, bày tỏ sự đồng tình với quan điểm của bác sỹ Nguyễn Đan Quế đưa ra trước đó, ông Kha Lương Ngãi cho rằng chế độ cộng sản không thể sửa, mà phải thay đổi tận gốc rễ.
Nói về quá khứ cộng sản của mình, ông chia sẻ: “Tôi tự thấy mình đã góp phần vào tội lỗi, và tôi cũng tự thấy mình phải góp phần để có sự thay đổi từ căn bản”.
“Vì vậy mà tôi tham gia chuyện này, chuyện kia để góp phần thúc đẩy, làm sao để thay đổi cái chế độ, cái đảng, cái nhà nước này tận gốc rễ”. 
Theo ông, tinh thần đoàn kết đấu tranh trong thời gian vừa qua, như: chống Trung Quốc xâm lược, đòi tự do dân chủ… là một điều tất yếu và cũng là một đòi hỏi chính đáng. “Chúng ta phải đòi mới có, phải đấu tranh mới có”.
Sau cùng, ông nhấn mạnh chủ trương đấu tranh ôn hoà và bất bạo động. Tuy sử dụng sách lược mềm dẻo, ôn hoà nhưng vẫn phải thể hiện lập trường kiên quyết
“Chúng ta đấu tranh tới cùng, phải thay đổi căn bản tận gốc rễ”, ông khẳng định.

Vụ cá chết hàng loạt và lòng tin của nhân dân?

000_C00Z1.jpg

Người Việt tại Đài Loan biểu tình ở Đài Bắc vào ngày 18 tháng 6 năm 2016 phản đối công ty Formosa gây ô nhiễm môi trường biển Việt Nam. AFP photo
 Thông tin mới nhất là vào ngày mai, 30/6, chính phủ Việt Nam sẽ công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Người dân Việt Nam trong và ngoài nước nghĩ gì về thông tin này?

Từ Hà Nội, Giáo sư Nguyễn Huệ Chi nói rằng ông hy vọng sẽ biết một điều gì đó về thảm họa môi trường xảy ra tại Vũng Áng vừa qua:

Khi mà ở Đài Loan người ta đã đưa lên TV câu chuyện cá chết với một tình cảm bức xúc mạnh mẽ đến như thế, và tất cả các câu hỏi đều chĩa mũi dùi vào Formosa, thì tôi nghĩ rằng dù muốn giấu diếm cũng không được nữa. Cho nên tôi hy vọng là sự công bố sẽ đi gần đến với thực chất của việc cá chết, mà lâu nay người dân vẫn mong đợi một sự minh bạch của nhà nước.”

Anh Lê Khôi, một công nhân Việt Nam đang làm việc tại Đài Loan thì không có hy vọng như giáo sư Nguyễn Huệ Chi. Anh Khôi có nói rằng một trong những nguyên nhân khiến Quốc Hội và Chính Phủ Đài Loan đưa vấn đề cá chết ra công luận là phản ứng của những người Việt Nam đang làm việc tại Đài Loan:

Khi mà ở Đài Loan người ta đã đưa lên TV câu chuyện cá chết với một tình cảm bức xúc mạnh mẽ đến như thế, và tất cả các câu hỏi đều chĩa mũi dùi vào Formosa, thì tôi nghĩ rằng dù muốn giấu diếm cũng không được nữa.
– Giáo sư Nguyễn Huệ Chi

Những tổ chức phi chính phủ của Đài Loan, đã đứng ra làm một chương trình về cá chết ở Việt Nam, trong đó có một số anh em lao động Việt Nam đứng lên đi biểu tình. Khi đó chính phủ Đài Loan có xuống, người ta không trả lời cụ thể, nhưng người ta có nói với chính phủ Việt Nam là nếu đồng ý thì người ta sẽ điều tra. Nhưng chính phủ Việt Nam có cho ai vào đâu, mà nói là chính phủ Việt Nam đủ sức lực để làm.”

Việc chính phủ Việt Nam không chấp nhận sự giúp đỡ bên ngoài, mà mới đây nhất là tiết lộ của Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cũng là một trong những nguyên nhân làm nhiều người nghi ngờ sự không thành thực của chính phủ Việt Nam trong chuyện tìm nguyên nhân cá chết hàng loạt. Một trong những người đó là ông Huỳnh Công Thuận, một người hoạt động dân sự tại Sài Gòn. Ông Thuận nói tiếp là ông không hy vọng gì ở kết quả mà chính phủ Việt Nam sẽ công bố:

“Điều đó thì nói thật là không phải chỉ cá nhân tôi, mà mình sống mấy chục năm ở đây mình biết quá rồi, mấy ổng chỉ lươn lẹo lòn lách, lừa dối thôi. Đã công bố được thì công bố từ lâu rồi, tại sao lại phải đợi đến giờ? Ba tháng rồi. Mấy ổng biết được rồi chứ không phải không biết đâu. Mà do có lý do gì bên trong nên mấy ổng không công bố thôi. Lỡ ép buộc quá thì ổng công bố, mà họ đâu có sợ cái gì đâu. Thành ra tôi thấy cứ chờ đợi mà chờ đợi hão huyền quá.”

Một giáo viên ở Tuy Hòa cũng đồng ý với ông Thuận:

Họ nói như vậy nhưng có lẽ chúng ta sẽ không thu được một thông tin gì hữu ích, từ cái điều mà họ công bố vào ngày mai. Nói chung là không có mong đợi gì mấy. Không có hy vọng, không có mong đợi gì, bởi vì tôi thấy rằng là có rất nhiều sự kiện diễn ra cho đến bây giờ cho thấy là như vậy.”

Nhiều điều khuất tất

Từ Đức, ông Bùi Thanh Hiếu, tức blogger Người Buôn Gió nói rằng việc công bố, điều tra nguyên nhân vụ cá chết hàng loạt là nằm trong sự tính toán của đảng cộng sản Việt Nam:

Tôi nghĩ rằng chẳng trông đợi được cái gì cả, vì đây là một sự dàn xếp, che chắn rất kín, làm sao có lợi nhất cho nhà nước thì mới công bố, nếu như mà công bố trên một sự tính toán như thế thì không có gì mình hy vọng cả. Nếu mà khách quan thì vài ba ngày sau vụ việc người ta đã công bố ngay rồi, đằng này người ta ém lại một thời gian dài, tính toán làm sao có lợi cho nhà nước, cho đảng nhất. Nếu họ tính toán như thế rồi mới công bố thì đương nhiên mình nghĩ rằng chẳng có lợi gì cho người dân cả.”

Tôi nghĩ rằng chẳng trông đợi được cái gì cả, vì đây là một sự dàn xếp, che chắn rất kín, làm sao có lợi nhất cho nhà nước thì mới công bố…
– Blogger Người Buôn Gió

Tại thị trường lớn nhất nước là thành phố Hồ Chí Minh, một nữ doanh nhân xin được giấu tên nói rằng các nhà hàng không bán được các món ăn chế biến từ hải sản, các hộ gia đình cũng không dám mua hải sản cho các bữa ăn hàng ngày nữa. Nữ doanh nhân này nói tiếp bà mong đợi gì ở lời hứa công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt của chính phủ Việt Nam:

Nếu nói một cách thẳng thắn thì tôi chỉ nói rằng tôi muốn biết sự thật. Muốn có một sự an toàn về môi trường cho tương lai, cho đất nước, cho con trẻ. Hỏi ai thì người ta cũng sẽ nói giống nhau như vậy thôi. Còn mức độ tin cậy tới đâu thì khó trả lời lắm, vì thông tin rất lộn xộn, không biết cái nào đúng cái nào sai.”

Từ khi xảy ra thảm họa môi trường Vũng Áng đến nay, mọi nghi ngờ đổ dồn về việc xả chất thải rất độc của nhà máy thép Formosa do người Đài Loan làm chủ ra biển, mặc cho những tuyên bố trên báo chí chính thức là thảm họa này có thể có những nguyên nhân khác.

Tất cả những người mà chúng tôi tiếp xúc khi được vặn hỏi rằng liệu có quá nghi ngờ cho chính phủ Việt Nam hay không, vì chuyện cá chết hàng loạt cũng xảy ra nhiều nơi trên thế giới, và không phải lúc nào cũng tìm được nguyên nhân. Câu trả lời nhận được là người ta không tin điều đó vì cái cách mà nhà cầm quyền đưa thông tin cho đến nay cho thấy có nhiều điều khuất tất.

Giáo sư Nguyễn Huệ Chi cho rằng sự lãng tránh các câu hỏi của dân chúng khiến cho lòng tin vào chính quyền ngày càng giảm sút, và đó là điều rất đáng lo.

Việt Nam tự giải mã hộp đen CASA-212

Image copyright Reuters

Quá trình tìm kiếm hai chiếc phi cơ SU-30MK2 và CASA-212 của Việt Nam đã đạt kết quả mới trong ngày 28/6/2016, với việc hộp đen của chiếc CASA-212 nay đang được tiến hành giải mã.

Còn ba trong số chín thành viên phi hành đoàn chưa tìm thấy xác.

Bản tin Quốc phòng nói cả bộ phận ghi âm giọng nói của phi hành đoàn và bộ phận ghi dữ liệu hành trình của chiếc phi cơ gặp nạn hôm 16/6 đều đã được trục vớt hôm 27/6.

Hiện việc phân tích dữ liệu đang được Hàng không Việt Nam đảm nhận thực hiện.

Ngay sau khi có tin CASA-212 bị tai nạn, tin tức nói hãng sản xuất máy bay Airbus đã đề nghị hỗ trợ kỹ thuật cho Bộ Quốc phòng Việt Nam để điều tra nguyên nhân sự cố một khi tìm được hộp đen và thiết bị ghi âm buồng lái.

Airbus đề xuất đưa các bộ phận này sang Madrid, Tây Ban Nha để phục dựng vụ tai nạn, xác định trạng thái máy bay khi gặp sự cố cũng như đánh giá công tác bảo trì trước đó.

Image copyright FB Thong Tin Chinh Phu
Image caption Những mảnh vỡ đầu tiên của chiếc CASA-212 được trục vớt lên đêm 16/6 tại vị trí phía đông đường phân định Vịnh Bắc Bộ

Cũng trong ngày 27/6, công tác tìm kiếm cứu hộ đã vớt thêm được hai thi thể thành viên phi hành đoàn CASA-212.

Đầu giờ sáng hôm 24/6, hai thi thể khác cũng đã được phát hiện trong cùng khu vực tìm kiếm chiếc phi cơ.

Như vậy, cùng với hai thi thể đầu tiên được tìm thấy hôm 22 và 23/6, đến nay công tác cứu hộ đã vớt được thi thể của sáu trong tổng số chín thành viên có mặt trên chiếc CASA-212.

Toàn bộ các thành viên có mặt trên chiếc phi cơ này được xác định đều đã thiệt mạng.

Thông tin từ Bộ Quốc phòng nói chiếc CASA-212 rơi tại vị trí cách đường phân định biên giới trên Vịnh Bắc Bộ về phía tây khoảng gần 3 hải lý, nam đông nam đảo Bạch Long Vĩ khoảng 15 hải lý.

Nhiều bộ phận mảnh vỡ của chiếc phi cơ đã được trục vớt từ độ sâu khoảng 50-60m trong những ngày qua.

Những mảnh vỡ đầu tiên được phát hiện, trục vớt đêm 16/6 tại địa điểm mà ban đầu Bộ Quốc phòng nói là “ở khu vực tây nam Bạch Long Vĩ, gần đường phân định Vịnh Bắc Bộ”.

Tuy nhiên, trong bản tin trưa 17/6, Bộ Quốc phòng xác định địa điểm vớt được các mảnh vỡ là ở nam đông nam Bạch Long Vĩ 20 hải lý, phía đông đường phân định Vịnh Bắc Bộ 3 hải lý.

Chiếc CASA-212 mang số hiệu 8983 thuộc Lữ đoàn Không quân Vận tải 918, được thành lập 7/2012 và chính thức đi vào hoạt động từ 3/2013.

Lực lượng tuần thám trên không này được đánh giá là “tinh túy nhất, tốt nhất”, theo lời Đại tá Trần Văn Hòa, Chính ủy Lữ đoàn 918.

Được biết các phi công đều có trình độ tiếng Anh tốt, đạt trình độ phi công cấp 1, “có năng lực và kiến thức về radar, công nghệ thông tin”, trong lúc các kỹ thuật viên đều “có tay nghề vững vàng”.

Danh sách những người trên chiếc máy bay CASA 212:

  1. Lê Kiêm Toàn – Đại tá Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 918 (Tam Hưng, Thanh Oai, Hà Nội)
  2. Nguyễn Đức Hảo – Thượng tá, Phi đội trưởng Lữ đoàn 918 (Sơn Đà, Ba Vì, Hà Nội)
  3. Nguyễn Văn Chính – Thiếu tá, Chính trị viên phi đội Phi công cấp 3 Lữ đoàn 918 (Mỹ Hà, Bình Lục, Hà Nam)
  4. Nguyễn Ngọc Chu – Thiếu tá, phi công kiêm dẫn đường Lữ đoàn 918 (Thanh Hồng, Thanh Hà, Hải Dương)
  5. Lê Văn Đình – Đại úy, nhân viên tuần thám trên không Lữ đoàn 918 (Hoành Bồ, Hạ Long, Quảng Ninh)
  6. Đỗ Văn Mạnh – Thượng úy Phó Đại đội trưởng kỹ thuật hàng không e 918 Bồ Sao, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc)
  7. Lê Đức Lam – Trung úy, CN Cơ giới trên không Lữ đoàn 918 (Vân Hội, Ninh Giang, Hải Dương)
  8. Nguyễn Văn Thái – Trung úy, CN Nhân viên tuần thám trên không Lữ đoàn 918 (Quỳnh Giang, Quỳnh Lưu, Nghệ An)
  9. Nguyễn Bá Thế – Trung úy CN, nhân viên tuần thám trên không Lữ đoàn 918 (Quỳnh Thọ, Quỳnh Phụ, Thái Bình)

Giấc mơ người lính VNCH

73a49ac8-146b-4f82-9faf-69a049749fad.png

Lính VNCH trình diện sau ngày 30/4/1975. Files photo
00:00/00:00

audioPhần âm thanh Tải xuống âm thanh

Cuộc chiến nào đi qua đều để lại đau thương và nước mắt, nhưng ước mơ của người lính khi cầm súng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc vì lý tưởng sẽ không thể xóa nhòa.

Cuộc chiến tranh Nam – Bắc Việt Nam đã trôi qua hơn 40 năm, nỗi đau thương, niềm nhung nhớ, hay những giọt nước mắt thương tiếc cho những người đồng đội đã ngã xuống trên chiến trường, của những người lính hai bên chiến tuyến hôm nay vẫn còn đó.

Bây giờ đất nước tưởng chừng như hòa bình, nhưng đây đó vẫn còn tiếng súng trên biển Đông, đó là các hành động kiểu kẻ cướp của chính quyền Bắc Kinh như cố ý đâm vỡ và ăn cướp thuyền của ngư dân Việt Nam. Nhưng tiếc rằng nhà cầm quyền Hà Nội vẫn không có những động thái tương thích, có chăng chỉ là việc phản đối lấy lệ từ phía Bộ Ngoại giao. Cho dù phía chính quyền đã tìm cách hỗ trợ ngư dân, nhưng đối với những người lính đã hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ Quốc, thì đây là điều khó có thể chấp nhận được. Điều đó nhắc nhở những người thương, phế binh của cả hai phía phải nhớ về vai trò và trách nhiệm của người lính.

Vai trò và trách nhiệm của người lính

Từ Cao nguyên Trung phần, ông Hồng – một thương phế binh, cựu sĩ quan quân lực VNCH cho biết, trước đây khi vừa tròn 19 – 20 tuổi, ông và các bạn bè của ông đã nhận được lệnh tổng động viên và tham gia phục vụ quân đội. Ông cho biết, thú thực lúc đó chúng tôi không đấu tranh vì đảng phải chính trị… mà chúng tôi chỉ cầm súng để bảo vệ cho màu cờ quốc gia, bảo vệ cho nền tự do của VNCH.

Trong cương vị một sĩ quan chỉ huy trong quân đội, ông Hồng nói:

Người lính là người cầm súng bảo vệ cho Quê hương, Tổ quốc của mình. Còn nếu đi lính mà không bảo vệ Quê hương, Tổ quốc thì không được gọi là lính, mà như kiểu lính đánh thuê mà thôi.
– Ông Hồng, thương phế binh VNCH

Thứ nhất là phải trung thành mệnh lệnh của cấp trên; thứ hai, cầm quân là phải biết nghiêm lệnh, biết điều binh, biết chỗ nào xử trí để mà xử trí, chỗ nào cần lên tiếng, chỗ nào nếu cần đổ máu thì đổ máu, cần biết bảo toàn lực lượng và tính mạng của đồng đội là trên hết.”

Khi được hỏi về trách nhiệm của một người lính trong chiến tranh?

Ông Hồng cho biết, cho dù có sự khác biệt về vị trí địa lý, về thể chế chính trị… nhưng ông tin rằng trách nhiệm của một người lính của bất cứ bên nào cũng không bao giờ thay đổi, ông nói tiếp:

“Nói chung là một người lính ở binh chủng nào, bất kể là một chế độ nào, một thể chế nào hay một nước nào, là một người lính thì phải làm tròn trách nhiệm, nghĩa vụ của một người lính. Phải biết vâng lệnh cấp trên, chỉ huy cấp dưới. Người lính là người cầm súng bảo vệ cho Quê hương, Tổ quốc của mình. Còn nếu đi lính mà không bảo vệ Quê hương, Tổ quốc thì không được gọi là lính, mà như kiểu lính đánh thuê mà thôi.”

Ông Trung – một thương phế binh ở Nha Trang nói về trách nhiệm của người lính:

“Ngày xưa, mình lúc nào cũng 6 chữ: Tổ quốc, danh dự và trách nhiệm. Chữ đó lúc nào cũng gắn liền với cuộc đời mình rồi. Lúc đó mình làm gì cũng có trách nhiệm hết, chiến đấu cũng có trách nhiệm, thế này, thế nọ hay thế kia cũng có trách nhiệm, luôn có trách nhiệm trong phạm vi quản lý hoặc nơi mình đang sống.”

Từ Quảng Trị, ông Trần Thiên Phụng, một thương binh, người từng tham gia và bị Trung Quốc bắt làm con tin trong trận chiến Gạc Ma năm 1988 cho rằng, đã là người lính thì phải luôn luôn có trách nhiệm bảo vệ Tổ Quốc và phải đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết. Ông khẳng định:

“Mỗi người dân trong đất nước thì mình có cái quyền của mình đứng dậy để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.”

Từ Đà Nẵng, nhà hoạt động xã hội Nguyễn Anh Tuấn có viết trên Facebook cá nhân khẳng định vai trò của quân đội:

“Quân đội Việt Nam chỉ phụng sự và trung thành với Tổ quốc và Nhân dân – những ai đang đóng thuế nuôi họ mà thôi. Sự trung thành này được thể hiện qua việc phục tùng một chính phủ do dân cử – một guồng máy được bầu lên qua một cuộc bầu cử tự do, công bằng và thực sự đại diện cho ý chí của đa số người dân.”

Thông điệp gửi đến những người trẻ

c103adcc-d33e-4bd1-a093-e5daaa7ff57a.jpg-400.jpg
Hai phụ nữ tại nghĩa trang quân đội Biên Hòa hôm 29/4/1975. AFP photo

Trước tình trạng hiện nay người lính quân đội Việt Nam đang có biểu hiện mất phương hướng, và coi nhẹ vai trò, trách nhiệm của người lính đối với vận mệnh Quốc gia. Mà nguyên nhân của vấn đề này có lẽ vì trong bản Hiến pháp năm 2013 tại điều 65, chương IV: ‘Bảo vệ Tổ quốc’, có quy định thêm về việc ‘lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với đảng và nhà nước, phải bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa…’. Điều đó đã khiến cho người lính quân đội Việt Nam hôm nay sao nhãng trách nhiệm, nghĩa vụ của mình.

Ông Hồng cho rằng, người lính bây giờ do chỉ đi nghĩa vụ quân sự theo trách nhiệm của một công dân trong thời gian 1 năm rưỡi – 2 năm, chính vì thế họ đã không xác định được rằng phải cầm súng chiến đấu như trước đây. Ông tiếp lời:

“Lính bây giờ họ đi kinh tế, đi nghĩa vụ, họ chỉ lao động sản xuất chứ họ đâu có biết gì đâu, hết nghĩa vụ là họ về. Mình cũng không có trách được, vì ở chế độ nào, thời điểm nào thì cũng là làm nghĩa vụ thôi.”

Ông Trung hy vọng những người lính quân đội Việt Nam hôm nay, hãy noi gương cha anh của mình trước đây để khẳng định ý chí bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ Tổ quốc. Tuy vậy, ông Trung không tin rằng những mong ước của ông sẽ được những người lính quân đội Việt Nam quan tâm. Ông thổ lộ:

Lớp trước cha ông mình đã dựng nước và bảo về đất nước thì lớp sau của Tổ quốc, gọi là lớp lớp đứng lên bảo vệ chủ quyền của quốc gia.
– Ông Trần Thiên Phụng

“Bây giờ hai đường hướng khác nhau rồi, mình nói người ta có nghe đâu mà nhắn nhủ với không nhắn nhủ. Mình nói có lúc người ta còn nói mình là lắm chuyện, tôi bị người ta nói lại (la) hoài ấy chứ, nhiều lúc mình nói đúng người ta cũng không có nghe.”

Ông Trần Thiên Phụng cũng muốn nhắn nhủ đến những người lính trẻ rằng, bằng mọi giá không thể để mất đất, mất biển của cha ông vào tay kẻ thù, bởi theo ông những thế hệ trước mọi người lính luôn sẵn sàng hy sinh, để hoàn thành trách nhiệm của một người lính trong việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Ông nói tiếp:

“Lớp trước cha ông mình đã dựng nước và bảo về đất nước thì lớp sau của Tổ quốc, gọi là lớp lớp đứng lên bảo vệ chủ quyền của quốc gia.”

Những người thương, phế binh của cả hai chế độ mà chúng tôi được tiếp xúc gần đây đều cho rằng, trách nhiệm của mỗi người lính là bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, biên cương của Tổ quốc, và phục vụ cho lợi ích của toàn dân tộc. Tất cả đều chung một nguyện ước rằng, Tổ quốc Việt Nam luôn được bình yên, người dân có ấm no, tự do và hạnh phúc.

Nhà máy giấy Lee & Man sẽ bức tử sông Hậu?

Tổng cục môi trường của Việt Nam sẽ điều tra một nhà máy giấy tại tỉnh Hậu Giang do người Trung Quốc làm chủ đầu tư. Cuộc điều tra sẽ bắt đầu vào ngày 1 tháng 7 tới đây.

Nhà máy này có tên là Công ty TNHH Lee & Man hoạt động tại khu công nghiệp Phú Hữu A, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang Hiện nhà máy này vẫn đang được xây dựng với dự định là sẽ chính thức sản xuất vào tháng tám tới đây.

Tuy nhiên, trong thời gian qua đã có nhiều lời cáo buộc từ người dân địa phương, và hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam rằng nước thải của nhà máy này sẽ hủy hoại môi trường của sông Hậu Giang,

Vị tổng giám đốc của nhà máy này phủ nhận chuyện nhà máy làm ô nhiễm môi trường, tuy nhiên ông cũng thừa nhận rằng cho đến nay nhà máy chưa hề có nghiên cứu gửi các cơ quan chức trách Việt Nam về tác động của nhà máy này lên môi trường sống của cư dân địa phương và song Hậu Giang, một nhánh song quan trọng của đồng bằng sông Cửu Long.

Elizabeth Phù – Nữ cố vấn gốc Việt của Tổng thống Hoa Kỳ

13483353_10154342321174571_8830500485820642368_622.jpg

Nữ cố vấn gốc Việt Elizabeth Phù và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong xe riêng của ông trên đường tới một sự kiện về người tị nạn tại Malaysia vào tháng 11 năm 2015.

Hình do Bà Elizabeth Phù gửi tặng RFA.
 audio

Là một trong những thế hệ thuyền nhân Việt Nam đầu tiên, Elizabeth Phù và ba mẹ cùng người em gái một lần nữa bước xuống tàu sau lần vượt biên đầu tiên thất bại và bị giam cầm nhiều tháng trong trải cải tạo. Chiếc tàu nhỏ bé chứa hơn 250 người chết máy ngay khi ra khỏi hải phận. Sau bảy ngày  trôi dật dờ giữa biển cả và đụng độ cướp biển hai lần, họ đã may mắn được tàu của Malaysia kéo vào một trại tị nạn, nơi gia đình cô đã được nhận tị nạn trước khi đến Hoa Kỳ.

Giờ đây, cô bé ấy đã trở thành nữ cố vấn cho Tổng thống Obama, người phụ nữ Mỹ gốc Việt đầu tiên làm việc tại tòa Bạch Ốc giữ chức vụ Giám đốc các vấn đề an ninh Đông Nam Á, Châu Đại Dương và Đông Á. Đài Á Châu Tự Do vinh dự có buổi phỏng vấn bà Elizabeth Phù tại tư gia. Đây là lần đầu tiên bà Elizabeth Phù trả lời phỏng vấn truyền thông Việt ngữ

Thành công từ những thử thách

Anh Minh: Xin chào Elizabeth, rất vinh dự cho tôi khi được gặp bà hôm nay để thực hiện buổi phỏng vấn này. Câu hỏi đầu tiên của tôi dành cho bà như sau: Bà là người phụ nữ Mỹ gốc Việt đầu tiên làm việc ở Nhà Trắng trong vai trò Giám đốc phụ trách an ninh khu vực Đông Nam Á, Châu Đại Dương và Đông Á. Xuất thân từ một cô bé tị nạn Việt Nam thì thử thách nào là khó khăn nhất mà bà đã phải vượt qua trong sự nghiệp của mình?

Elizabeth Phù: Lời đầu tiên tôi xin cảm ơn vì đã giúp tôi tham gia trong chương trình này. Tôi đã làm việc cho chính phủ Hoa Kỳ, cụ thể là bộ quốc phòng khi tôi 24 tuổi. Là một người phụ nữ, một phần thiểu số, một nhân viên dân sự, nên đã có rất nhiều lần trong các buổi họp ở Bộ Quốc phòng hay là ở nước ngoài thì rõ ràng tôi là người trẻ nhất, là người phụ nữ duy nhất, là phần thiểu số, là thường dân trong phòng họp đó.

Điều quan trọng cho một người như tôi hoặc bất kỳ ai làm việc cho chính phủ Hoa Kỳ cần phải chuẩn bị thật tốt, làm việc chăm chỉ, sẵn sàng đóng góp khả năng của mình và làm tròn bổn phận được giao phó.
-Elizabeth Phù

Vì vậy tôi cảm thấy rằng tôi thực sự cần phải chứng minh bản thân mình. Sau nhiều năm thì tôi khám phá ra rằng mọi người chẳng hề bận tâm tới vấn đề này lắm. Từ đó tới giờ tôi cũng đã từng thấy có những trường hợp rõ ràng là người ta bận tâm về vấn đề này. Nhưng đa phần thì mọi người chỉ muốn biết là tôi có làm được việc hay không.  Điều này đã giúp tôi tích lũy thêm kiến thức, tự trao dồi bản thân để trở nên tự tin hơn trong công việc. Đó là những thử thách khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất.

Anh Minh: Bài học quan trọng nhất mà bà học được là gì?

Elizabeth Phù: Bởi vì mọi người muốn biết liệu rằng bạn có làm được việc? Nên tôi thực sự nghĩ rằng điều quan trọng cho một người như tôi hoặc bất kỳ ai làm việc cho chính phủ Hoa Kỳ cần phải chuẩn bị thật tốt, làm việc chăm chỉ, sẵn sàng đóng góp khả năng của mình và làm tròn bổn phận được giao phó.

Anh Minh: Trở lại quãng thời gian mà gia đình bà mới đặt chân tới nước Mỹ, bà có từng cảm thấy nhớ nhà hay cảm thấy cực khổ không? Và điều gì hay những sự kiện nào đã làm cho bà cảm thấy khá hơn?

Elizabeth Phù: Thật đáng tiếc là lúc đó tôi quá nhỏ. Tôi tới đây lúc mới được 4 tuổi nên khi còn nhỏ như vậy thì mình chỉ cần sự che chở của bố mẹ và chẳng để ý lắm tới cảm xúc. Nhưng tôi biết ba mẹ của tôi đã có những lúc khó khăn lắm. Họ bắt buộc phải rời bỏ quê hương. Họ rất biết ơn khi được đến nước Mỹ nhưng chắc chắn họ đã những có những khoảng thời gian rất khó khăn. Họ đã làm việc vô cùng vất vả. Tôi nhớ ba của tôi ngoài công việc chính còn phải làm thêm bán thời gian mà cũng chỉ đủ để nuôi sống gia đình thôi. Cũng có những lúc ba mẹ tôi bị kỳ thị và gặp nhiều chuyện cực nhọc khác. Nhưng cá nhân tôi thì không như vậy. Tôi đã rất may mắn.

13483347_10154348743819571_4945553802749075268_400.jpg
Nữ cố vấn gốc Việt Elizabeth Phù trong một cuộc họp tại Phòng Bầu Dục Nhà Trắng, với các giới chức cao cấp nhất của chính phủ Hoa Kỳ, bao gồm Tổng thống Barack Obama, Phó tổng thống Joe Biden, Ngoại trưởng John Kerry, Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc Denis R. McDonough, Phát ngôn viên của Tổng thống Jay Carney… (Photo: White House)

Anh Minh: Nói về công việc của bà ở Nhà Trắng , vấn đề nào mà bà thấy yêu thích nhất cũng như không thích cho lắm?

Elizabeth Phù: Đầu tiên thì tôi phải nói rằng đó là một công việc rất tuyệt vời. Tôi đã rất may mắn khi có nó. Một phần bởi vì thành tích cá nhân của tôi, nhưng một phần cũng vì tôi có cơ hội được làm việc ở cấp bậc cao nhất liên quan tới những quốc gia mà tôi quan tâm tới. Có những phần việc tốt và cũng có những phần việc rất khó. Tôi sẽ nói rằng không có phần việc nào khiến tôi ghét cả. Mọi thứ thì nó cứ xảy ra và mình thì không biết được cái gì sẽ tới. Ví dụ như có thiên tai ở đằng này, đằng kia thì lại có bầu cử. Mọi thứ cứ tiến triển rất là sôi động, và mình phải chuyển từ vấn đề này sang vấn đề tiếp theo một cách rất nhanh chóng.

Công việc và gia đình

Anh Minh: Những người làm việc trong Nhà Trắng và có vị trí như bà thì thường rất là bận rộn. Họ thậm chí không có thời gian dành cho gia đình họ nữa. Bà có từng phải làm việc như vậy không? Làm sao mà bà thu xếp được thời gian cho cả công việc và gia đình?

Elizabeth Phù: Chúng tôi làm việc rất vất vả ở Nhà Trắng. Tất cả mọi người đều như vậy. Họ là những đồng nghiệp rất tận tuỵ. Tôi đã rất may mắn. Tôi không bao giờ đòi hỏi thêm sự tận tuỵ ở họ cả. Lúc mới vào làm việc ở Nhà Trắng, chúng tôi không hề nghe về chuyện cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Bây giờ thì chúng ta nghe chuyện này rất nhiều. Nhưng thành thật mà nói thì rất là khó khăn để cân bằng cuộc sống với công việc ở Nhà Trắng. Thời gian làm việc rất dài, nhiều áp lực và căng thẳng. Riêng tôi thì rất may mắn vì chồng của tôi rất ủng hộ và sẵn sàng làm việc nhà khi tôi phải bận rộn với công việc mỗi ngày.

Anh Minh: Khi rảnh rỗi thì bà thường hay làm gì?

Thời gian làm việc rất dài, nhiều áp lực và căng thẳng. Riêng tôi thì rất may mắn vì chồng của tôi rất ủng hộ và sẵn sàng làm việc nhà khi tôi phải bận rộn với công việc mỗi ngày.
-Elizabeth Phù

Elizabeth Phù: Tôi có một đứa con trai còn nhỏ nên mỗi khi có thời gian rảnh tôi đều dành thời gian cho bé và chồng của tôi. Chúng tôi không có quá nhiều thời gian nhưng đều chắc chắn là làm sao giữ liên lạc được với bạn bè và gia đình.

Anh Minh: Một vài người nói là Tổng thống Obama nhìn có vẻ già đi rất nhiều sau 8 năm nắm giữ công việc khó nhất thế giới. Đã từng làm việc chung với ông ta thì bà có bao giờ cảm thấy e ngại rằng mình sẽ giống ông ta một lúc nào đó không?

Elizabeth Phù: (cười) Đầu tiên thì phải nói là tôi không có nắm giữ công việc khó nhất thế giới như Tổng thống Obama. Và tôi nghĩ rằng ông ta đã làm công việc đó rất tuyệt vời. Ông ta trông có tuổi hơn nhưng mà vẫn rất khoẻ mạnh trong khi phải làm nhiều công việc rất táo bạo và nhiều căng thẳng.

Tôi đã có mặt ở Malaysia với Tổng thống Obama vào tháng 11 năm ngoái khi ông có buổi gặp gỡ với các nhà lãnh đạo trẻ Á Châu. Và ông đã đùa rằng ông không có nhuộm tóc đâu. Ông ấy có khá nhiều tóc bạc sau 7 năm rưỡi làm Tổng thống, nhưng ông đã làm việc rất tuyệt vời. Còn tôi thì rất may mắn vì chưa bao giờ phải chịu đựng những căng thẳng như vậy.

Anh Minh: Ví dụ như nếu bà vẫn còn làm việc ở nhà trắng và sau cuộc bầu cử vào tháng 11 này thì có thể bà sẽ có những thay đổi về công việc nếu nước Mỹ có một tổng thống mới thuộc đảng cộng hoà. Nhưng hiện giờ bà đang làm việc cho bộ quốc phòng, vậy bà sẽ làm gì nếu chúng ta có một tổng thống thuộc đảng cộng hòa vào tháng Giêng năm sau?

Elizabeth Phù: Tôi là một công chức nên công việc của tôi không bó buộc vào các chu kỳ bầu cử. Tôi đã bắt đầu sự nghiệp của mình dưới thời Tổng thống Bill Clinton, tiếp đến là Tổng thống George W.  Bush và tất nhiên là Tổng thống Obama ở nhà trắng. Tôi không biết rõ tương lai như thế nào, nhưng công việc của tôi sẽ không bị bó buộc vào các chu kỳ bầu cử.

Anh Minh: Bà đã từng bao giờ trở về thăm Việt Nam chưa?

Elizabeth Phù: Tôi đã từng. Tôi trở lại Việt Nam vì công việc chuyên môn cũng như có những chuyến viếng thăm riêng tư.

Anh Minh: Bà đã đi thăm những nơi nào?

Elizabeth Phù: Tôi đã đến Hà Nội vào năm ngoái trước chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để làm việc với các đồng nghiệp ở chính phủ Việt Nam nhằm chuẩn bị cho chuyến thăm đó. Tôi đã ở Hà Nội cho chuyện này. Tuy nhiên trước đó tôi đã viếng thăm Sài Gòn nơi tôi được sinh ra, và ra Phú Quốc nơi cha tôi lớn lên, và một vài nơi khác ở Việt Nam.

Anh Minh: Món ăn nào mà bà đã thưởng thức ngay sau khi đặt chân đến Việt Nam?

Elizabeth Phù: Món ăn Việt Nam tôi thích nhất là Phở nên mỗi khi mà có cơ hội thì tôi đều thưởng thức nó. Ngay cả ở đây thì tôi vẫn rất thích, và tôi mới ăn Phở ngay tối hôm qua đây.

Anh Minh: Nếu có thể chia sẻ một điều để khích lệ giới trẻ Việt Nam, thì bà sẽ nói gì?

Elizabeth Phù: Chắc chắn rồi. Đối với những bạn trẻ ở Việt Nam, tôi sẽ nói rằng các bạn có một người bạn ở Hoa Kỳ. Chúng tôi quan tâm đến những vấn đề mà các bạn cũng đang quan tâm như sức khoẻ, giáo dục, phát triển quốc gia, biến đổi khí hậu, sự phồn thịnh và an ninh quốc gia. Việt Nam có một cộng sự thân thiết ở Hoa Kỳ. Tôi nghĩ rằng Việt Nam là một đất nước trẻ, nên giới trẻ cần thiết phải chủ động và họ sẽ trở thành người thực hiện chuyển tiếp mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Anh Minh: Cảm ơn bà rất nhiều.

“Ngày Vận Động Cho Việt Nam” tại Quốc hội Hoa Kỳ

Untitled-1.jpg

Toàn cảnh “Ngày Vận Động Cho Việt Nam” tại Quốc hội Hoa Kỳ hôm 23/6/2016.. RFA photo

Ngày 23 tháng 6, là ngày thứ hai của chiến dịch vận động cho VN năm 2016, hàng trăm người Việt ở Mỹ và Canada tụ họp về Quốc hội Hoa Kỳ để gặp gỡ các nhà lập pháp, trình bày những vấn đề ở VN cũng như thể hiện nguyện vọng của họ cho người dân VN.

Với chủ đề “Ngày Vận Động Cho Việt Nam” trong chiến dịch vận động thường niên cho nhân quyền và dân chủ ở VN, hàng trăm người Việt từ khắp 40 tiểu bang của nước Mỹ và từ Canada có mặt ở Quốc hội Liên bang Hoa Kỳ trong ngày 23 tháng 6 để gặp gỡ và trình bày với các Thượng Nghị sĩ và Dân biểu Mỹ về tình hình ở VN liên quan đến các vấn đề như cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội và Hội đồng Nhân dân hồi tháng 5 vừa qua, hiện trạng sinh hoạt tôn giáo, tình trạng người dân bị bắt bớ và bị tra tấn, vấn nạn thảm họa môi sinh cá chết hàng loạt đã 3 tháng ròng mà vẫn chưa công bố minh bạch nguyên nhân…

Điểm đặc biệt của của chiến dịch vận động năm 2016, lần đầu tiên những người Việt tham gia có cơ hội lắng nghe và trao đổi trực tuyến với một số các nhà hoạt động dân chủ trong nước như cựu tù nhân lương tâm Luật sư Lê Công Định, ông Nguyễn Bắc Truyển, bà Hồ Thị Bích Khương. Họ trình bày những diễn tiến mới nhất về tình trạng vi phạm nhân quyền ở VN. Bên cạnh đó cũng có sự xuất hiện của những người được cho là nhân chứng về đàn áp tôn giáo như bà Trần Thị Hồng, vợ của tù nhân lương tâm-Mục sư Nguyễn Công Chính; Mục sư A Ga; tín đồ Hòa Hảo thuần túy-ông Trần Quang Tâm. Những người này kể lại những gì xảy ra cho chính họ phải sống trong tình trạng bị bắt bớ, đánh đập vì đời sống đức tin của mình.

Tôi cảm ơn quý vị đã giúp cho tôi và tất cả người dân Hoa Kỳ hiểu biết nhiều hơn về các vấn đề đang xảy ra ở VN để tôi cùng với quý vị có thể làm việc với nhau trong nỗ lực đạt được sự tự do thật sự cho dân chúng ở VN…
– TNS Bill Cassidy

Về phía những người Việt tại Mỹ và Canada, trong chiến dịch vận động cho nhân quyền và dân chủ năm 2016, họ chuyển đến những nguyện vọng của người dân VN với chính giới Lập pháp Hoa Kỳ, đồng thời vận động các vị Dân biểu và Thượng Nghị sĩ Mỹ yêu cầu Hành pháp áp dụng biện pháp chế tài có sẵn lên VN vì vi phạm nhân quyền một cách nghiêm trọng và thông qua các luật mới, trong đó có 3 dự luật “Frank R. Wolf International Religious Freedom Act”; “Vietnam Human Rights Act”; “Global Magnitsky Human Rights Accountability Act”, cũng như hoãn biểu quyết TPP cho đến khi VN chứng minh một cách cụ thể về cải thiện nhân quyền.

Tham gia trong chiến dịch vận động nhân quyền và dân chủ cho VN lần thứ 5, bà Khưu Hiền Duyên, một người Mỹ gốc Việt về VN làm từ thiện, đã bị bắt giữ hồi tháng 5 năm nay, nói với Đài RFA rằng bà kêu gọi giới chức Mỹ phải yêu cầu chính quyền VN thực hiện lời hứa thả tù nhân lương tâm khi tham gia vào Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương-TPP. Với trải nghiệm bị bắt giữ mà không có lý do gì, bà Khưu Hiền Duyên cảm nhận được tình cảnh người dân trong nước bị bắt bớ, tù đày một cách vô cớ nhưng tiếng kêu cứu của họ gần như là vô vọng ngay trên quê hương mình. Bà Duyên chia sẻ:

“Bản thân của mình là người trải qua kinh nghiệm đó là vừa rồi mình về VN và bị nhà cầm quyền VN bắt giữ 6 ngày và 5 đêm. Ở đó không có lý do gì để giữ mình nhưng họ vẫn giữ vì lý do là không có lý do. Mình cảm thấy nhân quyền của mình rất bị xúc phạm. Ngoài ra các anh em đi chung với mình cũng bị bắt vô cớ và bị đánh đập rất nhiều. Gần như nhân quyền ở VN rất tồi tệ. Hôm nay, mình đến đây cùng tất cả mọi người để vận động yêu cầu nhà cầm quyền VN phải tôn trọng những gì đã hứa với nước Mỹ và người dân của mình.”

Người Mỹ hiểu hơn về Việt Nam

IMG_2839.jpg-400.jpg
Cựu Dân biểu Cao Quang Ánh trả lời đài Á Châu Tự Do. RFA photo

Hiện diện tại buổi gặp gỡ với cộng đồng nguời Việt, Thượng Nghị sĩ (TNS) Bill Cassidy cho rằng qua các cuộc vận động như thế này người Mỹ có sự hiểu biết rõ nét hơn về tình hình thực tiễn ở VN. TNS. Bill Cassidy nêu lên hiện tượng cá chết hàng lọat hồi đầu tháng 4 gây ra thảm họa môi trường biển khiến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân như là một ví dụ của nhiều vấn đề đang diễn ra tại VN. Ông Cassidy cảm ơn cộng đồng người Việt luôn sẵn lòng cất lên tiếng nói thay cho người dân ở quê nhà của họ để cùng với người Mỹ có những hành động cố gắng cải thiện đời sống xã hội cho dân chúng ở VN. TNS Bill Cassidy phát biểu:

“Một lần nữa tôi cảm ơn quý vị đã giúp cho tôi và tất cả người dân Hoa Kỳ hiểu biết nhiều hơn về các vấn đề đang xảy ra ở VN để tôi cùng với quý vị có thể làm việc với nhau trong nỗ lực đạt được sự tự do thật sự cho dân chúng ở VN cũng như cho chính chúng ta ở nước Mỹ này”.

Trao đổi với Đài ACTD, cựu Dân biểu Cao Quang Ánh, người luôn đồng hành với các cuộc vận động thường niên, cho biết cộng đồng người Việt cần tiếp tục duy trì vì mục đích xã hội VN được tự do-dân chủ-nhân quyền:

“Những phái đoàn của chúng ta sẽ đi đến các văn phòng Thượng Nghị sĩ và Dân biểu của mình, ngồi xuống nói chuyện với họ, kêu gọi họ ủng hộ nhưng dự luật liên hệ tới VN như là Dự luật Nhân quyền cho VN, Dự luật Chế tài VN…Qua những buổi họp giống như ngày hôm nay thì mới xây dựng được sự liên hệ giữa mình và những người trong Quốc hội. Và chỉ qua sự liên hệ đó thì mình mới có thể ngồi xuống làm việc với họ được. Những ngày vận động mặc dù nhiều khi kết quả không thể thấy được ngay lập tức nhưng đây là vấn đề chúng ta phải cần làm nếu chúng ta muốn nâng đỡ cộng đồng cũng như ép chính quyền VN phải thay đổi.”

Sau 2 giờ đồng hồ họp mặt cùng nhau, mỗi nhóm người Việt chia ra, đi đến từng văn phòng của các Thượng Nghị sĩ và Dân biểu đại diện cho tiểu bang của họ với niềm tin dù việc làm vận động cho nhân quyền dân chủ ở VN kéo dài trong rất nhiều năm nữa nhưng thành quả sẽ được gặt hái với tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt.

Bob Kerrey – từ Tôn Nữ Thị Ninh đến Nguyễn Thanh Việt

Trần Giao Thuỷ

FUVĐừng xen vào nội bộ tự trị của Đại học.

Bob Kerrey Chủ tịch Hội đồng Quản trị FUV không từ chức. Nguồn:  Neilson Barnard/Getty Images for The New York Times

Cựu Thượng nghị sĩ Mỹ Bob Kerrey được chọn giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị (Board of Trustees / Governors) của đại học Fulbright Việt Nam. Đây là một đại học tư, độc lập, và bất vụ lợi đầu tiên của người Mỹ, sẽ bắt hoạt động ở Sài Gòn vào năm 2017. Lựa chọn này đã trở thành đề tài tranh luận trong và ngoài nước cả tháng nay.

Bắt đầu với bài “Lẽ nào nước Mỹ không còn ai ngoài Bob Kerrey?” của Tôn Nữ Thị Ninh trên trang báo Zing.vn, ngày 1 tháng 6. Ninh viết,

“Tuy nhiên, khi biết rằng cựu thượng nghị sĩ Bob Kerrey được bổ nhiệm làm chủ tịch của Đại học mới, tôi vô cùng bàng hoàng và không thể hiểu nổi.

Ông Bob Kerrey là người đã trực tiếp tham gia vào cuộc thảm sát thường dân vô tội, phụ nữ, trẻ em, người già tại thôn Thạnh Phong vào tháng 2/1969. Điều này không thể chối cãi và chính ông Kerrey cũng thừa nhận.”

Sau bà Ninh còn nhiều người khác, cùng luận cứ, cho rằng Bob Kerrey là kẻ giết thường dân trong chiến tranh, không thể tha thứ được hoặc không xứng đáng đứng đầu một đại học, biểu tượng cho sự hoà giải và hợp tác giữa hai nước thù nghịch trong chiến tranh.

Thái Bảo Anh, một luật sư quản lý tập đoàn “Bao & partners”, một liên doanh luật pháp Mỹ-Việt hoạt động tại Việt Nam, cũng là một sinh viên được học bổng Fulbright 2003, theo học ở đại học Arizona về Luật Thương mại Quốc tế, nói ông ủng hộ mục đích hoạt động của FUV nhằm nâng cao phẩm chất đại học ở Việt Nam nhưng không thể nào tha thứ cho Bob Kerrey được,

“Tôi không có quyền làm điều đó vì nó là quyền của các nạn nhân đã chết và các thành viên gia đình của họ vẫn còn sống.”

“Làm ơn cho tôi biết tên của bất kỳ trường đại học có uy tín nào trên thế giới này, lại có một kẻ lạnh lùng giết phụ nữ và trẻ em – như đã thú nhận và không bị tuy tố – có thể trở thành Chủ tịch Hội đồng Tín thác.”

Trên Facebook ông Anh viết

“Tôi tự hỏi sẽ trả lời thế nào nếu một ngày con tôi đến dự buổi khai trường đại học đầu tiên và sau đó hỏi tôi về sự liên quan giữa ông chủ tịch hội đồng tín thác với hai người đàn ông trong ảnh.

Có thể tôi sẽ trả lời ‘ba không biết, ba già rồi, ba không muốn nhớ nữa, ba không muốn nghĩ nữa’ hoặc có thể tôi sẽ nói ‘ba thấy nụ cười của 03 người đàn ông trong ảnh đều đẹp!”

Dưới status đó ông luật sư quản lý tập đoàn “Bao & partners” kèm theo hai tấm ảnh hai người Mỹ, không chú thích, không ghi nguồn.

Trí tuệ cộng sản Việt Nam

Một người khác, trong một bài phản biện Nguyên Ngọc ủng hộ vai trò của Bob Kerrey, Nhà văn Nguyên Ngọc nói Bob Kerry là “vĩ đại”, tác giả Trùng Dương cũng sử dụng tấm ảnh người lính Mỹ đứng dẫm chân lên xác người và chú thích, “Ảnh và chú thích ảnh: Chân dung Bob Kerry thời còn trẻ với những hành động vô nhân đạo (Nguồn: Internet)”

Và gần đây nhất, một người khác không đồng ý với lựa chọn Bob Kerrey vào vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị (“HĐ Tín thác” nhóm chữ đang dùng trong nước để dịch “Board of Trustees”), không phải người trong nước mà là một nhà văn Mỹ vừa nổi tiếng, Nguyễn Thanh Việt, tác giả cuốn “The Sympathizer” (Kẻ nằm vùng), được giải Pulitzer về tiểu thuyết năm 2016.

Ông nhà văn vừa có bài xã luận trên tờ New York Times hôm 20 tháng 6, tựa đề “Bob Kerrey và “thảm kịch Mỹ” của Việt Nam” (Bob Kerrey and the ‘American Tragedy’ of Vietnam). Nguyễn Thanh Việt viết,

Minh hoạ của Matt Huynh / TNYT

“Tôi không đồng ý. Ông không phải là người để giữ vai trò này. Và coi ông [Kerrey] như một biểu tượng của hòa bình là một thất bại của sức tưởng tượng về đạo đức.”

Nội dung bài nghị luận tập trung vào “thảm kịch”. Tác giả đặt trọng tâm vào “thảm kịch Việt Nam” bằng phép tương phản với nhóm chữ “Thảm kịch Mỹ” đặt ngay ở tựa của bài viết. Ông cảm nhận được rằng chiến tranh Việt Nam là một thảm kịch đối với những người tị nạn cộng sản đang sống quanh mình; nhưng Nguyễn Thanh Việt không đồng tình và phê phán những người đặt tiêu cự vào sự cứu rỗi của lính Mỹ, “thảm kịch Mỹ” khi nói về chiến tranh Việt Nam hay những câu chuyện chung quanh vai trò của ông Kerrey tại FUV mà quên đi thảm kịch Việt Nam. Như những ví dụ, Nguyễn Thanh Việt  đưa Bảo Ninh – một nhà văn ủng hộ sự bổ nhiệm Bob Kerrey, và Tổng thống Mỹ Barack Obama – chỉ nói đến cái chết của 50.000 lính Mỹ mà không đả động gì đến những người lính và vô số thường dân của của hai miền Nam Bắc đã gục ngã trong chiến tranh – trong bài phát biểu niệm 50 năm chiến tranh Việt Nam, năm 2012.

Nguyễn Thanh Việt cũng coi những nhận định cho rằng Bob Kerrey cũng là nạn nhân cuộc chiến tranh phi lý và tập đoàn lãnh đạo tệ hại là một sự mỉa mai, lố bịch khi so sánh danh vọng của Bob Kerrey với cuộc sống vô danh của nạn nhân còn sống của Kerrey, và thân nhân của những người người đã chết – một cảnh trong “Thảm kịch Việt Nam”.

Rồi nếu Bob Kerrey vẫn tiếp tục vai trò của ông với Đại học Fulbright Việt Nam, Nguyễn Thanh Việt cho rằng, người Mỹ và người Việt Nam nên cùng nhau đòi hỏi phải có một số thái độ thực tiễn và biểu tượng đối với những nhạn nhân đã chết và những người liên hệ trong vụ thảm sát Thạnh Phong. Những cái chết ở Thạnh Phong và tất cả những người dân thường đòi câu trả lời một Việt Nam giầu mạnh sẽ nhớ đến họ ra sao, phát triển kinh tế kiếu Mỹ có dem lại phúc lợi nhân dân Việt Nam hay chỉ biến những người nghèo thấp cổ bé miệng làm nạn nhân một lần nữa.

Tương tự như nhận định của ông về cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer 2016, khi trả lời báo The Guardian, “Tiểu thuyết của tôi có những điều để xúc phạm tất cả mọi người”, bài xã luận của ông Nguyễn Thanh Việt có thể không xúc phạm tất cả mọi người nhưng ít nhất nó có thể không được sự đồng tình của (rất) nhiều người.

Trước nhất, người viết, không đồng ý với quan điểm của tác giả khi ông phê bình Obama chỉ chú trọng đến “thảm kịch Mỹ”. Tốt nhất thì đây là một phê bình thiếu sót của một “học giả”, “I’m a scholar” – như ông xác định với David Streitfeld của tờ New York Times hôm 21 tháng 6, 2016. Tệ hơn nữa, nó có thể là một sự “bỏ quên có chọn lựa” của một nhà văn. Nguyễn Thanh Việt nhắc bài phát biểu của Barack Obama năm 2012 mà bỏ đi lời phát biểu của Tổng thống Mỹ ở Mỹ Đình trong chuyến viếng thăm Việt Nam cuối tháng 5, 2016. Barack Obama nói,

Barack Obam ataji Hội trowfng Mỹ Đình, Hà Nội (24/5/2016). Nguồn: Tuoitre News

“Tại đài tưởng niệm chiến tranh của các bạn cách đây không xa, và với bàn thờ gia đình trên khắp đất nước này, các bạn đã đang thương nhớ khoảng 3 triệu người Việt Nam, những người lính và thường dân, cả hai bên, đã chết. Tại bức tường tưởng niệm của chúng tôi ở Washington, chúng tôi có thể sờ tay vào tên của 58.315 người Mỹ đã hy sinh trong cuộc chiến. Trong cả hai nước chúng ta, các cựu chiến binh và gia đình của những tử sĩ vẫn còn đau đáu nhớ thương những người bạn và những người thân yêu đã mất. Cũng như chúng tôi đã học được ở Mỹ rằng, ngay cả khi không đồng ý với nhau về một cuộc chiến, chúng tôi vẫn phải luôn luôn trân trọng những người lính chiến, đã phục vụ quê hương và chào đón họ trở về với sự tôn trọng xứng đáng với họ.”

Đấy, đối với người dân Mỹ – mà Obama là người đang đại diện – thảm kịch chiến tranh có mặt ở khắp nơi, ở mọi phía và “chúng ta, người Việt Nam và người Mỹ, hôm nay có thể cùng nhau nắm tay và nhìn nhận nỗi đau và sự hy sinh của cả hai bên.” (Barack Obama, Hà Nội, 24/5/2016)

Kế đến, người viết không đồng ý với đề nghị một chiều của tác giả Nguyễn Thanh Việt muốn Bob Kerrey phải đến Thạnh Phong xin lỗi những người sống sót và gia đình của 20 nạn nhân đã chết.

Đúng thế, hoà giải không chỉ là tấn tuồng của và về các cựu chiến binh mà nó phải có cả thảm kịch của những nạn nhân. Thế nhưng, đây chỉ là một thí dụ, năm 1991 khi khi nước Đức hoàn toàn thống nhất, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – CHDC Đức (1958), trung tâm giải phẫu lớn nhất Việt Nam tại Hà Nội, đã được đổi tên thành Bệnh viện Việt Đức (1991 đến nay). Khi ấy không có một người Đức hay người Việt Nam nào đòi Việt Cộng đã bắt cóc và giết chết bác sĩ Raimund Discher, bác sĩ Alois Old Köster, bác sĩ Horst-Günther Krainick và vợ ông Elisabeth Krainick phải qua Đức xin lỗi thân nhân và gia đình của những giáo sư tình nguyện đến dạy học ở Huế để rồi bị giết trong cuộc thảm sát Tết Mậu Thân ở Huế cùng với hàng ngàn thường dân khác. Người viết tin rằng hiện nay tại Bệnh viện Việt Đức ở Hà Nội không có bàn thờ hay tượng đài tưởng nhớ những nạn nhân vừa kể.

Tác giả Nguyễn Thanh Việt nhận biết rằng ở Việt Nam có quá nhiều khu nghĩa trang và tượng đài “liệt sĩ” trong khi đài tưởng nhớ nạn nhân chết trong chiến tranh Việt Nam lại rất hiếm. Nhân đây, người viết xin góp ý với nhà văn, ông nên vận động người Mỹ cùng người Việt Nam, đòi lập ít nhất một tượng đài tưởng nhớ các nạn nhân bị thảm sát trong dịp Tết Mậu Thân 1968 ở Huế, dựng lại một tượng đài khác ngay Nghĩa trang Bình An (xưa là Nghĩa trang Quân đội Biên hoà) lại để tưởng nhớ các chiến sĩ Việt Nam Cộng hoà đã bỏ mình trong cuộc chiến.

Bia tưởng niệm thuyền nhân vượt viển tìm tự do  bị CSVN đòi chính quyền Ìndonesia đập bỏ. Nguồn: OntheNet

Cứ tạm thử vận động như thế xem sao đi ông Nguyễn Thanh Việt. Thực sự đó chỉ là một hành động biểu trưng kêu gọi đối xử công bằng đối với tất cả những người lính đã nằm xuống ở dọc Trường Sơn, ở A Shau, ở Hạ Lào, An Lộc, v.v., những người dân đã chết trên khắp dải đất Việt Nam, và cả những người còn sống, đã vượt biển, vượt biên hoặc đã bị trù dập nhiều năm trong các trại tù “học tập cải tạo”, vẫn còn mang vết thương chiến tranh trong tim trong óc như ông vừa phát biểu, “Một cuộc chiến kết thúc không chỉ đơn giản là vì chúng ta nói nó đã chấm dứt, và một chiến tranh không phải là chỉ đơn giản là những điều xảy ra trên chiến trường.” (David Streitfeld, “For Viet Thanh Nguyen, Author of ‘The Sympathizer,’ a Pulitzer but No Peace”, TNYT, Jun 21, 2016).

Cùng hướng suy nghĩ đó, khi đòi Đại học Fulbright Việt Nam mở những chương trình giáo dục cho trẻ em ở Thạnh Phong để dẫn đến những học bổng toàn phần cho các em theo học ở đó, người viết cũng xin một lần nữa góp ý với ông vận động cho trẻ em ở Cai Lậy cũng được đối xử như thiếu niên ở Thạnh Phong vì ngày 9 tháng 3, 1974 phe cộng sản Việt Nam đã pháo kích vào trường tiểu học ở đó, giết 32 học sinh và làm 23 em khác bị thương cùng một cô giáo và hai người lớn.

Cuộc khủng bố nhằm vào trường học, giết học trò không vũ khí này xảy ra sau khi Hiệp định Paris 1973 đã được ký kết, buộc mọi bên ngừng bắn trên toàn cõi Việt Nam bắt đầu từ 27 tháng 1 năm 1973.(1)

Tác giả Nghuễn Thanh Việt tại nhà riêng ở Los Angeles. Nguồn: Oriana Koren / The New York Times

Hơn nữa, đề nghị của Nguyễn Thanh Việt với FUV về tượng đài và học bổng còn có một vấn đề khác. Bob Kerrey đã nói, về sau vai trò của ông hẳn sẽ do một người Việt Nam đảm trách, như vậy lúc đó không lẽ FUV lại phải phá tượng đài, cắt học bổng cho thiếu niên vùng Thanh Phong hay sao?

So sánh sự thành đạt của Bob Kerrey với đời sống vô danh của những người dân Thạnh Phong hiện nay là một so sánh vô cùng khập khễnh. Bob Kerrey có là gì hôm nay cũng vì những cố gắng của ông trong một xã hội dân chủ như nước Mỹ. Dân Thạnh Phong sống vô danh vì họ là công dân của nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Cuộc sống của họ có lẽ không khác gì với cuộc sống của đại đa số các cựu chiến binh Việt Nam Dân chủ Cộng hoà hay những người lính của Mặt Trận Giải phóng miền Nam.

Riêng về đề nghị của ông với Đại học Fulbright Việt Nam nên đưa những người lãnh đạo tâm linh, người vận động hoà bình và giáo sư ủng hộ một viễn tượng nhân bản vào Hội đồng Quản trị thay vì chỉ có những nhân vật trong doanh nghiệp, tôi xin không có ý kiến vì tin rằng việc vận hành, chọn lựa thành viên của Hội đồng Quản tri Đại học tư, độc lập, vô vị lợi như FUV hoàn toàn thuộc trách nhiệm, quyền hạn và lựa chọn của Quỹ vì Đổi mới Đại học tại Việt Nam (Trust for University Innovation in Vietnam, TUIV) và Hiệu trưởng của FUV.

Bà Đàm Bích Thủy Nguồn: VIỆT DŨNG/Giaobao.com

Một thành viên của TUIV, bà Đàm Bích Thuỷ, đồng thời là Hiệu trưởng (President) của FUV đã đích thân mời Bob Kerrey vào vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị của FUV trong một bữa ăn tối với một số nhân vật khác để thảo luận về việc thành lập Hội đồng Quản trị cho FUV. Trả lời câu hỏi, “Điều gì đã thôi thúc ông, một cựu binh trong chiến tranh Việt Nam nhận lời làm Chủ tịch Hội đồng Tín thác của Trường Đại học Fulbright Việt Nam, một quyết định mà tôi nghĩ là ông biết rằng sẽ gây ra tranh cãi?” của phóng viên VietNamNet, Bob Kerrey nói,

“… Chức danh này ở Việt Nam thì nghe có vẻ to tát nhưng ở Hoa kỳ, bản chất thực sự của công việc này là người đóng vai trò chính trong việc gây quỹ cho trường.”

Bob Kerrey cũng nói thêm về Hiệu trưởng Đàm Bích Thuỷ của FUV,

“Cô ấy sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Cô ấy vẫn nhớ về cuộc chiến tranh. Cô ấy vẫn nhớ trận ném bom đêm Giáng sinh. Cô ấy vẫn nhớ sự đổ nát, hoang tàn của thời đó. Nhưng cô ấy không căm ghét chúng tôi. Cô ấy coi chúng tôi như những người bạn, người đồng nghiệp. Tôi nghĩ, chúng tôi cần phải làm tất cả để xứng đáng với niềm tin đó.”

Xin trở lại với những người miệng hô hào hoà giải, xoá bỏ quá khứ quên hận thù.

Tôn Nữ Thị Ninh | Cũng trong bài báo trên Zing.vn ngày 1 tháng 6, về chuyện Bob Kerrey hối hận, bà Ninh viết, “Việc ông hối hận về vai trò trong vụ thảm sát Thạnh Phong tôi không thể biết và chỉ có mình ông Kerrey biết.”

Đây là một câu rất có vấn đề. Bà Ninh nói như thế vì không tin rằng ông Kerrey đã hối hận, bất kể những tuyên bố – mà mọi người đều biết – từ 18 tháng 4, 2001?

“Đó không phải là chiến thắng quân sự, đó là một thảm kịch…
Tôi đau khổ từ ngày đó, tôi có thể phạm một lỗi lầm như thế sao?
… Tôi không thể bình yên với chính mình với những gì xảy ra đêm hôm đó. Tôi luôn bị nó ám ảnh suốt 32 năm qua.”

(Trích Bob Kerry, bài phát biểu trước học viên tại Viện Quân sự Virginia “Speech by Bob Kerrey at the Virginia Military Institute”, TNYT, April 25, 2001)

Rather: Đích thân ông có giết người nào không?

Kerrey: Không, tôi không giết ai, nhưng trong tâm trí, chính tôi đã giết tất cả những người đó, tôi nhận hết trách nhiệm cho đồng đội vì tôi phụ trách tiểu đội này.”

(Trích Phỏng vấn của Dan Rather (CBS) với Bob Kerrey trong chương trình “60 Minutes II”)

Nếu thực như thế thì bà còn nói chuyện được với ai nữa? Không ai sẽ có thể tin lời bà nói.

Có thể bà không hề biết về bài phát biểu dẫn trên của Bob Kerrey tại Viện Quân sự Virginia 15 năm về trước. Cũng có thể bà Ninh không biết về cuộc phỏng vấn của Dan Rather (CBS) với Bob Kerrey trong chương trình “60 Minutes II” tựa đề, “Ký ức về một cuộc thảm sát” (“Memories of a Massacre”, 1/5/2001). Và cũng có thể Tôn Nữ Thị Ninh cũng không biết đến quyển “Khi tôi còn trẻ: Một hồi ức” Bob Kerrey đã viết 14 năm trước (Kerrey, Robert. “When I Was a Young Man: A Memoir”. New York: Harcourt, Inc., 2002.)

Nếu như thế, thì đây lại là một vấn đề khác, nhưng nó là của riêng bà Tôn Nữ Thị Ninh.

Bà Ninh đòi ông Kerrey từ chức ngay, không chần chờ, và nói

“Nếu phía Mỹ khăng khăng giữ quyết định của mình, thì đối với tôi, không còn có thể coi đây là một dự án chung như nhóm sáng lập vẫn khẳng định. Vì rằng như trong một cuộc hôn nhân, hai bên cần phải lắng nghe, tôn trọng cảm xúc và suy nghĩ của nhau.”

Đây lại là quan điểm rất có vấn đề và một phát ngôn rất bừa bãi. “Phía Mỹ” là ai? Ở Đại học Fulbright chỉ có Quỹ vì Đổi mới Đại học tại Việt Nam (TUIV), Hội đồng Quản trị làm việc với Hiệu trưởng, bà Đàm Bích Thuỷ, là những người lãnh đạo, thiết kế và điều hành FUV. Ở đó không có “đế quốc” Mỹ, không có chính phủ Mỹ nào có thể can thiệp vào hoạt động nội bộ của FUV vì khái niệm tự do học thuật, và đại học tự trị của các nước dân chủ phương Tây, ngay cả khi FUV nhận một phần tài trợ của Mỹ được Quốc hội ở đó cho phép. Ở FUV không có hàm giáo sư do Nhà nước ban phát hay chức danh Hiệu trưởng, Chủ tịch Hội Đồng Tín thác do đảng chỉ định. Về phía Việt Nam, chính phủ cộng sản cũng đã cùng với chính phủ Mỹ ủng hộ việc thành lập Đại học Fulbright như một chỉ dấu của những ích lợi nhờ quan hệ sâu đậm giữa hai nước như đã được nêu lên trong bản Tuyên bố chung của Barack Obamma và Trương Tấn Sang ngày 25 tháng 7, 2015 tại Washinton. D.C.. Đóng góp của chính phủ địa phương ở Tp Hồ Chí Minh là cấp đất để FUV xây dưng cơ sở giáo dục.

Tôn Nữ Thị Ninh, hiện bà là cái gì trong chính phủ CHXHCNVN? Bà không phải là cô dâu, và hẳn không thể là chú rể; may lắm thì bà có thể là một khách mời; như thế thì hai họ việc gì phải “lắng nghe, tôn trọng cảm xúc” của bà về hôn nhân của đôi trẻ. Thiển nghĩ bà nên quay về với cái doanh nghiệp mã số 0305475216, được cấp vào ngày 3/02/2008 tên là Trung Tâm Nghiên Cứu Xã Hội Và Giáo Dục Trí Việt. Việc trước nhất là thống nhất tên giao dịch đã “đăng ký” — Tri Viet Center For Education Research And Development — và tên tiếng Anh ghi trên Internet, Trí Viet Center for Social & Educational Studies. Kế đến bà nên điền vào những chỗ còn trống trên trang mạng quảng cáo cái cọi là “Trung tâm Nghiên cứu” vì hiện nay nó trống rỗng dù được phép hoạt động từ ngày 1/3/2009; bẩy năm hoạt động mà “Trung tâm” không có gì cả trừ “Đôi nét” về Trung tâm và “Tiểu sử nhà sáng lập – Giám đốc Trung tâm” bên cạnh tấm hình của bà. Tổng số lần truy cập vào trang “Trí Việt” tính đến nay (6/2016) là 4210 lần.

Trang Trung Tâm Nghiên Cứu Xã Hội Và Giáo Dục Trí Việt. Nguồn: triviet.org

Còn nếu thật sự đã thất bại như tác giả Xuan Loc Đoan viết trong bài “Vietnam’s Kerrey dilemma: Fulbright U appointment is lightning rod for US ties” đăng ngày 21/06/2016 ở tờ Á châu Thời báo thì bà nên dẹp cái trang giả vờ “Trí Việt” đi. Để trống như vậy, chẳng khác gì bà bảo trí Việt chẳng có gì, trí Việt trống rỗng, là chửi cha (già) Việt (cộng).

Facebook Thai Bao Anh. Nguồn: Facebook

Thái Bảo Anh | Trong một status ở Facebook Bao Anh Thai kèm hai tấm hình không ghi nguồn, không chú thích – nhằm ám chỉ người lính Mỹ dẫm chân lên xác chết là ông Bob Kerey thời đi biệt kích ở Việt Nam – là một hành động bất lương của những người trí tuệ rỗng, trí tuệ lùn ở thời đại công nghê thông tin.

Chỉ trong giây phút người đọc chú ý cũng tìm biết đó là tấm ảnh người lính Mỹ trên chiến trường sau khi Việt Cộng mở cuộc Tổng công kích Tết Mậu Thân, tháng 1, 1968.

Tấm ảnh người lính Mỹ ở nguồn và chú thích. Nguồn:

Ông Joseph Robert Kerrey là Trung uý Biệt kích Hải quân Mỹ chuyên về đặt mìn dưới nước (Lieutenant (junior grade), BUD/S) phục vụ từ tháng 1 – tháng 3, 1969, gần Nha Trang, Việt Nam. Nghĩa là Bob Kerrey chỉ có mặt ở Việt Nam 1 năm sau Tết Mậu Thân.

Ảnh chụp Boob Kerey trong thời gian huấn luyện trước khi tham chiến ở Việt Nam. Nguồn: AP

Như thế, Thái Bảo Anh và  Trùng Dương dùng tấm ảnh người lính Mỹ đứng dẫm chân lên xác người một với ác ý; đốn mạt hơn nữa Trùng Dương chú thích, “Ảnh và chú thích ảnh: Chân dung Bob Kerry thời còn trẻ với những hành động vô nhân đạo (Nguồn: Internet)” phản ảnh trung thực bản chất lừa lọc, gian xảo, bất lương, rất cộng sản của họ.

Những tấm gương hoà giải của Nelson Mendela, của Angela Merkel, của Louis Zamperini (tha thứ cho những cai tù Nhật, kể cả Mutsuhiro “Bird” Watanabe đã tra tấn ông, trong Đệ nhị thế chiến), của John McCain, v.v. không có nghĩa hay giá trị gì với những người cộng sản vô thần.

Đừng xen vào nội bộ tự trị của Đại học. Hãy để Bob Kerrey góp phần đổi mới đại học để giúp tuổi trẻ Việt Nam mau hội nhập với xã hội công bằng dân chủ văn minh trên thế giới.

© 2016 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”


Nguồn: Bài của tác giả gởi. DCVOnline minh hoạ.

(1) “GVN note to Paris participants on Cai Lay Massacre”, Date:1974 March 14, 11:25 Canonical ID:1974SAIGON03400_b, Declassified/Released US Department of State EO Systematic Review 30 JUN 2005 và “Thư của Văn phòng Quan sát viên Thường trực của Chính phủ VNCH tại LHQ gởi TTK LHQ, Kurt Waldheim”, Số 2158 UN/VN, 13/03/1974)

Trung Quốc sẽ không thay đổi những hành động tại Biển Đông

000_Par7929832.jpg

Cựu Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, ông Lý Triệu Tinh (giữa) chụp tại Paris vào ngày 14/7/2014.

audio

Vài tuần trước khi Tòa Trọng tài Quốc tế đưa ra phán quyết về vụ kiện của Philippines đối với những đòi hỏi về chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông, một cựu quan chức ngoại giao của Trung Quốc mới đây lên tiếng khẳng định lập trường của Trung Quốc là không chấp nhận phán quyết của tòa và lên án Philippines đã không công bằng.

Phát biểu tại Hội châu Á (Asia Society) tại New York vào sáng ngày 23 tháng 6, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, hiện là Chủ tịch Hiệp hội Ngoại giao công của Trung Quốc, ông Lý Triệu Tinh nói rằng phát quyết sắp tới của tòa trọng tài quốc tế về chủ quyền ở biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc sẽ không làm thay đổi những đòi hỏi và hành động của Trung Quốc trong khu vực. Ông cũng gọi hành động đưa Trung Quốc ra tòa quốc tế của Philippines là sai luật và không công bằng:

Thật đáng tiếc, trong những năm gần đây, một số nước không thuộc trong khu vực đã cho thấy những quan tâm quá mức vào vấn đề này….
– Ông Lý Triệu Tinh

Chúng tôi sẽ không chấp nhận phán quyết của tòa sẽ không có bất cứ đòi hỏi chủ quyền hay hành động nào sẽ bị ảnh hưởng bởi phán quyết này. Lập trường này của Trung Quốc hoàn toàn tuân thủ với luật quốc tế bao gồm cả UNCLOS.

Hồi năm 2013, căn cứ theo Công ước về luật biển của Liên hiệp quốc năm 1982 (UNCLOS), Philippines đã nộp đơn lên tòa trọng tài quốc tế yêu cầu tòa phán quyết về những giải thích liên quan đến đòi hỏi chủ quyền ở biên Đông của Trung Quốc, nước hiện vẫn khẳng định đến 90% diện tích biển Đông bao gồm các đảo và bãi đá là thuộc chủ quyền của nước này theo lịch sử. Dự kiến, tòa trọng tài quốc tế ở the Hague sẽ đưa ra phán quyết trong vài tuần tới.

Trung Quốc đã tham gia vào UNCLOS nhưng ngay từ đầu đã tuyên bố không tham dự phiên tòa vì từ năm 2006, Trung Quốc đã chọn không chịu những phán quyết của tòa quốc tế theo UNCLOS.

Lên án Mỹ

Trong bài phát biểu dài khoảng 12 phút trước đông đảo cử tọa là các nhà báo, các nhà ngoại giao và chuyên gia quốc tế, ông Lý Triệu Tinh khẳng định Trung Quốc có chủ quyền lịch sử với khu vực biển Đông, bao gồm các đảo và bãi đá. Ông cũng khẳng định Trung Quốc là nước luôn yêu chuộng hòa bình và vấn đề biển Đông chỉ trở thành điểm nóng vào khoảng những năm 1970 khi phát hiện những trữ lượng dầu lớn ở đây khiến các nước như Việt Nam, Philippines đổ quân vào chiếm đóng các đảo. Ông Lý nói, Trung Quốc đã trở thành nạn nhân lớn nhất ở biển Đông.

Biển Đông chỉ trở thành vấn đề vào những năm 60 và 70 khi những mỏ dầu trữ lượng lớn được tìm thấy ở Trường Sa. Sau đó UNCLOS có quy định về vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế…. sau đó Việt Nam và Philippines đã có những đòi hỏi về chủ quyền với các đảo ở Trường SA và vùng nước xung quanh. Họ còn gửi quân đội đến chiếm các đảo, cho xây lấp đảo, triển khai vũ khí và xây dựng những cơ sở dân sự… ở khía cạnh này, Trung Quốc đã trở thành nạn nhân lớn nhất của vấn đề biển Đông.

Nhà ngoại giao Trung Quốc khẳng định Trung Quốc theo đuổi đàm phán hòa bình với các nước có liên quan, nhưng vụ kiện của Philippines là một hành động vi phạm cam kết giữa hai nước.

Ông Lý cũng không quên lên án Mỹ đã đưa quân đội, tàu chiến và máy bay đến khu vực biển Đông, dù ông không nêu tên trực tiếp:

Thật đáng tiếc, trong những năm gần đây, một số nước không thuộc trong khu vực đã cho thấy những quan tâm quá mức vào vấn đề này….

Ông Lý Triệu Tinh nói một số quan chức cho rằng vấn đề tự do hàng hải và an ninh khu vực đang bị đe dọa nhưng thực chất thì hoàn toàn khác:

000_BW4UM.jpg-400.jpg
Hình ảnh biển Đông trên một quả địa cầu bày bán tại một hiệu sách ở Bắc Kinh vào ngày 15 tháng 6 năm 2016. AFP photo

Sự thực là biển Đông đã hoàn toàn yên bình và ổn định trong nhiều thập kỷ qua. Đã không có những xung đột hay đe dọa về tự do hàng hải và vùng biển này thực chất còn hòa bình hơn nhiều vùng khác trên thế giới. Cho nên cái gọi là đảm bảo tự do hàng hải ở biển Đông chỉ là cái cớ để một số nước khác không trong khu vực cố gắng sử dụng để can thiệp vào vấn đề. Điều này không hợp lý và không có tính xây dựng.

Bắt đầu từ năm ngoái, Hoa Kỳ đã thực hiện chiến dịch tự do hàng  hải ở biển Đông khi cho các tàu chiến của mình đi gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc cho xây dựng ở khu vực tranh chấp. Mới đây, Hoa Kỳ cũng gửi 2 hàng không mẫu hạm cùng quân đội đến tham gia huấn luyện cùng quân đội của Philippine, đồng minh của Mỹ tại Đông Nam Á.

Kể công với VN

Trong bài phát biểu của mình, ông Lý Triệu Tinh luôn khẳng định Trung Quốc là nước yêu chuộng hòa bình, tuân thủ các điều luật của Liên hiệp quốc và vì vậy các nước khác không cần phải lo sợ về vấn đề biển Đông. Ông nhấn mạnh đây vẫn là đương giao thương lớn nhất có hòa bình trên thế giới.

Trả lời câu hỏi về những hành động tiếp theo mà Trung Quốc sẽ thực hiện nếu phán quyết của tòa đưa ra có lợi cho Philippines, ông Lý Triệu Tinh nói:

Dựa trên kinh nghiệm ngoại giao của tôi thì chúng ta nên đợi kết quả chứ không nên dựa vào giả thuyết. Tôi nghĩ, lập trường của chúng tôi là rõ ràng. Vụ kiện ra tòa của Philippines là không đúng luật và bất hợp lý. Bất luận kết quả là gì, phán quyết là gì, Trung Quốc là một nước đồng sáng lập ra Liên Hiệp Quốc, là nước ký hiệp ước 1945 San Francisco của Liên Hiệp Quốc, thành viên của UNCLOS, chúng tôi có tất cả mọi lý do để khước từ phán quyết và công lý đứng về phía chúng tôi.

Ông Lý Triệu Tinh cũng không trả lời trực tiếp vào câu hỏi liệu Trung Quốc có gây chiến tranh để bảo vệ quyền lợi cốt lõi của mình ở biển Đông hay không. Thay vào đó ông lên án các nhà báo là không công bằng với Trung Quốc vì Trung Quốc luôn là nước yêu chuộng hòa bình và là nạn nhân của chiến tranh. Trả lời phóng viên hỏi câu hỏi này, ông Lý Triệu Tinh nói:

Trung Quốc đã giúp đỡ nước láng giềng Việt Nam. Tôi đã thăm Việt Nam nhiều lần. Trước 1975, khi nước ông (VN) bị xâm lược, ông có biết bao nhiêu người lính Trung Quốc đã hy sinh để bảo vệ các ông không?
– Ông Lý Triệu Tinh

Trung Quốc đã luôn là mục tiêu của một số nhà báo, những người không tôn trọng công lý. Tôi không muốn thấy ông là một trong những nhà báo đó, những người áp đặt bất công lên người Trung Quốc yêu chuộng hòa bình.

Khi được một nhà ngoại giao Việt Nam tại New York hỏi về cam kết của Trung Quốc đối với hòa bình trong khu vực và đảm bảo mọi bên đều thắng trong vấn đề hợp tác ở biển Đông, ông Lý Triệu Tinh đã kể lể về những sự giúp đỡ mà Trung Quốc làm đối với Việt Nam trong suốt thời gian chiến tranh Việt Nam trước năm 1975:

Trung Quốc đã giúp đỡ nước láng giềng Việt Nam. Tôi đã thăm Việt Nam nhiều lần. Trước 1975, khi nước ông (VN) bị xâm lược, ông có biết bao nhiêu người lính Trung Quốc đã hy sinh để bảo vệ các ông không? Khổng Tử nói là người ta không nên quên mình đến từ đâu, ngay cả khi anh đã mạnh hơn thì anh cũng không nên quên người bạn cũ đã giúp đỡ mình.

Nhà cựu Ngoại giao Trung Quốc kết thúc phần thảo luận về vấn đề biển Đông với khẳng định hòa bình có thể được duy trì ở biển Đông với cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp giữa ASEAN và Trung QUốc. Ông cũng không quên nhấn mạnh điều này cũng phải đi kèm với điều kiện không có sự can thiệp của nước ngoài.

Bác sĩ Nguyễn Đan Quế nhận giải thưởng nhân quyền Gwangju

NguyenDanQue-1000.jpg

Bác sĩ NGuyễn dan Quế, nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng tại Việt Nam

Photo courtesy of vietnamhumanrightsdefenders.net

Giải thưởng nhân quyền Gwangju năm nay được trao cho bác sĩ Nguyễn Đan Quế, nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng tại Việt Nam do hoạt động kiên trì vì nền dân chủ tại Việt Nam suốt mấy chục năm qua.

Chính quyền Hà Nội lên tiếng yêu cầu phía Hàn Quốc rút lại giải thưởng; tuy nhiên ban tổ chức giải thưởng Gwangju vào ngày 18 tháng 5 vừa qua vẫn trao giải cho bác sĩ Nguyễn Đan Quế. Ông cho Gia Minh của đài Á Châu Tự Do biết:

Ngày 18 tháng 5 giải thưởng đã được trao với sự vắng mặt của tôi, nghĩa là chiếc ghế để trống. Tôi có gửi sang một video phát biểu về hiện trạng nhân quyền tại Việt Nam. Tôi cũng gửi cho họ một số hình ảnh về hoạt động đấu tranh cho nhân quyền tại Việt Nam.

Gia Minh: Nhiều người cùng chí hướng với bác sĩ rất hoan nghênh điều đó và ông thấy giải thưởng có sức mạnh động viên như thế nào đối với những người tham gia đấu tranh tại Việt Nam?

Bác sĩ Nguyễn Đan Quế: Tôi thấy nó có sức động viên mạnh. Trong cuộc tranh đấu cho dân chủ- nhân quyền tại Việt Nam, nhiều người thấy rằng hiện nay lực lượng các người trẻ rất giỏi Internet, ứng phó như một lực lượng phản ứng nhanh đang tham gia rất đông mặc dầu sự đàn áp là ghê gớm.

Tinh thần 18 tháng 5 ở Gwangju thì quí vị đã biết: một tinh thần rất bốc lửa chiến đấu và mặc dù bị chính quyền Chun Doo-hwann đàn áp rất mạnh nhưng tình thần đó đã hướng dẫn cho nước Đại Hàn đi đến thịnh vượng như ngày hôm nay. Tôi thấy tinh thần đó đang khích lệ anh em trẻ rất nhiều tại Việt Nam. Đó là một dấu ấn.

Một điều nữa là trong tất cả các giải mà tôi được trước đây, chỉ có một giải này là là tôi nhận được khi tôi ở ngoài nhà tù, còn tất cả những giải khác đều trong nhà tù. Đặc biệt nữa giải này là lần đầu tiên do các anh em hoạt động ở trong nước đề cử, mà cụ thể cụ thể là Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam đề cử; còn tất cả những giải khác đều do Tây Phương đề cử.

Giải thường này có tầm vóc Á châu, tầm vóc Đông Nam Á thôi; nhưng đó là giải mà tôi yêu thích vì những đặc điểm mà tôi vừa nói.

Còn đối với phong trào thì tôi thấy nó có sức động viên mạnh mẽ ở thời điểm sôi động này.

Vai trò của giới trẻ

Gia Minh: Như bác sĩ nói hiện nay có rất nhiều bạn trẻ có tinh thần dấn thân, họ có tiếp xúc với bác sĩ và khi tiếp xúc như thế ông truyền đạt những kinh nghiệm gì cho họ?

Bác sĩ Nguyễn Đan Quế: Rất nhiều anh em đến thăm tôi không phải bây giờ mà từ trước, mặc dù khi tôi ra khỏi tù tôi bị quản thúc tại gia rất mạnh mẽ.

Tôi ủng hộ tất cả các phong trào của sinh viên, của giới trẻ, của các giáo sư đại học. Nói chung giới trẻ giỏi Internet phải là động lực, lực lượng phản ứng nhanh để đưa đến một thay đổi quyết định vào một thời điểm sắp tới.
– Bác sĩ Nguyễn Đan Quế

Tổng quát tôi có thể nói đối với những anh em trẻ viết blog thì tôi khuyến cáo nên tiến đến thành lập một mạng lưới của những người viết blog. Thế rồi Hội Phụ nữ Việt Nam đến thăm tôi, dân oan… đông lắm.

Thế thì khi một hướng đi ngày càng rõ nét mà tôi nghĩ nó đang rõ nét cho đường lối mới ra đời, thì tất cả mọi người dân, tất cả giới trẻ trong đó có các xã hội dân sự, trong đó có công đoàn độc lập.

Đường lối mới đó đánh thẳng vào khả năng tham mưu của bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam sẽ đưa đến thay đổi dứt khoát tại Việt Nam.

Gia Minh: Cám ơn Bác sĩ Nguyễn Đan Quế.

Những bạn trẻ tôi có khuyến cáo hai điểm: điểm thứ nhất là phải bỏ hẳn tinh thần ‘trọng nam, khinh nữ’. thứ hai tôi nói với các chị em rằng phụ nữ chiếm trên 50% dân số thế giới; đương nhiên các hoạt động của họ trong xã hội, trong kinh tế, trong chính quyền, trong xã hội dân sự… thì dần dần chúng ta phải tiến đến con số tương đương chứ không thể nào như hiện tại được.

Tôi nói phải tham gia vào cuộc đấu tranh dân chủ ngay từ thời điểm bắt đầu này; ít nữa khi một chính quyền mới ra đời thì vai trò của phụ nữ sẽ rất mạnh.

Đối với các anh em tù nhân lương tâm thì từ trong tù cho đến khi ra ngoài tôi cũng khuyến cáo các anh em tù nhân phải ngồi lại với nhau, họp lại mặc dù thuộc các tổ chức khác nhau. Khi anh em ra (tù) thì phải có một hội và ngày hôm nay đã có hội đó – Hội Cựu Tù nhân Lương tâm ra đời năm 2014.

Hiện bây giờ trong tình hình rất sôi động này, các anh em sinh viên họ đang phản ứng trong các đại học, không chịu các luật lệ của chính quyền, không chịu sự đàn áp của những cán bộ giáo dục. Hiện họ tiếp xúc với tôi và yêu cầu ủng hộ việc thành lập (dù hiện nay tên chưa có) tổng hội sinh viên hay hình thức liên đoàn sinh viên tại khắp các tỉnh trên toàn quốc, thì tôi đồng ý khuyến khích thành lập. Tôi ủng hộ ý kiến đó để cho anh em làm. Nói chung các anh em trẻ muốn có một nền giáo dục nhân bản hơn, đàng hoàng hơn chứ không thể nào như thế này được nữa.

Nay có một số giáo viên, một số giáo sư đại học đang tại chức có tiếp xúc với tôi cũng không chịu chuyện đó nữa.

Tôi ủng hộ tất cả các phong trào của sinh viên, của giới trẻ, của các giáo sư đại học. Nói chung giới trẻ giỏi Internet phải là động lực, lực lượng phản ứng nhanh để đưa đến một thay đổi quyết định vào một thời điểm sắp tới.

Gia Minh: Có ý kiến nói hiện có nhiều xã hội dân sự hình thành nhưng không thống nhất, không đoàn kết được với nhau; ông là người hoạt động lâu năm và tiếp xúc nhiều thì thấy nhận định đó thế nào?

Bác sĩ Nguyễn Đan Quế: Vấn đề như thế này: đây là cuộc chiến đấu xuất phát do phản ứng của người dân.

Tôi  nói rõ thế này: sau năm 1975 nhân dân hai miền Nam Bắc hòa làm một hình thành một cuộc chiến đấu mới chứ không phải cuộc chiến đấu cũ quốc- cộng nữa đâu; đánh thẳng vào bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam, đánh thẳng vào khả năng tham mưu từ sức mạnh quần chúng từ dưới lên… đối với đảng cộng sản Việt Nam về đường lối, về những sai lầm kinh tế xuất phát từ chủ nghĩa Mác- Lê nin.

Đây là một cuộc chiến đấu toàn dân, toàn diện, cài răng lược, không còn chiến tuyến cũ nữa và bất bạo động. Thế thì một thời gian dài, rất dài mấy chục năm rất gian khổ, bị đàn áp. Nay các xã hội dân sự ra đời được rồi, cứ để ra đời đi, cùng một mục đích, cùng một mục tiêu tranh đấu cho quyền lợi tập thể của mình, rồi tình hình sẽ còn biến nữa.

Bob Kerrey và bi kịch Việt Nam của Mỹ

Tác giả: Giáo sư Nguyễn Thanh Việt – người đã đoạt giải Pulitzer với tác phẩm The Sympathizer

http://www.danchimviet.info/archives/103561/bob-kerrey-va-bi-kich-viet-nam-cua-my/2016/06

Người dịch: Nguyễn Khoa Thái Anh

Lời dịch giả: Trong bài bình luận dưới đây đăng trên New York Times (June 20, 2016), quan ngại của Giáo sư Nguyễn Thanh Việt (USC: University of Southern California):

1) “Nhiều người Việt Nam kỳ vọng rằng các trường đại học (như Fulbright University Việt Nam/FUV) sẽ cung ứng giá trị của thị trường tự do để VN – đưới danh nghĩa cộng sản – sẽ tiếp tục phát triển chủ nghĩa tư bản (đỏ) của mình. Nhưng hy vọng đó phải được kềm chế khi nghiệm rằng các trường đại học phương Tây là một nơi mâu thuẫn khi nói đến chuyện quảng bá quyền bình đẳng sâu rộng hơn.”

2) “Tác động tồi tệ nhất của các trường đại học như FUV là sẽ thực hành cũng như thúc đẩy một sự bất bình đẳng kinh tế nhằm hỗ trợ các lợi ích của 1 phần trăm (dân số giàu có): triệt dụng các giáo viên trợ giảng có lương thấp; tăng trưởng tối đa các món nợ sinh viên; nhấn mạnh việc sản xuất của công nhân chứ không phải của người học.”

Nhưng có lẽ theo khảo sát không chính thức trên các mạng xã hội thì nhiều người Vịệt trong và ngoài nước lo sợ là tôn chỉ độc lập và giáo án của FUV sẽ bị nhà nước khuynh loát. Vì theo lời của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, người đã ký quyết định thành lập Đại học Fulbright Việt-Nam: “Đại học Fulbright Việt Nam là cơ sở giáo dục 100% vốn đầu tư nước ngoài, có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản riêng, hoạt động không vì lợi nhuận. Trường có trụ sở tại TP HCM, CHỊU sự quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo và sự quản lý Nhà nước về lãnh thổ của UBND TP HCM…”

Người dịch cũng không biết là chương trình giảng dạy của FUV sẽ gồm có những ngành hay môn gì, nhưng nếu như nhà nước Việt Nam sẽ chi phối giáo trình của FUV thì có lẽ những môn học về kinh tế thị trường (và thành phần sinh viên) sẽ là chủ xướng của phía Việt Nam mà không nhất thiết chỉ riêng là đề án của Mỹ.

——————————————–
Los Angeles – NGAY CẢ đến hôm nay, người Mỹ vẫn còn tranh luận về chiến tranh Việt Nam: họ đã làm những gì, đã phạm những lỗi lầm nào, và đâu là những ảnh hưởng lâu dài về quyền lực của Mỹ.

Lịch sử đau buồn này trở về vì ông Bob Kerrey được đề cử làm Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam, do Mỹ tài trợ, một trường đại học tư nhân đầu tiên của Việt-Nam. Sự bổ nhiệm này cũng đã khiến cho người Việt Nam tranh luận rằng những kẻ thù trước đây có thể tha thứ và hòa giải như thế nào.

Chuyện không tranh cãi được là năm 1969 một đội ngũ Hải quân SEAL, dưới quyền chỉ huy của Trung úy trẻ Kerrey đã sát hại 20 thường dân Việt Nam không vũ khí, gồm có cả phụ nữ và trẻ em, tại làng Thạnh Phong. Ông Kerrey sau này trở thành một thượng nghị sĩ, một thống đốc tiểu bang, một ứng cử viên tổng thống và chủ tịch một trường đại học, đã thừa nhận vai trò của mình trong vụ thảm sát tàn khốc trong hồi ký năm 2002 của mình, “Khi tôi là một trai trẻ.”

Những người ở Hoa Kỳ và Việt Nam ủng hộ việc bổ nhiệm ông Kerrey xem đó là một hành động hoà giải: Ông đã thú nhận, nên đáng được tha thứ vì những nỗ lực hỗ trợ cho Việt Nam của mình, cũng như quá khứ độc đáo và khủng khiếp của ông đã trở nên một biểu tượng mạnh mẽ để làm thế nào hai nước có thể tiến tới từ cuộc chiến chung của họ.

Tôi không đồng ý. Chọn ông trong trọng trách này là một sai lầm cũng như coi ông là một biểu trương cho hòa bình là một sự suy thoái lớn về tư tưởng đạo đức.

Đúng là người Mỹ đã thẳng thắn với tội ác của họ hơn bất cứ ai trong chính phủ hay Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhưng cũng đúng rằng người Mỹ có xu hướng ghi nhớ chiến tranh như là một bi kịch của Mỹ, như tôi, một cậu bé lớn lên ở California, đã chiêm nghiệm rốt ráo khi xem “Platoon”, “Apocalypse Now” và số phim khác.

Tôi đã sống trong cộng đồng tị nạn Việt Nam, những người mà đối với họ cuộc chiến này là một thảm kịch Việt Nam. Năm 2012, bài phát biểu của Tổng thống Obama nhân ngày kỷ niệm lần thứ 50 của cuộc chiến đã đặt trọng tâm vào cái chết của hơn 58.000 lính Mỹ; Tôi tự hỏi tại sao hơn 200.000 chiến binh miền Nam và hơn một triệu người miền Bắc và lính Việt Cộng chết đã không được đề cập đến, cũng như cái chết đếm không xuể của hàng chục vạn thường dân đã bị bỏ quên.

Trong vai trò mới của ông Kerrey, chúng ta đang trở lại với câu chuyện cứu rỗi quen thuộc của một người lính Mỹ. Nhiều người Việt Nam hiện nay cũng đang chú tâm đến câu chuyện cũ này, ngay cả khi nó kèm theo một giá rất đắt khi nhớ lại nỗi tang thương Việt Nam. Một số cuộc thăm dò dư luận cho thấy đa số người Việt ủng hộ việc bổ nhiệm ông Kerrey, và một số cựu chiến binh Bắc Việt, như tiểu thuyết gia nổi tiếng Bảo Ninh, cũng lên tiếng ủng hộ.

Một số người Mỹ nói rằng ông Kerrey cũng là một nạn nhân – của một cuộc chiến phi lý và một sự lãnh đạo thảm hại – nhưng nói như vậy có vẻ trớ trêu, nếu không hoàn toàn lố bịch, khi người ta thấy sự nổi bật của ông Kerrey so với cuộc sống tối tăm, không ai biết đến hiện nay của những người sống sót và thân nhân của họ trong cuộc cuộc tấn công mà ông Kerrey cầm đầu. Cuộc sống và sự nghiệp của ông hầu như không bị trắc trở, ngoại trừ những hối tiếc cá nhân nào mà ông có.

Thật vậy, ông Kerrey đã từng đến Việt Nam như một biểu hiện của sức mạnh Hoa Kỳ, ngày nay ông đến dưới một vỏ bọc khác, nhưng vẫn là một biểu tượng của phương Tây, lần này là một nhà lãnh đạo của một trường đại học.

Nhiều người Việt Nam hy vọng các trường đại học này sẽ cung ứng giá trị của thị trường tự do để một quốc gia đưới danh nghĩa cộng sản mong đợi sễ tiếp tục phát triển chủ nghĩa tư bản của họ. Nhưng hy vọng đó phải được điều tiết với sự hiểu biết rằng các trường đại học phương Tây là một nơi nghịch lý để phát huy một sự bình đẳng rộng lớn hơn.

Tác động tốt nhất của họ là đào luyện tư tưởng nhân bản. Ảnh hưởng tồi tệ nhất là họ thực hành và cả thúc đẩy một sự bất bình đẳng kinh tế nhằm hỗ trợ các lợi ích của 1 phần trăm (dân số giàu có): triệt dụng các giáo viên trợ giảng có lương thấp; tăng trưởng tối đa các món nợ sinh viên; nhấn mạnh việc sản xuất của công nhân chứ không phải là người học.

Đại học Fulbright sẽ đóng vai trò gì? Câu hỏi này báo hiệu sự phát triển chủ nghĩa tư bản của Việt Nam, được hướng dẫn bởi các định chế tương tự, có thể bỏ rơi phía sau những phần tử dễ bị tổn thương nhất.của Việt Nam.

Nếu ông Kerrey vẫn tiếp tục làm Chủ tịch, người Mỹ và người Việt phải cùng nhau nhấn mạnh vào các biện pháp mang cả tính hình thể và thực chất để thực hiện đền bù cho các nạn nhân của ông Kerrey và đối mặt với quá khứ của ông.

Trước tiên, ông nên đến Thạnh Phong và xin lỗi những người sống sót và gia đình của người chết. Hòa giải giữa hai nước nên được coi lớn lao hơn là vở kịch của một cựu chiến binh Mỹ; nó cũng nên gồm cả những thảm kịch của 20 dân làng Việt bị sát hại.

Sau đó, trong khuôn viên trường Fulbright tại thành phố Hồ Chí Minh nên có một đài tưởng niệm với địa thế nổi bật của những người chết ở làng Thạnh Phong. Đã xuất hiện khắp nơi ở Việt Nam những nghĩa trang “liệt sĩ”” tưởng niệm hơn một triệu người lính đã chết cho cuộc cách mạng cộng sản. Trong khi đó một đài tưởng niệm cho những thường dân tử vong trong chiến tranh thậm chí còn lớn hơn con số liệt sĩ rất nhiều thì lại rất hiếm, có lẽ vì tưởng nhớ đến cái chết của họ có thể đưa ra câu hỏi nhức nhối về những ai đã giết họ.

Thứ ba, Fulbright nên tạo ra các chương trình giáo dục giúp giới trẻ Thạnh Phong và chuẩn bị cho họ một con đường sẽ giúp họ đạt được học bổng toàn phần tại đại học này. Những người dân của Thạnh Phong, và rất nhiều người như họ ở khắp Việt Nam, sẽ được hưởng lợi nhiều như ông Kerrey được hưởng trong vai trò chủ trì đại học này.

Thứ tư, hội đồng quản trị của trường nên bao gồm các nhà lãnh đạo tôn giáo, các nhà hoạt động hòa bình và giáo viên hỗ trợ tầm nhìn nhân văn của giáo dục, không chỉ là phương án của một đại công ty.

Người chết ở Thạnh Phong, và tất cả các cái chết của người dân, đòi hỏi một câu trả lời về việc liệu, và làm thế nào, một Việt Nam giàu có sẽ ghi nhớ chúng, và liệu phát triển kinh tế theo kiểu Hoa Kỳ sẽ có lợi cho tất cả các công dân của Việt Nam, hay sẽ làm những người yếu kém nhất biến thành nạn nhân một lần nữa.

Nguyễn-Khoa Thái Anh chuyển ngữ

Nguồn: Nytime.com

© Đàn Chim Việt

Chống tham nhũng: Ai chống ai?

000_9Y235.jpg

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Phủ Chủ Tịch ở Hà Nội ngày 25 tháng Tư năm 2016. AFP PHOTO 00:00/00:00

Tình trạng tham nhũng tại Việt Nam

Đảng cộng sản Việt Nam nhìn nhận tình trạng tham ô nhũng lạm, con ông cháu cha, đặc quyền đặc lợi, cánh hẩu, lợi ích nhóm đang làm uy tín của Đảng lung lay, nhân dân mất tin tưởng. Thế nhưng chống tham nhũng ở Việt Nam được ví von như một trận đánh với kẻ thù nghìn mặt nghìn tay, không có kết quả.

Việt Nam đã ban hành Luật Chống tham nhũng từ hơn 10 năm qua. Nhưng tình trạng tham ô nhũng lạm không hề giảm bớt mà ngày một thêm nhiều, nở rộ trên mọi lãnh vực. Trong vài năm qua, các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước đều sử dụng ngôn từ rất kêu như tham nhũng là giặc nội xâm, tham nhũng là nguy cơ diệt vong của đất nước. Nhưng nếu dựa vào xếp hạng của Tổ chức Minh bạch Quốc tế thì Việt Nam vẫn chưa có sự cải thiện, cả ba năm 2013, 2014 và 2015 điểm số về cảm nhận tham nhũng không nhúc nhích vẫn là 31/100, về thứ hạng thì năm ngoái Việt Nam xếp thứ 112/168 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Chuyện tố cáo là rất nguy hiểm, như ông Tổng Cục chống tham nhũng cũng từng nói, mình muốn điều tra người ta thì người ta đã xử mình trước rồi.
– Luật sư Trần Quốc Thuận

Dư luận Việt Nam và Quốc tế từng cho rằng, ông Nguyễn Phú Trọng là người quyết tâm bảo vệ sự tồn tại của Đảng Cộng sản Việt Nam. Thành tích không tai tiếng về tham nhũng đã giúp ông ngồi lại chức Tổng Bí Thư thêm một nhiệm kỳ nữa. Giới đảng viên trung kiên và những người còn ủng hộ Đảng đã lóe lên hy vọng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau khi củng cố quyền lực sẽ mạnh tay chống tham nhũng, thực hiện một hình thức như chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” bên Trung Quốc. Giới thạo tin từng nối kết sự kiện Tổng Bí thư ra lệnh cho 9 cơ quan Đảng và Nhà nước vào cuộc để làm rõ vụ xe Lexus tư nhân mang biển số công và quá trình điều chuyển công tác của một Phó chủ tịch tỉnh ở Hậu Giang. Vụ việc này dính líu tới Cựu Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng. Tiếp ngay sau đó báo chí đồng loạt phanh phui một số việc được cho là sai trái của cựu Bộ trưởng, kể cả việc bổ nhiệm con trai ông là Vũ Quang Hải, một cán bộ 28 tuổi, quá trình công tác rất xấu vào một chức vụ lãnh đạo bổng lộc lớn ở Tổng Công ty Bia rượu nước giải khát Saigon (SABECO).

TS Nguyễn Quang A, nhà hoạt động xã hội dân sự nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển IDS, từ Hà Nội nhận định:

“Ông Nguyễn Phú Trọng muốn học ông Tập Cận Bình để đả hổ diệt ruồi, nhưng tình hình ở Việt Nam khác với Tàu. Ông Nguyễn Phú Trọng khó có thể tập trung quyền lực một cách thô bạo như Tập Cận Bình để mà làm được những việc của một nhà độc tài khủng khiếp như ông Tập Cận Bình. Nhiều khả năng, đây cũng là những việc làm cho xì bớt những bức xúc của người dân, rồi đâu cũng vào đấy… vì nếu mà đả hổ diệt ruồi hết cả Việt Nam thì là họ tự dẹp họ, nói chung là không khả thi.”

Chống tham nhũng: Liệu có thực hiện được?

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được cho là nhân vật có rất nhiều phát ngôn ấn tượng về chống tham nhũng. Hồi tháng 10/2014, ông Trọng có phát biểu ở Hà Nội gây nhiều chú ý, diệt chuột đừng để vỡ bình. Hàm ý diệt tham nhũng nhưng phải giữ được sự ổn định cho chế độ.

vu-quang-hai-1465978986.jpg
Giấy điều động Vũ Quang Hải làm thành viên Hội đồng Quản trị đại diện cho cổ phần nhà nước, kiêm chức phó tổng giám đốc Công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).

Trong những dịp tiếp xúc cử tri Hà Nội, nhiều lần ông Nguyễn Phú Trọng đã được nghe những lời nhận xét ai oán. Điển hình như cử tri Nguyễn Khắc Thịnh phát biểu vào ngày 27/9/2013 khi gặp gỡ Tổng Bí thư. Theo VietnamNet, vị cử tri đứng tuổi đã nói xin dẫn nguyên văn:  “Trước đây chỉ là những con sâu đơn lẻ đục khoét xã hội, giờ là những con sâu đầy quyền lực, liên kết thành những nhóm lợi ích, thành những vòi bạch tuộc trong chính các cơ quan công nguyền, khiến người lương thiện e ngại, ngày càng ít ai dám đứng lên chống tham nhũng.”

Chung quanh chuyện chống tham nhũng ở Việt Nam, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Từ Saigon nhận định rằng, nếu thực sự muốn chống tham nhũng thì phải bắt đầu từ những người đương chức đương quyền. Ông nhắc lại vụ bê bối của ông Trần Văn Truyền, nguyên Tổng Thanh Tra Chính phủ, bị báo chí phanh phui có nhiều bất động sản giá trị lớn và 5 tháng trước khi về hưu năm 2011, ông Truyền đã ký quyết định bổ nhiệm 60 cán bộ cấp vụ và tương đương, Luật sư Trần Quốc Thuận tiếp lời:

“Tôi nghĩ có làm thì làm ngay những người đương chức, hồi trước đã làm vụ ông Trần Văn Truyền nguyên Tổng Thanh Tra Chính phủ, nhưng thực tế bây giờ nếu rà soát thì bao nhiêu người có nhiều nhà cửa như ông Truyền, bao nhiêu người có tài sản ngổn ngang như ông Truyền, họ có hàng trăm, hàng nghìn tỷ, hàng mấy chục nghìn tỷ. Ở đất nước này người dân đều biết, nhưng họ chán rồi bởi vì những người chỉ ra cụ thể thì không có cơ chế để bảo vệ người tố cáo.

Chuyện tố cáo là rất nguy hiểm, như ông Tổng Cục chống tham nhũng cũng từng nói, mình muốn điều tra người ta thì người ta đã xử mình trước rồi. Hoặc là Phó Giám đốc Công an TP.HCM Thiếu tướng Phan Anh Minh cũng nói, muốn điều tra theo dõi thì phái báo cáo cấp này cấp kia đủ thứ… cho nên một cơ chế như thế thì những cuộc đấu tranh chỉ làm để tuyên truyền, chứ thực tế nó không mang lại kết quả gì.”

Ông Nguyễn Phú Trọng muốn học ông Tập Cận Bình để đả hổ diệt ruồi, nhưng tình hình ở Việt Nam khác với Tàu.
– TS Nguyễn Quang A

Ông Nguyễn Phú Trọng, lấy lại chức Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng từ tay Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vào năm 2013. Tuy vậy ông đã không đạt kết quả gì đáng chú ý, lúc đó giới phân tích cho là ông không có đủ quyền lực, dù là Tổng Bí Thư. Các diễn biến thể hiện việc ông không đưa được ông Nguyễn Bá Thanh, trưởng ban nội chính Trung ương vào Bộ Chính trị. Tiếp sau đó là cái chết bất ngờ của nhân vật được tiếng là nói thẳng nói thật, ông Nguyễn Bá Thanh từng thề bắt hết nhốt hết bọn tham nhũng.

Hiện nay trong nhiệm kỳ thứ nhì, theo giới phân tích chính trị Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã có được một Bộ Chính trị như ý muốn, hoặc ít nhất không có ai chống lại ông. Tuy vậy việc thực hiện lời hứa cùng  nỗ lực chống tham nhũng của ông cũng chưa rõ nét lắm.

Biện pháp chống tham nhũng

Làm thế nào để có thể chống tham nhũng trong cơ chế chính trị một Đảng độc quyền ở Việt Nam, ở nơi không nhìn nhận nguyên tắc tam quyền phân lập. Luật sư Trần Quốc Thuận nêu ý kiến:

“Phải thực hiện những cam kết về nhân quyền, về các quyền chính trị kinh tế xã hội mà Việt Nam đã ký kết, Việt Nam bây giờ là thành viên của tổ chức nhân quyền Liên Hiệp Quốc. Thực hiện đúng những công ước mà Việt Nam ký kết, làm đúng theo Hiến pháp qui định, đừng treo nó, thì tình hình có thể khá lên… vấn đề là có làm hay không làm mà thôi. Việt Nam có luật đầy đủ hết rồi, không thiếu đâu, nhưng mà ai làm mà làm ai và người ta thường nói ở Việt Nam là nếu chống thì ai chống ai…

Tham nhũng là gì, là người có chức có quyền mà ăn cắp ăn trộm, chiếm đoạt tài sản của nhà nước thì gọi là tham nhũng, cần nhớ là người đang có chức có quyền… nếu chống người có chức có quyền thì là mình chống mình…”

Báo chí và chuyên gia từng nói chống tham nhũng ở Việt Nam mang tính cách hình thức và không thực chất. Thực tế rất đơn giản, để có thể thực hiện hành vi tham nhũng, thì cần có sự chống lưng, bao che, chia chác với cấp cao hơn. Ở Việt Nam các vụ án tham nhũng chỉ thấy những cán bộ, công chức cấp nhỏ hoặc cấp trung bị đem ra xử và không thấy truy xét trách nhiệm liên đới tới cùng. Giới phản biện nhận xét trên mạng xã hội rằng, Việt Nam chỉ có thể đập vài con ruồi lẻ tẻ, chưa thể diệt ruồi hàng loạt và hoàn toàn không có khả năng đả hổ.