4 tháng 4 2016
http://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/04/160404_panama_papers_leak_document
Một vụ rò rỉ tài liệu mật vừa tiết lộ những người giàu và quyền lực sử dụng các thiên đường trốn thuế để che giấu tài sản ra sao.
11 triệu tài liệu từ một trong những công ty bí ẩn nhất thế giới, công ty luật Mossack Fonseca ở Panama, bị tung ra.
Các tài liệu này cho thấy Mossack Fonseca đã giúp các khách hàng rửa tiền, tránh lệnh trừng phạt và trốn thuế ra sao.
Công ty này cho biết họ đã hoạt động không thể chê vào đâu được trong suốt 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc phạm tội.
Tài liệu cho thấy các đầu mối có liên hệ đến 72 cựu lãnh đạo và lãnh đạo đương nhiệm, bao gồm cả các nhà độc tài bị cáo buộc tham nhũng từ chính quốc gia của mình.
Gerard Ryle, Giám đốc của Nghiệp đoàn quốc tế các nhà báo điều tra (ICIJ), cho biết tài liệu bị tung ra cho thấy hoạt động hàng ngày của công ty Mossack Fonseca trong suốt 40 năm qua.
“Tôi nghĩ vụ tiết lộ sẽ là đòn mạnh nhất đánh vào vào các thiên đường thuế vì phạm vi của các tài liệu này” – ông cho biết
Panama Papers – Thiên đường trốn thuế của người giàu và giới quyền lực bị phơi bày
- 11 triệu tài liệu của Công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở ở Panama được trao cho tờ báo Đức Suddeutsche Zeitung. Tờ này sau đó đã chia sẻ tài liệu này cho Nghiệp đoàn Quốc tế các nhà báo điều tra.
- BBC Panorama là một trong số 107 tổ chức báo chí, cùng với tờ Guardian của Anh – nằm trong số 78 quốc gia đang tham gia phân tích tài liệu này. BBC không được biết nguồn cung cấp tài liệu.
- Tài liệu cho thấy công ty này đã giúp khách hàng rửa tiền, tránh lệnh trừng phạt và trốn thuế.
- Mossack Fonseca cho biết họ đã hoạt động hoàn hảo trong 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc hay truy tố về bất cứ tội gì.
Dữ liệu bao gồm bí mật của các công ty bình phong (offshore company – đặt ở nước ngoài, thường liên quan đến các thiên đường trốn thuế).
Các công ty này liên đới đến các gia đình và tổ chức của cựu tổng thống Ai Cập Hosni Mubarack, cựu lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi và Tổng thống Syria Basha al-Assad.
Liên quan đến Nga
Tài liệu này tiết lộ một tỷ đô-la nghi ngờ từ mạng lưới rửa tiền do một ngân hàng Nga điều hành và có liên hệ với tổng thống Nga Putin.
Ngân hàng Rossiya điều hành việc rửa tiền, nhắm đến lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và Châu Âu, sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea.
Lần đầu tiên, tài liệu tiết lộ cách thức ngân hàng này hoạt động.
Tiền được đưa qua các công ty đặt trụ sở ở nước ngoài, hai trong số các công ty này chính thức do một người bạn thân của tổng thống Putin sở hữu.
Nghệ sĩ đàn cello Sergei Roldugin quen Tổng thống Putin từ thời thiếu niên và là cha đỡ đầu cho con gái tên Maria của tổng thống.
Trên giấy tờ, cá nhân ông Roldugin đã thu lợi hàng trăm triệu đô-la từ những hợp đồng đáng ngờ.
Nhưng tài liệu từ công ty của ông Roldugin cho biết: “Công ty là một cổng sàng lọc được thành lập với mục đích bảo vệ danh tính và sự bảo mật của người sở hữu lợi nhuận duy nhất của công ty.”
Liên quan đến Iceland
Dữ liệu của công ty Mossack Fonseca cho thấy thủ tướng Iceland Sigmundur Gunnlaugsson có hưởng lợi nhuận không công bố từ các ngân hàng được giải cứu ở quốc gia này.
ông Gunnlaugsson bị cáo buộc che giấu hàng triệu đô-la đầu tư vào các ngân hàng trong nước nhờ vào một công ty bình phong có trụ sở ở nước ngoài.
Các tài liệu được tung ra cũng cho thấy ông Sigmundur Gunnlaugsson và vợ đã mua công ty Wintris vào năm 2007.
Ông không công khai lợi nhuận từ công ty này khi bước vào quốc hội năm 2009. Ông bán 50% công ty Wintris cho vợ với giá 1 đô-la tám tháng sau đó.
Ông Gunnlaugsson giờ phải đối mặt với lời kêu gọi từ chức. Ông nói mình không phạm luật và vợ ông không hưởng lợi gì từ quyết định của ông.
Công ty bình phong này được sử dụng để đầu tư hàng triệu đô-la từ tiền thừa kế, theo một tài liệu do vợ ông Gunnlaugsson, bà Anna Sigurlaug Pálsdóttir ký vào năm 2015.
“Hoàn hảo”
Thêm vào đó, Mossack Fonseca cung cấp một người đại diện giả vờ sở hữu 1,8 tỷ đô la, để người sở hữu thực sự có thể rút tiền mặt từ ngân hàng mà không bị lộ danh tính.
Mossack Fonseca cho biết họ luôn tuân thủ các quy tắc quốc tế, đảm bảo các công ty mà họ hợp nhất không sử dụng dịch vụ vào việc việc trốn thuế, rửa tiền, tài trợ khủng bố hay các mục đích trái phép.
Công ty này cho biết họ thẩm định kỹ lưỡng và lấy làm tiếc vì sự lạm dụng với dịch vụ của họ.
“Trong 40 năm, Mossack Fonseca đã hoạt động hoàn hảo ở đất nước chúng tôi và các khu vực pháp lý nơi chúng tôi hoạt động. Công ty luật của chúng tôi chưa bao giờ bị cáo buộc hay bị truy tố vì liên quan đến tội phạm.”
“Nếu chúng tôi thấy các hoạt động đáng ngờ hoặc làm sai, chúng tôi nhanh chóng trình báo cho nhà chức trách. Tương tự, khi các cơ quan chức năng tiếp cận chúng tôi với bằng chứng cho thấy có thể xảy ra hoạt động sai trái, chúng tôi luôn hợp tác đầy đủ với họ.”
Mossack Fonseca nói các công ty bình phong có ở khắp thế giới và được sử dụng với nhiều mục đích hợp pháp.
Hồ sơ Panama: Cách giấu tài sản, trốn thuế
Những tiết lộ về hàng triệu tài liệu từ hãng luật Panama, Mosack Fonseca, theo đó cho thấy đường dây rửa tiền nghi do các cộng sự thân cận với ông Vladimir Putin điều hành khiến độc giả bị chìm ngập trong hàng đống những thuật ngữ, những câu từ.
Tuy có những cách hợp pháp để tận dụng thiên đường thuế, nhưng hầu hết những gì đang diễn ra lại là chuyện che giấu những người chủ thực sự của các khoản tiền, nguồn gốc của các khoản tiền, và cách tránh phải trả thuế trên các khoản tiền đó.
Nếu như quý vị là một ông chủ doanh nghiệp giàu có tại Đức và quyết định trốn thuế, hay là một kẻ buôn ma túy quốc tế, hay là người đứng đầu một chế độ bạo tàn, thì các phương cách thực hiện cũng đều khá giống nhau.
Mossack Fonseca nói họ luôn tuân thủ với các trình tự quốc tế để đảm bảo các công ty mà họ hỗ trợ không dính vào việc trốn thuế, rửa tiền, tài trợ khủng bố hay bất kỳ mục đích bất hợp pháp nào khác.
Các công ty vỏ bọc
Một công ty vỏ bọc có vẻ bề ngoài như một doanh nghiệp hoạt động hợp pháp. Nhưng đó chỉ là cái vỏ bên ngoài, còn thực ra không làm gì hết ngoài việc quản lý tiền, trong lúc lại giấu kín danh tính những người chủ sở hữu tiền.
Việc quản lý được thực hiện bởi các luật sư, kế toán, thậm chí cả nhân viên dọn dẹp vệ sinh trong công ty, những người không làm gì mấy ngoài việc ký tài liệu và đề danh tính của mình trên mẫu thư công ty.
Khi giới chức muốn tìm hiểu xem ai lả chủ thực sự của các khoản tiền, hay là người kiểm soát các khoản tiền trong công ty, thì họ được cho biết đó là ban lãnh đạo. Thế nhưng đó chỉ là bề nổi. Có ai đó trả tiền để những người đó che giấu nguồn tiền trước giới chức, thậm chí trước cả những bà vợ cũ của ông chủ.
Các công ty vỏ bọc cũng còn được gọi là các công ty “hộp thư”, bởi chúng chẳng có gì nhiều ngoài cái địa chỉ để nhận tài liệu gửi tới.
Trung tâm tài chính ở nước ngoài
Nếu quý vị có một công ty vỏ bọc, quý vị sẽ không muốn công ty đó đặt tại London hay Paris, nơi giới chức thường sẽ tìm được ra ai là chủ, nếu muốn.
Bạn cần một Trung tâm Tài Chính Nước ngoài, nơi thường được gọi là thiên đường thuế.
Các trung tâm này thường đặt tại các quốc đảo nho nhỏ, nơi bí mật ngân hàng được bảo vệ rất kỹ trong lúc có rất ít, hoặc thậm chí không có thuế gì được áp lên các giao dịch tài chính.
Có rất nhiều các quốc gia như thế trên thế giới, từ British Virgin Islands, tới Macao, Bahamas và Panama.
Cổ phiếu và trái phiếu vô danh
Để tăng thêm mức độ ẩn danh, giúp quý vị có thể chuyển những khoản tiền lớn một cách dễ dàng, các loại cổ phiếu và trái phiếu vô danh là một câu trả lời đương nhiên. Mỗi tờ bạc 5 bảng Anh đều có dòng chữ “Tôi hứa sẽ trả cho người cầm tờ giấy này theo yêu cầu một khoản năm bảng”. Điều đó có nghĩa là nếu nó nằm trong túi quý vị thì nó sẽ là của quý vị.
Người “cầm” hoặc mang số tiền thì là người sở hữu nó, có thể tiêu đi hoặc làm bất kỳ điều gì họ muốn đối với tờ tiền đó.
Cổ phiếu và trái phiếu vô danh cũng tuân theo cách thức tương tự, ai có nó trong túi, trong cặp hay trong két sắt an toàn thì người đó sở hữu nó.
Nhưng trị giá của các cổ phiếu, trái phiếu vô danh không phải chỉ có giá 5 bảng. Các trái phiếu vô danh thường có giá trị ở mức 10 ngàn bảng chẳng hạn. Rất tiện nếu quý vị muốn chuyển đi một số tiền lớn, và rất thích hợp nếu quý vị muốn chối đi quyền sở hữu.
Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu như các trái phiếu đó được giữ tại một văn phòng luật ở Panama, người sẽ biết đó có phải là tài sản của quý vị hay không, hay thậm chí số trái phiếu đó có tồn tại hay là không. Điều này giải thích vì sao chính phủ Hoa Kỳ dừng phát hành trái phiếu vô danh hồi 1982. Chúng quá dễ để bị lợi dụng.
Rửa tiền
Hoạt động rửa tiền liên quan tới việc tẩy tiền “bẩn” để quý vị có thể dùng số tiền đó mà không gây ra nghi ngờ gì.
Nếu quý vị là một kẻ buôn ma túy, một kẻ gian lận, hay một chính trị gia tham nhũng, quý vị sẽ có rất nhiều tiền mặt và không cách nào tiêu nó đi hoặc đem cất lại dùng về sau mà không phải tính cách.
Số tiền này cần phải được làm sạch, cho nên quý vị có thể chở nó tới một công ty mờ ám nào đó ở một Trung tâm Tài chính Nước ngoài, và công ty đó sẽ giúp quý vị chuyển số tiền này thành ra các loại trái phiếu vô danh, do một công ty vỏ bọc làm sở hữu và sẽ chẳng có ai biết đến chuyện đó. Quý vị cũng có thể dùng nó để mua nhà ở London hay ở miền nam nước Pháp trong trường hợp có đảo chính, hoặc trả học phí cho con cái, hoặc đãi đằng bà cô họ hàng những chuyến đi Paris mua sắm.
Trừng phạt và phá lệnh trừng phạt
Một trong những cách trừng trị các chế độ khét tiếng trên thế giới là áp dụng lệnh trừng phạt. Lệnh trừng phạt có thể từ việc giới hạn hoạt động nhập khẩu thiết bị quân sự hay súng đạn, cấm xuất khẩu dầu và các hàng hóa khác, và các lệnh trừng phạt áp lên từng cá nhân; đóng các tài khoản ngân hàng của các nhà độc tải và thân hữu, gia đình và các ủng hộ viên của họ.
Chính quyền Anh gần đây đã áp hàng ngàn lệnh trừng phạt lên các quốc gia, các công ty, ngân hàng và các cá nhân.
Nhưng càng rắc rối trong chuyện một chế độ bị trừng phạt, lại càng dễ kiếm được nhiều tiền nếu ai đó có thể tìm cách phá vỡ các lệnh trừng phạt đó.
Cung cấp các tài khoản ngân hàng bí mật cho những kẻ giết người hàng loạt, những kẻ tra tấn, hay cung ứng vũ khí cho một bên, thậm chí cả hai bên trong một cuộc nội chiến, hay tài trợ cho các tham vọng hạt nhân của những chế độ bị cô lập… Lợi nhuận thu được là những con số khổng lồ, đương nhiên, và rất nhiều các tài khoản ngân hàng bí mật, các công ty vỏ bọc trên thế giới nơi các quan chức nhắm mắt làm ngơ, là chìa khóa giúp mở tung cánh cửa các lệnh trừng phạt ra một cách an toàn và đầy lợi nhuận.
Quy chế về Gửi Tiết kiệm của Âu châu
Trong nỗ lực nhằm chặn việc che giấu tiền khỏi mắt các cơ quan thuế, Liên hiệp Âu châu đã ra quy chế về gửi tiền tiết kiệm (ESD).
Về căn bản, các ngân hàng tại EU phải thu thuế trên các tài khoản ngân hàng của các công dân EU. Cho nên quý vị không thể nào là một người dân Ai-len chẳng hạn, có tài khoản ngân hàng Hà Lan và hy vọng là giới chức thuế Ai-len sẽ không tìm ra được thông tin đó, hoặc không thu được thuế dựa trên tài khoản đó.
ESD khiến cho việc giấu diếm tiền ở châu Âu trở nên khó khăn hơn.
Điều này khá là thú vị, bởi khi ESD được thảo luận và đưa ra áp dụng, đã có sự tăng vọt số người muốn mở tài khoản ngân hàng ở bên ngoài châu Âu, dẫn tới làn sóng quan tâm tới các nơi như Panama và British Virgin Islands.
Hồ sơ Panama – thiên đường thuế cho giới nhà giàu và có thể lực
- Tổng số 11 triệu tài liệu do hãng luật đặt tại Panama Mossack Fonseca lưu giữ đã được chuyển cho tờ báo Đức Suddeutsche Zeitung, và báo này đã chia sẻ với Tập đoàn Phóng viên Điều tra Quốc tế.
- BBC Panorama và tờ báo Anh Guardian nằm trong số 107 tổ chức truyền thông nằm tại 78 quốc gia đã nghiên cứu các tài liệu này.
- Các tài liệu cho thấy cách thức công ty luật này đã giúp khách hàng rửa, tránh các lệnh trừng phạt và tránh thuế ra sao.
- Mossack Fonseca nói họ đã hoạt động nghiêm chỉnh trong 40 năm và chưa bao giờ bị cáo buộc vi phạm hình sự gì.
DIỄN ĐÀN CỦA CHÚNG TA 