Không rõ, sau khi Obama rời Việt Nam, có ai đang lặng lẽ ngồi đọc những bài viết của anh Trần Huỳnh Duy Thức (những lá thư gửi từ trong tù ra và những entries post trên blog Trần Đông Chấn trước khi anh bị bắt – vẫn còn tồn tại và vẫn còn giá trị).

Nên nhớ, bài diễn văn của Obama được viết bởi một speech writer chuyên nghiệp với sự cố vấn của những người am hiểu Việt – Mỹ nhất; trong khi những bài viết của Trần Huỳnh Duy Thức là của chính anh, của một người Việt Nam yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì đất nước.

Cho dù, theo nguồn tin của tôi, các cuộc đàm phán vì tự do của anh Trần Huỳnh Duy Thức đang có tiến triển tốt, chúng ta cũng nên cảm thấy xấu hổ khi phải để một tổng thống nước ngoài nhắc nhở rằng, “tương lai của Việt Nam phải do người Việt Nam định đoạt”. Hãy lắng nghe nhau, hãy đứng bên nhau, thúc đẩy sự thay đổi của đất nước bằng những bước đi cần thiết trong tinh thần trách nhiệm nhất.

Chúng ta phải hướng tới những giá trị phổ quát mà loài người đã và đang đạt được nhưng chúng ta không thể trông đợi vào ai ngoài chính mình. Chúng ta có thể cảm kích trước những gì mà Obama đã nói, đã làm ở VN nhưng nếu chúng ta say sưa với Obama mà quên những đồng bào của chính mình đã nói và đã làm những điều tương tự và đang phải trả giá thì những gì chúng ta nhận được từ Obama chỉ có giá trị như một show diễn. “Cọc nhổ đi rồi, lỗ bỏ không”.

Ảnh chụp bìa cuốn sách “Con đường nào cho Việt Nam?” của tác giả, tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức

https://anhbasam.wordpress.com/2016/05/24/8429-bai-phat-bieu-tuyet-voi-cua-tong-thong-my-obama-truoc-sinh-vien-tri-thuc-viet-nam/

Sáng 24-5-2016, khoảng 4000 sinh viên, trí thức trẻ và doanh nhân trẻ Việt Nam đã có mặt tại Trung tâm hội nghị Quốc gia tại Mỹ Đình rất sớm để chờ đón sự kiện Tổng thống Obama sẽ có cuộc trò chuyện, phát biểu tại đây…

Bài phát biểu của một người nước ngoài, một người Mỹ, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ. Bước ra sân khấu, Tổng thống Obama vẫy tay chào khán giả và gửi lời chào bằng tiếng Việt tới tất cả mọi người. “Xin chào, xin chào”.

“Xin cám ơn những người trẻ tuổi, đại diện cho sự năng động của Việt Nam đã đến đây!

Trong chuyến thăm này, sự thân thiện của các bạn đã chạm tới trái tim của chúng tôi. Nhiều người vẫy tay chào tôi bên đường, làm tôi cảm thấy được tình hữu nghị giữa các dân tộc.

Hôm qua tôi đến thăm phố cổ Hà Nội và được ăn bún chả rất ngon, uống bia Hà Nội. Đường phố thật đông đúc, tôi chưa bao giờ thấy nhiều xe máy như vậy trong đời. Tôi chưa thử qua đường, nhưng sau này có dịp trở lại Việt Nam, các bạn sẽ chỉ cho tôi cách qua đường như thế nào.

Tôi không phải Tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam trong những năm gần đây, nhưng tôi là (tổng thống) đầu tiên – cũng như các bạn – trưởng thành sau cuộc chiến tranh Việt Nam.

Khi lực lượng quân sự Mỹ rời Việt Nam lúc đó tôi 13 tuổi. Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với người Việt Nam là ở Hawaii, nơi tôi lớn lên. Tôi đã gặp một số người Mỹ gốc Việt ở đó, nhiều người còn trẻ hơn tôi. Nhiều người trẻ Việt Nam, cũng như hai con gái tôi, khi sinh ra chỉ biết đến tình hòa bình và bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch sử khó khăn, nhưng chúng ta hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an ninh và sự ổn định để chúng ta có thể thúc đẩy lẫn nhau.

Khi những phi công Mỹ đến đây, người Việt Nam đã giúp đỡ họ. Vào ngày tuyên bố độc lập của Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của Mỹ, rằng mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng và được hưởng các quyền khác nhau trong đó có quyền sống, quyền tự do, mưu cầu hạnh phúc. Vào một thời điểm khác, việc đánh đuổi thực dân đã đưa chúng ta xích lại gần nhau. Không may, chiến tranh Lạnh và sự sợ hãi chủ nghĩa cộng sản đã khiến lịch sử hai nước đớn đau. Ở hai nước, gia đình các cựu chiến binh vẫn còn đau đớn vì những người thân đã mất.

Trong các nghĩa trang liệt sĩ, trên bàn thờ của các gia đình Việt Nam chứa đựng đầy những nỗi đau. Có khoảng 3 triệu người Việt Nam, dân thường và binh sĩ ở cả hai phía, đã mất đi. Trên bức tường chiến tranh ở đất nước chúng tôi, người ta có thể chạm vào tên của 58.315 binh sĩ vĩnh viễn không trở về. “Khi chúng ta bất đồng một điều gì đó, chúng ta vẫn phải nhớ đến những người đã ngã xuống vì đất nước, cả người Việt và người Mỹ”. Chúng ta đã hàn gắn với nhau: tìm kiếm người mất tích, đưa họ về nước, gỡ bỏ những bãi mìn còn chưa nổ. Trẻ con không thể nào bị mất chân bởi những bãi mìn này.

Trẻ em khuyết tật và chất độc màu da cam sẽ được chúng tôi hỗ trợ nhiều hơn. Chúng tôi tự hào vì những công việc chúng ta đã phối hợp với nhau tại Đà Nẵng và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ ở sân bay Biên Hòa. Quá trình hòa giải của hai nước chúng ta không chỉ là liên quan đến các cựu chiến binh. Thượng nghị sĩ John McCain, cựu binh trong chiến tranh, đã đến gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nói rằng “Hai nước chúng ta không nên là kẻ thù, nên làm bạn”.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã phát triển mạnh về kinh tế, tiến bộ, từ những nhà cao tầng, khu đô thị, vệ tinh phóng vào vũ trụ, hàng ngàn doanh nghiệp khởi nghiệp, hàng nghìn người trẻ kết nối trên mạng, không chỉ selfie mà còn cất giọng vì những điều các bạn quan tâm.

Việt Nam đã giảm nghèo, tăng tiếp cận điện nước, tỉ lệ em gái được đến trường là những tiến bộ cực lớn. Quan hệ hai nước cũng thay đổi, hai nước đã học được bài học như Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng nói rằng “Muốn đối thoại, cả hai bên phải thay đổi”.

Chúng ta đã cùng nhau giải quyết bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại, làm sạch đất đai khỏi chất độc da cam. Quá trình hòa giải hai nước và cũng đã đem lại những lợi ích cho hai nước được dẫn dắt bởi những cựu chiến binh từng ở hai chiến tuyến, như thượng nghị sĩ McCain và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hay trung úy Hải quân giờ là Ngoại trưởng John Kerry. Xin cảm ơn ngoại trưởng. Chính bởi những người cựu chiến binh đã cho chúng ta thấy con đường đi và người dân đã cảm thấy rất phấn khích để tiếp tục mưu cầu hòa bình. Chúng ta trở nên gần gũi nhau hơn, thương mại tự do ngày càng tăng lên, các sinh viên, học giả nghiên cứu với nhau.

Câu chuyện hai nước là bài học cho cả thế giới, rằng trái tim có thể thay đổi, khi ta từ chối làm tù nhân của quá khứ, rằng hòa bình tốt hơn chiến tranh.

Việt Nam là nước độc lập, có chủ quyền, không nước nào có thể áp đặt, quyết định số phận thay Việt Nam.

Mỹ có thể giúp Việt Nam cách vận hành nền kinh tế một cách minh bạch. Các công ty, trường đại học của Mỹ sẽ đến Việt Nam để đem lại công nghệ và giáo dục chất lượng cao.

Từ thơ Nguyễn Du, triết học Phan Chu Trinh, toán học Ngô Bảo Châu đều có thể đem ra thế giới. Ở Việt Nam và trên thế giới, phụ nữ sẽ có cơ hội phát triển, những phụ nữ là con cháu của Bà Trưng, Bà Triệu.

“Nước lớn không được bắt nạt nước nhỏ”.

Mỹ sẽ hỗ trợ Việt Nam thực hiện TPP. TPP sẽ giúp minh bạch, chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, là tương lai cho mọi người, vì thịnh vượng và an ninh.

Để tăng cường hợp tác an ninh và lòng tin, Mỹ sẽ cung cấp tàu cho cảnh sát biển Việt nam, dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí để bình thường hóa trọn vẹn quan hệ với Việt Nam, giúp Việt Nam mua sắm vũ khí bảo vệ Tổ quốc.

Người dân hai nước đang gần nhau hơn bao giờ hết, doanh nghiệp, du học sinh, khách du lịch đều tăng lên. Chúng tôi đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ nước nào khác ở Đông Nam Á. Rất nhiều khách du lịch đã đến thăm Việt Nam, 36 phố phường cổ Hà Nội, các cửa hàng ở Hội An, cố đô Huế. Như nhạc sĩ Văn Cao trong bài hát có lời: “Từ nay người biết yêu người, từ nay người biết thương người”.

Nguyên tắc là các nước nhỏ hay lớn đều phải được tôn trọng chủ quyền và lãnh thổ, nước lớn không được bắt nạt nước nhỏ.

Với Biển Đông, Mỹ ủng hộ tự do hàng hải và hàng không, giải quyết tranh chấp hòa bình và theo luật pháp quốc tế.

Chúng ta cũng có những khác biệt về nhân quyền. Nhưng tôi không nói riêng Việt nam, không nước nào hoàn hảo, kể cả Mỹ. Tôi ngày nào cũng nghe những than phiền về nhân quyền.

Nhưng chỉ trích khiến ta tiến bộ. Mỹ không muốn áp đặt lên Việt Nam, nhưng nhân quyền là phổ quát, các quyền tự do ngôn luận, biểu tình đều có trong Hiến pháp của chính Việt Nam.

Người Việt nam sẽ tự quyết định tương lai của Việt nam. Tôi tin các nước sẽ thành công hơn khi người dân có có quyền bày tỏ, ngôn luận, tiếp cận thông tin, kinh tế sẽ phát triển. Facebook đã bắt đầu như thế…

Việt Nam qua nhiều năm đã tiến bộ, minh bạch hơn. Người Việt Nam sẽ tự quyết định tương lai của Việt nam. Tôi tin các nước sẽ thành công hơn khi người dân có có quyền bày tỏ, ngôn luận, tiếp cận thông tin, kinh tế sẽ phát triển. Facebook đã bắt đầu như thế.

Ai đó có ý tưởng mới mẻ và có thể chia sẻ. Khi báo chí, truyền thông có thể soi rọi những nơi tối tăm, các quan chức sẽ bị kiểm soát. Bầu cử tự do sẽ có những lãnh đạo tốt.

Tự do tôn giáo sẽ khiến người dân yêu thương nhau hơn. Tự do lập hội, người dân sẽ giúp giải quyết những vấn đề Chính phủ không thể làm. Những quyền này không gây rối loạn xã hội mà khiến xã hội bền vững hơn. Việt Nam có thể làm khác các nước, nhưng những nguyên tắc là chung.

Hai nước đã từng chiến tranh, giờ chúng ta lại cùng nhau gìn giữ hòa bình thế giới. Mọi việc không phải sau một đêm là có. Có những khó khăn, thụt lùi. Nhưng tôi đứng đây, trước các bạn, rất lạc quan về tương lai của hai nước.

Như Trịnh Công Sơn đã viết “Nối vòng tay lớn”, người dân hai nước đã mở trái tim mình ra để đến với nhau. Một bác sĩ Việt kiều đã nói với tôi rằng ông đã thực hiện được giấc mơ Mỹ, ông tự hào là người Mỹ và cũng tự hào là người Việt Nam. Hôm nay ông có mặt ở đây để trở về giúp đỡ Việt Nam.

Thế hệ trẻ Việt Nam có cơ hội để phát triển đất nước, Hoa Kỳ ở đây để giúp đỡ các bạn, luôn bên các bạn. Sau này khi các bạn cùng người trẻ Mỹ hợp tác, các bạn sẽ nhớ phút này, tôi đứng ở đây.

Như Nguyễn Du đã viết:
Rằng trăm năm cũng từ đây
Của tin gọi một chút này làm ghi…”

Cuối cùng, tổng thống Obama đã nói câu tiếng Việt: “Cám ơn các bạn” trong tiếng vỗ tay kéo dài của khoảng 4.000 người.

Tổng thống Obama rời đi trong tiếng nhạc của bài hát “Việt Nam tươi đẹp” và những tràng pháo tay không ngớt.

Nguồn: FB Cao Bảo

Bản dịch trên có nhiều chỗ lược dịch. Mời bà con nghe bài phát biểu bằng tiếng Anh để biết những đoạn nào bị bỏ qua:

_____

Một bản dịch khác trên báo Tuổi Trẻ:

Tuổi Trẻ

Toàn văn phát biểu của Tổng thống Obama trước 2.000 người ở Mỹ Đình

24-5-2016

Sáng 23-5, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barack Obama có bài phát biểu dài 30 phút tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình trước hơn 2.000 trí thức, sinh viên, doanh nhân trẻ…

Hôm qua, tôi thăm phố cổ Hà Nội và ăn bún chả rất ngon, có uống luôn bia Hà Nội. Đường phố đông đúc và trong đời tôi chưa từng thấy nhiều xe máy như vậy. Tôi chưa thử qua đường, nhưng sau này có dịp trở lại Việt Nam, các bạn hãy chỉ cho tôi cách qua đường như thế nào.

Tôi không phải tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam trong những năm gần đây, nhưng tôi là người đầu tiên – cũng như các bạn – trưởng thành sau cuộc chiến tranh Việt Nam.

Khi lực lượng quân sự cuối cùng củaMỹ rời Việt Nam, lúc đó tôi 13 tuổi. Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với người Việt Nam là lúc đang lớn lênở Hawaii, nơi có một cộng đồng người Việt. Nhiều người trẻ Việt Nam, và thế hệ trẻ hơn tôi, giống như hai con gái tôi, khi sinh ra và lớn lên chỉ biết đến hòa bình và quan hệ bình thường hóa Việt Nam – Hoa Kỳ.

Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch sử khó khăn, nhưng chúng ta đều hướng về tương lai. Hoa Kỳ và Việt Nam đều hướng tới sự thịnh vượng, an ninh và ổn định.

Tôi trân trọng quá khứ lịch sử rất huy hoàng của Việt Nam. Hàng nghìn năm, Việt Nam đã trồng cấy ở mảnh đất này. Lịch sử được viết lên những chiếc trống đồng Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững trên dòng sông Hồng hơn 1.000 năm. Thế giới đều biết đến lụa và những danh họa của Việt Nam. Còn Văn Miếu là bằng chứng hiếu học của người Việt Nam.

Tuy nhiên cũng có nhiều thế kỷ, các bạn bị ngoại bang chiếm đóng, vận mệnh của các bạn lại bị quyết định bởi người khác, đất nước không nằm trong tay các bạn. Nhưng cũng như những cây tre, tinh thần bất khuất của người Việt Nam như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/ Rành rành định phận ở sách trời”.

Hôm nay chúng ta cũng nhớ tới lịch sử giữa người Việt và người Mỹ mà thường chúng ta đã bỏ quên. Hơn 200 năm trước, một bậc tiền bối người Mỹ, Thomas Jefferson, đi tìm lúa gạo cho nông trại của ngài và ông đã tìm đến gạo Việt Nam, loại gạo nổi tiếng vì trắng nhất, ngon nhất, lại có năng suất. Từ đó, những tàu buôn đã đến Việt Nam lấy gạo.

Trong Thế chiến thứ 2, người Mỹ đã tới hỗ trợ nhân dân Việt Nam chống ngoại xâm. Khi đọc Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của Mỹ, nói rằng mọi người sinh ra bình đẳng, tạo hóa cho họ các quyền bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.

Ở một vài thời điểm, lý tưởng chung và lịch sử chống thực dân có thể đã đưa chúng ta xích lại gần nhau sớm hơn, thế nhưng Chiến tranh lạnh và nỗi lo sợ chủ nghĩa cộng sản đã đẩy chúng ta tới một cuộc chiến. Chúng ta đã nhận thức được sự thật đau đớn rằng: một lần nữa Hoa Kỳ và Việt Nam nhận được bài học rằng dù cho thế nào đi nữa đều mang lại đau đớn và bi kịch.

Từ những bàn thờ, từ những nghĩa trang hãy nhớ rằng có khoảng 3 triệu thường dân và binh sĩ ở cả hai phía đã hi sinh. Trên bức tường tưởng niệm ở Washington, người ta có thể chạm vào tên của 58.315 binh sĩ Mỹ vĩnh viễn không trở về.

Ở cả hai nước, các gia đình vẫn cảm nhận được nỗi đau mất mát người thân, bạn bè. Tại Mỹ, chúng tôi học được rằng cho dù khác biệt thế nào, chúng ta vẫn phải vinh danh và tôn trọng khi họ trở về nhà sau nhiệm vụ.

Hôm nay người Việt và người Mỹ ngồi lại với nhau, cùng nhận thức nỗi đau và sự hi sinh của cả hai phía.

Gần đây, trong những thập kỷ qua, Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc. Và hôm nay thế giới nhận thức được những gì các bạn có được. Từ những thành tựu kinh tế, trao đổi thương mại với các nước, trong đó có Mỹ, các bạn đã đóng góp vào nền kinh tế thế giới. Các bạn bán hàng đi toàn thế giới; nhiều nhà đầu tư tìm đến với các bạn. Việt Nam là một trong những quốc gia phát triển nhanh nhất Đông Nam Á và đang tiến bước thành một nước trung bình.

Chúng tôi thấy được sự phát triển của Việt Nam, bằng chứng là các tòa nhà cao tầng, những trung tâm thương mại mới xây, các thành phố vệ tinh… tại Hà Nội, TP.HCM. Chúng tôi thấy Việt Nam có một thế hệ mới tiếp cận công nghệ, có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp. Việt Nam có 10 triệu tài khoản Facebook và Instagram. Các bạn trẻ không chỉ đăng hình selfie, dù rằng tôi nghe họ selfie rất nhiều và vừa qua nhiều người muốn selfie cùng tôi, mà còn biết lên tiếng cho những điều mình quan tâm, đơn cử là lên tiếng cứu những cây cổ thụ tại Hà Nội.

Những điều này thể hiện rõ ràng sự tiến bộ trong đời sống người dân. Việt Nam đã nhanh chóng xóa được nghèo đói, tăng thu nhập gia đình và đưa hàng triệu người nhanh chóng gia nhập tầng lớp trung lưu. Đói nghèo, bệnh tật, chết khi sinh… đều giảm. Số người có nước sạch tăng cao, số trẻ em cả trai và gái được đi học tiếp tục tăng. Đây là những tiến bộ vượt bậc mà các bạn đạt được trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Và Việt Nam cũng tạo ra những thuận lợi trong quan hệ hai nước. Từ trong đối thoại, chúng ta thấy rằng cả hai bên đều mong muốn thay đổi. Đây là nguồn gốc giúp hai nước hàn gắn, cho phép chúng ta tìm kiếm những binh lính mất tích, đưa họ trở về nhà; cho phép chúng ta gỡ bom mìn chưa nổ để không đứa trẻ nào bị mất oan chân khi rong chơi ngoài đồng.

Không chỉ tiếp tục giúp đỡ trẻ em khuyết tật của Việt Nam, chúng tôi còn hỗ trợ Việt Nam tẩy chất độc da cam, dioxin, giúp Việt Nam có thêm nhiều đất canh tác. Chúng tôi tự hào vì công việc đang phối hợp tiến hành tại Đà Nẵng và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ tẩy độc ở sân bay Biên Hòa.

Xin hãy đừng quên rằng quá trình hòa giải giữa hai nước chúng ta có công lớn của các cựu chiến binh từng đối đầu. Thượng nghị sĩ John McCain, người từng bị giam giữ nhiều năm trong chiến tranh, đã đến gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp và ông nói rằng: “Hai nước chúng ta không nên là kẻ thù, mà hãy làm bạn”.

Nhiều người Mỹ và Việt đã nỗ lực hàn gắn những vết thương và đem lại lợi ích cho hai nước, ví dụ như trung úy hải quân mà giờ là Ngoại trưởng John Kerry. Xin cảm ơn ngài ngoại trưởng. Chính nhờ những cựu chiến binh, chúng ta tìm ra được hướng đi bởi chính họ, những người lính có đủ dũng khí để mưu cầu hòa bình.

Thương mại tự do ngày càng tăng lên và các sinh viên, học giả nghiên cứu với nhau nhiều hơn. Hoa Kỳ đón sinh viên Việt Nam nhiều hơn bất kỳ nước nào khác ở Đông Nam Á. Mỗi năm Việt Nam đón ngày càng nhiều du khách Mỹ, trong đó rất nhiều người “Mỹ balô” trẻ. Họ tới 36 phố phường cổ Hà Nội, mua sắm ở Hội An, tham quan cố đô Huế.

Là người Việt và người Mỹ, chúng ta có liên hệ với nhau, như nhạc sĩ Văn Cao viết: “Từ nay người biết quê người. Từ nay người biết thương người”.

Trong cương vị tổng thống, tôi muốn tiếp tục những sự phát triển trong quan hệ hai nước và với quan hệ đối tác toàn diện, chính phủ hai nước ngày càng làm việc gần gũi với nhau hơn bao giờ hết.

Mục tiêu của tôi trong chuyến thăm này là xây dựng nền tảng ngày càng vững chắc hơn cho quan hệ hai nước trong nhiều thập kỷ tới. Mối quan hệ lâu dài của hai đất nước chúng ta, bắt đầu từ Thomas Jefferson từ hơn hai thế kỷ trước, bây giờ bắt đầu một chu kỳ mới. Chúng ta đã mất rất nhiều năm, với nhiều nỗ lực hàn gắn quan hệ. Hôm nay, tôi muốn nói một điều mà trước đây chúng tôi không thể tưởng tượng được: hai nước đã trở thành bạn bè, đối tác của nhau.

Tôi tin rằng những bài học trong chiến tranh sẽ là những bài học cho cả thế giới. Có những cuộc xung đột tưởng như không thể kết thúc, không giải quyết được, nhưng giờ đây quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam cho thấy có thể tạo ra sự thay đổi để có tương lai tốt đẹp hơn, nếu chúng ta không chấp nhận làm tù nhân của quá khứ. Hòa bình bao giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh. Sự tiến bộ, những giá trị tốt đẹp của con người cần được thúc đẩy bằng hợp tác chứ không phải bằng chiến tranh hay xung đột. Đây là điều mà chúng ta đã chỉ ra cho thế giới thấy.

Quan hệ đối tác giữa Mỹ với Việt Nam dựa trên những điều căn bản: Việt Nam là một nước có chủ quyền độc lập ở Đông Nam Á và không có quốc gia nào khác có quyền áp đặt lên ý chí hay quyết định vận mệnh. Đồng thời Hoa Kỳ rất quan tâm đến sự thành công của đất nước Việt Nam.

Quan hệ hợp tác toàn diện giữa Hoa Kỳ và Việt Nam vẫn ở trong giai đoạn đầu. Vào thời điểm rời nhiệm vụ, tôi thấy rằng quan hệ này sẽ còn tiếp tục dẫn dắt chúng ta trong nhiều thập kỷ tới.

Đầu tiên, chúng ta cần hợp tác nhiều hơn để tạo ra và đem lại nhiều cơ hội và thịnh vượng thật sự cho người dân hai nước. Chúng ta biết những nguyên liệu cần thiết cho nền kinh tế toàn cầu trong thế kỷ 21. Nền kinh tế và thương mại toàn cầu sẽ phát triển, đặc biệt ở các nước có pháp quyền và có hành lang pháp lý đúng đắn. Người ta sẽ không muốn bán hàng hay học hành nếu không biết mình được đối xử như thế nào. Trong nền kinh tế dựa trên tri thức, công việc sẽ được giao cho những người có tự do lựa chọn hay được trao đổi ý tưởng để sáng tạo.

Hợp tác toàn diện không chỉ là việc một nước mang sang nước khác nguồn tài nguyên mà còn là đầu tư vào nguồn lực con người, kỹ năng đào tạo và nhân tài, dù họ sống ở thành thị hay nông thông. Đây là hình thức hợp tác mà Mỹ đề nghị.

Như tôi đã nói, ngày hôm qua, đội hòa bình (Peace Corps) đã đến Việt Nam để tập trung dạy học. Thế hệ trẻ trước đây của người Mỹ đến Việt Nam để chiến đấu, nhưng thế hệ sau của chúng tôi lại đến để đóng góp cho sự phát triển, dạy học và làm sâu sắc hơn tình hữu nghị hai nước.

Các công ty hàng đầu, đại học danh tiếng Mỹ đã đến Việt Nam để hợp tác, đào tạo về khoa học công nghệ, toán học, y tế… Khi chào đón công dân, thanh niên Việt Nam sang Mỹ, chúng tôi cũng thấy thế hệ trẻ Việt Nam xứng đáng được hưởng những giá trị giáo dục tốt hơn ngay tại quê nhà.

Do vậy, tôi rất vui mừng thông báo, mùa thu năm nay Đại học Fulbright sẽ đi vào hoạt động tại TP.HCM. Đại học phi lợi nhuận, chất lượng cao này sẽ cấp nhiều học bổng cho sinh viên Việt Nam. Các sinh viên, học giả, nhà nghiên cứu sẽ tập trung vào các lĩnh vực như chính sách công, quản trị doanh nghiệp, máy tính, hợp tác trong tất cả các lĩnh vực từ thơ của Nguyễn Du, triết học của Phan Chu Trinh tới lĩnh vực toán của giáo sư Ngô Bảo Châu…

Chúng tôi mong muốn sẽ kết nối những doanh nghiệp trẻ Việt – Mỹ. Nếu có thể tiếp cận với công nghệ, kỹ năng cần thiết thì tôi tin rằng không gì có thể cản bước các bạn, đặc biệt những phụ nữ tài năng, tiến bước đến thành công. Chúng tôi tin rằng chất lượng tổng quan là điều cực kỳ quan trọng.

Từ thời đại Hai Bà Trưng đến nay, người phụ nữ tự tin, mạnh mẽ luôn đóng góp rất lớn giúp đất nước Việt Nam phát triển. Điều này rất rõ và khi đi khắp thế giới, tôi thường nói rằng gia đình, cộng đồng hay đất nước sẽ thịnh vượng nếu như phụ nữ có cơ hội bình đẳng để thành công trong trường học, việc làm… Điều này đúng ở khắp nơi, cũng như ở Việt Nam.

Chúng tôi tiếp tục làm việc để phát huy hết tiềm năng của nền kinh tế Việt Nam, bằng hiệp định TPP. Hiệp định này giúp các bạn buôn bán nhiều hàng hóa hơn cho thế giới, đồng thời thu hút nhiều đầu tư hơn. TPP đòi hỏi phải có cải cách và Hoa Kỳ sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam tuân thủ đầy đủ những cam kết.

Cá nhân tôi ủng hộ TPP vì nó giúp Việt Nam không phải phụ thuộc thương mại với bất cứ quốc gia nào và có thể mở rộng thị trường với nhiều nước, trong đó có Hoa Kỳ. Đồng thời, các bạn cũng có thể mua được nhiều hàng hóa tốt hơn từ nước Mỹ.

TPP cũng sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giúp các bạn giải quyết các vấn đề bình đẳng kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp cho người lao động có điều kiện lao động an toàn hơn. TPP giúp Việt Nam lần đầu tiên có quyền thành lập các nghiệp đoàn lao động độc lập và ngăn chặn lao động trẻ em, lao động cưỡng bức.

TPP cũng tạo ra môi trường bảo vệ tốt nhất cũng như có tiêu chuẩn chống tham nhũng cao nhất so với bất kỳ thỏa thuận thương mại nào trên thế giới. Tất cả chúng ta phải tuân thủ triệt để vì một nền kinh tế thịnh vượng và một quốc gia an ninh.

Tất cả chúng ta phải nỗ lực đảm bảo và hợp tác trong chương trình đào tạo an ninh chung. Trong chuyến thăm này của tôi, hai bên đã nhất trí xây dựng niềm tin, tiếp tục công tác đào tạo, cung cấp thiết bị cho cảnh sát biển, năng lực bảo vệ hàng hải cũng như cứu trợ nhân đạo trong thiên tai.

Hôm qua, tôi đã tuyên bố Mỹ sẽ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đảm bảo Việt Nam có thể có vũ khí cần thiết để đảm bảo an ninh. Chúng tôi mong muốn thể hiện rõ Hoa Kỳ bình thường hóa toàn bộ quan hệ với Việt Nam.

Thế kỷ 20 đã dạy cho tất cả chúng ta, kể cả Mỹ và Việt Nam, rằng trật tự quốc tế, trong đó nền an ninh của chúng ta, đặt nền móng trên những nguyên tắc cơ bản. Quốc gia dù lớn hay nhỏ đều có chủ quyền riêng và phải được tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ. Các nước lớn không được bắt nạt các nước nhỏ hơn; việc giải quyết các tranh chấp cần tiến hành hòa bình. Các thể chế khu vực như ASEAN và cấp cao Đông Á cần được củng cố.

Đó là điều mà tôi tin tưởng, nước Mỹ tin tưởng và đó là kiểu hợp tác mà Hoa Kỳ muốn đề nghị trong khu vực. Đây cũng là điều tôi nói khi là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Lào trong năm nay.

Ở Biển Đông, chúng tôi không phải là một bên tranh chấp, nhưng Hoa Kỳ khẳng định và đề cao quyền tự do hàng hải và hàng không; tự do thương mại không bị cản trở; giải quyết các tranh chấp thông qua pháp lý và luật pháp quốc tế. Nước Mỹ sẽ đưa tàu và máy bay đến bất kỳ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép, và ủng hộ quyền của các nước khác hành động như vậy.

Cho dù chúng ta hợp tác chặt chẽ trong những lĩnh vực tôi vừa đề cập, tôi cũng phải kể ra những khác biệt giữa hai chính phủ, trong đó phải nói đến vấn đề nhân quyền. Một trong các điểm trong quan hệ đối tác của chúng ta là giải quyết sự khác biệt về nhân quyền.

Tôi nói điều này bởi không có quốc gia nào hoàn hảo. Sau hai thế kỷ lập nước, chúng tôi vẫn đang phải cố gắng đạt được những ý tưởng chúng tôi đã đề ra khi chúng tôi lập quốc, như kinh tế có phần thâm hụt, thậm chi cho chính trị, gia tăng bất bình đẳng thu nhập giữa những nhóm người, rắc rối trong hệ thống pháp lý hình sự, phụ nữ vẫn chưa được trả lương bằng nam giới.

Nước Mỹ có những vấn đề của riêng mình và không hề miễn nhiễm với những chỉ trích. Ngày nào chúng tôi cũng nhận được phê bình, nhưng những lời chỉ trích giúp chúng tôi tranh luận cởi mở để nhận biết sự chưa hoàn hảo và từ đó có thể phát triển hơn, thịnh vượng hơn và công bằng hơn.

Việc mọi người có quyền đưa ra lời phê phán chính là điều giúp xã hội tiến bộ hơn. Hoa Kỳ không muốn áp đặt cho Việt Nam, chúng tôi tin rằng giá trị Hoa Kỳ mà chúng tôi nói là giá trị phổ quát được nêu trong Hiến pháp Liên Hiệp Quốc như người dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí… Đây là những điều đã được nêu trong Hiến pháp Việt Nam.

Vấn đề của mỗi quốc gia là đều cố gắng thực hiện những điều này, đảm bảo rằng những người trong chính phủ luôn trung thành với lý tưởng này.

Trong những năm qua, Việt Nam có nhiều tiến bộ, và với hiến pháp mới, nhiều vấn đề được cởi mở hơn, trong đó ngân sách được công khai và cộng đồng có quyền tiếp cận thông tin nhiều hơn. Tôi cũng phải nói rằng Việt Nam đã thực hiện cải tổ lao động và kinh tế chiếu theo hiệp định TPP và đây là bước tiến tích cực. Và tương lai của Việt Nam sẽ được quyết định chính bởi người Việt.

Mỗi quốc gia sẽ chọn con đường đi khác nhau. Hoa Kỳ và Việt Nam có truyền thống, văn hóa, chính thể khác nhau, nhưng với tư cách là người bạn của Việt Nam, cho phép tôi đưa ra quan điểm của mình. Tại sao quốc gia càng thành công hơn khi những quyền phổ quát được tôn trọng. Khi có tự do ngôn luận, tự do bày tỏ chính kiến, khi người dân có thể tiếp cận mạng xã hội mà không bị ngăn cản, sẽ giúp cho sự sáng tạo.

Phải biết rằng, nền kinh tế cần thử những ý tưởng mới và đây là nguyên nhân ra đời của Facebook. Đó cũng là lý do ra đời của những công ty lớn, bởi nó bắt nguồn từ những ý tưởng khác biệt và những ý tưởng này phải được chia sẻ.

Việc những nhà báo, blogger có thể chỉ ra những điểm bất công cho thấy sự tin tưởng vào chính quyền đã xây dựng niềm tin cộng đồng rằng hệ thống pháp lý đang hoạt động tốt.

Khi các ứng viên tranh cử và tự do thực hiện chiến dịch và cử tri có thể lựa chọn người lãnh đạo trong các cuộc bầu cử tự do minh bạch, quốc gia sẽ mạnh hơn vì người dân hiểu rằng tiếng nói của họ được lắng nghe và khi đó sẽ có những thay đổi nhẹ nhàng, đưa người mới vào trong hệ thống.

Tự do tôn giáo không chỉ giúp mọi người thể hiện đầy đủ tình yêu và lòng trắc ẩn, điều vốn là cốt lõi giá trị của mọi tôn giáo. Và họ thể hiện điều này thông qua các hoạt động cộng đồng như trường học, bệnh viện, chăm sóc người nghèo…

Những quyền này không đe dọa tới sự ổn định mà thực sự giúp củng cố cho nền tảng phát triển. Những điều này giúp nhân dân toàn thế giới, không chỉ riêng Việt Nam, có thể xóa bỏ chủ nghĩa thực dân. Và tôi tin rằng đảm bảo những quyền này là thể hiện đầy đủ nhất của sự độc lập, kể cả tại Việt Nam, nơi các bạn tự nhận là chính phủ của dân, do dân và vì dân.

Việt Nam sẽ có cách làm khác Hoa Kỳ và cả hai nước cũng sẽ hành xử khác với bất kỳ nước nào khác nhưng có những điểm chính mà tất cả các nước phải thực hiện và cố gắng phát triển. Trong tám năm ở cương vị tổng thống, nhìn nhiều quốc gia khác trên thế giới, tôi thấy rất nhiều nước đang hành động cố gắng cải thiện chính họ.

Hợp tác hoàn toàn có thể giúp chúng ta đối mặt thách thức toàn cầu mà không quốc gia nào có thể đơn độc tự giải quyết. Việt Nam cần bảo vệ các nơi như vịnh Hạ Long, Sơn Đoòng vì tương lai con cháu chúng ta.

Nước biển tăng sẽ làm ảnh hưởng đến các vùng ven biển và Việt Nam cần thực hiện cam kết của Thỏa thuận Paris chống lại ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, chống lại ảnh hưởng xâm nhập mặn và đưa năng lượng sạch đến những nơi như đồng bằng sông Cửu Long – nơi cung cấp thực phẩm lớn cho thế giới.

Chúng ta cũng phải giúp đỡ cho các nước để xây dựng năng lực về nhiều vấn đề như cải thiện y tế. Mỹ vui mừng khi đã giúp đỡ Việt Nam tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc và giúp đỡ đào tạo các binh lính cho lực lượng này.

Điều đáng nói, trước đây Hoa Kỳ và Việt Nam đứng ở hai chiến tuyến nhưng giờ đây lại cùng hợp tác giúp các nước khác đạt được hòa bình. Bằng mối quan hệ song phương, Hoa Kỳ và Việt Nam giúp tạo ra môi trường quốc tế.

Viễn cảnh tôi vẽ ra không thể thực hiện một sớm một chiều và không hề trơn tru; có thể sẽ gặp khó khăn trên đường đi, sẽ có lúc hiểu lầm. Và khi đó, cần sự bình tĩnh, đối thoại chân thành, trong đó hai bên đều hành động theo hướng tiếp tục thay đổi.

Nhìn vào lịch sử, thách thức mà chúng ta vượt qua, tôi lạc quan tin vào tương lai quan hệ của hai nước chúng ta. Niềm tin của tôi là nhờ nền tảng dựa trên tình hữu nghị và niềm cảm hứng, như Trịnh Công Sơn viết, “nối vòng tay lớn”, để mở tấm lòng, để thấu suốt trái tim mình.

Tôi nghĩ đến một thế hệ trẻ Việt Nam, rất nhiều người có mặt ở đây sẵn sàng để lại dấu ấn trên trường quốc tế. Vận mệnh đang nằm trong tay các bạn. Đây là thời khắc của các bạn và hãy chọn tương lai mà các bạn muốn.

Tôi muốn các bạn biết rằng Hoa Kỳ luôn ở kề bên các bạn, như một đối tác và như một người bạn.

Nhiều năm sau nữa, khi càng có nhiều người Mỹ và Việt học tập cùng nhau, làm việc cùng nhau, sát cánh với nhau giúp tăng cường nhân quyền và bảo vệ địa cầu, tôi hi vọng các bạn nhớ lại thời khắc này và lấy cảm hứng từ viễn cảnh tôi vừa vẽ ra, hay nói một cách khác, quen thuộc hơn với các bạn, được trích từ Truyện Kiều: “Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”.

_____

FB Tô Hải

VÀI ĐIỀU NÓI THẬT VỚI ÔNG OBAMA

24-5-2016

1.-/ Qua bài nói của ông sáng nay tại Trung Tâm HNQG, nếu tôi không quá bi quan thì ông đã bị “lấm cái bè” rồi! Ông nói: “Tôi đã nhấn mạnh rất rõ rằng Hoa Kỳ không tìm kiếm việc áp đặt thể chế chính phủ kiểu của mình lên Việt Nam hay lên bất cứ quốc gia nào khác…

Nhưng chúng tôi cũng vẫn sẽ tiếp tục lên tiếng vì nhân quyền vì chúng tôi tin tưởng đó là những quyền phổ quát của toàn nhân loại. Đó là quyền tự do ngôn luận, quyền tự do báo chí, quyền tự do tín ngưỡng và quyền tự do hội họp.

Các quyền này bao gồm việc công dân có quyền ở xã hội dân sự để tập hợp và tổ chức các hoạt động để giúp góp phần cải thiện cộng đồng và làm cho quốc gia được tốt hơn”. Bản dịch tại đây.

Xin nói ngay: “Đó là những điều mà các nhà nãnh đạo VN đã trăm lần, ngàn lần bác bỏ vì… VN quan niệm dân chủ, nhân quyền khác các nước tư bản giãy chết! Mới hôm qua khi gặp Nguyễn Phú Trọng, “người có quyền lực thực sự cao nhất của chính quyền VN” (N.Y Times 24/4), ông ta đã nói ra cái điều hết sức quan trọng này. Đó là: “không áp đặt, không can thiệp” … cái mà những người đấu tranh vì dân chủ, nhân quyền hiện đang chết dần chết mòn trong tù vì những người cộng sản không coi việc đòi hỏi những cái quyền phổ quát đó của loài người là QUYỀN, MÀ LÀ ÂM MƯU CHỐNG LẠI ĐẢNG VÀ CHÍNH PHỦ của họ!

Do đó tôi đã nghĩ rằng: ÔNG ĐÃ MẮC BẪY KHI NÓI NHỮNG ĐIỀU MÀ ÔNG TRỌNG SẼ DỰA VÀO ĐÓ MÀ TIẾP TỤC BẮT, BẮT, VÀ BẮT LŨ NGƯỜI ĐÒI DÂN CHỦ, ĐÒI QUYỀN LÀM NGƯỜI CHÚNG TÔI.

2-/ Ông đửng tưởng những dẫy người cầm cờ đỏ sao vàng kia là nhân dân VN đang nhiệt liệt chào đón ông đâu! Người của họ cả đấy! Bố trí, dàn dựng cả đấy… Người hoan nghênh ông đều bị “ở tù tại gia”, hoặc bắt lên đồn công an “làm việc” hết rồi! Mà nếu có lọt một ai thì họ cũng chả mang cái lá cờ đỏ loét như cờ Tàu ấy đâu!

Ô-tô “quái thú” lần đầu cắm cờ đỏ đi giữa một rừng… “quái nhân dân”. Nguồn: báo N.Y.Times.

Good afternoon

Xin chào (ông Obama nói ‘xin chào’ bằng tiếng Việt)

Xin cảm ơn Chủ tịch Quang về những lời hào hiệp và xin cho phép tôi cảm ơn ngài cùng chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho bản thân tôi và phái đoàn chúng tôi sự đón chào và sự mến khách thật chân tình.

Trong một thế kỷ vừa qua hai quốc gia chúng ta đã từng kinh qua sự hợp tác, rồi lại trải qua xung đột đưa đến sự chia ly đầy đau đớn tiếp đến là đoạn trường hòa giải.

Nay sau hơn hai thập kỷ quan hệ giữa hai chính phủ đã được bình thường hóa, thời gian đang điểm cho chúng ta đạt tới những thời khắc mới. Điều thấy rõ ràng ở chuyến thăm này là nhân dân cả hai nước chúng ta đều mong muốn có mối quan hệ giữa chúng ta phải chặt chẽ hơn nữa, mối quan hệ phải sâu sắc hơn nữa.

Tôi thật xúc động thấy thật đông người dân đứng dọc hai bên đường vẫy chào chúng tôi trên đường chúng tôi vào thành phố. Tôi mang tới đây lời chào thân ái và tình hữu nghị của nhân dân Hoa Kỳ, và cả những lời chúc mừng Việt Nam của các vị nghị sĩ Hoa Kỳ, một số nghị sĩ danh tiếng cũng đồng hành với tôi trong phái đoàn hôm nay.

Có rất nhiều người Mỹ gốc Việt mà nguồn gốc gia đình họ chính là sợi dây kết nối chúng ta, đồng thời họ cũng là nhắc nhở chúng ta về một loạt các vấn đề.

Tôi cũng đã từng nói trước đây rằng một trong những ưu tiên cao nhất của tôi trong nhiệm kỳ Tổng thống là phải đảm bảo chắc chắn rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đóng vai trò to lớn hơn và vai trò dài hạn ở châu Á Thái bình dương vì mục tiêu song phương là an ninh chung của chúng ta, và an ninh của các quốc gia hai bên bờ Thái bình dương để hướng tới sự phồn vinh chung của các quốc gia trong vùng này.

Chúng tôi tin tưởng rằng mọi người dân ở đây cần được sống đời sống an ninh, được sống đời sống phồn vinh và được sống trong nhân phẩm.

Sự theo đuổi tầm nhìn đó cần phải có sự tham gia sâu sắc hơn, đầy đủ hơn, đó là tầm nhìn của chúng tôi trong nỗ lực trải dài nhiều thập kỷ vừa qua. Tầm nhìn đó ngày nay lại bao gồm cả quan hệ đối tác toàn diện giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Nhìn lại những gì chúng ta đã trải qua và những gì chúng ta có hôm nay trong quan hệ giữa hai nước quả là vật đổi sao dời thật vô song.

Trong hai thập kỷ vừa qua, ngoại thương giữa hai nước đã tăng lên gần gấp 100 lần, tạo ra nguồn việc làm rất lớn và những cơ hội rất tốt cho người dân ở cả hai nước.

Kể từ khi tôi nhận nhiệm sở tại Nhà Trắng, chúng tôi đã làm tăng kim ngạch xuất khẩu từ Hoa Kỳ sang Việt Nam lên hơn 150 phần trăm. Hiện nay Hoa Kỳ là thị trường một quốc gia lớn nhất trên thế giới trong kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam. Các công ty Hoa Kỳ đứng trong hàng các nhà đầu tư lớn nhất ở Việt Nam.

____

Tuổi Trẻ

Tuyên bố chung Việt Nam – Hoa Kỳ

23-4-2016

TTO – Tuyên bố chung được đưa ra trong cuộc gặp lãnh đạo cấp cao hai nước Việt Nam – Hoa Kỳ nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 23-5-2016.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Obama tại họp báo quốc tế Việt Nam – Hoa Kỳ – Ảnh: Reuters.

Thông qua Ký kết hợp tác toàn diện Hoa Kỳ – Việt Nam năm 2013 và Tuyên bố tầm nhìn chung có được trong chuyến thăm Mỹ lịch sử của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào tháng 7-2015, mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam đã có sự phát triển nhanh chóng, bền vững, toàn diện trong những năm qua.

Lợi ích chung của hai nước ngày càng được mở rộng thông qua việc tăng cường trao đổi các đoàn đại biểu các cấp và giữ vững cơ chế đối thoại; phát triển kinh tế nhờ vào tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư; nâng cao hợp tác giáo dục, khoa học và công nghệ, y tế, an ninh và quốc phòng, quan hệ nhân dân hai nước, nhân quyền, nhân đạo và giải quyết hậu quả chiến tranh.

Việc tăng cường quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam có tác động tích cực tới nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong vấn đề duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, tôn trọng luật quốc tế trong khu vực và xây dựng một khu vực thượng tôn pháp luật.

Cùng nhau, hai nước đã đối mặt những thách thức toàn cầu và trong khu vực, trong đó có tình trạng biến đổi khí hậu, các vấn đề về phát triển bền vững, y tế toàn cầu, giảm vũ khí thảm sát hàng loạt, gìn giữ hòa bình và buôn bán động vật hoang dã.

Để đạt được những điều này, cả hai một lần nữa khẳng định nghĩa vụ tuân theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc và thượng tôn luật pháp quốc tế, tôn trọng chính thể, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.

Hoa Kỳ và Việt Nam cũng thực hiện thúc đẩy và phát triển cộng đồng ASEAN và hợp tác với cộng đồng quốc tế trước các thách thức toàn cầu. Cả hai sẽ cùng nhau thực hiện hợp tác toàn diện ở những lĩnh vực sau đây:

Thắt chặt chính trị và ngoại giao

Hai bên cam kết tiếp tục trao đổi các đoàn đại biểu các cấp, đặc biệt các đoàn cao cấp, và tăng cường đối thoại giữa các cơ quan của hai chính phủ. Mở rộng đối thoại cao cấp thường niên giữa Bộ Ngoại giao hai nước nhằm tăng cường hợp tác toàn diện cũng như bàn luận về các lợi ích chung khác.

Đồng tình tăng cường tin tưởng song phương đóng vai trò then chốt trong việc thiết lập mối quan hệ bạn hữu bền vững, khỏe mạnh và lâu dài.

Thắt chặt kinh tế cao cấp

Hai nước kiên quyết tập trung thúc đẩy hợp tác kinh tế, trong đó có thương mại, đầu tư, khoa học và công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và biến đổi khí hậu.

Cả hai đều thấy rằng Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) có vai trò quan trọng, góp phần tăng cao đầu tư và thương mại giữa hai nước, gia tăng phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm.

Khẳng định nỗ lực sớm tìm kiếm sự phê chuẩn và thực hiện đầy đủ thỏa thuận khắt khe này, mà phải kể đến thực hiện đầu tư, phát triển cơ sở và doanh nghiệp, quyền sở hữu trí tuệ, dệt may, dịch vụ, lao động và môi trường.

Hoa Kỳ cam kết giúp đỡ Việt Nam bằng cách hỗ trợ công nghệ tốt và các chương trình xây dựng để có thể đáp ứng hiệu quả và đạt tiêu chuẩn khắt khe của TPP. Hai bên cũng khẳng định nỗ lực đảm bảo phát triển kinh tế và tạo cơ hội cho tất cả mọi phía, thúc đẩy đột phá sáng tạo, khởi nghiệp và phát triển kinh tế bền vững.

Hai nước nhấn mạnh tiếp tục hợp tác phát triển sẽ là nguồn lực cho quan hệ song phương. Cam kết tăng cường đầu tư và thương mại song phương, và tiếp tục làm việc hướng tới đột phá trong công nghiệp, nông nghiệp và mặt hàng thủy sản.

Thực hiện tư vấn thông qua các nhóm tăng cường làm việc song phương và thái độ hợp tác trên mong muốn của Việt Nam muốn trở thành một nền kinh tế thị trường.

Cả hai hoan nghênh kết quả của những ký kết thương mại chính có được trong chuyến viếng thăm, như việc VietJet mua 100 máy bay Boeing và động cơ Pratt&Whitney, cũng như hợp tác năng lượng gió giữ GE và Chính phủ Việt Nam.

Nâng cao sâu sắc quan hệ nhân dân hai nước, tái khẳng định việc nâng cao quan hệ nhân dân hai nước nhằm tăng cao tình hữu nghị, mối quan hệ hợp tác và thấu hiểu lẫn nhau giữa hai dân tộc.

Hai nước hoan nghênh thỏa thuận song phương về thị thực một năm, thị thực đa xuất nhập cảnh dành cho doanh nghiệp ngắn hạn và khách du lịch của cả hai nước. Đồng thời đánh giá cao thành công của cộng đồng người Việt tại Mỹ và sự đóng góp của họ trong việc thắt chặt quan hệ song phương.

Tăng cường an ninh và hợp tác quốc phòng Hoa Kỳ và Việt Nam khẳng định tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước như đã vạch ra trong Ghi nhớ thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương năm 2011 và Tuyên bố tầm nhìn chung Hoa Kỳ – Việt Nam về Quan hệ quốc phòng ký kết năm 2015, đặt trọng tâm hợp tác nhân đạo, giải quyết hậu quả chiến tranh, an ninh biển đảo, gìn giữ hòa bình và hạn chế thiên tai.

Hai nước cũng khẳng định tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và an ninh mạng.

Việt Nam hoan nghênh quyết định của chính phủ Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Hoan nghênh phía Mỹ giúp đỡ về an ninh hàng hải thông qua Sáng kiến an ninh hàng hải (MSI), Chương trình hợp tác giảm đe dọa, Tài chính quân sự nước ngoài và trông chờ hợp tác với Hoa Kỳ để tăng cường năng lực hàng hải.

Hoa Kỳ và Việt Nam ký ý định thư thành lập một nhóm cho Sáng kiến dự trữ y tế và hợp tác nhân đạo (CHAMSI) nhằm tăng cường hợp tác về hỗ trợ nhân đạo và giảm thiểu thiên tai. Hoa Kỳ cam kết ủng hộ nỗ lực gìn giữ hòa bình của Việt Nam với mục tiêu giúp Việt Nam lần đầu tiên triển khai trong lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc trong năm 2017.

Cả hai nước đều thể hiện sự hài lòng về những nỗ lực chung trong tăng cường nhân đạo và giải quyết hậu quả chiến tranh. Cụ thể, Hoa Kỳ đánh giá cao hợp tác năng động của Việt Nam trong việc hỗ trợ nhiệm vụ nhân đạo bằng cách cung cấp đầy đủ thông tin của binh lính Mỹ mất tích trong chiến tranh.

Cả hai nước tiếp tục thực hiện hợp tác trong việc tháo dở bom mìn còn sót lại. Việt Nam hoan nghênh hợp tác giúp đi đến thành công của giai đoạn một chương trình tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng; và giai đoạn sau đang được tiến hành. Hoa Kỳ thực hiện hợp tác với Việt Nam, đóng góp đáng kể vào quá trình tẩy độc dioxin ở sân bay Biên Hòa.

Giải quyết thách thức trong khu vực và toàn cầu

Hoa Kỳ và Việt Nam khẳng định thực hiện chung trong giải pháp hòa bình đối với tranh chấp hàng hải và lãnh thổ, trong đó phải kể đến tôn trọng tuyệt đối các quy trình hợp pháp và ngoại giao mà không dùng kế sách đe dọa hay sử dụng vũ lực theo quy định của Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế, bao gồm cả Quy tắc Luật biển của Liên Hiệp Quốc (UNCLOS).

Cả hai nước nhấn mạnh thực hiện của các bên đối với khu vực tranh chấp nhằm tránh làm trầm trọng và mở rộng tranh chấp và nhận thức tầm quan trọng của việc thực thi nghiêm túc Tuyên bố hành xử của các bên (DOC) và hành động để tăng cường thương thuyết để đạt được kết quả bền vững hướng tới kết luận của Quy tắc hành xử (COC).

Về điều này, cả hai nước bày tỏ quan ngại sâu sắc trước những diễn biến mới đây tại Biển Đông gây căng thẳng, đe dọa an ninh, hòa bình, suy giảm lòng tin và ổn định.

Cả hai nước nhận thức tầm quan trọng của việc duy trì tự do hàng hải và không phận, thương mại ở Biển Đông, kêu gọi phi quân sự và tự kềm chế trong giải quyết tranh chấp, tái khẳng định chung tay thực hiện Tuyên bố Sunnylands và thực hiện hành động mật thiết với các đối tác khác thuộc khối ASEAN trong việc tuân thủ Tuyên bố.

Hoa Kỳ khẳng định hợp tác tích cực nhằm giúp đỡ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị APEC 2017.

Hoa Kỳ và Việt Nam tái khẳng định thực hiện giải quyết biến đổi khí hậu và tuân thủ Thỏa thuận Paris. Hai nước chia sẻ khát vọng trở thành động lực của Thỏa thuận Paris và cả hai đều đã chính thức tham dự Thỏa thuận 2016.

Hoa Kỳ và Việt Nam nhất định thực hiện một số hành động thiết thực tăng cường làm dịu và thích nghi khí hậu, cũng như nâng cao năng lực xây dụng và minh bạch trong Thỏa thuận khí hậu Hoa Kỳ – Việt Nam, bao gồm đồng bằng sông Cửu Long.

Công việc tương lai được đặt nền móng trên kết quả cộng tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam tuân thủ các chương trình Sáng kiến hạ nguồn MeKong.

Hoa Kỳ đảm bảo giúp đỡ Việt Nam phản ứng tốt trước đợt hạn hán chưa từng có trong 90 năm qua và sự xâm nhập mặn cũng như phát triển kinh tế bền vững ở châu thổ hạ nguồn Mekong.

Với tư cách đối tác phát triển trong Ủy ban sông Mekong (MRC), Hoa Kỳ nhấn mạnh khả năng giúp đỡ sự hợp tác giữa các thành viên của MRC với nhau và giữa các thành viên MRC với các nước khác trong khu vực nhằm sử dụng, bảo quản và phát triển xuyên biên giới nguồn nước theo cách hiệu quả và bền vững nhất.

Cả hai nước nhấn mạnh ủng hộ mở rộng hợp tác hạt nhân dân sự để hướng tới việc giảm khí thải toàn cầu, dựa trên ký kết Sắp xếp quản lý chiếu theo Thỏa thuận Hoa Kỳ – Việt Nam trong Hợp tác sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân (Thỏa thuận “123”), cũng như tiêu chuẩn cao nhất về giải giáp, an toàn và an ninh hạt nhân.

Cả hai nước hoan ngênh thành công của Hội nghị an ninh hạt nhân 2016 và cam kết tiếp tục thực hiện nhằm đẩy mạnh thiết kế an ninh hạt nhân toàn cầu. Hai nước dự định thành lập Ủy ban hợp tác Hoa Kỳ – Việt Nam trong Hợp tác hạt nhân dân sự nhằm tuân thủ triệt để Thỏa thuận 123.

Cả hai nước nhất trí duy trì hợp tác thành công và giữ vai trò đồng lãnh đạo trong Chương trình nghị sự an ninh y tế toàn cầu (GHSA), đặc biệt tôn trọng cộng tác ở các trung tâm cấp cứu, phát hiện dịch bệnh, phản ứng trước người và thú vật cũng như tuân thủ lộ trình quốc gia để đạt được từng mục tiêu của GHSA.

Hoa Kỳ cam kết hỗ trợ tăng cường năng lực y tế hàng hải của Việt Nam. Hoa Kỳ và Việt Nam cùng nhau thực hiện ngăn chặn, phát hiện và ứng phó với đe dọa đại dịch trong khu vực cũng như toàn cầu và cả hai khẳng định sẽ cùng nhau đánh giá hiệu quả đạt được trong năm 2016.

Cả hai nước cũng khẳng định nỗ lực chống buôn bán động vật hoang dã và bảo vệ đa dạng sinh học, dựa theo thỏa thuận vừa ký kết mang tên Đối tác Hoa Kỳ – Việt Nam chống buôn bán động vật hoang dã.

Thắt chặt quan hệ dài lâu

Hai nước đồng ý tăng cường hơn nữa Hợp tác toàn diện Hoa Kỳ – Việt Nam, làm mối quan hệ thêm sâu sắc, bền vững, hiệu quả hơn nhằm phục vụ tốt hơn lợi ích chung của hai dân tộc cho hòa bình, ổn định, hợp tác trong khu vực và trên thế giới.

____

Bản tiếng Anh: Tuyên bố chung giữa hai nước Việt – Mỹ: Joint Statement: Between the United States of America and the Socialist Republic of Vietnam (Nhà Trắng).

Remarks by President Obama in Address to the People of Vietnam

National Convention Center
Hanoi, Vietnam

12:11 P.M. ICT

PRESIDENT OBAMA: Xin chào! (Applause.) Xin chào Vietnam! (Applause.) Thank you. Thank you so much. To the government and the people of Vietnam, thank you for this very warm welcome and the hospitality that you have shown to me on this visit. And thank all of you for being here today. (Applause.) We have Vietnamese from across this great country, including so many young people who represent the dynamism, and the talent and the hope of Vietnam.

On this visit, my heart has been touched by the kindness for which the Vietnamese people are known. In the many people who have been lining the streets, smiling and waving, I feel the friendship between our peoples. Last night, I visited the Old Quarter here in Hanoi and enjoyed some outstanding Vietnamese food. I tried some Bún Chả. (Applause.) Drank some bia Ha Noi. But I have to say, the busy streets of this city, I’ve never seen so many motorbikes in my life. (Laughter.) So I haven’t had to try to cross the street so far, but maybe when I come back and visit you can tell me how.

I am not the first American President to come to Vietnam in recent times. But I am the first, like so many of you, who came of age after the war between our countries. When the last U.S. forces left Vietnam, I was just 13 years old. So my first exposure to Vietnam and the Vietnamese people came when I was growing up in Hawaii, with its proud Vietnamese American community there.

At the same time, many people in this country are much younger than me. Like my two daughters, many of you have lived your whole lives knowing only one thing — and that is peace and normalized relations between Vietnam and the United States. So I come here mindful of the past, mindful of our difficult history, but focused on the future — the prosperity, security and human dignity that we can advance together.

I also come here with a deep respect for Vietnam’s ancient heritage. For millennia, farmers have tended these lands — a history revealed in the Dong Son drums. At this bend in the river, Hanoi has endured for more than a thousand years. The world came to treasure Vietnamese silks and paintings, and a great Temple of Literature stands as a testament to your pursuit of knowledge. And yet, over the centuries, your fate was too often dictated by others. Your beloved land was not always your own. But like bamboo, the unbroken spirit of the Vietnamese people was captured by Ly Thuong Kiet — “the Southern emperor rules the Southern land. Our destiny is writ in Heaven’s Book.”

Today, we also remember the longer history between Vietnamese and Americans that is too often overlooked. More than 200 years ago, when our Founding Father, Thomas Jefferson, sought rice for his farm, he looked to the rice of Vietnam, which he said had “the reputation of being whitest to the eye, best flavored to the taste, and most productive.” Soon after, American trade ships arrived in your ports seeking commerce.

During the Second World War, Americans came here to support your struggle against occupation. When American pilots were shot down, the Vietnamese people helped rescue them. And on the day that Vietnam declared its independence, crowds took to the streets of this city, and Ho Chi Minh evoked the American Declaration of Independence. He said, “All people are created equal. The Creator has endowed them with inviolable rights. Among these rights are the right to life, the right to liberty, and the right to the pursuit of happiness.”

In another time, the profession of these shared ideals and our common story of throwing off colonialism might have brought us closer together sooner. But instead, Cold War rivalries and fears of communism pulled us into conflict. Like other conflicts throughout human history, we learned once more a bitter truth — that war, no matter what our intentions may be, brings suffering and tragedy.

At your war memorial not far from here, and with family altars across this country, you remember some 3 million Vietnamese, soldiers and civilians, on both sides, who lost their lives. At our memorial wall in Washington, we can touch the names of 58,315 Americans who gave their lives in the conflict. In both our countries, our veterans and families of the fallen still ache for the friends and loved ones that they lost. Just as we learned in America that, even if we disagree about a war, we must always honor those who serve and welcome them home with the respect they deserve, we can join together today, Vietnamese and Americans, and acknowledge the pain and the sacrifices on both sides.

More recently, over the past two decades, Vietnam has achieved enormous progress, and today the world can see the strides that you have made. With economic reforms and trade agreements, including with the United States, you have entered the global economy, selling your goods around the world. More foreign investment is coming in. And with one of the fastest-growing economies in Asia, Vietnam has moved up to become a middle-income nation.

We see Vietnam’s progress in the skyscrapers and high-rises of Hanoi and Ho Chi Minh City, and new shopping malls and urban centers. We see it in the satellites Vietnam puts into space and a new generation that is online, launching startups and running new ventures. We see it in the tens of millions of Vietnamese connected on Facebook and Instagram. And you’re not just posting selfies — although I hear you do that a lot — (laughter) — and so far, there have been a number of people who have already asked me for selfies. You’re also raising your voices for causes that you care about, like saving the old trees of Hanoi.

So all this dynamism has delivered real progress in people’s lives. Here in Vietnam, you’ve dramatically reduced extreme poverty, you’ve boosted family incomes and lifted millions into a fast-growing middle class. Hunger, disease, child and maternal mortality are all down. The number of people with clean drinking water and electricity, the number of boys and girls in school, and your literacy rate — these are all up. This is extraordinary progress. This is what you have been able to achieve in a very short time.

And as Vietnam has transformed, so has the relationship between our two nations. We learned a lesson taught by the venerable Thich Nhat Hanh, who said, “In true dialogue, both sides are willing to change.” In this way, the very war that had divided us became a source for healing. It allowed us to account for the missing and finally bring them home. It allowed us to help remove landmines and unexploded bombs, because no child should ever lose a leg just playing outside. Even as we continue to assist Vietnamese with disabilities, including children, we are also continuing to help remove Agent Orange — dioxin — so that Vietnam can reclaim more of your land. We’re proud of our work together in Danang, and we look forward to supporting your efforts in Bien Hoa.

Let’s also not forget that the reconciliation between our countries was led by our veterans who once faced each other in battle. Think of Senator John McCain, who was held for years here as a prisoner of war, meeting General Giap, who said our countries should not be enemies but friends. Think of all the veterans, Vietnamese and American, who have helped us heal and build new ties. Few have done more in this regard over the years than former Navy lieutenant, and now Secretary of State of the United States, John Kerry, who is here today. And on behalf of all of us, John, we thank you for your extraordinary effort. (Applause.)

Because our veterans showed us the way, because warriors had the courage to pursue peace, our peoples are now closer than ever before. Our trade has surged. Our students and scholars learn together. We welcome more Vietnamese students to America than from any other country in Southeast Asia. And every year, you welcome more and more American tourists, including young Americans with their backpacks, to Hanoi’s 36 Streets and the shops of Hoi An, and the imperial city of Hue. As Vietnamese and Americans, we can all relate to those words written by Van Cao — “From now, we know each other’s homeland; from now, we learn to feel for each other.”

As President, I’ve built on this progress. With our new Comprehensive Partnership, our governments are working more closely together than ever before. And with this visit, we’ve put our relationship on a firmer footing for decades to come. In a sense, the long story between our two nations that began with Thomas Jefferson more than two centuries ago has now come full circle. It has taken many years and required great effort. But now we can say something that was once unimaginable: Today, Vietnam and the United States are partners.

And I believe our experience holds lessons for the world. At a time when many conflicts seem intractable, seem as if they will never end, we have shown that hearts can change and that a different future is possible when we refuse to be prisoners of the past. We’ve shown how peace can be better than war. We’ve shown that progress and human dignity is best advanced by cooperation and not conflict. That’s what Vietnam and America can show the world.

Now, America’s new partnership with Vietnam is rooted in some basic truths. Vietnam is an independent, sovereign nation, and no other nation can impose its will on you or decide your destiny. (Applause.) Now, the United States has an interest here. We have an interest in Vietnam’s success. But our Comprehensive Partnership is still in its early stages. And with the time I have left, I want to share with you the vision that I believe can guide us in the decades ahead.

First, let’s work together to create real opportunity and prosperity for all of our people. We know the ingredients for economic success in the 21st century. In our global economy, investment and trade flows to wherever there is rule of law, because no one wants to pay a bribe to start a business. Nobody wants to sell their goods or go to school if they don’t know how they’re going to be treated. In knowledge-based economies, jobs go to where people have the freedom to think for themselves and exchange ideas and to innovate. And real economic partnerships are not just about one country extracting resources from another. They’re about investing in our greatest resource, which is our people and their skills and their talents, whether you live in a big city or a rural village. And that’s the kind of partnership that America offers.

As I announced yesterday, the Peace Corps will come to Vietnam for the first time, with a focus on teaching English. A generation after young Americans came here to fight, a new generation of Americans are going to come here to teach and build and deepen the friendship between us. (Applause.) Some of America’s leading technology companies and academic institutions are joining Vietnamese universities to strengthen training in science, technology, engineering, mathematics, and medicine. Because even as we keep welcoming more Vietnamese students to America, we also believe that young people deserve a world-class education right here in Vietnam.

It’s one of the reasons why we’re very excited that this fall, the new Fulbright University Vietnam will open in Ho Chi Minh City — this nation’s first independent, non-profit university — where there will be full academic freedom and scholarships for those in need. (Applause.) Students, scholars, researchers will focus on public policy and management and business; on engineering and computer science; and liberal arts — everything from the poetry of Nguyen Du, to the philosophy of Phan Chu Trinh, to the mathematics of Ngo Bao Chau.

And we’re going to keep partnering with young people and entrepreneurs, because we believe that if you can just access the skills and technology and capital you need, then nothing can stand in your way — and that includes, by the way, the talented women of Vietnam. (Applause.) We think gender equality is an important principle. From the Trung Sisters to today, strong, confident women have always helped move Vietnam forward. The evidence is clear — I say this wherever I go around the world — families, communities and countries are more prosperous when girls and women have an equal opportunity to succeed in school and at work and in government. That’s true everywhere, and it’s true here in Vietnam. (Applause.)

We’ll keep working to unleash the full potential of your economy with the Trans-Pacific Partnership. Here in Vietnam, TPP will let you sell more of your products to the world and it will attract new investment. TPP will require reforms to protect workers and rule of law and intellectual property. And the United States is ready to assist Vietnam as it works to fully implement its commitments. I want you to know that, as President of the United States, I strongly support TPP because you’ll also be able to buy more of our goods, “Made in America.”

Moreover, I support TPP because of its important strategic benefits. Vietnam will be less dependent on any one trading partner and enjoy broader ties with more partners, including the United States. (Applause.) And TPP will reinforce regional cooperation. It will help address economic inequality and will advance human rights, with higher wages and safer working conditions. For the first time here in Vietnam, the right to form independent labor unions and prohibitions against forced labor and child labor. And it has the strongest environmental protections and the strongest anti-corruption standards of any trade agreement in history. That’s the future TPP offers for all of us, because all of us — the United States, Vietnam, and the other signatories — will have to abide by these rules that we have shaped together. That’s the future that is available to all of us. So we now have to get it done — for the sake of our economic prosperity and our national security.

This brings me to the second area where we can work together, and that is ensuring our mutual security. With this visit, we have agreed to elevate our security cooperation and build more trust between our men and women in uniform. We’ll continue to offer training and equipment to your Coast Guard to enhance Vietnam’s maritime capabilities. We will partner to deliver humanitarian aid in times of disaster. With the announcement I made yesterday to fully lift the ban on defense sales, Vietnam will have greater access to the military equipment you need to ensure your security. And the United States is demonstrating our commitment to fully normalize our relationship with Vietnam. (Applause.)

More broadly, the 20th century has taught all of us — including the United States and Vietnam — that the international order upon which our mutual security depends is rooted in certain rules and norms. Nations are sovereign, and no matter how large or small a nation may be, its sovereignty should be respected, and it territory should not be violated. Big nations should not bully smaller ones. Disputes should be resolved peacefully. (Applause.) And regional institutions, like ASEAN and the East Asia Summit, should continue to be strengthened. That’s what I believe. That’s what the United States believes. That’s the kind of partnership America offers this region. I look forward to advancing this spirit of respect and reconciliation later this year when I become the first U.S. President to visit Laos.

In the South China Sea, the United States is not a claimant in current disputes. But we will stand with partners in upholding core principles, like freedom of navigation and overflight, and lawful commerce that is not impeded, and the peaceful resolution of disputes, through legal means, in accordance with international law. As we go forward, the United States will continue to fly, sail and operate wherever international law allows, and we will support the right of all countries to do the same. (Applause.)

Even as we cooperate more closely in the areas I’ve described, our partnership includes a third element — addressing areas where our governments disagree, including on human rights. I say this not to single out Vietnam. No nation is perfect. Two centuries on, the United States is still striving to live up to our founding ideals. We still deal with our shortcomings — too much money in our politics, and rising economic inequality, racial bias in our criminal justice system, women still not being paid as much as men doing the same job. We still have problems. And we’re not immune from criticism, I promise you. I hear it every day. But that scrutiny, that open debate, confronting our imperfections, and allowing everybody to have their say has helped us grow stronger and more prosperous and more just.

I’ve said this before — the United States does not seek to impose our form of government on Vietnam. The rights I speak of I believe are not American values; I think they’re universal values written into the Universal Declaration of Human Rights. They’re written into the Vietnamese constitution, which states that “citizens have the right to freedom of speech and freedom of the press, and have the right of access to information, the right to assembly, the right to association, and the right to demonstrate.” That’s in the Vietnamese constitution. (Applause.) So really, this is an issue about all of us, each country, trying to consistently apply these principles, making sure that we — those of us in government — are being true to these ideals.

In recent years, Vietnam has made some progress. Vietnam has committed to bringing its laws in line with its new constitution and with international norms. Under recently passed laws, the government will disclose more of its budget and the public will have the right to access more information. And, as I said, Vietnam has committed to economic and labor reforms under the TPP. So these are all positive steps. And ultimately, the future of Vietnam will be decided by the people of Vietnam. Every country will chart its own path, and our two nations have different traditions and different political systems and different cultures. But as a friend of Vietnam, allow me to share my view — why I believe nations are more successful when universal rights are upheld.

When there is freedom of expression and freedom of speech, and when people can share ideas and access the Internet and social media without restriction, that fuels the innovation economies need to thrive. That’s where new ideas happen. That’s how a Facebook starts. That’s how some of our greatest companies began — because somebody had a new idea. It was different. And they were able to share it. When there’s freedom of the press — when journalists and bloggers are able to shine a light on injustice or abuse — that holds officials accountable and builds public confidence that the system works. When candidates can run for office and campaign freely, and voters can choose their own leaders in free and fair elections, it makes the countries more stable, because citizens know that their voices count and that peaceful change is possible. And it brings new people into the system.

When there is freedom of religion, it not only allows people to fully express the love and compassion that are at the heart of all great religions, but it allows faith groups to serve their communities through schools and hospitals, and care for the poor and the vulnerable. And when there is freedom of assembly — when citizens are free to organize in civil society — then countries can better address challenges that government sometimes cannot solve by itself. So it is my view that upholding these rights is not a threat to stability, but actually reinforces stability and is the foundation of progress.

After all, it was a yearning for these rights that inspired people around the world, including Vietnam, to throw off colonialism. And I believe that upholding these rights is the fullest expression of the independence that so many cherish, including here, in a nation that proclaims itself to be “of the People, by the People and for the People.”

Vietnam will do it differently than the United States does. And each of us will do it differently from many other countries around the world. But there are these basic principles that I think we all have to try to work on and improve. And I said this as somebody who’s about to leave office, so I have the benefit of almost eight years now of reflecting on how our system has worked and interacting with countries around the world who are constantly trying to improve their systems, as well.

Finally, our partnership I think can meet global challenges that no nation can solve by itself. If we’re going to ensure the health of our people and the beauty of our planet, then development has to be sustainable. Natural wonders like Ha Long Bay and Son Doong Cave have to be preserved for our children and our grandchildren. Rising seas threaten the coasts and waterways on which so many Vietnamese depend. And so as partners in the fight against climate change, we need to fulfill the commitments we made in Paris, we need to help farmers and villages and people who depend on fishing to adapt and to bring more clean energy to places like the Mekong Delta — a rice bowl of the world that we need to feed future generations.

And we can save lives beyond our borders. By helping other countries strengthen, for example, their health systems, we can prevent outbreaks of disease from becoming epidemics that threaten all of us. And as Vietnam deepens its commitment to U.N. peacekeeping, the United States is proud to help train your peacekeepers. And what a truly remarkable thing that is — our two nations that once fought each other now standing together and helping others achieve peace, as well. So in addition to our bilateral relationship, our partnership also allows us to help shape the international environment in ways that are positive.

Now, fully realizing the vision that I’ve described today is not going to happen overnight, and it is not inevitable. There may be stumbles and setbacks along the way. There are going to be times where there are misunderstandings. It will take sustained effort and true dialogue where both sides continue to change. But considering all the history and hurdles that we’ve already overcome, I stand before you today very optimistic about our future together. (Applause.) And my confidence is rooted, as always, in the friendship and shared aspirations of our peoples.

I think of all the Americans and Vietnamese who have crossed a wide ocean — some reuniting with families for the first time in decades — and who, like Trinh Cong Son said in his song, have joined hands, and opening their hearts and seeing our common humanity in each other. (Applause.)

I think of all the Vietnamese Americans who have succeeded in every walk of life — doctors, journalists, judges, public servants. One of them, who was born here, wrote me a letter and said, by “God’s grace, I have been able to live the American Dream…I’m very proud to be an American but also very proud to be Vietnamese.” (Applause.) And today he’s here, back in the country of his birth, because, he said, his “personal passion” is “improving the life of every Vietnamese person.”

I think of a new generation of Vietnamese — so many of you, so many of the young people who are here — who are ready to make your mark on the world. And I want to say to all the young people listening: Your talent, your drive, your dreams — in those things, Vietnam has everything it needs to thrive. Your destiny is in your hands. This is your moment. And as you pursue the future that you want, I want you to know that the United States of America will be right there with you as your partner and as your friend. (Applause.)

And many years from now, when even more Vietnamese and Americans are studying with each other; innovating and doing business with each other; standing up for our security, and promoting human rights and protecting our planet with each other — I hope you think back to this moment and draw hope from the vision that I’ve offered today. Or, if I can say it another way — in words that you know well from the Tale of Kieu — “Please take from me this token of trust, so we can embark upon our 100-year journey together.” (Applause.)

Cam on cac ban. Thank you very much. Thank you, Vietnam. Thank you. (Applause.)

END

https://www.whitehouse.gov/…/remarks-president-obama-addres…